Oni Gbia Undo Mbiko Du Oni Nibakuparanga Watadu Devurukporo
“Gu ni rengbe ka dia ha ni di he.”—MT. 19:12.
1, 2. (a) Wai Yesu, na Pauro, gbiati kura aboro abi zanga rogatise? (b) Gine rengbe ka sa kura aboro ka i bingo ho nga gamahe du nga boro du nibakuparanga watadu devurukporo ya?
ROGATISE nga bawene gamahe be Mbori nzunzu. (Snz. 19:14) Ono tie, badungu agu aKristano amanganga rogatise ya naraka bawene raka araka na kidu na ngbarago. Wirina sa nga Harold du garãko 95 naadianga dee rogo gako raka ya ayaa: “Wa vura duhe nga mi nidu na ngbarago ho du mi ni na kura aboro watadu ho mi ayamba aboro ni i ye ani sungu, ho du mi ni nisare, si wa mi nisare te. Mi nabihe nga si ruaru mi yawee gamahe du du bere nga mi du nibakuparanga.”
2 Yesu Kristo na gu mokedi nangia Pauro ayawee ka boro amanganga rogatise ya, gamahe du ngaha be Mbori a wa du rogatise nigamahe be Mbori. (Oni gedi Matayo 19:11, 12; 1 AKorindo 7:7.) Ono tie, anga agu aboro dunduko amanganga rogatise ya duwo mbiko gupai nga i du aidanga ka manga rogatise ya te. Ti kura aregbo, si nimbumbuhe fu boro nigbia gu ngbatunga boro ní aida ka dia ní. Na gu kura aboro namanga rogatise amanga i ki raki tipa bete agarã, ono niyangaraha, i ki mbutiyo watadu guni ki kpi ki mbu guni. Wa duhe were tie, tipagine ya yó ti ni wee ka boro adunga na kumbaani ti ni watadu diani ya, kina gamahe du ngaha? Na wai rengbe agu aKristano du nisayo ka gbia undo mbiko padu yó ni abakuparanga watadu adevurukporo?
Gu Gamahe Du Kia
3. Gini amaku dube agu aKristano amanganga rogatise ya?
3 Gu boro du nisani, ní na bakere regbo beni gbiati ranirii susi gu dube gu boro naima manga rogatise. (1 Kor. 7:32-35) Gere nga agu apai rengbe ka sa ní ní kiisi gani sunge fu Yekova, kini yugu nyemuse fu aboro gbe, na ki mbedi na Yekova gbe. Badungu aKristano ima inopa agu aundo boro agbiaha ho du ní ni nisani, na i ima ida ka raka nisayo, kandara tipa bete regbo. Gu kura aboro kinaho naaidanga ka sungo zanga manga rogatise ya, ono zegino kini sakitihe naayó, na i berẽ kurii gupai re ki bi gupai nga, wa zegino navura sakatihe naayó, Yekova rengbe arengba ka undoyo ka i dunga nifudifudiyo kpotoyo yo ya. Sidu, i di gu bangiriba du yó rogoho kugume ki nye zanga manga rogatise.—1 Kor. 7:37, 38.
4. Tipagine si aidanga ti ni agu aKristano amanganga rogatise ya nibi tiyo nga i nikpakpa yó ya?
4 Agu aKristano amanganga rogatise ya ima ino gupai nga si aidanga i mangi rogatise mbata Yekova watadu agu aboro du rogo gako riigbu kini ru kaa biyo na kikiipayo te. Mbori nabi aboro dunduko nibasasa na kikiipayo. (Mt. 10:29-31) Boro ho watadu hee rengbe ka kpara rani ti ga Mbori nyemuse te. (Rom. 8:38, 39) Ka si vura du nga boro nisani, si aidanga ní nibi tiní nga ní nikpakpa ní te.
5. Ginipai si aidaha tipa boro gbia undo mbiko du ní nibakuparanga watadu devurukporo?
5 Ono tie, si naida boro mangipai amanga tipa ka gbia undo wenengai mbiko duni nibakuparanga watadu devurukporo. Ono wai tie rengbe abakuparanga na adevurukporo ka gbia undo gbe, gu parangayo na gu sosonoyo, aguyo idi nitiyo kadu nisayo na aguyo du nisayo mbiko apai? Ani wisigingo akpiapai nga ga agu aboro nadu rogo gu dungurati nadu rogo bambata sa kama agarã na ki bi gupai rengbe ani ka wirikaha behe.
Paranga Abakuparanga na Adevurukporo
6, 7. (a) Gini momu agu angasu adegude nangia awiri Firipo agbiaha? (b) Rogo gini agene Timoteo amangisunge wenengai nibakuparanga tipa dungu agarã, na gini amaku ko agbiaha mbiko ida ko ka mangasunge fu Mbori mbuko kindi niwiri paranga?
6 Gu batungusi wene pangbanga nangia Firipo aduna awiriko biama ningasu adegude nga aguyo naatungusapai kakaka wakina ko. (Amo. 21:8, 9) Gumbapai wa nebi angia gamahe sa dagba agu agamahe nga ga toro nadu ti gu regbo re, na agu adegude re amangisunge na gu gamahe re nidigisidigisi sangba Yoere 2:28, 29.
7 Timoteo nangia gu paranga namangisunge wenengai nibakuparanga. Ho ko aduni nigude, nako nangia Eunike na titako nangia Roi ayugu “Ziazia Kekeapai” fuko. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ono si nawira gupai nga i arimi gu pambori nga ga aKristano kinaho Pauro andu gako bambata nunguro ni ku rogo gayó gbata nangia Rusetura rogo gu garã nangia 47 F.B.K. Fuo agarã ue, ho Pauro ayeni niuehe, garã Timoteo aduho wa 20. Wa ko avura du kindi nigude rogo garã yo na rogo rengo yo, agu abaakumba nadu Rusetura yo na Ikonio yo ‘agumba rurupai kutiko.’ (Amo. 16:1, 2) Sidu, Pauro asana Timoteo ko ye i niita naako. (1 Tim. 1:18; 4:14) Ani ainongo nzunzu te singia Timoteo araki ko ki didee watadu ko aadianga dee te. Ono gupai ani nainihe nga Timoteo aima ida kaa ta na Pauro, na ko amangisunge nigu mokedi na babiapai nga bakuparanga tipa badungu agarã.—Frp. 2:20-22.
8. Gine naundo Yoane Marako ko futiko tipa agu apai nga ga toro, na gini amaku ko agbiaha mbiko manga ko ho wo?
8 Yoane Marako nga gu kura boro namangisunge wenengai ní kidu nibakuparanga. Ko gbiati nako nangia Maria gbiati wiri gume nako nangia Barunaba angia aKristano rogo bambata sa kama agarã. Si nawira gupai nga aYoane aaraka dodoroma raka, bambiko i adu na kpuyo ti ni rogo bakere gbata, na kidu na moyambu beyo. (Amo. 12:12, 13) Wa Yoane Marako avura kaa raka wene raka, ko aaberãnga kina patiko te, zavura ho ko aduni niwiri paranga vurũ; na ko aayanga wee si naida ko sungu kaa raka dodoroma raka te. Pa zioko tiko kuti amokedi ti tonatonaha aima undoko ko duna nyemu mangasunge nimokedi gbe. Ko agbiatiko kuti aPauro na Barunaba i ndu bambata nunguro nga ga amokedi na ko aamangasunge fuyó nimoyambu. (Amo. 13:5) Kusa, i amere na Barunaba gene sunge tungusapai yo, na berewe, i amangisunge na Petero Babera yo. (Amo. 15:39; 1 Pet. 5:13) Ani ainongo Yoane Marako araki tipa agarã wai nibakuparanga te. Ono gupai ini ani he nga aboro ainiko nigu boro nanaaundo akurani na kini mangi ga Mbori sunge kakaka.
9, 10. Gini amomu duho areme fu agu aKristano nga abakuparanga na adevurukporo tipa i kiisi gayó sunge fu Mbori? Oni funga kpiapai.
9 Badungu paranga aboro areme a nabihe nimomu ka kiiso gayó sunge fu Mbori ho du yó ni kindi ni abakuparanga watadu adevurukporo. Wakina Yoane Marako na Timoteo, i rugutiyo na gupai nga padu yó nisayo naundo yó i ‘nimangi pa Gbia zanga fudifudipai.’ (1 Kor. 7:35) Momu du ngaha. Badungu amomu duho tipa sunge, wa agu nga sunge abazakigene, tungusapai rogo agu arago duna zingo abatungusipai rogoho, wirika kura fugo, undo sunge dudua aBambu Kindo watadu abe-basunge, nduge tipa gu Sukuru Du Tipa Yugopai fu Amoyambu, watadu mangasunge Betere yo. Kangia paranga boro nga mo atamanganga rogatise te, ya mo mo nabihe nimomu tipa ka kiiso gamo sunge fu Mbori?
10 Wirina sa nga Mark atona sunge tungusapai nibazakigene mbata fu garãko dati 20, na ki ndu tipa gu Sukuru Du Tipa Yugopai fu Amoyambu, ki mangi ngbatunga asunge ngba arikoho rogo zegino dunduko. Ko aya tipa agu agarã 25 ko namangi sunge kindo ti aregbo dũ rogoho re wee: “Mi ima asadatire ka mangasunge na agu aboro dunduko du rogo dungurati, kini tungusipai naayó, kini ndu kaa biyo kporoyo, kini yambu yó tipa riahe, na kini yambu yó tipa wiri asungo nga gu nanyakasa boro rogo toro yo. Agi apai re dunduko ima fu bakere ngbarago fere.” A wa fugo Mark ayugoho, boro nagbia bakere ngbarago rogo raka yo ho ní afu he ni, na ho boro afu gani raka ni dunduko tipa kina ziazia sunge, dungu amomu nadu beni tipa ní fu he fu aboro. (Amo. 20:35) Ga Gbia sunge ho nibakerehe rengbe boro ka mangaha rogo gani raka, ka si vura du nga ní na inohe gbe te.—1 Kor. 15:58.
11. Gini aundo duho ti zanga guagu sa rogatise?
11 Wa vura duhe nga badungu paranga aboro naida ka raka tipa bete regbo i ki ru ki mangi rogatise, si aidanga i guagu sa rogatise te. Pauro azungodi paranga aboro i sungu mbata daho i nika susa ‘rago parangayo’ ni i kini ru ka manga rogatise. (1 Kor. 7:36) ‘Rago parangase’ nga gu regbo kpoto boro asona ní kidu na nyemu kodaba kisusi gbe. Si naida boro di regbo adia tipa ka rugatini naapa ngbatunga gu boro nga ní, na tipa ka ino wai rengbe ní ka sia wene badiarogatise. Manga gu mozunga nga ga rogatise nga nyanyakipai, bambiko si nga gu mozunga si aida si nyeanye kindi.—Batu. 5:2-5.
Sosono Abakuparanga na Adevurukporo
12. (a) Wai Ana adu fuo kpi kumbaari? (b) Gini momu ri agbiaha?
12 Ruka akepa dee nangia Ana rogo gako Kitabu Wene Pangbanga. Si nirengo nga bakere rungo aima zio ri ho ri araki ni na kumbaari tipa agarã gbua saba ko kini kpi. Ani ainongo si ngia ri avunguagude naako watadu ri adi kura kumba berewe te. Ono gupai Ziazia Kekeapai agumbaha nga, ho garãri aduni 84, ri angia dekurugbo kindi. Ringbisihe kuti gupai Ziazia Kekeapai agumbaha, ani naino gupai nga Ana aduna bawene pagume na Yekova fuo kpi kumbaari. Ri ‘aaguaringa yekaru yo te. Ono ri anaafu tambuahe nigina riahe ki nikpari kpe yuru na uru.’ (Ruka 2:36, 37) Sidu, ri aperesi agu apai nga ga toro mbatayo rogo gari raka. Ri anaamanga asadatise tipaha gbe, na ri aima gbia bakere mosoro. Ri agbia gu momu nga ga bi fogo Yesu na ki mangi dezirepai fu aboro tipa gu motumo si adu nga si nikaye mbiko ko.—Ruka 2:38.
13. (a) Wai Doruka anaasongoda dungurati wenengai? (b) Wai Doruka agbia mosoro mbiko gari wene mangaapai na weneringise?
13 Kristano rimori angia Doruka, watadu Tabita aaraka Yapo yo, nga gu gbata nadu pangba gu baime nga Mediterena pavuru rago ku dioyo ti Yerusarema. Wa Ziazia Kekeapai agumbanga pa kumbaari ya, si nawira gupai nga kumba aadunga beri ti gu regbo i ake pari te. “Ri agberẽ agberã be wene sabe na inapai ni gu ũbe ri anamanga.” Ri amangi abaukadi fu adekurugbo na kura aboro, na gipai re aima sa aboro i kpinyemuri gbe. Ho kaza azi ri ni ri ki kpi, gu dungurati nadu Yapo yo akedi sunge fuo Petero ko ye ka zingisa ri bekpio. Wa pande zingisa Petero ri bekpio amere rogo Yapo dunduko, badungu aboro adani aidipase. (Amo. 9:36-42) Isoke Doruka aima undo beteyo a na agu agamahe ri anaafukaha.
14. Gine nasa agu aKristano du nisayo i mbedi na Yekova gbe?
14 Wakina Ana na Doruka, badungu nyanyaki aboro adunga abadiarogatise beyo ya. Aguyo kinaho naabingo gu boro ka i di ní ya. Aguyo kinaho naima mbutiyo na gayó abadiarogatise. Na aguyo kinaho nga adakurugbo. Wa adunga abadiarogatise beyo ka i agumba gayó apai fuyó ya, i nakido gbe kina kuti Yekova. (Snz. 16:3) Silvia nga wirina mangisunge Betere yo tipa agarã awere 38 ninakuparanga nabihe nipa maku. Fugori nga: “Ti kura aregbo, omere naabata abata ho mi abihe ni nga boro ho ka ngarasi re te ono kina re nangarasa aboro. Mi nisana tire ki yaa: ‘Da nika ngarasa re tigimi?’” Fugori nandu kumbatayo niyaa: “Pa ino mi gupai nga Yekova ini agu apai mi aidaha susi gu ini mi he nasa re mi mbedi naako gbe. Na aboro kinaho ninaangarasa re angarasa, zavura aguyo mi ainongo nga i nika ngarasa re ya.” Ho ani ambeda ni na Yekova gbe, ko namanga rani ninunga na kini sa rani ani nikido kutiko.
15. Wai rengbe agu aKristano amanganga rogatise ya ka kiiso gayó nyemuse?
15 Padu boro nisani nafu bakere momu funi ní ‘za ngbaduni’ fu aboro gbe. (Oni gedi 2 AKorindo 6:11-13.) Wirina nga Jolene mangisunge kindo ti aregbo dũ tipa agarã 34 nayaa: “Wa adunga kumba bere ya, gupai mi namangihe nga ka nyakasa gimi pagume angianga na kina agu aboro sa naima nyaka wa mi ya, ono na ngbatunga aboro dũ. Ho du boro ni nisani, momu du ngaha funi ní fu he fu Yekova, fu gani aborokporo, fu agu awirinani nga aKristano, na fu gu kura aboro. Mi atanyaka rogo garã yo rago kini ngba tire gbe mbiko du mi ninakuparanga.” Gu sosono aboro du rogo dungurati, na gbarigbari aboro, na agu avunguagude adunga na abadiarogatise beyo ya, na paranga aboro, gbiati gu kura aboro, i nabi gu undo abakuparanga na adevurukporo afuhe fuyó na kikiipaha na i na tambuahe tipaha. Nirengo, ho ani ayugo nyemuse ni fu aboro, rago nangba tirani gbe na tirani. Ya mo oni rengbe ka “zá ngbaduroni” ki kiisi gaoni nyemuse tipa aboro?
Agu Aboro Aidanga ka Manga Rogatise Ya
16. (a) Tipagine Yesu aadianga dee ti ni ya? (b) Wai Pauro amangisunge nyanyakii wa ko angia bakuparanga?
16 Yesu aadianga dee te; bambiko ko abihe nga si naida ko mbakadi tiko tipa gako sunge na ki mangihe wenengai. Ko anaandu anunguro na tungusapai, kini tona sunge ngbatutu wiso kini digisihe yuru, na niyangaraha, ko ki fu ungako nimotumo. Padu ko nibakuparanga nasako ko mangisunge wa gure. Gu mokedi nangia Pauro anaandu akutu amairo na sunge amokedi na ko agbiatiko na badungu fudifudiapai ti ngba gako sunge. (2 Kor. 11:23-27) Ka si vura du nga ko aima diadee mbata fu da ko nimokedi, ko aidi ka nye nibakuparanga fuo da ko nimokedi. (1 Kor. 7:7, 8; 9:5) Mbiko sunge tungusapai, aYesu na Pauro ape gupai nga si ngbaangba aboro nye wa yó zanga manga rogatise ka i rengbe ka nye wo. Ono tie, i aayanga wee si aidanga ga Mbori abamangisunge mangi rogatise te te.—1 Tim. 4:1-3.
17. Wai kura aboro apekafuo ga aYesu na Pauro kpiapai areme, na tipagine du ani ti ni na gu kido nga bangiri Yekova agonga ti agu aboro namangapai wa gure te?
17 Gu kura aboro kinaho areme a nadia berã nitiyo ka nye zanga manga rogatise tipa wa ka i amanga ga Mbori sunge gbe. Harlod ani nifura tipa ko kusayo ima mangasunge Betere yo tipa agarã naima susa 56. Fugoko nga: “Ho mi amangi garã ni bawe ku Betere yo, mi aima bi badungu arogotise i nimbu sunge Betere mbiko kaza watadu tipa ka ndu ka ngerafuo sosono avunguyo. Ono tipa re, buba aima kpi, nina ki ima kpi a. Gupai mi aadianga dee ti ni ya nga, mi aima kpinyemu mangasunge Betere yo gbe, mi kini gunde nga, ka mi didee, pai rengbe arengba ka manga nga gu nika kusa re yo.” Bete agarã kusayo, wirina nga Margaret naima tungusapai ninazakigene tipa badungu agarã afura wakina gure ki yaa: “Ka mi aidi ka diakumba, ka mi aima diako, bambiko dungu akumba ninaasana re tipa rogatise, ono mi aima kpinyemuse tungusapai ninazakigene gbe si ki sa re ka mi berẽnga pa rogatise ya. Gupai mi amangihe nga ka mangasunge na gu ranirii du mi nani tipa kaa mangasunge tungusapai kakaka, na gipai re ima fu bakere ngbarago fere.” Nirengo, bangiri Yekova agonga ti agu aboro nambupa rogatise wa gure tipa ndikidi irisombori te.—Oni gedi Yesaya 56:4, 5.
Oni Gbia Undo Rogo gu Bangiriba Du Oni Rogoho
18. Wai rengbe ani ka ngarasa agu aKristano adunga abadiarogatise beyo ya na kini songodi yó?
18 Si ngbaangba ani fu ndikidi tambuahe na ki ngarasi agu aKristano nga abakuparanga na adevurukporo nga aguyo namanga asaditise ka iriso Yekova. Na ani nakpinyemuyo wadu yó nibasasa dunduko na ani nafu bakere tambuahe tipa gu undo i afuhe fu dungurati. Ka ani du fuyó nzunzu ni ‘awirinayo, na adawiriyo, na anayo, na awiriyo,’ i nibingo tiyo nga i nisayo te.—Oni gedi Marako 10:28-30.
19. Wai rengbe oni ka gbia undo mbiko padu oni nibakuparanga watadu devurukporo?
19 Singia badiarogatise beroni te mbiko kina roni idihe wo watadu mbiko kura anduhe, agi akpiapai ani nawisigihe re, si undongo roni aundo oni raki na ngbarago gbe. Pa zanga boro manga rogatise rengbe kadu wakina gu gamahe boro aino aino nga ní nika gbiaha, na si rengbe arengba kadu a wa gu gamahe boro agbiaha nga gu ní aainongo nga ní nika gbiaha ya. Kura gamahe kinaho boro abihe na kikiipaha nibasa ho ní nagbiaha ni, ono kura gamahe kinaho boro abihe na kikiipaha si nadi gbanga regbo ku beni mbata. Agi apai re dunduko nabipa ga boro sino berã. Sidu tie, ginipai rengbe oni ka mangaha tipa ka gbia undo gbe mbiko du oni nisaroni? Oni mbedi na Yekova gbe, oni mangi ga Mbori sunge bakere gbe, na oni kiisi gaoni nyemuse tipa aboro. A wa du rogatise, boro rengbe ka bi padu ní nibakuparanga watadu devurukporo niwenepai kinagu ka ní abihe kuti gu bipai nga ga Mbori na kini mangisunge wenengai na gu gamahe re.
Oni Natingidaha?
• Rogo gini agene rengbe padu boro nibakuparanga watadu devurukporo kadu nigamahe?
• Wai rengbe padu boro nibakuparanga watadu devurukporo kadu nipa maku ti regbo parangase?
• Gini amomu dube agu aKristano amanganga rogatise ya tipa i mbedi na Yekova gbe na ki kiisi gayó nyemuse tipa aboro?