Gine Pa Yugo Ani Nyemuse Tipa Akuarani Akodaha?

“Mo nikpí nyemu kuaro wa mo akpi nyemu tiro.”—MATAYO 22:39.

1. Wai ani ayugo gupai nga ani nakpinyemu Mbori?

GINE Yekova akpinyemuhe be agu aboro nairisoko? Yesu agurusi karagapai kuti gu sanahe re rogo agu afugo nadu taata ka giarogoyo. Ko ayawee bakumba rugute nga ani kpinyemu Yekova na ngbaduraniyo dũ, na mbisimorani dũ, na gaani berã dũ, na gaani ome dũ. (Matayo 22:37; Marako 12:30) A wa bi ani he rogo gu papara kekepai ye mbata fu gere, kpinyemu Mbori nakoda giasangbako na kini mangi gako arugute nikaragapai kuti gu nyemuse ko ayuguhe tipa rani. Tipa agu aboro nakpinyemu Mbori, pa mangayó gupai ko akpinyemuhe nirorõihe fuyó te; ono si naye na ngbarago fuyó.—Atambuahe 40:8; 1 Yoane 5:2, 3.

2, 3. Tipagine si aida ti ni ani moiberã rani fuo gu rugute du tipa kpinyemu kuarani, na gini asanahe nakura?

² Yesu aya tipa gu ue bakumba rugute wee si wakina bambataha. Ko ayaa: “Mo nikpí nyemu kuaro wa mo akpi nyemu tiro.” (Matayo 22:39) Gi rugute re du ani ka wisigoho awere na si daada ani mangihe wo. Ani naraka ti gu regbo du aboro rogoho nga airaringi na kidu na iraira bipai tipa nyemuse. Rogo gu ga Pauro waraga ga Mbori toro adu kugiiko ko kehe nga gu ko aringbisipa ‘yangara areme’ rogoho, gu mokedi re akepai ya aboro akpinga nyemu akurayo te, ono i akpinyemu kina tiyó, na kini kpinyemu marã, naapa ngbarago. Si adu nga dungu aboro nikangia “airasakparakpa.” (2 Timoteo 3:1-4) Yesu Kristo aima gumbaha ki yaa: “Dungu aboro . . . [afuka] akurayó ku be aboro, i ki sogo akurayo asoga. Gu nyemuse du ti agu yo ni dungu yo si azéra azera.”—Matayo 24:10, 12.

³ Ono tie, oni kparia gupai nga Yesu ayanga wee gu nyemuse nga ga aboro dunduko nika zera te. Aboro nidu kinaho na nikaa gonga a ya nga aguyo nayugo gu ngbatunga nyemuse Yekova aidaha na nga gu rẽ ko nani. Agu aboro nakpinyemu Yekova nirengo, i nika manga asadatise amanga kaa bi akurayo wagu Yekova abi yó. Ono tie, da nzunzu nga kuarani si aida ani kpinyemu ní? Wai si aida ani yugu nyemuse fu kuarani? Ziazia Kekeapai nika undo rani ani gbia akaragapai sa gi nyanyakipa asanahe re.

Da Nzunzu Nga Kuare?

4. Ringbisihe kuti Pa Amotumo kapita 19, ada si aidi aYuda yugu nyemuse fuyó?

⁴ Ho Yesu ayani fu Farusi wee gu ue rugute kiipaha kisusi angia si naida boro kpinyemu kurani wagu ní akpinyemu tiní, ko aafura tipa kparakpara ndiko sa nga gu i afuhe fu aYisaraere. Gu ndiko re nikekehe rogo Pa Amotumo 19:18. Rogo kina gu bangisa kapita re, i aya fu aYuda wee i duwa ka i aabi kura aboro kodihe na agu agumeyo nangia aYisaraere ni akurayó. Veresi 34 nayaa: “Gu kungba boro sungu ku dagba roni adú fu roni wa wiri ringara dagba roni, oni ki nikpi nyemu ni a wa oni akpi nyemu tironi; bambiko oni adu ni kungba aboro ringara Ezipeta yo.” Ngba gi gene re, zavura agu aboro naangianga aYuda ya, gbe, agu aboro nasa tiyó kurogo gu pambori nangia ga aYuda, si aidi i naamanga fuyó ninyemuse.

5. Gini giarogopaiyo aYuda adu nani tipa ga boro nyemuse tipa kurani?

⁵ Ono tie, gu ga aYuda abarumbatayo nadu ti rago Yesu, i aabi apai tigayo kia. Bete yó aayugopai fu aboro niyawee gu fugo nga “bakure” na “kuaro,” si tipa kina aYuda sa. Si aidi i sogo agu aboro asoga naangianga aYuda ya. Ngbatunga agu abayugupai re anaayawee avuru Mbori duwa ka i sogo agu aboro angianga avuru Mbori ya. Buku sa nayawee “fuo apai du wa ngbatunga gure, . . . gene aadunga sogote go dagba aboro na aYuda te. Gu sogote re anaatiga kina we ti apai.”

6. Gini apai ue Yesu afura tipaha ho ko aafura ni tipa kpinyemu kurase?

⁶ Rogo gu ga Yesu Tungusapai Nadu rii Bagangara yo, ko afura tipa gipai re, kini yugu gu boro si aida i mangi ní ninyemuse. Ko ayaa: “Oni agi he wa i agumba ha ya, ‘Mo kpí nyemu kuaro, ki sogo vuraro.’ Ono ya mi fu roni wẽ, Oni kpí nyemu avuraroni, ki kpari tipa aguyo narungosi roni; oni ki du ni awiri gu Baroni du ngbangbaturũ yo; bambiko ko nafu uru si kuru tipa agu yo nga gbegberẽ yo na agu yo nga wene yo a, ki kedi mai tipa ruru aboro na iraira yo a.” (Matayo 5:43-45) Yesu afura herẽ tipa apai ue. Nibambatapai, Yekova nga boro weneringise fu wene sino aboro na fu gbegberẽ sino aboro a. Uepai nga, si naida ani pefuo gako kpiapai.

7. Ginipai ani awirikaha be gu sanza du tipa boro Somorona?

⁷ Ti kure regbo, wene baini rugute asana Yesu ki yaa: “Da [nzunzu] nga kuare?” Yesu akaragapai fuko nitangarako pangbangaa fuko tipa boro Somorona nga guko nakuru bara gu Yuda airadii agburii gako ahe na ki taki ko. Wa si avura du nga aYuda anaabisirapa aboro Somorona abisira, gu boro Somorona re agirisi ga gi kumba bangiri aoro re na ki ye naako kurogo bambu rame ti marã, tipa ko sungu yo ka hu be gu terẽ i afuhe fuko. Ginipai ani awirikaha behe? Si naida ani yugu nyemuse fu kura aboro a angianga kina aguyo nga agumerani ya, singia aguyo du ani naayó rogo bangisa ringara ya, watadu aguyó du ani naayó rogo bangisa pambori ya.—Ruka 10:25, 29, 30, 33-37.

Gupai Kpinyemu Akuarani Akodaha

8. Gine Pa Amotumo kapita 19 agumbaha tipa wai si aida aboro yugu nyemuse?

⁸ Kpinyemu akuarani, wakina kpinyemu Mbori, anga si gbua nga gupai nafõngbadu boroyo te; ono si nakoda mangaapai. Si adu furani niwenepai ani wisigi tiiworo agu afugo du rogo Pa Amotumo kapita 19 nga gu nangarasa ga Mbori aboro i kpinyemu akurayó wakina tiyó. Ani nageda gupai yo nga si aidi aYisaraere idihe fu airarungo i ye ka ke ahe rogo gayó aʹati. I aidanga ha fu boro ní dihe, ní nangi kurani, watadu ka biriko kurani te. Rogo sarangbangaa dagba aboro na kurani, si aaidanga aYisaraere ngbe kubani te. Wa si avura du nga si aniidi i fu rugute afu fu boro ho si aida i fuhe ni, ono i aya fuyó wee: “Ka oni nisógo nga wirinaroni ku kpotoroni yo ya.” Agi arugute re gbiati agu akuraha, i agurusihe dunduko ki yaa: “Oni akpí nyemu akuaroni wa oni akpi nyemu tironi.”—Pa Amotumo 19:9-11, 15, 17, 18.

9. Tipagine Yekova azinahe ti ni fu aYisaraere i bandatiyó ti kura rikaaboro?

⁹ Wa si avura du nga si aidi aYisaraere naayugo nyemuse fu akurayó aboro, si aidi a i kparatiyo kusayo ti agu aboro naairiso kungbo ambori. Yekova aima zahe ti gu kerepai du ti gbegberẽ kodatise gbiati sangbanaha. Nikpiapai, tipa gu rikaaboro si aidi aYisaraere do yó kusayo rogo ringara, Yekova ayaa: “Ka oni amánga nga pa rogatise na yo ya, ka oni afú nga awironi nga ade fu awiriyo a ya, ka oni adía nga awiriyo ni ade fu awironi a ya. Bambiko i asá awironi ku sa yo ti peka fuo re, ya i mángi pa kura ambori; bambiko ho ga Yekova zinga ka runguda ni kuti roni.”—Pa Fu Rugute ni Ue he 7:3, 4.

10. Ginipai si aida ani bandatirani ti ni?

¹⁰ Wakina gure a, si naida aKristano bandatiyó ti zio bakure na agu aboro rengbe ka zeresa gayó idapase. (1 AKorindo 15:33) I nazungodi rani kini yaa: “Ka i kpamia nga roni na azangaidapase . . . ya,” nga agu aboro adunga rogo gu dungurati nga ga aKristano ya. (2 AKorindo 6:14) Kurigure, i nafu arugute fu aKristano i mangi rogatise “kina rogo Gbia yo.” (1 AKorindo 7:39) Ono wa vura duhe wo, si aidanga ani bisirapa agu aboro adunga rogo pagume na Yekova ya te. Kristo akpi tipa aboro ingapai, na dungu agu aboro nanaamanga gbegberẽapai amanga mbata aima mbuhe na ki mbakadi gayó pagume na Mbori.—ARomo 5:8; 1 AKorindo 6:9-11.

11. Gini gene ngbaa kisusi rengbe ani ngbaha ka yugo nyemuse fu agu aboro amanganga sunge fu Yekova ya, na tipagine duhe ti ni wo?

¹¹ Wa ani ayugo nyemuse fu agu aboro amanganga sunge fu Mbori ya, anga kura gene ho ngbaa ti gu nga ka wirika Yekova te. Wa vura duhe nga Yekova aidanga na gbegbereapai te, ko nayugo weneringise nga ga nyemuse ayugo fu aboro dunduko, na si nigu mamu ko afuhe fuyó tipa i sa tiyó ti gayó gbegbereapai na ki gbia nyenye unga. (Yezekere 18:23) Yekova “nakpi nyemu aboro [dunduko] da ti zungadi tiyó.” (2 Petero 3:9) Gupai ko akpinyemuhe nga “aboro bati dunduko, ki ye sa gu inahe nga ga rengo.” (1 Timoteo 2:4) Si nga ndu gupai Yesu afu sunge ti ni fu apefuoko i naatungusapai na kini yugupai fu aboro dunduko na kini ‘sa yó ni abawiriki.’ (Matayo 28:19, 20) Wa ani arimiso tirani kurogo gi sunge re, gure nga ani nayugo gaani nyemuse tipa Mbori na tipa akuarani, na ki kodi agu aboro a nga asogo rani!

Nyemu Akuarani AKristano

12. Ginipai gu mokedi nangia Yoane akehe tipa kpi ani nyemu awirinarani?

¹² Gu mokedi nangia Pauro akepai ki yaa: “Ani . . . mangi gu pai amanga ngba angba fu aboro dunduko, fu kina agu yo gbe du ku idapase yo [na ani].” (AGaratio 6:10) Wa du ani ni aKristano, si nidingisoro furani ani yugu nyemuse fu agu aboro du ani naayó rogo idapase, nga agu awirinarani nga ga toro yó. Wai nyakipa gi nyemuse re? Gu mokedi nangia Yoane anyakasi gipai re ki yaa: “Gu ni ka asoga wirinani ni nga imiboro. . . . Ka boro ya, nyemu Mbori ti ni, ki nisogo wirinani, irazire nga ni; mbiko gu ni adu nga nyemu gu wirinani ti ni bi ni ni ya, ka nyemu Mbori du nga ti ni ni abi nga ko ya te.” (1 Yoane 3:15; 4:20) Nyanyaki afugo du, du re nirengo. Yesu Kristo amangisunge na agu afugo nga “imiboro” na “irazire” ka ringbisipa Satana Bakitingbanga nani. (Yoane 8:44) Ani aidanga i yambu rani na ngbatunga agu arimo re te!

13. Rogo gini agene rengbe ani ka yugo nyemuse tipa akuarani aidipase?

¹³ Mbori nayugo wai fu ndikidi aKristano si aida i ‘kpinyemu akurayo.’ (1 ATesaroniko 4:9) Si aidanga ‘ani du na nyemuse kina rogo fugo yo, nimirãse sa te; ono si naida ani yuguhe rogo mangaapai yo a.’ (1 Yoane 3:18) Si aidanga gaani nyemuse du “ni biriki” te. (ARomo 12:9) Nyemuse nafõngbaduraniyo ani du na weneringise, ani du na nunga, ani mbupai fu akuarani, ani hipai nigbangaha, ani he kpi akuarani, ani he rekangose, ani he rukö, watadu gbangbati. (1 AKorindo 13:4, 5; AEfeso 4:32) Si nasa rani ani ‘mangipa akuarani.’ (AGaratio 5:13) Yesu aya fu gako abawiriki wee i kpinyemu tiyó dagbayó a wa ko akpinyemu yó. (Yoane 13:34) Si naida Kristano du na nyemu ka kpi tipa akurani aidipase ka si aidaha wo.

14. Wai rengbe ani ka yugo nyemuse dagba gaani aborokporo?

¹⁴ Gu ba si aida nyemuse du rogoho gbe nga dagba gaani aborokporo nga aKristano na dagba kumba na diako. Mbiko wa du gu pagume du dagba arogotise nidawedawe gbe, si du Pauro aya ti ni wee: “Akumba kpí nyemu adiayo a wa boroyo.” Ko agbia gupai kuti ni nga: “Gu ni nakpi nyemu diani ni nakpi nyemu tini.” (AEfeso 5:28) Pauro afugu agi arugute re berewe kusa rogo AEfeso 5:33. Gu kumba nakpinyemu diako, ko awirikanga mangapai wa agu aYisaraere nadu ti rago Maraki nga aguyo nanaamanga gbegberẽe fu adiayo te. (Maraki 2:14) Kuba gure, ko nabi ri na nyanyaki pari. Ko nakpinyemu ri wa gu Kristo akpinyemu dungurati. Wakina gure a, nyemuse nika fõngbadu dee yo ri fu irisa fu kumbaari.—AEfeso 5:25, 29-33.

15. Gine pa bi aboro gu nyemuse nga ga awirina asa yó i gumbaha na ki mangihe?

¹⁵ Si tie ziazia nga, gi ngbatunga nyemuse re du i aino ndikidi aKristano ti ni. Yesu ayaa: “Ka oni akpi nyemu akuaroni, si ka aboro ini ti ni dunduko ya gimi abawiriki nga oni.” (Yoane 13:35) Gaani nyemuse tipa akuarani naye na aboro fuo gu Mbori ani akpinyemuko na kini mangisunge kubako. Ani dinga gi pangbangaa namangi Mozambique yo re nikpiapai, nga gu pangbangaa du tipa agu aborokporo nga aDezire Yekova. Agu aborokporo re ayaa: “Fuo susa bebere uru rogo kura uru sa, kere wege atona kaa ya na bakere mai ki ngbefuoho nga gu naana na morogumba. Ani abinga pai wa gure mbata te. Gu kere wege re agburuwa gaani bambu, na ki di gu ziingi nadu riihe yo kusayo. Ho agu awirina nadu rogo agu adungurati nadu pati rani ayeni ka dua gaani bambu berewe, si azeresi ngba gaani amurakporo i ki yaa: ‘Gaoni pambori ima ngba nirengo. Ani agbianga undo wa gere be aboro gaani kanisa tigaani te.’ Ani azara Ziazia Kekeapai fuyó rogo Yoane 13:34, 35. Dungu gaani amurakporo awere nawisigo Ziazia Kekeapai.”

Nyemuse Tipa Aboro Nibasasa

16. Gini kparakparapai du dagba kpinyemu aboro nibadona na kpinyemu aboro nibasasa?

¹⁶ Anga si nikpakarapai furani ani kpinyemu gaani amurakporo wa duyó nibadona te. Ono tie, nyemuse tipa aboro nibasasa rengbe kadu nigupai dukia. Nikpiapai, ga kura aboro nyemuse tipa akurayó akodanga kurapai susi gu nga ka fu gamahe fu riigbu-fu-undo tipa si ruho ka fuhe fu aboro te. Nirengo, si taata ani ya ani nakpinyemu akuarani tigu nga ka kpinyemu gu kuarani ani amangasunge na ní nga guni akpinga nyemu rani ya, watadu gu gaani murakporo duna gbegberẽ sinoni, watadu ka kpinyemu gu bakurearani mangi furani gbegberẽe.

17, 18. Wai Yesu ayugu nyemuse fu aboro nibasasa, na gine nangia ndu mangako ho?

¹⁷ Nibi gupai du tipa nyemuse tipa aboro nibasasa re, ani nawirika kpiapai be Yesu nga guko nawiriki asino Mbori teketeke. Wa si avura du nga ko aye ku zegino ka dia gu ingapai kusayo nga ga aboro zegino wadu yó nibadona, ono ko ayugu nyemuse ayugo tipa aboro nibasasa, nikpiapai, gu dee naawoka, boro ngbataka, na degude. (Matayo 9:20-22; Marako 1:40-42; 7:26, 29, 30; Yoane 1:29) Wakina gure a, ani nayugo gaani nyemuse tipa akuarani ngba gu gene ani amangapai ngbaha naayó wa ani agbiatirani naayó na aʹuru.

¹⁸ Ono tie, ka bangirani ya gonga ti gupai nga, kpinyemu kuarani nikodikodihe kuti kpinyemu Mbori ya. Wa si avura du nga Yesu anaaundo rungorungo aboro, kini husi aborokaza, na kini rigi aboro gomoro, na kini yugupai fu aboro a, ndu gupai ko anaamanga agi apai dunduko ti ni re nga ka undo yó i mbakadi gayó pagume na Yekova. (2 AKorindo 5:19) Yesu amangi apai dunduko si fu taarimo fu Mbori, na ka bangiriko agonga ti gupai nga ko aamangasunge kuba gu Mbori ko akpinyemuko na kini yugukpiapai tipa asinoko ya. (1 AKorindo 10:31) Niwirika ani ga Yesu kpiapai, ani rengbe arengba a ka yugo ndikidi nyemuse tipa akuarani na ti kina gu bangisa regbo re, ka ani adunga nipapara zegino nga ga gbegberẽ sino aboro ya.

Wai Ani Akpinyemu Akuarani Wagu Ani Akpinyemu Tirani?

19, 20. Gine pa kpinyemu akuarani wagu ani akpinyemu tirani ayugoho?

¹⁹ Yesu ayaa: “Mo nikpí nyemu kuaro wa mo akpi nyemu tiro.” Si daada ani naangerafuo tirani na kini irisi tirani a wa si aidaha. Wa ka si naadunga wo ya, ka gu ndiko re dunga na wiri rogoyo ti ni te. Si aidanga ani ingi giarogopai tipa gi nyemuse re na gu nyemuse nga ga gbangbati gu mokedi nangia Pauro afura tipaha rogo 2 Timoteo 3:2 te. Kuba gure, si nga ruru bipai tipa tise. Wene bawiriki Ziazia Kekeapai sa aringbisipai tipaha ki yawee si nga “gu ruru bipai tipa tise adunga nga ‘mi nga Mbori’ ya, na adunga a nga “mi nga payapaya he’ ya.”

²⁰ Tipa ani kpinyemu aboro wa gu ani akpinyemu tirani, si nayugo gupai ngawee ani bi aboro wagu ani aida i naabi rani na kini mangi fuyó wagu ani aida i naamanga furani. Yesu ayaa: “Agu apai dunduko oni akpi nyemu aboro nimangi he fu roni, oni nimángi kina ha fu yo a.” (Matayo 7:12) Oni kparia gupai nga, Yesu ayanga wee ani berẽkurii gupai aboro amangi rani nani kusayo kini ruho ka irabape fuyó te. Kuba gure, si naida ani berẽ tipa wai ani aida aboro mangi furani, fuo gure, ani ki mangi fuyó kinawo a. Oni kparia gupai a nga, Yesu apenga gu gako afugo re ya ani mangihe fu kina abakurearani na fu agu awirinarani nga ga toro yó sa te. Ko amangisunge na gu fugo nga “aboro,” isoke tipa ka yugo gupai nani furani ngawee wogu si aida ani mangi fu aboro dunduko, nga agu aboro dunduko ani abi yó.

21. Ginipai ani ayugoho baraho ani ayugo nyemuse ni fu aboro?

²¹ Pa kpi ani nyemu akuarani nika banda rani ti manga gbegberẽpai. Gu mokedi nangia Pauro akepai ki yaa: “‘Ka mo ra nga na dia boro ya, Ka mo imi nga boro ya, Ka mo di nga he ya, Ka mo kpi nga he ya,’ ka kura rugute du ho, i gbia ha kina ku rogo gi pai re nga, ‘Mbisimo akuaro du ti ro a wa du gamo.’ Nyemuse amanga nga gbegberẽpai fu kurani te.” (ARomo 13:9, 10) Nyemuse nika fõngbaduraniyo ani gbata agene ka manga gupai ngba angba fu kura aboro. Nikpi ani nyemu akuarani aboro, gure nga ani nayugo gupai nga ani nakpinyemu Yekova Mbori, nga gu boro nakusi aboro nikpiako.—Bambata Pai 1:26.

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]

“Da [nzunzu] nga kuare?”

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 27]

Yesu nakpinyemu aboro dunduko nibasasa

Gaoni Karagapai Nga Gine?

• Ada si aida ani yugu nyemuse fuyó, na tipagine?

• Wai rengbe ani ka yugo nyemuse fu agu aboro amanganga sunge fu Yekova ya?

• Wai Ziazia Kekeapai aringbisapa gu nyemuse si aida ani du nani tipa awirinarani?

• Pa kpi ani nyemu akuarani wagu ani akpinyemu tirani nakoda gine?