Si Naida “Gu Yugopai Nga Ga Weneringise” Naaruga Mirãroni

“Ri naza ngbari na fugo tatamana, gu yugopai nga ga weneringise nakura ngbari yo.”​—SNZ. 31:26.

1, 2. (a) Gini sino si aida airisi Yekova asaditiyo kadu nani? (b) Gini apai ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re?

AGU apai na Bakindo Remuere ayuguhe fuko adu na agu apai rogoho rengbe ka sa dee ri du niwene diakumba. Nako aya fuko tipa wene dee wee: “Ri naza ngbari na fugo tatamana, gu yugopai nga ga weneringise nakura ngbari yo.” (Snz. 31:1, 10, 26) Gu fugo Ebere i asaha kurogo pa-Zande ane re nga “weneringise,” ndikidi sasaha nga “weneringise nga ga nyemuse.” Agu averesi dunduko ke yó ho rogo gi kekeapai re nga gudu na gu fugo rogoho nga “weneringise,” si nayugopa “weneringise nga ga nyemuse” angianga kungbo weneringise ya. Weneringise nga ga nyemuse nga bawenepai kisusi ho du he ni na ome kurii mirã dee na mirã agu aboro dunduko naida ka sa ngbarago ti Yekova Mbori. Asanza 19:22 nayaa: “Gu pai i akpi nyemu he be boro nga, ni du ni irarengo, [“ní du niboro weneringise nga ga nyemuse,” NW ].” Si naida weneringise nga ga nyemuse du niyuguyuguhe rogo fugo ndikidi airisimbori dunduko.

² Gine nga gu weneringise nga ga nyemuse? Ada si aida ani du nani tipa yó? Gine rengbe ka undo rani ani “moi gu yugopai nga ga [gu] weneringise” nga ga nyemuse rii mirãrani? Wai pa manga ani he wo nika aria gu gene ani afura ngbaha na gaani aborokporo gbiati akuarani aKristano?

Gu Weneringise Naye Mbiko Kakaka Nyemuse

3, 4. (a) Gine nga gu weneringise nga ga nyemuse? (b) Wai du gu weneringise nga ga nyemuse kia ti kungbo weneringise?

³ Weneringise nga ga nyemuse narurii asino ue, nga weneringise na nyemuse. Gu boro duna weneringise nga ga nyemuse, ní na nyemu kura aboro, na kini yugu gu nyemuse re rogo gu mangaapai na afugo rengbe ka fu undo fuyó. Ní naberãpayo mbiko nyemuyo du tiní. Ono tie, gu fugo Ebere na fugo Giriki i asaha nga weneringise nga ga nyemuse, anga rogoyo gbua nga gu weneringise du mburuhe rii nyemuse te. Weneringise nga ga nyemuse nga gu weneringise du ti boro nasa ní ní kakuti kurani daho gupai nika manga ni ní aka ti ni kutini.

⁴ Ono kurapai kinaho a berewe nakpara weneringise nga ga nyemuse ti weneringise. Kungbo weneringise tigaha nga guhe rengbe boro arengba ka yugoho koyo du agu aboro ni ní ainongo yó ya. Aboro Merita ayugu ngbatunga gi weneringise re tipa aPauro na gu kura aboro 275 kurungba agberẽ naayó, nga agu aboro i aabingo yó mbata ya. (Amo. 27:37–28:2) Ono gu weneringise nga ga nyemuse tigaha nabipa gu kakaka nyemuse du dagba boro na kurani nga gu nasayo i kakuti tiyo.a Gere nga gu ngbatunga weneringise aKeno ayuguhe fu “awiri aYisaraere dunduko, ho i akuru ni Ezipeta yo.”​—1 Sam. 15:6.

Berãkuriipai na Kpee Nga Nyanyakipa Apai

5. Gine rengbe ka undo rani ani rugu mirãrani?

⁵ Anga si nitaatapai ka fura nigu weneringise nga ga nyemuse te. Gu bawiriki nangia Yakoba akepai nibipa mirãse ki yaa: “Ka boro zogo nga ha te, si nga nvurãnvurã gbegberẽ he, ki nihi be gbegberẽ kerengua.” (Yak. 3:8) Ginipai rengbe ka undo rani ani rugu gi kpakarakpakara barapa rani re? Gupai Yesu agumbaha fu abarumbatayo rogo pambori naundo rani ani ini gupai rengbe ka undo rani ani nifura nigu weneringise nga ga nyemuse. Ko ayaa: “Ngba boro nagumba gu pai du kpotoni yo.” (Mt. 12:34) Tipa ka sa gu weneringise nga ga nyemuse si nirugu mirãrani, si naida ani rũ gu sino re ngbaduraniyo. Ani bingo wai rengbe berãkuriipai gbiati kparakpee ka undo rani ani mangi gipai re.

6. Tipagine si aida ti ni ani naaberãkurii gu ga Yekova mangaapai nga ga weneringise nga ga nyemuse?

⁶ Yekova Mbori na “inapai kpaima.” (Gate 34:6) Bake apapara Atambuahe abibia ki yaa: “Ako Yekova, kpotosende hiki be ga weneringise.” (Tam. 119:64) Badungu akpiapai du rogo Ziazia Kekeapai nayugo wai Yekova ayugu weneringise nga ga nyemuse fu airisiko. Ka ani di regbo kaa berãkurii ‘ga Yekova mangaapai’ na tambuahe, si nika sa rani ani duna nyemu duna gu weneringise nga ga nyemuse.​—Oni gedi Atambuahe 77:12.

7, 8. (a) Gini mangapai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse Yekova amangihe tipa Roto na gako aborokporo? (b) Wai Davide abi padu ko nigu boro nagbia undo be ga Mbori weneringise nga ga nyemuse?

⁷ Oni berẽnga pa wai Yekova abatasi wiri unvura Abarayama nangia Roto ho ko ayeni na gbarasahe kurii Sodomo, nga gu bakporo Roto adu rogoho. Wa regbo gbarasa Sodomo aambeda, agu amaraika naye fuo Roto azinahe fuko ko di gako aborokporo ki guari rogo gu bakporo re niipo. Ziazia Kekeapai nayaa: “Ono ko aima aima; si du [amaraika] ki zi ko ti beko, ko na diako na awiriko ue nga ade, wa Yekova aini pai fu ko gbe. I ki kusi ko ki mbu ko gii bakporo yo ku zegi yo.” Ya mo ngbaduraniyo afõnga tihe ho ani aberã ni kurii gu gene Mbori amangipai ngbaha ka batasa Roto, si kini yugupa gako weneringise nga ga nyemuse te?​—Bam. P. 19:16, 19.

⁸ Oni bingo gupai nadu tipa Bakindo Davide a, nabibia ki yaa: “[Yekova] navu ro tipa ga irairaapai dunduko, [ko] nahusa gamo awokote dunduko.” Davide aima duna tambuahe fu Yekova tipa wa ko ambupai fuko ti gu ingapai ko amangihe na Bataseba. Ko aya tipa Yekova wee: “Wa du ngbangbaturũ ku ari ri kpotosende, wo du gako weneringise ni nyanyaki he koyo du agu yo ni nagunde ti ko.” (Tam. 103:3, 11) Pa berã ani kurii agi apangbanga nga ga Ziazia Kekeapai re gbiati agu akuraha nahiiso ngbaduraniyo na tambuahe tipa ga Yekova weneringise nga ga nyemuse, na si nafõngbaduraniyo ani sambuoko na kini tambuako. Ka ani duna bakere tambuahe, si nika sa rani ani wiriki ndikidi Mbori a.​—Ef. 5:1.

9. Gini bakere ndupai duho si aida ti ni airisi Yekova niyugu weneringise nga ga nyemuse rogo gayó afugo yo na rogo agu apai yo i amangaha?

⁹ Dungu apai du rogo Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga, Yekova nayugo gako weneringise nga ga nyemuse fu kina agu aboro naima duna wene pagume dagbayó naako. Na agu aboro tigayo adunga na wene pagume dagbayó na unga Mbori ya? Ya mo ngbadu Yekova niʹiigiraha fuyó? Wo duhe te. Ruka 6:35 nayaa: “[Yekova] naina pai fu aboro gbangbati na aboro ingapai.” “Ko nafu uru si kuru tipa agu yo nga gbegberẽ yo na agu yo nga wene yo a, ki kedi mai tipa ruru aboro na iraira yo a.” (Mt. 5:45) Mbata fu wirika ani rengo na kini mangi sangbaha, ani angia agu aboro naagbia undo agbia be ga Mbori weneringise. Ono fuo da ani ni airisiko, ko nayugo gako weneringise furani nga ga nyemuse. (Oni gedi Yesaya 54:10.) Si naida ani du na bakere tambuahe tipa gipai re! Na gure nga gu bakere ndupai si aida ti ni weneringise nga ga nyemuse du niyuguyuguhe rogo gaani afugo yo na rogo agu apai yo ani amangaha.

10. Wai kparakpee aundo rani ani duna gu weneringise nga ga nyemuse?

¹⁰ Kparakpee naundo rani nibakerehe ani rũ gu weneringise nga ga nyemuse. Si wo mbiko gupai nga, weneringise na nyemuse nga apapara zuzu ga Yekova ziazia toro. (Gara. 5:22) Ani rengbe ka rũ gu weneringise nga ga nyemuse re ho ani ambu tirani niziazia toro ningbe furani mbatayo. Gu bawene gene rengbe ani ka gbia ziazia toro ngbaha nga ka sanahe tipaha rogo kpee yo. (Ruka 11:13) Si naida ani naakpara akpara kindi tipa ziazia toro na ki mbuhe si nirugu rani. Sidu tie, berãkuriipai gbiati kparakpee nga gu nyanyakipa apai rengbe ka undo rani gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse nirugu mirãrani.

Rii Mirã Arogotise

11. (a) Wai ani aino ya Yekova naida akumbakuadee niyugu weneringise nga ga nyemuse fu adiayo? (b) Rogo gini gene rengbe gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse ka undo kumbakudee ko banda mirãko?

¹¹ Gu mokedi nangia Pauro azungodi akumbakuadee ki yaa: “Akumba, oni kpí nyemu adiaroni, a wa Kristo akpi nyemu kanisa a, ki fu tiko tipa ha.” (Ef. 5:25) Pauro atingidiyo a na gupai Yekova apehe fu Adamu na Eva, ki yaa: “Gere boro nihe abani ti ni na nani, ki ka kuti diani; i ue ki du adu ni borose sa.” (Ef. 5:31) Yekova naida gupai nga akumba kakuti adiayo, kini yugu gu weneringise nga ga nyemuse fuyó ti aregbo dũ. Gu kumbakudee gu weneringise nga ga nyemuse azoga mirãni, ní akusanga gu irairaapai diani amangaha dagba aboro te, watadu ka fura tipa ri ngba gu gene nika zoga pari kusende te. Ko na ngbarago ka sambuori. (Snz. 31:28) Ho tagbagapai akura ni dagba kumba na diako, gu weneringise nga ga nyemuse nasako ko banda mirãko ti gumba gbegberẽ fugo.

12. Wai rengbe afugo diakumba ka yugo gupai nga gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse nazoga mirãri?

¹² Gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse, si naida si zogo mirã diakumba azoga a. Si aidanga gu toro nga ga zegino moipai kurii fugori te. Si naida ri “nigunde agunde ti kumbari.” (Ef. 5:33) Si naida ri naafura wenengai tipa kumbaari dagba aboro, si nika sa kura aboro i naairisa ko gbe. Ka ri aidanga ka zogosa gu irisa kusende awiiri afuhe fu kumbaari ya, si aidanga ri naatikango naako watadu ka basa sangbako ku bangiriyo te. Si naida i peke ngbatunga agu apai re kinaho du yó ni ue. Ziazia Kekeapai nayaa: “De tatamana nadua gari bambu.” (Snz. 14:1) Kpuri nibawene ba fu gari aborokporo dunduko.

13. Wari nzunzu si aida gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse nizogorago ni, na wai rengbehe ka mangaha?

¹³ Zavura ho du kina kumba na diako ni ue kporo, si naida i naafura niʹirisa dagbatiyo. Pauro ayaa: “Oni mbu agi apai re dũ a; erã, na zinga, na sogote, na wawaru, na gbegberẽ fugo ngbaroni yo.” Ko agbia gupai kuti ni nga: “Oni úkadi ngbadu inapai, na weneringise, na umbasitise, na zera, na gbanga hipai. . . . Oni úkadi nyemuse, nga gu ũvodatise nga ga ziaziapai.” (Koro. 3:8, 12-14) Ka agude agia wene afugo ngba avungura, ami nikadu wenengai, na ami nikaa wirika gu gene awirika avungura afura ngbaha.

14. Rogo gini gene rengbe abairakporo ka mangasunge na mirãyo ka fu wasa fu agu aboro du tiibeyo?

¹⁴ Bake apapara Atambuahe akepai tipa Yekova ki yaa: ‘Mi nazungadi ro, ga weneringise nidú ni gi pa wasa.’ (Tam. 119:76) Bakere gene sa Yekova afu wasa ngbaha nga, ko nazungodi aboro na kini yugu gene fuyó. (Tam. 119:105) Wai rengbe abairakporo ka gbia undo be ga Yekova kpiapai kini mangisunge na mirãyo ka fu wasa fu agu aboro du tiibeyo? I rengbe ka manga gipai re ka i afu arugute fuyó na kini ngarasi yó. Gu Irisombori Nga ga Aborokporo nafu momu tipa ino gu nyanyakipa apai nga ga toro.​—Snz. 24:4.

Oni Yugu Weneringise Nga ga Nyemuse Fu Akuaroni Aidipase

15. Wai rengbe agu aKristano nga abaakumba na gu kura aboro naima nyaka rogo toro yo ka mangasunge na mirãyo ka banda agu aboro du rogo dungurati?

¹⁵ Bakindo Davide akpari ki yaa: “Ako Yekova, . . . ga weneringise na ga rengo si nibanda re abanda kindi!” (Tam. 40:11) Wai rengbe agu aKristano nga abaakumba na gu kura aboro naima nyaka rogo toro yo ka wirika Yekova rogo gi bangiriba re? Ka ani amangasunge na mirãrani ka ruga aboro i irisi sangba Ziazia Kekeapai, gure du nigu mangaapai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse.​—Snz. 17:17.

16, 17. Gini bete agene duho rengbe ani ka yugo gupai ngbaha nga gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse du rii mirãrani?

¹⁶ Ginipai si aida ani mangihe ka ani bi Kristano ní nindu ngba gu gene andunga kuti agu abangua rugute nga ga Ziazia Kekeapai ya? Si naida gu weneringise nga ga nyemuse sa rani ani asadi ka za ní. (Tam. 141:5) Ka ani bi gupai nga kuarani idipase mangi kere ingapai, gaani kakaka nyemuse tipa ní nika sa rani ani ya funi wee ní “yámbu ga kanisa abaakumba i ki kpari auru ni, niuka nzeme ku auru ni ni rimo Gbia.” (Yak. 5:14) Ka gu boro ingapai re andunga fu abaakumba ya, si naida kina rani ndu ka gumbaha fu abaakumba. Gere nga gu mangapai nga ga weneringise na nyemuse. Kura aboro kina dagbarani apai nabatasi omeyo, du nisayo, duna bakere gberarago, watadu nabi tiyo nga sunge tiyo te. Gu bawene gene rengbe ani ka yugo gupai ngbaha nga gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse rii mirãrani nga, ka ‘nyakasa’ yó nigaani afugo.​—1 Tesa. 5:14.

¹⁷ Ginipai rengbe ani ka mangaha ka si du nga avura Mbori nagumba ziree ti rimo akuarani aidipase? Kuba gupai nga ani tona tiko kuti awirinarani, si aidanga ani fura te, watadu ani rengbe sana gu boro gumba gupai re singia ní ini nga rengo du ní apehe re. Ka avura ga Mbori aboro agbatagene ka ino bara awirinarani, kakaka nyemuyo nika sa rani ka ani yugungo bara yó ya.​—Snz. 18:24.

Boro “Weneringise Abí Unga”

18, 19. Tipagine si aidanga ti ni gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse guari rii mirãrani ho ani amangapai ni na akuarani aidipase ya?

¹⁸ Si naida gu weneringise nga ga nyemuse du niyuguyuguhe rogo agu apai dunduko ani amangaha na akuarani aidipase. Zavura ho du apai ni nikpakarakpakaraha gbe, si aidanga gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse guari rii mirãrani te. Ho ga aYisaraere weneringise nga ga nyemuse adani “wa kina nduro wiso, wa gu ndomo nauga ngbatutu,” rago aima gberã ti Yekova. (Osea 6:4, 6) Rago nangba ti Yekova ho ko abi boro ni ní niyugu weneringise nga ga nyemuse kindi. Oni bingo wai ko afu maku fu agu aboro namangaha wo.

¹⁹ Asanza 21:21 nayaa: “Gu boro nagbata rurupai na weneringise abí unga na irisa.” Maku sa dagba agu amaku gu boro re nika gbiaha nga unga, angianga kungbo guru unga ya, ono nyenye unga. Yekova nika undo ní ní “nye anye na gu unga nga ndikidi unga.” (1 Tim. 6:12, 19) Sidu tie, ani ‘niyugu weneringise ani nibasasa fu awirinarani.’​—Zek. 7:9.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]

Davide akiisipa ga Yekova weneringise nga ga nyemuse

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]

Ya mo oni namanga Gu Irisombori Nga ga Aborokporo na aposo dunduko?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 26]

Oni Rengbe ka Sakarogoyo?

• Gine nga gu weneringise nga ga nyemuse?

• Gine rengbe ka undo rani ani duna gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse rii mirãrani?

• Wai rengbe arogotise ka yugo kakaka nyemuse rogo gayó afugo?

• Gine rengbe ka yugo gupai nga ani na gu yugopai nga ga gu weneringise nga ga nyemuse rii mirãrani ho ani amangapai ni na akuarani aidipase?