Oni Nagumba “Ziazia Fugo” Wenengai?
“Mi asá gu fugo nga ga aboro ni nzunzu fugo [“ziazia fugo,” NW], ya i dunduko ki yambu he ti rimo Yekova ki nimangi pako kina ku bani sa.”—ZEF. 3:9.
1. Gini wene gamahe Yekova afuhe furani?
ANGA aboro naenge fugo te, ono Yekova Mbori nga Bakusi aboro naengehe. (Gate 4:11, 12) Ko akusi Adamu na gu tandu nga ga fura na ka kusa vovo rimo ahe. (Bam. P. 2:19, 20, 23) Nairiwo wai gu gamahe re angba? Si asa ngbatunga aboro i naafura na Bayo du ngbangbaturũ yo na kaa taasarimoko.
2. Tipagine adunga fugo-aboro ti ni sa ya?
2 Vuru gu 17 kama agarã aboro araki rogoho tona ho Mbori akusi Adamu ni, ‘fugo’ adu kina sa i anaagumbaha. (Bam. P. 11:1) Fuo gure, Nimeroda asamungu kuti Yekova. Abasasangbaa adunguratiyo ka mangapai kia ti ga Yekova arugute. I adiberã nga i aidanga ka gbandaka auru kpotosende te ono ka nye rogo ba sa i aye ka yambaha kusa nga Babera. I atona ka dua gbanga bambu ku ariyo tipa ‘rimoyo du nitaasitaasihe’ angianga ka fu taarimo fu Yekova ya. Si atadu were, Yekova kini mo ka vundo fugoyo na ki fuku kura afugo fuyó nibakiakia. Si ki tadu were, i kini gbandaka auru kpotosende dunduko.—Oni gedi Bambata Pai 11:4-8.
3. Gine namangi ho Yekova avundu fugo abasamungu ni Babera yo?
3 Areme, dungu akama afugo-aboro duho. Gu kura aboro nayawee gu aboro agumbaha si susi 6,800. Agi afugo re dunduko duku na gaha agene berãpai nibakiakia. Si nawiraha nga ho Yekova Mbori avundu fugo agu abasamungu ni re, ko akisi berã yo ka i arengbanga ka tingida gu bangisa fugo i aagumbaha mbata ya. Anga kina vovo afugo ko aye nani kuriyó yo sa te, ono ko amoi vovo gene berãpai kodihe na vovo gene tangara fugo nibeedihe. Sidu, gu fugo nga Babera, rogoyo nga vundopai. (Bam. P. 11:9) Si nigupai nagbeberã rani nga, kina Ziazia Kekeapai sa nafu wene sakarogopaiyo tipa wai gu dungu afugo ani abihe areme re aenge.
Vovo Ziazia Fugo
4. Ginipai Yekova agumbaha ya si nikaa manga ti gi gaani regbo re?
4 Wa vura duhe nga gia pa gupai namangi Babera yo bakuru kusayo nigupai narima rani arima, gu kura vovopai kinaho namanga duna nyanyakipaha nga gu gigihe narengbe arengba a kaa rima rani. Yekova afura tipa pai kumbatayo ku ngba gu nebi nangia Zefania ki yaa: “Ti gu rago re mi asá gu fugo nga ga aboro ni nzunzu fugo [“niziazia fugo,” NW], ya i dunduko ki yambu he ti rimo Yekova ki nimangi pako kina ku bani sa.” (Zef. 3:9) Gine nga gu “ziazia fugo” re na wai rengbe ani ka wirika gumbaha wenengai?
5. Gine nga ziazia fugo, na ginipai mangi wa aria aboro tiyó kaa gumba gi fugo re?
5 Gi Ziazia fugo ani afura tipaha re, si nga gu rengo du tipa Yekova Mbori na tipa gako aringbisapai a wa duhe rogo Ziazia Kekeapai nga Fugoko. Gu “fugo” re nakoda nzunzu giarogopai tipa gu rengo du tipa ga Mbori Kindo na tipa wai si nika ziasi rimoko, ki di gbarasarimo kusayo ti gako bakere pagbia na ki ye na nyenye amaku fu ruru aboro. Ginipai mangi wa aboro naʹaria tiyo kaa gumba gi vovo fugo re? I naya furani wee fuo ino aboro gi fugo re, i nikaa ‘yambahe ti rimo Yekova kini mangi pako kina kubanisa.’ Gi ariapai nga ga vovo fugo re, si kia ti gu nadu Babera yo mbiko si tigaha nafu taarimo fu Yekova na ki kodi gako aboro i du sa.
Wirika Ziazia Fugo
6, 7. (a) Wirika vovo fugo nakoda gini apai, na wai duhe kinawo tipa wirika ziazia fugo? (b) Ginipai ani nika wisigoho awere?
6 Ho boro aida ni ka ino vovo fugo na kini gumbaha kpadio, ní namanga bakere asadatise susi gu nga kaa tingida kina bete afugo. Wirika vovo fugo nakoda wirika vovo gene berãpai. Ruru gene berãpai gbiati abuga, si nibakiakia rogo afugo nibasasa a. Tipa ka yamba vovo rimo he, si naida boro mangisunge na mirã ní ka yambaha nzunzu. Kina gu bangisapai re du tipa wirika gu ziazia fugo nga ga rengo du rogo Ziazia Kekeapai. Si naida ani wiriki kura apai kupati gu bangua apai du rogo Ziazia Kekeapai. Pa ino ani gi fugo re kini gumbaha kpadio naida gupai berani nga ani aria gaani sino berãpai.—Oni gedi ARomo 12:2; AEfeso 4:23.
7 Gine nika undo rani ani ini gi ziazia fugo re na kini gumbaha wenengai? A wa duhe tipa wirika afugo dunduko, abirĩ gu du kinaho rengbe ka undo rani ani ini gumba gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai kpadio. Ani wisigingo gu bete bangua apai aboro naamangaha ka wiriki vovo fugo na ani ki bingo singia si rengbe ka undo rani ani wiriki gi vovo fugo re ke.
Gumba Ziazia Fugo Wenengai
8, 9. Ginipai si aida ani mangihe ka ani aida ka wirika ziazia fugo, na tipagine nyakipa gipai re anyaka ti ni?
8 Degatue wenengai. Nibambatapai, ho ani awirika vovo fugo ni, si rengbe ka paa turani yo niba kpakarakpakaraha tipa ka inoho. (Yes. 33:19) Ono ka ani moiberã rani ka gia wai i agumbaha, ani nika tona ka ino yamba gu kura afugo nibasasa na ki tona ka gumbaha. Ziazia Kekeapai naruga rani wakina gure niyaa: ‘Si rẽ arẽ furani ani moiberã rani susi gu nidumbata fuo agu apai ani agihe tipa ka ani ya bitikpanga ti ni kusayo ya.’ (Eb. 2:1, NW) Yesu anaagumba gupai bara dunguhe nga, “Gu ni du na tu gia ha, ni gi nga ha.” (Mt. 11:15; 13:43; Mk. 4:23; Ruka 14:35) Ii, si naida ani ‘gipai ki rugu tirani nani’ tipa ani ki rengbe ka sona rogo giarogo ziazia fugo.—Mt. 15:10; Mk. 7:14.
9 Degatue naida maaberãse fuo pai, ono daha ada boro mangi gu asadatise re. (Ruka 8:18) Ho du ani ni pati agu adunguratise nga ga aKristano, ya mo ani namaaberã rani fuo agu apai i agumbaha, watadu ani nidu nifudifudi rani be kura apai? Si ninyanyakipa pai ani moiberã rani fuo agu apai i agumbaha. Ka ani amanganga ha wo ya, ani du tie ni airamungo.—Eb. 5:11.
10, 11. (a) Kupati dega ani turani wenengai, ginipai si aida ani mangihe? (b) Gumba ziazia fugo nakoda gini kurapai berewe?
10 Wirika agu aboro nagumbaha wenengai. Anga i naangarasa agu aboro nawirika vovo fugo i naadega kina tuyo sa te, ono i nangarasa yó angarasa a i naawirika gumbaha wa agu aboro naima ino pe gu fugo re wenengai. Gipai re naundo abawiriki gu fugo re ka i naayambanga rimo ahe kia ya, si kadu nimbumbupai fu kura aboro ka giaha. Ngba gu gene du wakina gure, si naida ani wirikipai be agu aboro naima ino ‘birĩ yugo’ gi vovo fugo re. (2 Tim. 4:2) Oni sanahe asana tipa undo. Oni duna nyemu ka mbakada gupai ira ho oni naingi ni.—Oni gedi AEbere 12:5, 6, 11.
11 Pa gumba ani vovo fugo nakoda ida kuti rengo na kini yuguhe fu aboro na kini irisi ga Mbori aNdiko. Tipa ka manga gipai re, si naida ani wiriki kura aboro. Gipai re nakoda wirika yó rogo gayó idapase na kidu ngangara wa yó. Na si nakoda wirika ga Yesu gene raka naabaha. (1 Kor. 11:1; Eb. 12:2; 13:7) Ka ani kpatagara kuti manga gipai re, sangbanaha nga, ga Mbori aboro nikadu nikodikodi yó, si kini sa gupai nga i naagumba gu fugo re kina kubanisa.—1 Kor. 4:16, 17.
12. Wai duhe nga maa vovo apai ku berã rani yo nigupai si aidaha rogo wirika vovo fugo?
12 Gumbapai ngbarii. Si naida gupai nga, agu aboro nawirika vovo fugo, i dihe ku berãyo yo tipa kaa gumbaha ngbarii. Gipai re nakoda tingida dungu vovo apai na vovo rimo ahe. Tipa aKristano, pa maa yó apai kuriyó yo nga gu gene nika sa yó i ini ziazia fugo wenengai. Si naida ani moi arimo agu akitabu du rogo Ziazia Kekeapai ku berã rani yo na ki tangaraha ti genehe. Gu kura aboro moihe nigayo sásá kaa tingida afugo kura averesi rogo Ziazia Kekeapai ngbariyo. Gu kurayo bihe nga si niwenepai ka ino agu abia nga ga Kindo ngbariyo, rimo agu angbatunga Yisaraere nadu 12 na rimo agu amokedi naanidu 12, na rimo apapara zuzu toro. Bakuru kusayo, dungu aYisaraere naini abia Atambuahe ngbariyo. Rogo gi gaani regbo re, gude sa amoi fugo averesi susi 80 ku riko yo ho garãko aduni gbua sita. Ya mo si naida ani mangipai na gi birĩ re?
13. Tipagine du dogodapai ti ni ninyanyakipa pai?
13 Dogodapai naundo rani ani moipai ku berã rani yo, na fugöpai nga nyanyakipa papara gu wirikapai nga ga aKristano. Gu mokedi nangia Petero ayaa: “[Mi natingida] agi apai re fu roni dedede, wa vura ina oni paha, ki du ni nyakasinyakasi roni rogo gu rengo du beroni.” (2 Pet. 1:12) Tipagine si aida ti ni i naatingida rani naapa apai? Mbiko si nakiiso gaani giarogopaiyo, ki kiisi gaani bipai, na ki nyakasi rani ani nye kuti gaani diaberã ka nye rogo rengo yo. (Tam. 119:129) Pa kpatagara ani kuti fugo ga Mbori andiko gbiati bangua arugute naundo rani ani wisigi tirani ki sovura kuti gu sino nga ga ‘giapai ki he tingidaha.’ (Yak. 1:22-25) Ka ani anyenga kuti tingida tirani na rengo ya, gu kura apai gbarasi ngbadurani agbarasa na ka ani arengbanga ka gumba ziazia fugo berewe wenengai ya.
14. Gine rengbe ka undo rani ho ani awirika ziazia fugo ni?
14 Gedapai na woro fugose kuari. (Yugo. 1:3) Kura abawiriki fugo naawirikaha kukiri. Gi mangimangihe re akusanga wene sangbaha te. Teketeke a, ho ani awirika ziazia fugo ni, si rengbe ka ida gupai berani nga ani gedihe ‘na worofugo rani kusende’ tipa si undo rani ani berẽkurii gupai ani agedaha. (Oni gedi Atambuahe 1:1, 2, NWa) Pa manga ani wo nika sigira gupai ku berã rani yo ani agedaha. Rogo pa-Ebere, gu fugo nga ka ‘gedapai na worofugo kusende,’ rogoyo mbembedii na gupai nga ka berãkuriipai. A wa duhe nga si naida rẽ rani sá riahe asá vurani yo tipa kpotorani rengbe ka gbia undo be gu riahe ani arihe, kinawo a duhe tipa gupai ani agedaha, si naida ani berẽkuriihe tipa si nye kurirani yo. Ya mo ani nadia regbo ka berãkurii gupai ani awisigoho? Fuo geda ani Ziazia Kekeapai, si naida ani berẽkurii gupai wenengai gedi ani he.
15. Wai rengbe ani ka wirika gu gene tangara fugo nibeedihe nga ga ziazia fugo?
15 Wisigo gene tangara fugo nibeedihe. Ti kura aregbo, si naida gu boro nawirika vovo fugo, ní wiriki gene tangara fugo nibeedihe, watadu agu arugute du tipa fura wenengai. Gipai re naundo rani ani ini angbazunga fugo wa ka ani ruho kaa gumbaha wenengai. A wa duhe nga fugo-aboro na kpia apai rogoho, kinawo a duhe tipa gu rengo du rogo Ziazia Kekeapai. Si a na “kpia . . . wene apai” rogoho. (2 Tim. 1:13) Si naida ani wiriki gu “kpia . . . wene apai” re.
16. Ginipai si aida ani dibehe, na wai rengbe ani ka mangaha?
16 Sona kumbatayo kindi. Boro rengbe arengba ka ino bete apai rogo gu fugo ní awirikaha nga gu rengbe ka undo ní ní naafura na aboro ono ka ní agbisanga nani kumbatayo ya. Pai wakina gure rengbe arengba ka manga agu aboro nape ziazia fugo. (Oni gedi AEbere 5:11-14.) Ginipai rengbe ka undo rani ka ani dunga wa gure ya? Si naida ani mangi asadatise kaa wirika gi vovo fugo re kindi. Ziazia Kekeapai nayaa: “Ani mbú gumba pai tie tipa bambata tonatona apai nga ga Kristo, ani súsi ku mbata yo dati du ani ziazia; ka ani mói nga mburuhe nga saberã ti gu mangimangi he du ni kpikpi he, na idapase fu Mbori, na yugo pa abapatiza, na maabe ri, na zingabekpio, na nyenye sapangbanga berewe ya.”—Eb. 6:1, 2.
17. Tipagine si aida ti ni ani naawisigopai dedede? Oni yugungo ho na kpiapai.
17 Kpara regbo tipaha. Mangaha dedede vuru guruguru aregbo ngbaa ti mangaha nigbangaha bara sa, bakere regbo ki susi fuoho oni ki tonaha berewe. Oni naawirikapai ti gu regbo adunga berã roni ti kura apai ya. Wirika vovo fugo-aboro wakina nduge rogo bire. Wa aboro kaa dogoda nduge ngba gu gene re, si nika furä ka nduge ambunga berewe ngbaha ya. Ka aboro mbu nduge ngbaha tipa bete regbo, wadi nakiso gu gene re akiso. Sidu, si naida ani kakuti wirika fugo kindi kini wirikihe dedede! (Dan. 6:16, 20) Ani takparakpee kini ‘keke na apai’ tipa ka ino gu vovo fugo ani awirikihe du rogo Ziazia Kekeapai re.—Ef. 6:18.
18. Tipagine si aida ti ni ani naagumba ziazia fugo ti aregbo dunduko?
18 Ka oni piriginga ti gumba gu fugo re ya. Bete agu aboro nawirika vovo fugo naamanga kina ndundu ti gumbaha bambiko i na zee watadu i nagunde agunde ya ka i gumbaha, i ingihe ainga. Si nasaha fuyó ka i gbisinga nani kumbatayo ya. Ho daha ni ti wirika fugo-aboro, si naida oni naagumbaha dedede. Ho bawiriki vovo fugo agumbaha ni dedede, ní naadunga na ndundu ka gumbaha te. Wakina gure a, si naida ani naagumba ziazia fugo ti aregbo dunduko. Ziazia Kekeapai nayaa: “Boro naida pase kpotoni yo, Mbori ki sa ni ni ruru ni, ni ki kusi pase ni ngbani sa bata.” (Rom. 10:10) Anga ani ‘akusipa’ gaani idapase kinaho ani azi bapatiza ni sa te, ono ani nakusaha akusa a ho ani afura ni tipa Yekova na ho ani atungusapai ni. (Mt. 28:19, 20; Eb. 13:15) Gu gaani adunguratise nga ga aKristano nafu momu furani ani gumba agu apai du ziazia na niguruguruhe rogo ziazia fugo.—Oni gedi AEbere 10:23-25.
Ani Koditirani Kaa Gumba Ziazia Fugo Tipa Si Taasirimo Yekova
19, 20. (a) Gini iiriwopai aDezire Yekova amangaha rogo gi gaani uru re? (b) Gine nga gaoni diaberã?
19 Nairiwo wai ka rago angba tirani wa ka ani adu Yerusarema yo Rago Poso wiso rogo Sivano ti rameru 6, rogo gu garã nangia 33 F.B.K.! Wiso rogo gu uru re, mbata fu da saa 9, agu aboro nadu vuru bambu kuari ‘atona fura nikura ngbatunga afugo.’ (Amo. 2:4) Ga Mbori amoyambu areme na gu gamahe nga ga fura rogo agu afugo ko afuhe fuyó i naagumbaha te. (1 Kor. 13:8) Wa vura duhe wo, aDezire Yekova natungusa gu wene pangbangaa nga ga Kindo rogo fugo-aboro susi 430.
20 Nairiwo gu ngbarago du ani nani nga, wa ani avura nigumba dungu afugo nibakiakia, ani dunduko du nikodikodi rani rogo gumba gu ziazia fugo nga ga rengo du rogo Ziazia Kekeapai! Gipai nga gi namanga re, si kia ti gu namangi Babera yo mbata. Ga Yekova aboro nataasarimoko. (1 Kor. 1:10) Ani dinga berã kaa mangasunge fu Yekova na awirinarani “kina ku bani sa” wa ani awirika wai ka gumba gu fugo re wenengai gbe si kini ye na taarimo fu Yekova.—Oni gedi Atambuahe 150:1-6.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Atambuahe 1:1, 2 (NW): “Boro ngbarago nga gu boro amanganga agu arugute gbegberẽ aboro afuhe ya, na ní asungongo dagba aboro-ingapai te, na ní asungongo dagba airasawia a te. Ono gani ngbarago du rogo gu ndiko nga ga Yekova, na ní nagedaha na worofugo ní kusende uru na yuru.”
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Gine nga ziazia fugo?
• Gine pa pe ani ziazia fugo akodaha?
• Gine nika undo rani ani naagumba ziazia fugo wenengai?
Oni Mangi Agi Apai Naye re Tipa Kaa Gumba Ziazia Fugo Wenengai
◆ degatue wenengai.
Ruka 8:18; Eb. 2:1, NW
◆ wirika agu aboro nagumbaha wenengai.
1 Kor. 11:1; Eb. 13:7
◆ gumbaha ngbarii.
Yak. 1:22-25; 2 Pet. 1:12
◆ gedapai na woro fugose kuari.
Tam. 1:1, 2; Yugo. 1:3
◆ wisigo “gene tangara fugo nibeedihe.”
2 Tim. 1:13
◆ sona kumbatayo kindi.
Eb. 5:11-14; 6:1, 2
◆ kpara regbo tipaha.
Dan. 6:16, 20; Ef. 6:18
◆ gumba gu fugo re.
Rom. 10:10; Eb. 10:23-25