Wai Ka Kpara Fu “Gu Ko Ninagia Kpetambuahe”

“Ako mo nga gu ko ninagia kpetambuahe! Aboro dunduko nikaye koyo du mo ni.”—ATAMBUAHE 65:2.

1. Gine nasa aboro i dukia ti gu kura ungaahe Mbori amangihe, na gini mamu gipai re aye nani?

DAGBA agu akutu ungaahe Mbori amangihe dunduko du auru kpotosende, kina aboro sa rengbe ka iriso Bakusiahe. Kina aboro sa nabakabangiriyo tipa gu gayo azingo nga ga toro na kidu na nyemu ka mbiisaha. Gipai re naye na gu iiriwo mamu furani nga ga duna pagume dagbarani na gu Barani du ngbangbaturũ yo wadu ani nibasasa dunduko.

2. Gini gberango ingapai aye nani kurii gu pagume du dagba aboro na Bamangi yo?

² Mbori amangi aboro ki fu gu mamu fuyo nga ga fura naako nga Bamangi yo. Ko amangi Adamu na Eva zanga i duna ingapai tiyo. Ngba gi gene re, i arengbe ka fura na Mbori a wa gude naafura na bani. Ono tie, ingapai adi gu bakere mamu re kusayo beyo. Adamu na Eva abasasangba Mbori na i ki zanga gu dawedawe pagume nadu dagbayo naako. (Bambata Pai 3:8-13, 17-24) Ya mo gure nayugo gupai nga atita Adamu arengbanga ka fura na Mbori berewe tee? Oó, si wo te. Yekova naidaha aida fuyo i naafura naako, ono kina gu ka i mangi gu bangua apai si aida i mangihe. Giniapai du si aida i mangihe re?

Agu Apai Si Aida Boro Mangihe Tipa kaa Fura na Mbori

3. Wai rengbe aboro ingapai ka fura na Mbori, na gini kpiapai nayugo gipai re?

³ Gupai namangi tipa awiri Adamu ue naundo rani ani ini gupai Mbori aidaha be gu kpakpa aboro naida ka fura naako. AKaina na Ebere aidi ka fura na Mbori nifuyo amotumo fuko. Mbori aidi na kina ga Ebere motumo, ono ka ko aidanga na ga Kaina ya. (Bambata Pai 4:3-5) Gini kparakparapai nadu bangbandaha? AEbere 11:4 nayaa: “Mbiko idapase Ebere atumo fu Mbori ni wene motumo ngba susi gu nangia ga Kaina, rogo ho i ki du ni dezire fu ko ya ruru boro nangia ko.” Si tie ziazia nga, idapase nga guhe si aida boro du nani tipa ka mbeda na Mbori watadu tipa Mbori idi na ni. Gu kurapai si aidaha berewe, si niyuguyuguhe rogo agu afugo Yekova agumbaha fu Kaina. Ko ayaa: “Ka mo amanga wenengaĩ, kpakpuro adú nga na ngbarago te?” Nirengo, ka Kaina aamanga wenepai, ka Mbori aidi aida naako. Ono tie, Kaina abasa ga Mbori rugute, ki imi Ebere, na aboro ki gindigo ko niyangaraha. (Bambata Pai 4:7-12) Sidu, bakuruyo rogo gu pangbangaa nga ga aboro, nyakapa fura na Mbori rogo idapase yo na kini mangi wenepai angia gupai i aima nyakasaha wenengai.

4. Ginipai si aida ani tingidihe nibipa mbeda ani koyo du Mbori ni?

⁴ Si ninyanyakipa pai tipa ani tingidi gupai nga aboro ingapai du nga ani ka ani aida ka fura na Mbori. Aboro dunduko nga aboro ingapai, na ingapai nasa gupai nga ka Mbori idinga na gaani pai ya. Gu nebi nangia Yeremaya akepai nibipa aYisaraere ki yaa: “Ani ti ndika . . . Mo dadi tiro ni dubo, ya ka kpe susi nga koyo du mo ni wa sa ya.” (Abia Kpenunga 3:42, 44) Wa vura duhe nga aboro na ingapai tiyo, rogo kuru apangbangaa, Mbori aima yugo gupai nga ko nagia gu kpee agia nga ga agu aboro nasana ko rogo idapase yo gbiati wene ngbaduseyo, kini ndu kuti gako arugute. (Atambuahe 119:145) Ada nangia bete agi aboro re, na ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gayo akparakpee?

5, 6. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti wai Abarayama aafura fu Mbori?

⁵ Boro sa dagba agu aboro re angia Abarayama. Mbori aima ida na Abarayama ho ko ambedi ni naako, bambiko Mbori aya tiko wee “wene badiare.” (Yesaya 41:8) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti wai Abarayama ambedi na Mbori? Gi iriʹiripa bakumba re asana Yekova tipa dikumbo, kini yaa: “Gini he mo ka fu fere, wadu mi ni irazangada?” (Bambata Pai 15:2, 3; 17:18) Ti kura regbo berewe, ko asanahe tipa pa agu aboro narengbe ka bata ho si aduni nga Mbori nika sarangbangaa kuti Sodomo na Amora. (Bambata Pai 18:23-33) Abarayama akpari a tipa kura aboro. (Bambata Pai 20:7, 17) A wa si adu tipa Ebere, pa mbeda Abarayama na Mbori ti kura aregbo anaakoda zo motumo fuko.—Bambata Pai 22:9-14.

⁶ Ti agi aregbo re dunduko, Abarayama arengbe ka fura na Yekova a wa ko aaida nani. Wa si avura du nga ko adu na ranirii beko ka fura na Bamangi ko, ko anidu na umbasitise ho ko anaafura ni naako. Oni bingo gu gako fugo-irisa du nikekehe rogo Bambata Pai 18:27, nga gu nayaa: “Ako, mo ngére mi nyakasi pa tire ka fura na gbia wa du mi nga kina nvutu na kuke.” Nairiwo gu wene kpiapai ngaha si aida ani pekefuoho re!

7. Giniapai iriʹiripa abaakumba akpari fu Yekova tipaha?

⁷ Kura iriʹiripa abaakumba akparikpee tipa badungu apai, na Yekova ki gi gayo kpee a wenengai. Yakobo akparikpee fu Mbori na ki kodi mozunga kurogoho. Fuo sana ko Mbori ko songodi ko, ko akidohe nirengo ki yaa: “Agu ahe dunduko mo ka afu he fere, mi nikafu sa dagba bawe rogo ho foro ni rengo.” (Bambata Pai 28:20-22) Kusa, ho ko aambeda ni ka gbia unvuruako, ko asana Yekova tipa ko bandako beko, kini yaa: “Mi nakpara foro mo batasi re be Esau nga unvuruami, bambiko mi nagunde agunde be ko.” (Bambata Pai 32:9-12) Gu iriʹiripa bakumba nangia Eyobo anaakpara fu Yekova kuba gako aborokporo, kini fu amotumo tipa yo. Kusa, ho abakurea Eyobo aingipai ni rogo fugoyo, ko akpari fu Yekova tipa yo, na “Yekova ki idi pa ga Eyobo kparakpe.” (Eyobo 1:5; 42:7-9) Agi apangbangaa re naundo rani ani ini agu apai si aida ani kodihe kurogo gaani akparakpee fu Yekova. Ani nabi gupai a nga Yekova ima mbakada tiko tipa ka gia agu akpee nga ga agu aboro nasana ko ngba wene gene.

Kparakpee Rogo gu Mbakadapai Nangia ga ANdiko

8. Tii agu aNdiko nangia ga mokido, wai i anaagumba apai fu Yekova kuba aboro?

⁸ Fuo kusa Yekova gu rikaaboro nangia aYisaraere Ezipeta yo, ko afu agu aNdiko nga ga Mokido fuyo. Agu aNdiko re anyakasipa gu mbakadapai nadu tipa mbeda na Mbori rogo gu gene nangia ga agu aboromotumo i asia yo. I asia bete aRevi i duni aboromotumo kuba kura aboro. Ho gu nyanyakipa pai anikuru ni nga gu nanaabipa gu rikaaboro re, gu boro nanaarukuba gu rikaaboro re, naanidu ti kura aregbo nga bakindo watadu nebi, ni nanaagumba gupai naaningiaha fu Mbori rogo kparakpee yo. (1 Samuere 8:21, 22; 14:36-41; Yeremaya 42:1-3) Nikpiapai, ti gu regbo i akpara yekaru fu Yekova, Bakindo Soromo asana Yekova rogo kparakpee yo. Yekova tigako ayugu gupai nga ko aima ida na ga Soromo kpee ho ko ahiisi yekaru ni na Gako taarimo na kini yaa: “Mi adega ture ka gia gu kpetambuahe i ka akpara[ha] rogo gi ba re.”—2 Pekapai 6:12–7:3, 15.

9. Ginipai si anaaidaha tipa ka mbeda na Yekova rogo gako kpakarapai ba?

⁹ Rogo agu aNdiko Yekova afuhe fu aYisaraere, ko aima fura tipa gupai si aida boro mangihe tipa ka mbeda naako rogo gako kparakpara ba. Ginipai nangiaha? Kurii gupai nga ga fu anyaa nimotumo, si aidi gbiamotumo naazo wene fuõngua fu Yekova na awiso dũ gbiati anyemu dũ. Kusa, aboromotumo anaamanga gi sunge re amanga a, kparakusayo ti Uru Dada Ingapai. Wa ka boromotumo anaamaanga gu pa irisa re ya, ka Yekova arengbenga ka gbia ngbarago be gayo sunge te.—Gate 30:7, 8; 2 Pekapai 13:11.

10, 11. Gini gopai duho nayugo gupai nga Yekova nagia gu kpee agia nga ga aboro dunduko nibasasa?

¹⁰ Rogo gu ringara aYisaraere nadumbata, ya mo si aidi boro naambeda na Mbori sa kina rogo agu aboro nanaarukubayo? Oó, Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga, Yekova aduadu na ngbarago ka gia gu kpee boro anifuhe nitini fuko. Rogo gu ga Soromo kpee ko afuhe ti regbo kpara yekaru tipa gaha sunge, ko azungodi Yekova ki yaa: “Gu kpetambuahe, na gu kpesarawati gu boro ka kpara, watadu gamo aboro aYisaraere dunduko, . . . i ki zara beyo kono du gi bambu re ni; mo gíhe ngbangbaturũ yo.” (2 Pekapai 6:29, 30) Gu pangbangaa Ruka akehe nagumba gupai furani nga, ho ba Yoane Bafu Bapatiza nga Zekaraya aazo fuõngua ni rogo kparakpara ba, bakere rimbasa agu aboro naangianga aboromotumo ya “adu zegi yo [ki] nikpari akpara dunduko.” Si tie ziazia nga, si angia sino aboro kaa dunguratiyo zegiyo kusayo ti kparakpara ba tipa ka kparakpee ho aboro motumo anaazo motumo ni fu Yekova rii gu bamotumo i mbakadihe rogo dahabu.—Ruka 1:8-10.

¹¹ Si ki ta du were, ho boro anaakpara ni nitini fu Yekova ngba ruru gene, watadu agu aboro nanaarukuba rikaaboro, ko aduna ngbarago ka gia gayo akpee. Ono tie, ani areme tii agu aNdiko nangia ga mokido re te. Wa vura duhe wo, ani rengbe arengba ka wirika nyanyakipa apai tipa kparakpee ti gu gene agu aYisaraere nadumbata anaambeda na Mbori ngbaha.

Kparakpee Rogo gu Mbakadapai Nga ga AKristano

12. Gini mbakadapai duho tipa aKristano naafu kpee fu Yekova?

¹² Ani naraka awere tii gu mbakadaapai nga ga aKristano. Yekaru ho awere nga gu i abihe abi nga gu boromotumo aru rogoho ka kparakpee kuba ga Mbori aboro, watadu rengbe ani ka ngera kurogo gu ngbii duhe rogoho ho ani akparakpee ni fu Mbori te. Wa vura duhe wo, Yekova ima mbakadapai tipa pa wai rengbe ani ka mbeda naako. Gini mbakadapai du ngaha? Ho i ambedi Yesu ni na ziazia toro na ki moiko ni Gbiamotumo rogo gu garã nangia 29 F.B.K., gu yekaru nga ga toro atona ka mangasunge.a Gi yekaru nga ga toro re angia gu vovo mbakadapai nadu tipa kaa mbeda na Yekova rogo iriso yo, nga gu mburuhe adu rii gu ga Yesu Kristo motumo ko afuhe tipa dada ingaapai.—AEbere 9:11, 12.

13. Oni gumbanga gu wiratise du bangbanda gu yekaru nadu Yerusarema yo na gu yekaru nga ga toro nibipa kparakpee.

¹³ Badungu agu apai nadu tipa gu yekaru nadu Yerusarema yo nawira gu du tipa gu yekaru nga ga toro, kodihe na gu mbakadapai du tipa kparakpee. (AEbere 9:1-10) Nikpiapai, ginihe gu wene fuõngua i anaazoho wiso na nyemu rii gu bamotumo nangia ga Ziazia ba yekaru yo anaayugoho? Ringbisihe kuti gu buku nga Yugoti, gu ‘wene fuõngua re nga agu akpee nga ga ga Mbori aboro.’ (Yugoti 5:8; 8:3, 4) Ga Mbori toro adu kugii Davide ko kepai ki yaa: “Mo ídi he gi kpetambuahe dú wa wene fuõngua bara bangiro.” (Atambuahe 141:2) Si ki ta du were, rogo gu mbakadapai nga ga aKristano, gu wene fuõngua re nayugopa agu akpee na gu sambuohe Yekova aida nani, nga gu gako aboro afuhe fuko.—1 ATesaroniko 3:10.

14, 15. Ginipai rengbe ani ka gumbaha tipa pa mbeda agi aboro re na Yekova, nga: (a) mbedimbedi aKristano? (b) “kura akandoro”?

¹⁴ Da rengbe ka mbeda na Mbori rogo gi yekaru nga ga toro re? A wa si adu tipa gu yekaru i aabihe abi, kina aboromotumo na aRevi narengbe ka mangasunge rogo gu vurukporo nadu ku dimoyo, ono tipa Ziazia Ba, kina aboromotumo sa narengbe ka rimo koyo. Mbedimbedi aKristano nga agu aboro duna maabangirise tipa ka raka ngbangbaturũ yo nagbia ngbarago be agu apai nga ga toro, nga gu gu vurukporo nga ga yekaru nadu ku dimoyo gbiati Ziazia Ba arukubaha. Si nasa yo i niikpari fu Mbori na kini sambuoko.

¹⁵ Na ginipai du tipa agu aboro tigayo duna maabangirise tipa ka raka auru kpotosende ane, nga “kura akandoro”? (Yoane 10:16) Gu nebi nangia Yesaya ape gupai nga aboro dagba rikaaboro dunduko nika ye ka iriso Yekova “rogo yangara arame.” (Yesaya 2:2, 3) Ko ake gupai a nga “kungba aboro” akodatiyo akoda na Yekova. Tipa Mbori yugu gupai nga ko aima mbakada tiko tipa ka dia yo kugume, ko ayaa: ‘Mi nika fu ngbarago fuyo rogo gimi bambu kparakpee yo.’ (Yesaya 56:6, 7) Yugoti 7:9-15 nafu kura aberãpai berewe, wa si afura tipa “bakere rimbasa aboro” dagba “rika aboro dunduko” i nadunguratiyo rogo irisombori yo na kini kpari fu Mbori “uru na yuru” wa i narundu rogo gu vurukporo du ku zegiyo rogo gu yekaru nga ga toro. Nairiwo gu pa wasa ngaha nga ga Mbori amoyambu dunduko areme rengbe arengba ka mbeda koyo du ko ni wa i akpinyemuhe na kidu na ndikidi kido nga ko nagia gayo akpee agia!

Gini Akpee Mbori Aida Nani?

16. Ginipai rengbe ani ka wirikaha be agu aKristano nadumbata nibipa kparakpee?

¹⁶ Agu aKristano nadumbata angia agu aboro nanaakpara dedede. Ginipai i anaakpara tipaha? Agu aKristano nangia abaakumba anaakpara fu Mbori ko nungusi yo wa i kaa siaka agu akumba narengbe kadu na sunge beyo rogo adungurati. (Amokedi 1:24, 25; 6:5, 6) Epafura akpari tipa akurako aidipase. (AKorosaio 4:12) Aboro gu dungurati nadu Yerusarema yo akparikpee tipa Petero ho ko aduni bambukiso yo. (Amokedi 12:5) Agu aKristano nadumbata asana Mbori ko fu ngara fuyo ti regbo rungosiro, kini yaa: “Gbia, mo bí gayo serãhe, ki idi fu gamo amoyambu i . . . [naa]peka ga pai apeka zukazuka gbe.” (Amokedi 4:23-30) Gu bawiriki nangia Yakoba anyakasi aKristano i kpari fu Mbori tipa tatamana ho i aduni ngba asada. (Yakoba 1:5) Ya mo oni naakoda ngbatunga agi apai re kurogo gaoni kparakpee fu Yekova?

17. Ga ada kparakpee Yekova aida nani?

¹⁷ Mbori aidanga na akparakpee dunduko te. Wai tie rengbe ani ka kpara na kidu naa kido nga ko nika ida aida na gaani kpee? Gu ruru aboro Mbori adegetuko sa gayo akpee mbata kusayo, i anaakparanga ni ngbanya-bangiri-ango te, ono i anidu na ruru ngbaduseyo. I adu a na idapase na ki yuguhe rogo wene mangaapai yo. Ani rengbe kadu naa kido nga Yekova nika degatuko adega sa agu akpee nga ga agu aboro nakpara fuko ngba gi gene re areme.

18. Ginipai si aida aKristano dati ni tipa Mbori gi gayo kpee?

¹⁸ Kurapai kinaho berewe si aidaha. Gu mokedi nangia Pauro asakirogoyo kini yaa: “Ani mongo du na gaani gene rogo kina gu Toro yo sa koyo du Ba ni mbiko ko.” Da du Pauro aafura tipa ni ho ko ayani wee, “mbiko ko”? Ko aafura tipa Yesu Kristo. (AEfeso 2:13, 18) Ii, ani rengbe ka fura na Barani a wa ani akpinyemuhe kina rogo Yesu yo.—Yoane 14:6; 15:16; 16:23, 24.

19. (a) Ti gini regbo zo fuõngua fu Yekova rogo ringara aYisaraere ada niguhe naafu kina gberarago fuko? (b) Wai rengbe ani ka rugatirani na gupai nga gaani akparakpee wakina wene guzuguzu fuõngua fu Yekova?

¹⁹ A wa ani niʹima fura tipaha mbata, gu wene fuõngua agu aboromotumo nangia aYisaraere anaafuhe, si anaarukuba agu akparakpee nangia ga ga Mbori ruru amoyambu. Ono tie, ti kura aregbo, gi fuõngua aYisaraere anaazoho fu Yekova re ada niguhe naafu kina gberarago fuko. Gipai re adu ti gu regbo aYisaraere anaazo fuõngua fu Yekova tii yekaru yo, na kini nugadi barangba kpiahe ti kina gu bangisa regbo re. (Yezekere 8:10, 11) Wakina gure areme a, agu aboro naya i namangasunge fu Yekova ono i kini mangi agu apai gako andiko azahe aza ti ni, gayo akpee nikina gbegberehe bangiriko. (Asanza 15:8) Sidu tie, gaani raka nyenga nikina gigirihe tipa gaani kparakpee du wa wene guzuguzu fuõngua bangiri Mbori. Yekova nagbia ngbarago mbiko agu akpee nga ga agu aboro nandu ngba gako agene. (Yoane 9:31) Ono tie, kura asanahe nye koyo kindi. Wai si aida ani kparikpee? Gine rengbe ani ka kpara tipaha? Na wai Mbori akaragapai sa gaani akparakpee? Gu papara kekeapai naye fuo gere nika karagapai kuti agi asanahe re gbiati agu akuraha.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

Oni Rengbe ka Sakarogoyo?

• Wai rengbe kpakpa aboro ka mbeda na Mbori ngba gu gene ko aida nani?

• Wai rengbe ani ka wirika gu iriʹiripa abaakumba nadumbata ho ani akpara ni fu Mbori?

• Ginipai ani awirikaha ti agu akparakpee nangia ga agu aKristano nadumbata?

• Ti gini regbo du gaani akparakpee wa wene guzuguzu fuõngua fu Mbori?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]

Tipagine Mbori aidi ti ni na kina ga Ebere motumo zanga ko idi na ga Kaina?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]

“Mi nga kina nvutu na kuke”

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]

“Mi nikafu sa dagba bawe rogo ho foro ni rengo”

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]

Ya mo gaoni akparakpee wa wene guzuguzu fuõngua fu Yekova?