Gine Nga Ga Mbori Ongoda?
“Ongoda nga ga sabiti nasunguda ga Mbori aboro.”—EB. 4:9.
1, 2. Ka ani wisigi Bambata Pai 2:1-3, ginipai rengbe ani ka da kutini, na gini asanahe nakura?
TONA rogo gu bambata kapita nga ga Bambata Pai, ani nageda gupai nga rogo aʹuru sita, Mbori ambakadi kpotosende fu aboro tipa i raki rogoho. Anga agu aʹuru re nibasasa dunduko adu na bagizoho nga asaa 24 te, ono si adu ni bagbanga regbo. Tipa digido agu aʹuru re watadu agu aregbo re nibasasa dunduko, Ziazia Kekeapai nagumba gupai nga: “Nyemu ki du na wiso.” (Bam. P. 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Ono tie, ka ani wisigi Bambata Pai 2:1-3 nga gu nafura tipa saba uru, ani bingo agu afugo nga nyemu kidu na wiso ti digidoho te.
2 Pa zanga yó ke gupai du kuari re tipa gu saba uru, nga ga Mbori “uru” ongoda re nayugo gupai nga gu uru re aandu kindi. Ya mo ga Mbori uru ongoda nandu kindi? Kangia wo duhe, ya mo ani rengbe ka rimo kurogo gu uru ongoda re areme? Agu akaragapai du kuti agi asanahe re na nyanyakipaha furani gbe.
Ya Mo Yekova ‘Naongoda’ Kindi?
3. Wai agu afugo Yesu du rogo Yoane 5:16, 17 ayugo gupai nga ga Mbori uru ongoda aandu kindi rogo bambata sa kama agarã?
3 Nduapai ue nasa rani ani dakuti gupai nga ga Yekova uru ongoda aandu kindi rogo bambata sa kama agarã. Nibambatapai, ani makianga gupai Yesu agumbaha fu agu asogoko naabira ko tipa husa boro Rago Sabiti. Ko aya fuyó wee: ‘Buba namanga sunge amanga kindi a wa du rago re, mi nimangi sunge a.’ (Yo. 5:16, 17) Ginipai nzunzu Yesu aida ka gumbaha? I akitingbaanga Yesu nga ko namangasunge Rago Sabiti. Gupai ko agumbaha fuyo nga, “Buba namanga sunge amanga kindi,” si adu nikaragapai kuti gu gayo kitangbaanga re. Boro gupai nzunzu Yesu aida ka gumbaha nga: ‘Mi na Buba, ani namanga kina bangisa sunge. Wa duhe nga Buba aima digo nimangisunge rogo gako uru ongoda nga gu naima susa akutu agarã, si rẽarẽ a fere mi naamangasunge kindi, zavura Rago Sabiti.’ Agu afugo Yesu re nayugo gupai nga ti gu regbo re, gu saba uru, du nga ga Mbori uru ongoda ti kusa ahe auru kpotosende re aandu kindi. Yekova aamangasunge kindi tipa ka digiso gako ringbisapai tipa aboro na kpotosende.a
4. Gini kurapai Pauro agumbaha nayugo gupai nga ga Mbori uru ongoda aandu kindi ti regboko?
4 Gu ue ndupai nayugo gupai nga ga Mbori uru ongoda aandu kindi rogo bambata sa kama agarã nga gupai gu mokedi nangia Pauro agumbaha. Ho ko afura ni tipa ga Mbori uru ongoda nga gu gumbayo paha rogo Bambata Pai 2:2, ko akepai ki yaa: ‘Ani nga agu yo naima ida paha ani narima ku rogo gu ongoda yo re.’ (Eb. 4:3, 4, 6, 9) Sidu, gu saba uru re aandu kindi ti rago Pauro. Gini regbo gu uru ongoda re nika digo?
5. Ga Mbori ringbisapai tipa gu saba uru angia gine, na ti gini regbo gu ringbisapai re nika digiso tihe?
5 Tipa ka karagapai kuti gu sanahe re, si naida ani tingidi gu ringbisapai nadu berã Mbori yo tipa gu saba uru re. Bambata Pai 2:3 nagumba gupai nga: ‘Mbori ki fu maku ku ri saba uru ki kpara ha ziazia.’ Yekova akpara gu uru re niziaziaha tipa ka digiso gako ringbisapai rogoho. Gu gako ringbisapai re nga kpotosende hi be ruru aboro nga aguyo nika ngerafuoho na gu unga ahe du rogoho. (Bam. P. 1:28) Pa gu ringbisapai re du Yekova gbiati Yesu Kristo nga “gbia sabiti” ‘amangasunge ti ni kindi’ da ku awere. (Mt. 12:8) Ga Mbori uru ongoda nika ndu da kuho ko nika digiso gako ringbisapai ni ti digido gu ga Yesu zogarago nikadu tipa agarã kutu.
Ka Oni ‘Tinga Kurogo Kpia gu Basapai Re Ya’
6. Gini akpiapai du nga zahe furani na ginipai rengbe ani ka wirikaha ti agu akpiapai re?
6 Mbori aima sakapai tipa gako ringbisapai wenengai fu Adamu na Eva, ono i amangangapai kutini te. Adamu na Eva tigu nangia gu bambata aboro nasamungu kuti Mbori, ono tona ti gu regbo re ka da ku awere, dungu amirioni aboro samungu kuti Mbori. Zavura gu ga Mbori siasia rikaaboro nangia awiri aYisaraere, i aima samungu kutiko. Pauro aima zinahe a fu agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã ki ya i bi tiyo i andu ka ti kurogo gu kpia basapai yo nangia ga aYisaraere. Ko akepai fuyo ki yaa: “Si du ani ka fu tirani ti ni nyanyaki ka rima ku rogo gu ongoda re, ka boro ti nga ku rogo kpia gu basapai re ya.” (Eb. 4:11) Oni makia gupai nga Pauro akodi basapai na zanga rimo kurogo ga Mbori ongoda. Rogo gipai re yo nga gine furani? Ya mo rogoyo nga ka ani samungu kuti ga Mbori ringbisapai, ani rimingo kurogo gako ongoda te? Nirengo, gu karagapai du kuti gu sanahe re na nyanyakipaha furani gbe, na ani nika makiapai tipaha nibakerehe. Ono mbatafu gure, ani wirikanga gu kura apai berewe tipa rimo kurogo ga Mbori ongoda niwisigo ani gu gbegberẽ kpiapai nangia ga aYisaraere.
‘I Arimanga Kurogo Gi Ongoda Yo Te’
7. Gini ringbisapai nadu berã Yekova yo ho ko akusi aYisaraere ni be aEzipeto, na ginipai ko aidaha beyo?
7 Rogo gu garã nangia 1513 M.B.K., Yekova agumba gu ringbisapai nadu berãko yo tipa aYisaraere fu gako moymbu nangia Moize. Ko aya fu Moize wee: “Mi zorõ ka batasa yo be aEzipeto ka kusa yo rogo gu ringara re ku rogo wene kikii ringara, ku rogo gu ringara du adu na mamuanya na nzeme anyege kpaima.” (Gate 3:8) Awa Yekova akido gu titayo nangia Abarayama, ga Yekova ringbisapai tipa kusa aYisaraere “be aEzipeto” adu nga ka sayo ni gako aboro. (Bam. P. 22:17) Mbori afu andiko fu aYisaraere nga gu narengbe ka undoyo i du na wene pagume dagbayo naako. (Yes. 48:17, 18) Ko aya fuyo wee: ‘Ka oni gí sangbare ni rengo, ki nika kuti gi zungahe, oni adú ni gimi wene ũkumuko dagba kura rika aboro zegino dunduko; bambiko kpotosende dunduko gimi nga ha.’ (Gate 19:5, 6) Sidu, tipa aYisaraere du na wene pagume dagbayo na Yekova, si aaida i gisangbako.
8. Gini ngbatunga raka ka aYisaraere arakihe ka i agisangba Mbori?
8 Oni berẽnga pa gu wene raka ka aYisaraere arakihe ka i agisangba Mbori! Ka ko afu maku kurii gayo abino, gayo aati bakakue, gayo akandoro gbiati gu kura zogozogo anyaa. Ka Yekova abanda yó a be avurayo. (Oni gedi 1 Abakindo 10:23-27.) Ho Masiya ayeni, ka ko agbianga yó tii gu zogarago nangia ga aRomo te, ka i adu na raniri. Ka gayo ringara adu nikpiapai fu gu kura aringara nadu patiyo, mbiko ka i ayugu gu gopai fu aboro gu kura aringara re nga giasangba Mbori naye na agu amaku nga ga toro na ga borose a.
9, 10. (a) Tipagine si adu ti ni fu aYisaraere nikere gbegberepai i gumba gupai nga i naida ka karagatiyo ku Ezipeta yo? (b) Ya mo ka i akaragatiyo ku Ezipeta yo, ka i airisi Mbori ngba gu gene ko aida i irisiko ngbaha?
9 Awiri aYisaraere adu na gu momu beyo nga ka mangasunge na Yekova tipa ka digiso gako ringbisapai, ka gipai re aye na amaku fuyo gbiati rikaaboro auru kpotosende dunduko. (Bam. P. 22:18) Ono tie, i aabingo gu momu i adu nani beyo nga ka du niga Yekova aboro na ki du nigu rikaaboro narengbe kadu nikpiapai fu kura aringara na nyanyakipaha te. I atona kaa gumba gupai a nga i naida ka karagatiyo ku Ezipeta yo. (Oni gedi Pa Geda Aboro 14:2-4.) Ya mo ka i akaragatiyo ku Ezipeta yo, ka i adigisi ga Mbori ringbisapai nga ka sayo nikpiapai fu agu aringara nadu patiyo? Oó. Kuba gure, ka i akaragatiyo ku Ezipeta yo kadu ni akanga berewe, ka i apekenga fuo agu andiko Mbori afuhe kube Moize na ki gbia undo ti gu mbakadapai Yekova amangihe tipa ka mbupai fuyo ti gayo ingapai te. Ho i agumba gupai ni nga i naida ka karagatiyo ku Ezipeta yo, i aberã kina patiyo angianga pa Yekova ya. Zanga kapa, gipai re du nasa Yekova ko ya tipa agu asamungu re wee: “Si du mi arungo ti ni be gi rika aboro re, ki ya, ‘i nainga kpotoyo yo dedede; ono i aina nga sinore te.’ Wa mi azunga he ni gi zinga ya, ‘i aríma nga ku rogo gi ongoda yo te.’”—Eb. 3:10, 11; Tam. 95:10, 11.
10 Pa gumbayo gupai nga i naida ka karagatiyo ku Ezipeta yo ayugu gupai nga i aabingo agu amaku nga ga toro nga gu i aagbiaha be Yekova na nyanyakipaha te, ono i aberã kina pa agu akoforo, amatangburu na rukutu amatangburu fũ afũ gbe nga gu nadu Ezipeta yo. (Geda 11:5) Wakina Esau nabagi gako ũkumbo tipa riahe, i aima ida ka zanga agu aũkumbo nga ga toro tipa gu wene ariahe nadu Ezipeta yo.—Bam. P. 25:30-32; Eb. 12:16.
11. Wa duhe nga agu aYisaraere Mbori akusiyo Ezipeta yo adunga na idapase kutiko te, ya mo si aʹaria ga Mbori ringbisapai?
11 Wa vura duhe nga agu aYisaraere Mbori akusiyo Ezipeta yo re adunga na idapase kutiko te, ko aambunga pa gako ringbisapai tipa gu rikaaboro re te, ko agbe berãko fuo awiriyo tipa ka digiso gako ringbisapai. Agu awiriyo re adu ni aboro giasangba susi avunguyo. Ringbisihe kuti ga Yekova zinahe, i arimi kurogo Ringara Mokido na ki tona ka sovura kuti agu aboro nadu rogoho ki dibeyo. Rogo Yosua 24:31, ani nageda gupai yo nga: “AYisaraere anamanga pa Yekova ti rago Yosua dunduko, na ti agu arago dunduko nangia ga agu abaakumba nanye ni ungayo fuo kpio Yosua, nangia agu yo naini pa gu pai dunduko Yekova amangi he fu aYisaraere.”
12. Ginipai nasa rani ani ini gupai nga zavura agu aKristano du areme rengbe arengba ka rimo kurogo gu ongoda nga ga Mbori?
12 Ono tie, gu ruru rikaaboro naagisangba Yekova re agbinza ki kpiki, gu kura rikaaboro ki kuru kubaayo nga aguyo “naina nga Yekova ya na gu pai ko anamanga fu aYisaraere a ya.” Nisangbana gipai re, “awiri aYisaraere ki nimangi gu pai nadu ni gbigbita ha bangiri Yekova, ki nimangi pa aBara.” (Abasa. 2:10, 11) Nisangbana gayo basasangba, Ringara Mokido adunga fuyo niba “ongoda” te. I adunga a na nyenye zereda dagbayo na Mbori te. Pauro akepai tipa gu regbo nadu tifuo gayo basasangba ki yaa: “Ka Yosua aima fu ongoda fu yo, ka Mbori agumba nga pa kura uru fuo ho te. Si du ongoda nga ga sabiti nasunguda ga Mbori aboro ti ni.” (Eb. 4:8, 9) Gu “ga Mbori aboro” Pauro aafura tipa yó angia aKristano. Agu aboro re nakoda agu aboro nanaapeka fuo agu aNdiko mbata nga ga Moize ono nada ni aKristano gbiati agu aboro naapekanga fuo agu aNdiko nga ga Moize ya. Gupai Pauro agumbaha re nayugo gupai nga zavura agu aKristano du areme, i rengbe arengba ka rimo kurogo gu ongoda nga ga Mbori.
AKristano Kinaho Naarimongo Kurogo ga Mbori Ongoda Ya
13, 14. Ti regbo Moize, ginipai si aaida aboro mangihe tipa kadu na wene pagume na Yekova? (b) Ti regbo Pauro, ya mo si aaida aKristano pekefuo ga Moize aNdiko tipa ka rimo kurogo gu ongoda nga ga Yekova?
13 Ho pauro akepai ni fu agu aKristano nangia aEbere, ko agumba gupai nga awirina adu kina dagbayo nga aguyo naamanganga pai kuti gu ringbisapai nga ga Yekova ya. (Oni gedi AEbere 4:1.) Ginipai du agu awirina re aamangaha? I apekafuo agu apai kindi nadu rogo ga Moize aNdiko. Si nirengo nga tipa agarã 1,500, awiri aYisaraere naabayo si adu fuyo nidingisoro tipa i irisi ga Moize aNdiko ka i aida kadu na wene pagume dagbayo na Yekova. Ono tie, fuo kpio Yesu, ga Moize aNdiko adunga na sunge ti ni berewe te. Gu kura aKristano aagianga tiyo na gipai re te, si du i aapekafuo bete kura apai kindi ti ni rogo ga Moize aNdiko.b
14 Pauro asakipai fu agu aKristano naaidanga ka mbu pekafuo ga Moize aNdiko ya ki ya, Yesu nga wene gbiamotumo ti agu agbiamotumo nangia kpakpa aboro. Pauro ape gupai nga vovo mokido ngba ti kuru mokido. Ko agumba gupai a nga gu yekaru nga ga toro angba gbe ti gu bamburoko nadumbata fu regbo aKristano. (Eb. 7:26-28; 8:7-10; 9:11, 12) Pauro amangisunge na gu kpiapai nga ga Rago Sabiti ka sakapa wai rengbe Kristano ka rimo kurogo gu uru ongoda nga ga Yekova ki yaa: “Si du ongoda nga ga sabiti nasunguda ga Mbori aboro ti ni. Bambiko gu ni narimi ku rogo gani ongoda yo ni aima ongoda a tigani be gani mangaapai, a wa Mbori aongodi be gako.” (Eb. 4:8-10) Sidu, si aaida agu aKristano re mbu berã gupai nga i arengbe arengba ka du na wene pagume dagbayo na Yekova mbiko peka yó fuo ga Moize aNdiko. Tona ti Pendekote rogo gu garã nangia 33 F.B.K. kada ku awere, Yekova nazio bakure na agu aboro duna idapase kuti Yesu Kristo.
15. Tipagine du giasangba ti ni ninyanyakipa pai ka ani aida ka rimo kurogo gu ongoda nga ga Mbori?
15 Ginipai nasa gupai nga ka agu aYisaraere nadu ti rago Moize rimingo kurogo Ringara Mokido ya? Basasangba. Ginipai nasa bete kura aKristano nga aguyo nadu ti rago Pauro ka i rimingo kurogo gu ongoda nga ga Mbori ya? Kina gu bangisa basasangba re. I aaidanga kuti gupai nga regbo ga Moize aNdiko aima digo na Yekova aanungusa gako aboro ti gu regbo re ngba kura gene kia te.
Rimo Kurogo ga Mbori Ongoda Areme
16, 17. (a) Ginipai rengbe aKristano ka mangaha areme tipa ka rimo kurogo gu ongoda nga ga Mbori? (b) Ginipai ani ka wirikaha rogo gu kekepai naye fuo gere?
16 Ndikidi Kristano ho areme nakakuti gupai nga tipa boro gbia bata, ní duwa ka ní pekefuo ga Moize aNdiko te. Gupai ga Mbori toro adu kugii Pauro tipa ko kehe fu agu awirina nadu Efeso yo, si ziazia. Ko ayaa: “Oni abati mbiko undahe mbiko idapase; mbiko roni tigaoni te, ga Mbori gamunihe du; mbiko mangapai te, gu boro ka abia tini.” (Ef. 2:8, 9) Ginipai tie rengbe aKristano ka mangaha areme tipa ka rimo kurogo gu ongoda nga ga Mbori? Yekova asia gu saba uru, nga gako uru ongoda tipa ka digiso gako ringbisapai tipa kpotosende na gu ruru aboro du rogoho. Ani rengbe ka rimo kurogo ga Yekova ongoda ka ani agiasangbako gbiati gako riigbu.
17 Ka ani abingo agu arugute ani agbiaha be ‘ruru kangara moyambu’ na nyanyakipaha ya, ono kini bi kina gupai ngba tirani na nyanyakipaha, ani mangingo pai ringbisihe kuti ga Yekova ringbisapai te. Gipai re rengbe ka gbarasapa gu ngbanya du dagbarani na Yekova. Rogo gu kekepai naye fuo gere, ani nika fura tipa agu apai nagbia ga Mbori aboro, na wai agu adiaberã i amangaha nibi agu apai re ayugo singia i nga aboro basasangba watadu aboro giasangba, na singia i rimi kurogo ga Mbori ongoda watadu i atarimongo te.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Abairamotumo gbiati aRevi anaamangasunge amanga Rago Sabiti ono ki nye ‘zanga pai kuriyó.’ Wa duhe nga Mbori asia Yesu ko du nigu gbiamotumo nga ga gu yekaru nga ga toro, si arẽarẽ fu Yesu ko mangi gu sunge i afuhe fuko Rago Sabiti zanga gunde nga ko nika kuo agu andiko nadu tipa Rago Sabiti.—Mt. 12:5, 6.
b Ani ainongoho te singia agu aKristano nangia aYudo aafu motumo kindi rogo Uru Dada Ingapai tifuo Pendekote rogo gu garã nangia 33 F.B.K.. Kangia i amangaha amanga wo, gure nga i ayugongo iriso tipa gu motumo Yesu atumoho te. Ono ani ima ino gu nga kura aboro kinaho dagba agu aYudo nangia aKristano naapekafuo sino atitase nga gu naenge ti agu aNdiko nga ga Moize.—Gara. 4:9-11.
Asanahe Tipa Berãkuriihe
• Ga Mbori ringbisapai tipa gu saba uru nga ga ongoda angia gine?
• Ginipai nasa rani ani ini gupai nga gu saba uru re nandu kindi areme?
• Ginipai naka na agu aYisaraere nadu ti rago Moize gbiati bete agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã ti rimo kurogo ga Mbori ongoda?
• Ginipai si aida ga Mbori aboro mangihe tipa ka rimo kurogo gako ongoda areme?
[Gu sura du ti kpewaraga 27]
Ani rengbe ka rimo kurogo ga Yekova ongoda ka ani agiasangbako gbiati gako riigbu
[Gu sura du ti kpewaraga 26]
Ginipai si aida ga Mbori aboro mangihe tipa ka rimo kurogo gako ongoda areme?