Yekova Nga Gu “Mbori Nga Ga Zereda Ko”

Gu “Mbori nga ga zereda ko ko du na oni dunduko.” ​—ROM. 15:33.

1, 2. Gini kpakarakpakarapai saki yo pai tipaha rogo Bambata Pai kapita 32 na 33, na sangbanaha angia gine?

GIPAI re namanga mbembedi na gu gbata nga Penuere, barambeda na gu di nga Yaboka bara Yaradene ku uroyo. Esau gi gupai nga wirinako nga Yakobo nakaraga tiko ku kporo. Wa vura duhe nga agarã i ima susa wa 20 wa Esau abagi pa gako rengo kadu niunvuru fu wirinako nga Yakobo, Yakobo nagunde nga wirinako nakpipai kindi kutiko. Esau rogo akumba fuoko 400, na ki tona ka dusia wirinako ko aima kparaka naako. Yakobo kedi bakere gamahe fu Esau nga zogozogo anyaa bangera naima susa 550 mbiko ko naberã gupai nga Esau nika irabape aira. Ga Yakobo amoyambu nandu na badona anyaa nibasasa na kini pe gupai fu Esau nga, Yakobo du kedi ra nigamahe fuko.

² Niyangaraha, regbo da aYakobo na Esau gbiatiyo! Yakobo nadusio Esau na ki nugodi sande bara saba. Yakobo ima manga gu riko nyanyakipai si aida ko mangihe tipa ka zeresa ngbadu wirinako. Yakobo ima kpara fu Yekova ko batasi ko be Esau. Ya mo Yekova karagapai sa gu kparakpee re? Ii, Ziazia Kekeapai naya furani wee: “Esau ki oro ka ngbisa ko, ki dungo ko, ki ti ku goko yo ki nyoro pa ngbako.”​—Bam. P. 32:11-20; 33:1-4.

3. Ginipai ani awirikaha ti gu pangbanga nga ga Yakobo na Esau?

³ Gu pangbanga du tipa aYakobo na Esau nayugo gupai nga, si naida ani mangi nyanyaki asadatise amanga tipa ka nyasa riipa agu akpakarapai rengbe ka gbarasapa gu gaani zereda nga ga aKristano rogo dungurati. Anga Yakobo agbatagene tipa ka ye na zereda dagba tiko na Esau mbiko gupai nga ko aingipai kuti wirinako na kini idi Esau mbupai fuko te. Esau du naabingo pa gako du nibambata vungu na nyanyaki paha ya na kini mo ka bagaha fu Yakobo tipa riahe. (Bam. P. 25:31-34; Eb. 12:16) Ono tie, gu gene Yakobo andu ngbaha fuo Esau nayugo wai si aida ani mangi asadatise tipa ka bandapa gu zereda du dagbarani na awirinarani nga aKristano. Si nayugo gupai a nga ndikidi Mbori nafu maku afu kurii gu bakere asadatise ani amangaha tipa ka ye na zereda. Ziazia Kekeapai na dungu akpiapai rogoho nayugopai furani tipa wai rengbe ani kadu ni aboro zereda.

Gu Wene Kpiapai Si Aida Ani Wirikihe

4. Ga Mbori gamunihe tipa ka batasa aboro be ingapai na kpio nga gine?

⁴ Yekova nga gu bawene kpiapai fu agu aboro naida ka banda zereda. Ko nga gu “Mbori nga ga zereda ko.” (Rom. 15:33) Oni berẽnga pa gu ome Yekova amangihe tipa wa ka ani du rogo zezeredi pagume naako. Nidu ani ni atita Adamu na Eva nga aboro ingapai, gu he rẽ na ani nga kina “mosoro ingapai.” (Rom. 6:23) Ono mbiko gu nyemuse du Yekova nani tipa rani, ko akedi gu wiriko ko aakpinyemuko gbe ku auru kpotosende i batika ko nirengberengbe boro wa ka ani gbia bata. Na wiriko aasoganga ha te. Ko ambupa tiko avura Mbori imiko. (Yo. 10:17, 18) Mbori azingisi ko bekpio, fuani ko ki ndu kubarabangiri Bako tipa ka yugo wai nyakipa gu kureko nga gu nakusuko nimotumo tipa ka batasa ingiingi aboro be nyenye kpio.​—Oni gedi AEbere. 9:14, 24.

5, 6. Gini sangbanapai du gu kure Yesu akusuko ho nani kurii gu pagume du dagba Mbori na ingiingi aboro?

⁵ Rogo gini gene gu gamunihe nga ga motumo tumorii Mbori afuhe rogo wiriko yo ambakada gu pagume naima gberã dagba tiko na ingiingi aboro berewe kubaha? Yesaya 53: 5 nayaa: “Mbugo gaani zereda adu ku ri ko, ani ahu mbiko gako amandoro.” Kuba gupai nga Mbori naabi aboro wa avurako, aboro giasangba rengbe arengba awere kadu rogo wene pagume naako. “Bambiko tumori du fu rani rogo Kristo yo mbiko kureko vu rani ti tiandika.”​—Ef. 1:7.

⁶ Ziazia Kekeapai nayaa: “Mbori nga Bako akpi nyemu hibepai nye rogo [Kristo].” Gipai re wo mbiko Kristo nga nyanyakipa boro rogo digiso ga Mbori ringbisapai yo. Ga Yekova ringbisapai nga gine? Si nga “ka maa ngbanya dagba ko na ahe dunduko rogo [Yesu Kristo] yo a, ko nazeresi ahe mbiko kure” ko. Agu “ahe dunduko” Mbori amaa ngbanya dagbako nani re nga “agu ahe du ngbangbaturũ yo”, na agu ahe du auru kpotosende.” Agu ahe re nga gine?​—Oni gedi AKorosaio. 1:19, 20.

7. Gine nga “agu ahe nga ga ngbangbaturũ yo” na “agu ahe du auru kpotosende” nga gu Mbori amaa ngbanya dagbako nani?

⁷ Gu gamunihe nga ga motumo tumorii nasaha taata fu mbedimbedi aKristano nga aguyo i ‘nadipai riyo mbiko idapase’ i duni awiri Mbori wa ka i du rogo ‘zereda na Mbori.’ (Oni gedi ARomo 5:1) Ziazia Kekeapai nafura tipa yó wa “agu ahe du ngbangbaturũ yo” mbiko i na gu maabangirise nga ga ngbangbaturũ na ‘ka zogarago auru kpotosende’ na kini mangisunge ni aboromotumo. (Yugo. 5:10) Ono tipa agu ahe tigaha du “auru kpotosende,” si narukuba agu aboro saberã nika gbia nyenye unga niyangaraha auru kpotosende ane.​—Tam. 37:29.

8. Pa manga Yekova bakere ome tipa aboro du rogo pazereda naako na gini sangbanaha kurii roni?

⁸ Pauro ayugu gako tambuahe tipa ga Mbori gamunihe ho ko akepai ni fu agu aKristano nadu Efesa yo ki yaa: “Mbori, nakumuko ni inapai, . . . zavura ho ani akpi ni mbiko gaani tiandika, ko amongo ungasi rani na Kristo (bati oni mbiko undahe).” (Ef. 2:4, 5) Singia ani na gu maabangirise nga ga ngbangbaturũ watadu raka auru kpotosende ane, ani na bakere tambuahe tipa gu inapai gbiati gu weneringise arẽnga aboro tipaha ya nga gu Mbori nayuguhe furani. Ani na bakere ngbarago ho ani awisigopai ni tipa gu ome Yekova amangihe wa ka ani duna ngbanya naako. Ho ani agbiatirani ni na agu apai rengbe ka gbarasapa gu pazereda du rogo dungurati, ya mo gu wene kpiapai nga ga Mbori re arengbanga ka fõngbaduraniyo ani du ni aboro zereda te?

Oni Wirikipai Be Abarayama na Yisaka

9, 10. Rogo gini gene Abarayama ayugu tiko niboro zereda fu Roto ho kpakarapai akuru ni dagba gako babanda anyaa na ga Roto yó?

⁹ Ziazia Kekeapai nafura tipa gu iriiripa bakumba nangia Abarayama niyaa: “‘Abarayama aidi pa Mbori, Mbori aya ti ko ruru boro nga ko,’ i ki ya ti ko badiangba Mbori.” (Yak. 2:23) Ga Abarayama idapase adu gbaiga rogo agu agene ko akpinyemu zereda ngbaha. Nikpiapai, ho ga Abarayama zogozogo anya amoipai ni, si akusi kpakarapai dagba gako ababanda anyaa na agu ababanda anyaa nangia ga wiri tameko nangia Roto. (Bam. P. 12:5; 13:7) Gu yangarapai Abarayama ada kutini na Roto angia ka kparaka. Ginipai Abarayama amangihe tipa i kparaka? Abarayama amanganga sunge na garãko gbiati gako pagume na Mbori tipa ka gumba gupai fu Roto si aida ko mangihe te, ko ayugu tiko ni ndikidi boro zereda.

¹⁰ Abarayama aya fuko wee: “Mi nazungadi ro, ka kpata dú nga dagba rani na mo, na dagba gimi ababanda anya na gamo yo a ya; wa du kina awirina nga ani.” Abarayama ape gu kurapai berewe nga: “A nga rago dunduko du bara bangiro te re? Mi nazungadi ro, mo kpára ti re. Ka mo dí gu du ku garebe yo, mi ki di gu du ku kumbabe yo; watadu ka mo di gu du ku kumbabe yo, mi ki di gu du ku garebe yo.” Roto asia bawene mbudusende, ono Abarayama akpinga pai kutiko te. (Bam. P. 13:8-11) Kusa ho aboro azi Roto ni, Abarayama aambunga ndu ka batasa wiri tameko te.​—Bam. P. 14:14-16.

11. Wai gu Abarayama abanda zereda dagbako na gu gako amurakporo nangia Afereseto?

¹¹ Oni berẽnga a tipa gu gene Abarayama amangi zereda dagba tiko na gu gako amurakporo nangia Fereseto Kanana yo. Afereseto adi gu guga ga Abarayama amoyambu agehe Bera-saba yo “ni zuu.” Ginipai Abarayama amangihe tipa gi gayo mangapai re, nga gu boro nakusi wiri tameko be agu abakindo biama naye ka zioko? Kuba gupai nga Abarayama sovura naayo tipa ka dia gako guga, ko aongo aonga ki zanga fura tipaha. Kusa, bakindo Afereseto aye fuo Abarayama tipa ka manga mozunga zereda naako. Abarayama aye ka kusa pa gi guga re kusa fuo nyasa ko na gu mozunga bakindo Afereseto azungodi ko ko zungaha fuko nga ko nika manga wenengai fu atitako. Bakindo azigba be gia gupai re na ki karaga gu ga Abarayama guga re fuko nibasa. Oni tipa Abarayama tigako, ko anye kindi kaa raka rogo gu ringara re nikungbo boro.​—Bam. P. 21:22-31, 34.

12, 13. (a) Wai du Yisaka apekefuo gu kpiapai nangia ga bako? (b) Wai Yekova afu maku fu Yisaka mbiko kpiko nyemu zereda?

¹² Wiri Abarayama nangia Yisaka apeke kina fuo gu zereda nangia ga Bako. Gipai re gbaiga nibi wai gako mangapai aduna Afereseto. Mbiko gu ngbongi nati kurogo ringara, Yisaka aguari na gako aborokporo Bera-rai-roi yo bara ku nodiyo yo rogo gu ugu rago nangia Negebe ki ga kurogo gu papara mbudusende nangia ga Afereseto Gerara yo. Yekova afu maku fu Yisaka gako ahe ki zu azu gbe na gako zogozogo anyaa ki nge ange gbe. Afereseto atona kaa kpi ko. Mbiko wa Afereseto aidanga Yisaka kumuko berewe wakina bako ya, i aká na gu guga ga Abarayama amoyambu agehe rogo gu ringara re. Niyangaraha, bakindo Afereseto ape gupai fu Yisaka nga ko ‘guari tiyo kusayo.’ Gi zezeredi kumba nga Yisaka re asoganga ha te.​—Bam. P. 24:62; 26:1, 12-17.

¹³ Fuo Yisaka di gako bataya kusayo ki ndu tuturũu, gako amoyambu age kura guga berewe. Agu ababanda anyaa nangia Afereseto ape gupai nga gu ime re nga gayo. Wakina bako nangia Abarayama, Yisaka asonga vura tipa guga te. Kuba gure, Yisaka asana gako amoyambu i ge kura guga berewe. Afereseto aya berewe wee gi guga re nga kina gayo. Tipa ka ye nazereda, ko aguari na gi gako zegino aboro re ki ga kurogo gu kura rago kia. Gako amoyambu age kura guga yo berewe ko ki yambu rimoho nga Robota. Fuo bete regbo kusa, ko agbisi kurogo gu mbudusende nadu Bera-saba yo, Yekova ki fu maku fuko na ki ya fuko wee: “Ka mo gunde nga ya, bambiko mi du na mo, mi afu maku foro ki ngeesi ngbatungaro mbiko Abarayama nangia gi moyambu.”​—Bam. P. 26:24.

14. Wai gu Yisaka ayugu tiko niboro zereda ho bakindo Afereseto ayeni fuoko tipa ka manga mozunga zereda naako?

¹⁴ Yisaka aima duna rengo beko tipa ka sovura tipa agu aguga dunduko gako amoyambu agehe. Kurii agi apai re dunduko, bakindo Afereseto gbiati gako abanyaki aye ka biko Bera-saba yo na ki gbata gene tipa ka manga mozunga nga ga zereda dagbatiyo naako. I ayaa: “Ani bi he nzunzu ya Yekova du na mo.” Mbiko zereda, Yisaka aidi ka tanga kurogo dungu aba zanga sovura. Zavura bara gere, Yisaka ayugu tiko niboro zereda. Gu pangbanga re nayaa: “Ko ki mangi pumbo fu [gako agino], i ki ri riahe ki mbiri he. Ngbatutu wiso i ki guari ki zunga he dagba yo; Yisaka ki asia yo. I ki guari pati ko zezeredi.”​—Bam. P. 26:26-31.

Oni Wirikipai Be Wiri Yakobo

15. Tipagine aunvura Yosefa arengbanga ti ni ka fura fuko rogo zereda ya?

¹⁵ Wiri Yisaka nga Yakobo asono “ni bayee boro.” (Bam. P. 25:27) A wa ani nisakipai tipaha ti tonatonaha, Yakobo agbatagene tipa ka manga zereda dagba tiko na wirinako nangia Esau. Zanga kapa, Yakobo aima gbia undo ti ga bako kpiapai nga ga zereda. Ginipai rengbe ani ka gumbaha tipa wiri Yakobo? Dagba agu awiriko naadu 12, Yosefa nangia gu gude Yakobo akpinyemu ko gbe. Yosefa angia gude giasangba gbiati irisa na kini mangi agu apai bako anaaida nani. (Bam. P. 37:2, 14) Ono tie, aunvura Yosefa atona ka kpiko ka i arengbanga ka fura fuko zezeredii ya. Mbiko gu gbegberẽ sogote i adu nani kuti Yosefa, i abagi ko nikanga na ki nangi bayo nga nyarinde aima imoko.​—Bam. P. 37:4, 28, 31-33.

16, 17. Wai gu Yosefa ayugu tiko fu awiribako nigu boro nakpinyemu zereda?

¹⁶ Yekova aduna Yosefa. Kusa, Yosefa adani bazogo na ki ngia ue boro fuo Faro rogo zogarago. Ho bakere gberãngbi ayeni na awirina Yosefa ku Ezipeta yo, i ainongo Yosefa rogo gu gako rokoo sunge nangia ga aboro Ezipeta te. (Bam. P. 42:5-7) Nairiwo wai apai angba fu Yosefa tipa ko iribape gupai awiribako amangiko gbiati bako nani ti gu regbo re! Kuba gupai nga Yosefa iribape, ko aasadi ka manga kina zereda na awiribako. Ho ko aini gupai ni nga i ima saberã yó, ko ayugu tiko fuyo na ki pe gupai fuyo nga: “Ka oni rungo nga kpotoroni yo ya; ka oni zingi nga fu tironi [nga] oni abagi re kono ya; bambiko Mbori nakedi re ku mbata no fu roni mi batasi aboro. Ko ki nyoro pangba awiribako dunduko, ki nikpari ni aume ku ri yo.”​—Bam. P. 45:1, 5, 15.

¹⁷ Fuo kpio Yakobo nangia bayo, awiriba Yosefa aberẽhe tigayo nga ko nika irabape aira tiyo. Ho i agumbapa agu agunde nadu tiyo ni fu Yosefa, ko ‘akpari niaume’ na ki karagapai fuyo nga: ‘Ka oni gunde nga ya. Mi abanda roni na rukutu awironi.’ Gi boro zereda nangia Yosefa re ‘angarasi yó, ki nifura naayo besemene.’​—Bam. P. 50:15-21.

“I Ake he Tipa Gaani Wirikapai”

18, 19. (a) Wai rengbe oni ka gbia undo be wisigo oni agu akpiapai nga ga aboro zereda furayo tipaha rogo gi papara kekeapai re? (b) Ginipai ani nika wisigoho rogo gu papara kekeapai naye fuo gere?

¹⁸ Pauro ayaa: “Agu apai i ake mbata rogo Ziazia Kekeapai i ake he tipa gaani wirikapai, ani moi bangirani mbiko gu zera nga ga kekeapai na wasa.” (Rom. 15:4) Gini undo gbia ani he ti wisigo ani gu bawene kpiapai nga ga Yekova, gbiati agu apangbanga du tipa Abarayama, Yisaka, na Yosefa?

¹⁹ Ya mo pa berã ani kurii gupai Yekova amangihe tipa ka mbakada gu pagume nagberẽ dagba tiko na ingiingi aboro asanga rani ani mangi bakere asadatise tipa ka banda zereda na kura aboro te? Gu kpiapai nga ga Abarayama, Yisaka, Yakobo, gbiati Yosefa nayugo gupai nga avunguagude rengbe arengbe kadu na wene maapai kurii awiriyo. Kurigure, gi pangbanga re nayugo gupai a nga Yekova nafu maku afu kurii agu asadatise aboro naamangaha tipa kadu rogo zereda na akurayo. Si du nga gu ndupai naasa Pauro ko fura tipa Yekova ki ya ko nga gu “Mbori nga ga zereda ko”! (Oni gedi ARomo 15:33; 16:20.) Gu papara kekeapai naye fuo gere nika yugo ndu gupai Pauro anyakasipai ti ni fu aboro nga i naabanda zereda na gu gene rengbe ani rogoho kadu ni aboro zereda.

Ginipai Wiriki Oni He?

• Rogo gini gene Yakobo agbata zereda ho ko aambeda ni na Esau?

• Gupai Yekova amangihe tipa ani duna wene pagume naako na gini sangbanaha kurirani?

• Ginipai wiriki oni he be agu akpiapai nga ga agu abamangi pazereda nangia Abarayama, Yisaka, Yakobo, na Yosefa?

[Gu sura du ti kpewaraga 19]

Gini nyanyaki asadatise Yakobo amangihe tipa ka ye na zereda dagba tiko na Esau?