Oni Naangera Angera Kindi, Wa Yeremaya
“Mi [Yekova] nabanda pa gi pai ka digisa ha.”—YERE. 1:12.
1, 2. Tipagine Yekova aringbisi pa ngera ko angera kindi ti ni kuti gu ngua duwa anzari?
RII agu abaagangara du Rebanona yo na Yisaraere yo, ngua du yo du wakina anzari. Si du dagba agu angua ninaambumbo mbata fu angua dũ. Bara ti digido gu diwi nga Ngi watadu ti tonatona Wegebe, si naima mbumbo nibawenehe. Rogo rimoho yo rogo pa-Ebere nga “guhe nazinga rameyo.”
2 Ho Yekova amoi Yeremaya ni ninebi, ko amangisunge na gu ngua duwa anzari re tipa ka yugo nyanyakipa pai fu Yeremaya. Ho Yeremaya atona gako sunge ni, ko abi be gu ngua re rogo yuguyugupai yo. Rogoyo angia gine? Yekova aya fuko wee: “Mi nabanda pa gi pai ka digisa ha.” (Yere. 1:11, 12) A wa gu ngua duwa anzari re ‘naazinga’ mbata fu angua dunduko, Yekova ‘anaaguari ngbatutu wiso’ ka keda gako anebi i ndu ka gumbapa asangbana basasangbaa fuyó. (Yere. 7:25) Na ko anaaongodanga te; ko anaangera angera daho sangbako nika manga ni. Rogo gu garã nangia 607 M.B.K., ga Yekova sapangbanga aye kurii gu rikaaboro nangia aboro Yuda ti kina gako ringbisiringbisi regbo.
3. Gini kido si aida ani du nani kuti Yekova?
3 Wakina gure areme a, Yekova nangera angera kindi tipa ka manga gupai ko akpinyemuhe. Bangiriko arengbanga ka go ti manga gupai ko agumbaha te. Gipai re nasa roni oni du wai? Ya mo oni idi kuti gupai nga, rogo gi garã nga 2011 re, Yekova nangera angera tipa ka digiso gako akidohe? Ka si du nga ani na wiri kapa nibipa ga Yekova akidohe, awere nga regbo tipa ani zingi rameyo kini ngere angera wenengai rogo toro yo. (Rom. 13:11) Wa Yeremaya angia ga Yekova nebi, ko aangera angera kindi. Pa wisigo ani wai Yeremaya aangera angera kindi nibi gu sunge Mbori afuhe fuko nika undo rani ani ini wai rengbe ani kaa manga gu sunge amanga kindi Yekova nafuhe furani.
Gu Pangbanga Si Aidi Aboro Gihe Niipo
4. Gini pai nasa gupai nga ka si dunga fu Yeremaya nitaatapai ko tungusi gako pangbanga ya, na tipagine si aidi aboro gi gu pangbanga re agia ti ni niipo?
4 Si nawira gupai nga garã Yeremaya aima mbeda kuti 25 ho Yekova amoiko ni nibabandarago. (Yere. 1:1, 2) Ono ko abi tiko nikina kungbo gude gbua, naarengbanga ka fura fu agu abaakumba nangia aYisaraere nga aguyo garãyo aima nge na kidu rogo kikindigi abangiriba ya. (Yere. 1:6) Ko aduna apangbanga ngbako nga ga bisirapai gbiati sapangbanga si aidi ko tungusihe, gbe fu aboromotumo, fu zire anebi, na fu abazogo, gbiati fu agu aboro naamanga kina “gayó apai” na ki ‘ti kusayo ninyenye tikusayo.’ (Yere. 6:13; 8:5, 6) Si adu nga gu yekaru Bakindo Soromo aduaha, nga gu i aima irisombori rogoho tipa agarã wa 400, i nika gburuwaha. Si adu nga i nika gburuwa Yerusarema na ringara Yuda, ki zi araki rogoho. Si ziazia nga, gu pangbanga Yekova afuhe fu Yeremaya, si aidi aboro gihe agia niipo!
5, 6. (a) Wai Yekova amangasunge na mbedimbedi aKristano areme? (b) Gini apai ani ka wisigoho awere?
5 Ti gi gaani regbo re, Yekova fu badona aboro furani nga mbedimbedi aKristano nga aguyo namangasunge wa ababandarago kini gumbapa gu sapangbanga naye kurii zegino. Mbedimbedi aKristano aima digo nizungodi aboro i moiberãyo tipa gi regbo ani araka ti ni re. (Yere. 6:17) Ziazia Kekeapai nanyakasa gupai nga, Yekova amanganga pai dokonyo te. Gako uru nika da ti kina gako ringbisiringbisi regbo, ti gu saa aboro aberãnga paha ya.—Zef. 3:8; Mk. 13:33; 2 Pet. 3:9, 10.
6 Si naida ani sungu na gupai berãrani yo nga Yekova aranga te na ko nika ye na gako ruru vovo zegino ti kina gako ringbisiringbisi regbo. Si naida gipai re sa mbedimbedi aKristano gbiati gu kura akandoro i naatungusa gayó pangbanga atungusa kindi. Yesu ayawee aboro dunduko si aida i songodipa ga Mbori Kindo. Ani wisigingo asino biata nga gu naundo Yeremaya ko naangera angera kindi kini mangi gako sunge nga gu rengbe ka undo rani areme ani mangi wakina ko a.
Nyemu Aboro
7. Oni sakingo pa wai nyemuse afõngbadu Yeremaya yo ko tungusipai fudifudiapai ki vura du vurũ.
7 Gine nafõngbadu Yeremaya yo ko naatungusapai apai ki vura kpakara vurũ? Nyemu aboro du. Yeremaya aima ino gupai nga, agu ababanda akandoro nangia airabiriki anaaye na dungu fudifudiapai kuti aboro. (Yere. 23:1, 2) Pa inoko gipai re nasako ko mangi gako sunge ninyemuse na nunga. Ko aidi agu aboro nadu rogo ringara gi ga Mbori pai tipa ka nye niungayo. Pa baka ko bangiriko tipa yó asa gupai nga ko kpari niaume nibi gu gberãngbi naaye. (Oni gedi Yeremaya 8:21; 9:1.) Gu kitabu nga Abia Kpenunga nayugopa ga Yeremaya bakere nyemuse na bakabangirise tipa rimo Yekova na tipa aboro. (Kpe 4:6, 9) Ho oni abi aboro ni areme ‘i nirungo kini gbandaka wakina agu akandoro adunga na babandara tira ya,’ ya mo oni nidu na nyemu ka gumba gu pangbanga fuyó nga ga Kindo nga gu nafu wasa?—Mt. 9:36.
8. Gine nayugo gupai nga arungosi aasanga Yeremaya ko zingi te?
8 Yeremaya agbia arungosi be kina boro agu aboro ko aidi ka undoyo, ono wa si avura duwo, ko aairongo bapeko watadu ka zinga te. Ko ahipai nigbangaha na kidu na weneringise, zavura fu gu gbegberẽ bakindo nangia Sedekiya! Fuo fu Sedekiya asiahe i imi Yeremaya, Yeremaya azungodi ko kindi ko gisangba Yekova. (Yere. 38:4, 5, 19, 20) Ya mo nyemu aboro tirani wagu si adu ti Yeremaya?
Gu Ngara Mbori Afuhe
9. Wai ani aino ya ga Yeremaya ngara aye be Mbori?
9 Ho Yekova afura ni nibambataha na Yeremaya, Yeremaya aidi ka deka adeka. Gipai re nayugo gupai furani nga, gu ngara gbiati wingbaduse ko adu nani kumbatayo, i aavunganga ko na kinaha te. Gu bakere ngara ko adu nani ho ko aamangasunge ni ninebi aye mbiko ko akido kuti Mbori. Nirengo, Yekova adu na gu nebi re “wa kikii borosovura.” Ko aundoko ki nyakasiko ko mangi gako sunge. (Yere. 20:11) Ga Yeremaya ngara gbiati wingbaduse aima kio gbe si ki sa gupai nga aboro yawee Yesu angia Yeremaya nazingi bekpio!—Mt. 16:13, 14.
10. Rogo gini gene rengbe ani ka yawee mbedimbedi aKristano ‘rii arikaaboro na angbii’?
10 Wangia Yekova “Bakindo nga ga arimbasa ko,” ko aya fu Yeremaya ko tungusi pangbanga ga sapangbanga fu arikaaboro na angbii. (Yere. 10:6, 7) Ono rogo gini gene du mbedimbedi aKristano “ri arikaaboro na ku ri angbi”? (Yere. 1:10) Wakina Yeremaya, mbedimbedi aKristano gbia sunge be gu Bakere Bakindo nga ga zegino ko. I na rengo beyo ka tungusa gu pangbanga nga ga sapangbanga fu arikaaboro na angbii watadu azogarago dunduko. Wa duhe nga Mbori nga Bahe Kisusi du fu gu sunge re fuyó na i namangasunge na Fugoko nga Ziazia Kekeapai, i natungusa gupai nga arikaaboro dunduko na azogarago dunduko Mbori nika gbarasaha agbarasa ti gako siasia regbo na kinako sia gu gene ko nika gbarasaha ngbaha. (Yere. 18:7-10; Yugo. 11:18) Mbedimbedi aKristano ima bi gupai nga, si aidanga i rungbura ti tungusa gu pangbanga nga ga sapangbanga rogo zegino dunduko te.
11. Ginipai rengbe ka undo rani ani naatungusapai atungusa kindi ani ki vura kaa gbiatirani na fudifudiapai vurũ?
11 Si nitaatapai kpoto boro yo zere ho du ní ni rogo rungosi, ho aboro aidanga na ní ni ya, watadu ho du ní ni rogo fudifudiapai. (2 Kor. 1:8) Ono si naida ani nyakasi tirani kindi wa Yeremaya. Ka kpotoraniyo zerenga ya. Ani dunduko nibasasa si aida ani naazungodi Mbori rogo kpee yo, kini kido kutiko, na ki nyakasi tirani wa ani angera kubeko tipa undo. (1 Tesa. 2:2) Wangia ani ndikidi airisimbori, si naida ani naamanga gu sunge amanga kindi ko afuhe furani. Si naida ani naatungusapai atungusa kindi tipa pa gbarasa gu zire pambori nga ga aKristano, nga gu Yerusarema aayugo paha kumbatayo ho si agberẽ ni. Mbedimbedi aKristano nikaa takapande “garã ga Yekova weneringise” ataka kindi na pa “rago irabape.”—Yes. 61:1, 2; 2 Kor. 6:2.
Bakere Ngbarago
12. Tipagine rengbe ani ka ya ti ni wee Yeremaya aima banda gako ngbarago, na gini banguapai naundoko ko bandaha?
12 Yeremaya agbia bakere ngbarago mbiko gako sunge. Ko aya fu Yekova: “Mi bi gamo apai, mi ki ri he, ga pai ki sa tihe fere ni ngbarago ni gu pai kpotore yo nangi mbiko ho; bambiko i yambu re ti rimoro, Ako Yekova.” (Yere. 15:16) Si adu fu Yeremaya nimomu ko rukuba Mbori ka tungusa gako pai. Si ninyanyakipa pai ani ini gupai nga, ho Yeremaya anaaberã ni kurii gu sawiahe nanaaye be aboro, ngbarago aniguari tiko. Ono ho ko anitona ni kaa berã gbe kurii pa ngba gako pangbanga naapa nyakapaha, gako ngbarago anikaragatihe.—Yere. 20:8, 9.
13. Wai wisigo gu nyanyaki apai nga ga toro asa rani ani banda gaani ngbarago?
13 Tipa ani banda gaani ngbarago tingba sunge tungusapai, si naida ani naari “nyanyaki riahe,” nga gu nyanyaki apai du rogo Fugo Mbori yo. (Eb. 5:14) Bakere wisigopai nanyakasa idapase. (Koro. 2:6, 7) Si nasa rani ani ini wai nzunzu gaani wene mangaapai asa ngbarago ti Yekova na wai gaani gbegberẽ mangaapai aba gberarago tiko. Ka si du nga si nimbumbupai furani ani gbia regbo ka geda Ziazia Kekeapai na ka wisigoho, si naida ani wisigi agu apai ani amangaha. Ka ani vura kaa dia kina wiri bete aminiti gbua na aʹuru dũ kaa wisigopai na kini berẽkuriihe, si nikaa mbedisa rani ambedisa koyo du Yekova ni na si nika sa gupai nga ‘kpotoraniyo ningi na ngbarago,’ a wa si adu tipa Yeremaya.
14, 15. (a) Ginipai namangi nisangbana ka Yeremaya kuti gako sunge? (b) Ga Mbori aboro rugutiyo areme na ginipai tipa sunge tungusapai?
14 Yeremaya aima takapande ga Yekova sapangbanga na gako zahe zanga piriga, ono bangiriko aagonga ti gu sunge Mbori afuhe fuko a nga ga “dua he na ka rũ he” te. (Yere. 1:10) Gako sunge dua he na rũ he aduna surungbaha ti ni. Kura aYuda gbiati gu kura aboro naangianga aYisaraere ya aima bata ho i agbarasi Yerusarema ni rogo gu garã nangia 607 M.B.K. Ani inipa angbatunga Rekaba, Ebede-mereke, na Baruka nabati. (Yere. 35:19; 39:15-18; 43:5-7) Agi aboro nanaagunde ti Mbori re na kingia abakurea Yeremaya, i wakina agu aboro du areme na maabangirise ka raka auru kpotosende nga aguyo nga abakurea mbedimbedi aKristano. Mbedimbedi aKristano nagbia bakere ngbarago mbiko nyakasa yó gu idapase nga ga “bakere rimbasa aboro.” (Yugo. 7:9) Wakina gure a, bakere rimbasa aboro nagbia bakere ngbarago mbiko undoyo agu aboro duna wene ngbaduyó yo i ini rengo.
15 Ga Mbori aboro rugutiyo na gupai nga, anga tungusa wene pangbanga naundo kina agu aboro sa nagiaha te, ono si nga papara gayó irisombori a. Singia aboro naida na gaani pangbanga watadu i aidanga nani te, tungusaha nafu bakere ngbarago afu furani.—Tam. 71:23; oni gedi ARomo 1:9.
‘Oni Naangera Angera’ Kindi Tingba Gaoni Sunge!
16, 17. Wai Yugoti 17:10 na Abakuka 2:3 ayugo gupai nga digida rago ima mbeda?
16 Ho ani ageda gu sangbanebi ni du rogo Yugoti 17:10, ani narugatirani na gupai wenengai nga, digida rago ima mbeda gbe. Gu saba bakindo, nga ANgirisi-na-Amerikani aima tona. Ani nagedapai tipaha nga: “Ho ko ka ye ni ko aima ngbutuko.” Awere re, gu wiri tooni regbo si adu nga ko nika ima tipaha re ima mbeda ka nyasa. Gu nebi nangia Abakuka agumba gipai re tipa digido gi sino raka re: “Yuguyugupai nasunguda ragoho kindi; . . . mo súngudi he; si ayé aye ni rengo, si aíma nga te.”—Abak. 2:3.
17 Oni sananga tironi nga: ‘Ya mo gimi raka nayugo gupai nzunzu nga mi ima ino gupai nga digida rago ima mbeda gbe? Ya mo gimi raka nayugo gupai nga mi nasungudo digida rago wa guhe nika da awere? Watadu agu adiaberã mi amangaha gbiati agu apai mi aperesapaha mbatayo nayugo gupai nga mi aberãnga pa digida rago nga si nika ye barambeda awere te, watadu si nika yeaye a te?’
18, 19. Tipagine si aidanga ani zere ti ni ti gi regbo du awere re ya?
18 Gu sunge nga ga babandarago atanyasanga te. (Oni gedi Yeremaya 1:17-19.) Si nipa ngbarago ka bi gupai nga, mbedimbedi aKristano naru kindi, wa “dangba marã” na “bakporo ngapa”! I ‘navo rengo dimoyo’ rogo gu gene nga, i nambu Fugo Mbori si ninyakasiyo daho gayó sunge nika nyasa ni. (Ef. 6:14) Agu aboro du rogo bakere rimbasa namanga kinawo a, kini undo mbedimbedi aKristano ti manga gu sunge re.
19 Awere nga regbo ani zere ti manga gu sunge nga ga Kindo te, ono ani berẽkurii gupai Yeremaya 12:5 apehe. (Oni gedihe.) Ani dunduko nagbia tirani agbia na gu fudifudiapai si aida ani hihe ahi. Agu aʹasada re wakina agu aboro naora ‘ninduyo’ nga aguyo si aida ani oro naayó. Ono tie, wa “bakere gberãngbi” ambeda, fudifudiapai nikaa kio kina kumbatayo. (Mt. 24:21) Sovura na gu bakere fudifudiapai du kumbatayo wakina manga abaangira rii “afarasi.” Tipa boro niʹoro aora kindi na farasi nga gu nyaa natagu nigito, si naida ní duadu na ome ti ni gbe. Si tie du, si ninyanyakipa pai ani hi agu aʹasada ani agbiatirani nani awere, si nika undo rani ani hi agu du kumbatayo.
20. Ginipai oni nadiberã kaa mangaha?
20 Si naida ani wiriki Yeremaya ki nyasi gaani sunge tungusapai wenengai! Agu asino nga nyemuse, ngara watadu wingbaduse, gbiati ngbarago naasa Yeremaya ko mangi gako sunge wenengai tipa agarã 67. Gu bawene angua duwa anzari natingida rani na gupai nga, Yekova nangera angera kindi tipa ka manga gupai ko akpinyemuhe. Si naida ani du kinawo a. Yeremaya aangera angera kindi, na si naida ani naangera angera kindi a.
Oni Natingidaha?
• Wai nyemuse aundo Yeremaya ko naangera angera kindi kini mangi gu sunge i afu fuko?
• Tipagine ani aida Mbori fu ngara ti ni furani?
• Gine naundo Yeremaya ko banda gako ngbarago?
• Tipagine oni aida kaa ngera angera kindi ti ni?
[Gu sura du ti kpewaraga 31]
Ya mo oni atungusapai kindi fudifudiapai ki vura du vurũ?