Ya Mo Gaoni Zambuasitise Naundo Roni?
“Oni nikpária pa gu he ngba ti Gbia.”—EF. 5:10.
1, 2. (a) Wai gu Ziazia Kekeapai ayugo gupai nga Yekova naida ani du na ngbarago rogo raka yo? (b) Bi ani regbo zambuasitise ni “ga Mbori gamahe” nika sa rani ani mangi wai?
ZIAZIA Kekeapai nayugo gupai nga Yekova naida gupai aida nga ani du na ngbarago rogo raka yo. Nikpiapai, Atambuahe 104:14, 15 nayaa, “Yekova nasonosa nvuo tipa anya, na kpepasio tipa boro; ya ni kusi riahe sende yo, na ime bakakue si ngiisi kpoto boro yo, na nzeme si hasi kpakpuni, na gu riahe nangarãsa kpoto boro yo.” Nirengo, Yekova nasa zukuzuku ahe si kuru wa ka ani ruho kadu na riahe, nzeme, gbiati imekakue berani tipa raka. Ono ‘imekakue nasa gupai a nga kpoto boro yo ngi angi,’ wa vura duhe vurũ nga boro rengbe arengba ka raka zangaha. (Batu. 9:7; 10:19) Yekova naida ani ngi angi na kpotorani yo ki hi be “ngbarago.”—Amo. 14:16, 17.
2 Sidu, ndupai ho ani bihe nigbegberẽpai ka ani di regbo kaa “bi azire ari yo,” “ranga ati yo,” watadu ka manga gupai rengbe ka ye na ome kuti kpotorani watadu ka ye na ngbarago ku kpotorani yo te. (Mt. 6:26, 28; Tam. 8:3, 4) Gu raka du na ngbarago rogoho, si nga “ga Mbori gamahe.” (Batu. 3:12, 13) Ka ani aabi regbo zambuasitise nigamahe be Mbori, si nika sa rani ani mangisunge nani ngba gu gene nika ye na ngbarago fuko.a
Arikoho Gbiati Ngbandaha
3. Tipagine du ga aboro asiapai ti ni tipa zambuasitise nibakiakia?
3 Agu aboro du na ruru bipai tipa zambuasitise, i nasia dungu angbatungaha, ono i ima ino gupai a nga si na kina ngbandaha ti ni. Tipagine? Tipa ka gbia karagapai, ani ringbisinga ha kuti riahe. Agu ariahe ngba ti aboro nibakiakia rogo aringara dunduko. Si rengbe kadu nga gu riahe ngba ti aboro rogo ringara sa angbanga ti aboro rogo kura ringara te. Teketeke a, gupai rengbe Kristano sa kaa gbia ngbarago be mangaha rogo kura ringara arengbanga ka fu ngbarago fu kura Kristano rogo kura ringara kia te. Zavura agu aKristano naraka kina rogo bangisa ba, gupai gu ní sa narengbe ka bihe nga si naye na ome kutini (wa gu nga oto na ngbagida), gu kura ní rengbe ka bihe nga si nabatasa kina ome boro; gupai rengbe gu ní ka bihe nga si nafu wasa funi (wa gu nga geda buku), gu kurani abingo ho wo te. Kina wai du ani na rengba berani ka sia gu riahe ani aida ka rihe, kinawo a rengbe ani ka sia aũngbarago.—Rom. 14:2-4.
4. Tipagine si aida ani moi ngbanda ti ni nibipa aũngbarago? Oni yugungo ho na kpiapai.
4 Ono tie, wa vura duhe nga ani na ranirii ka sia agu aũngbarago ani aida nani, anga si nga ani mere amera fuoho naabaha te. Tipa ka yugopai na kpiapai, ani dinga gu kpiapai berewe nga ga riahe. Wa vura duhe nga ani rengbe ka ri dungu ngbatunga ariahe, ani arengbanga ki ta inoaino kini ri gu riahe naima zirã te. Bambiko si rengbe ka ye na kaza kuti rani. Wakina gure a, Wa vura duhe nga ani na ranirii berani ka sia dungu ngbatunga aũngbarago, si aidanga ani sia agu namaa gaani raka ngbapai, gu du na zuũ watadu wasiwasi mangaapai rogoho te. Mbiko si rengbe ka sa rani ani kuo gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai na ki gberesipa rani ti borose watadu rogo toro yo. Tipa ka ino ho singia ani agunga rii ngbanda nibipa aũngbarago te, si naida ani wisigihe mbata singia si nika undo rani watadu si aundongo rani te. (Ef. 5:10) Wai gu rengbe ani ka manga gipai re?
5. Ginihe rengbe ka undo rani ani ini singia gaani zambuasitise na ngbanya na ga Yekova arugute?
5 Tipa zambuasitise fu undo furani na ki sa ngbarago ti Yekova, si naida si du na ngbanya na gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai. (Tam. 86:11) Tipa ka inoho singia gaoni zambuasitise na ngbanya na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai, oni rengbe ka tangara asanahe. Agu asanahe re nga ginihe?, ti gini regbo?, gbiati na gini aboro? Ani wisigingo agi asanahe re nibasasa.
Si Nakoda Ginihe?
6. Gini ngbatunga aũngbarago si aida ani nehe, na tipagine?
6 Mbata fu manga ani siapai, gu bambata sanahe si aida ani sana tirani nani nga, ‘Gini ahe gi ngbatunga gene zambuasitise re akodaha?’ Wa oni kaa gbata karagapai kuti gu sanahe re, si naida oni banda gupai ku berãroni yo nga si na angbatungaha ue. Gu bambataha nakoda agu apai si aidanga ani mangihe ya. Gu uehe nakoda agu apai rengbe ani arengba ka mangaha. Ginihe nga gu bambataha re? Rogo gi gbegberẽ zegino re, dunguhe nakoda gu mangaapai adunga na ngbanya na gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai ya watadu nakuo ga Mbori andiko. (1 Yo. 5:19) Ndikidi aKristano naká ngbatunga agi aũngbarago re dunduko. Si nakoda ngbatunga agu nayugo sino adaimona, pa kodaba kumba na kurani, yugokpia kundiri aboro, zuũ watadu gu kura mangapai nataasapa wasiwasi kodaba. (1 Kor. 6:9, 10; oni gedi Yugoti 21: 8.) Ka ani vura du kina wari vurũ, si aidanga ani mbedi na ngbatunga agu re te, manga ani he wo nika yugo gupai nga ani ‘nane gbegberẽpai ane.’—Rom. 12:9; 1 Yo. 1:5, 6.
7, 8. Ginipai rengbe ka undo rani ani ini singia gu mbaro sia ani he ngbaangba? Oni yugungo ho na kpiapai.
7 Gu uehe nakoda agu apai si aida ani berẽkuriihe mbata wenengai ani ru ka mangaha. Si rengbe kadu nga Ziazia Kekeapai afuranga afura nzunzu tipa kina boro ho te. Ho du apai ni wa ngbatunga gure, si naida ani ringbisihe wenengai na ga Yekova bipai tipa agu du niwenehe ringbisihe kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai. (Snz. 4:10, 11) Tifuo berã ani kuriihe wenengai, ani ki mangi diaberã nisarani nga gu nika mbu rani na wene sangbakpoto rani yo. (Gara. 6:5; 1 Tim. 1:19) Wai gu rengbe ani ka manga gipai re? Oni berẽnga kurii gipai re: Mbata fu ri ani vovo riahe, ani naaida ka ino agu ahe du rogo gu riahe re. Wakina gure a, mbata fu ani sia aũngbarago, si naida ani ini agu apai si akodaha.—Ef. 5:17.
8 Nikpiapai, si rengbe kadu nga ambaro ima ngba tironi a wa duhe tipa dungu aboro. Ambaro ni agu ahe nasa ngbarago ti aboro. Ono ginipai ka mangi ka si du nga gu ngba bangironi nga gu du na bakere gbe gire rogoho nga gu nakusa kina zuũ, namaa ga boro raka ngbapai, watadu agu nakiisopa ringara sa rii akuraha? Ka oni wisigihe wenengai, oni daada kuti gupai nga si na ngbanya na wai Yekova aberã te na si a na ngbanya na gu pangbanga nga ga zereda gbiati nyemuse ani atungusaha fu aboro dunduko te. (Yes. 61:1; Gara. 5:19-21) Ono ka si du nga agu ngba bangirani nakoda agu apai du nigigirihe bangiri Yekova, si rengbe arengba ka undo rani na ki fu wasa furani.—Gara. 5:22, 23; oni gedi AFiripoio 4:8.
Ti Gini Regbo Mi Nikandu Tipaha?
9. Gaani karagapai kuti gu sanahe nga, ‘Ti gini regbo mi nikandu tipaha?’ nayugo ginipai tipa rani?
9 Gu ue sanahe si aida ani sana tirani nani nga, ‘Ti gini regbo mi nikandu tipaha? Bagizo regbo wai mi nika diaha kupati ni?’ Gaani karagapai sa gu sanahe nga ginihe? nakusa gupai kuyangura ngba tirani na gu angbanga tirani ya. Ono tie, gu karagapai du kuti gu sanahe nga ti gini regbo? nayugopa agu ahe ani abihe na nyanyakipaha na agu ahe ani abingo ho na nyanyakipaha ya. Ono wai gu tie rengbe ani ka inoho singia wai ani abi aũngbarago na nyanyakipaha gu ruaru watadu si arunga te?
10, 11. Wai gu agu afugo Yesu du rogo Matayo 6:33 aundo rani ani ini bagizo regbo wai si aida ani dihe kuti zambuasitise?
10 Yesu agumba gupai fu apefuoko nga: ‘Oni kpinyemu Gbia nga gaoni Mbori kpotoroni yo dunduko, na mbisimoroni dũ, na gaoni aberã dũ, na omeroni dũ.’ (Mk. 12:30) Sidu tie, gaani nyemuse koyo du Yekova ni naye mbata fu gu kura apai rogo gaani raka yo. Ani nayugoho nga nyemu Yekova moi ani he mbatayo nimanga ani pai kuti gu zinahe Yesu afuhe ki yaa: “Ono oni gbáta gako ngbi mbata, na gako rurupai; i ki kpamia agi ahe re dunduko fu roni kuti ni.” (Mt. 6:33) Wai gu rengbe gu sangba Yesu re ka undo rani ani ini bagizo regbo wai si aida ani fuhe tipa zambuasitise gbiati wai si aida ani bihe na nyanyakipaha?
11 Oni tingidi gupai nga: Yesu agumba gupai furani nga ‘oni gbáta gako ngbi mbata.’ Ko agumbanga gupai furani nga ‘oni gbáta kina gako ngbi’ sa te. Si tie ziazia nga, Yesu aima ino gupai nga si nika ida gupai aida nga ani gbata kura dungu ahe kodihe kuti ga Mbori Kindo. Ani naida aida na bambu, riahe, arokoo, wirikapai nga ga sukuru, sunge-marã, zambuasitise na gu kura dungu ahe. Ono Wa vura duhe wo, dagba agu ahe dunduko ani agbataha, ga Mbori ngbi si aida ani peresi paha mbatayo. (1 Kor. 7:29-31) Ho ani aino gupai ni si aida ani peresipaha mbatayo rogo gaani raka, si naundo rani ani moi aũngbarago rogo ue ba. Ka ani mangihe wo, si undo rani aundo.
12. Wai gu rengbe ani ka mangapai kuti gu rugute du rogo Ruka 14:28 nibipa zambuasitise?
12 Sidu tie, mbata fu dia ani regbo kupati ni, si naida ani ini gu bagizo regbo aino ani nika diaha kupati ni. (Ruka 14:28) Si naida ani ini bagizo regbo wai aino ngbatunga gu zambuasitise re nika diaha. Fuo gure, si naida ani diberã adia tipa gu bagizo regbo bi ani he nga si rẽarẽ tipaha. Ka si du nga mangaha nika ká aká na regbo berani ti gu nyanyakipa apai duwa wisigo Ziazia Kekeapai nisase, gu irisombori nga ga aborokporo, agu adunguratise nga ga aKristano, watadu sunge tungusapai, gure nga si arẽnga na gu regbo re te. (Mk. 8:36) Ono ka si du nga bete aũngbarago nafu ome furani tipa ani moi agu apai nga ga Kindo mbatayo, gure nga gu regbo ani adiaha kutini rẽarẽ tipaha.
Gini Aboro Ani Azambuasi Tirani Naayo?
13. Tipagine si aida ani wisigi agu aboro awisigo ti ni wenengai ani akodatirani naayo pati zambuasitise?
13 Gu biata sanahe si aida ani sana tirani nani nga, ‘Gini aboro mi aida ka zambuasi tire naayo?’ Si ni nyanyakipa pai ka wisigopai kurii gi sanahe re. Tipagine? Bambiko agu aboro ani akodatirani naayo ima rengba kadu na bakere maapai kurii agu aũngbarago ani asiaha. Kina wai si nidu dedede niwenehe ka ri riahe dagba dungu wene abakure, kinawo a duhe tipa zambuasitise. Sidu tie, rengo du ngaha nga dungu aboro, gbe aparanga nagbia ngbarago be aũngbarago ho du yó ni na kura aboro. Ono tie, tipa ka gbia undo, si naida ani ini agu aboro aino mbata ani ka koditirani naayo na aguyo si aidanga ani koditirani naayo ya.—2 Peka. 19:2; oni gedi Asanza 13:20; Yak. 4:4.
14, 15. (a) Gini kpiapai Yesu amoihe nibipa sia wene abakure? (b) Gini asanahe si aida ani sana tirani nani?
14 Pekafuo ga Yesu kpiapai nika undo rani. Yesu aima digo nikpinyemu aboro kinaho i akusi ahe akusa ni. (Snz. 8:31) Ho ko adu ni auru kpotosende, ko ayugu nyemuse na irisa fu ngbatunga aboro dunduko. (Mt. 15:29-37) Ono wa si avura duwo, Yesu aima ino gu kparakparapai du bangbanda du nibakure gbiati du nimbembedi bakure. Ko adu nibakurea aboro dunduko, ono ko adu nimbembedi bakure fu kina agu aboro sa naamanga agu apai ko anaagumbaha. Ko agumba gupai fu gu gako ruru amokedi naadu 11 nga: ‘Ka oni amanga agu apai mi arugu roni kuti ni, abadiangbare nga oni.’ (Yo. 15:14; oni rengbe a ka geda Yo. 13:27, 30) Agu aboro sa Yesu adu na mbembedi bakure naayo angia agu aboro nanaapekafuo ko na kini mangisunge fu Yekova.
15 Sidu tie, ka si du nga oni namakiapa boro sa singia ní rengbe kadu ni mbembedi bakurearoni, oni banda gupai ku berãroni yo Yesu agumbaha. Si naida oni sana tironi na ngbatunga agu asanahe nga: ‘Ya mo gi boro re nayugoho rogo gani afugo na mangaapai nga ní nagiasangba Yekova gbiati Yesu? Ya mo ní nakpinyemu wenepai na kini sogo gbegberẽpai? Ka mi kodi tire na ní, si ngarasi re tipa mi moi agu apai nga ga Kindo mbatayo rogo gi raka na ki nye niruru re koyo du Yekova ni?’ Ka si du nga gaoni akaragapai kuti agi asanahe re nga Ii, gure nga oni ima gbia wene bakure rengbe oni ka manga agu apai na ní nika fu ngbarago furoni.—Oni gedi Atambuahe 119:63; 2 Kor. 6:14; 2 Tim. 2:22.
Ya Mo Si na Ngbanya na agu Arugute Nga ga Ziazia Kekeapai?
16. Gini apai si aida ani inihe mbata fu sia ani aũngbarago?
16 Ani wisigi apai biata niwiri guruhe tipa aũngbarago, agu apai re nga bangbanyaha, bakioho, gbiati agu aboro ani amangaha naayo. Tipa gaani zambuasitise fu ngbarago furani, si naida si du na ngbanya na agu arugute du rogo Ziazia Kekeapai tipa agu apai biata re dunduko. Sidu tie, mbata fu sia anihe, si naida ani sana tirani na agu asanahe du biata re mbata. Ho ani aida ka ino bangbanyaha ni, si naida ani sana tirani nga: ‘Gini apai si akodaha? Ya mo Yekova naida aida nani watadu si na zuũ gbiati wasiwasi mangaapai rogoho?’ (Snz. 4:20-27) Nibipa bakioho, si naida ani sana tirani nga: ‘Bagizo regbo wai rengbe mi ka diaha kutini? Ya mo si rẽarẽ na gu bagizo regbo re watadu si arẽnga te?’ (1 Tim. 4:8) Nibipa agu aboro ani amangaha naayo, si naida ani sana tirani nga: ‘Ada mi nika koda tire naayo tipa gu zambuasitise re? Ya mo wene abakure nga yó watadu wene abakure nga yó te?’—Batu. 9:18; 1 Kor. 15:33.
17, 18. (a) Wai gu rengbe ani ka ino singia gaani aũngbarago na ngbanya na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai? (b) Ginipai oni nadiberã nibasasa dunduko ka mangaha?
17 Ka si du nga gu ngbatungaha bi ani he na ngbanya na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai rogo gi bangiri aba du biata re dunduko te, si nga gbegbere he. Ono ka si du nga si na ngbanya na agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai rogo gu bangiri aba biata fura ani tipaha re dunduko, si newenehe na si nika fu iriso fu Yekova na ki undo rani.—Tam. 119:33-35.
18 Sidu tie, si naida ani mangi ome tipa ka sia kina gu du niwenehe, ki mangihe ti gu regbo rẽarẽ, na ki mangihe na ruru aboro. Si dunga adu nigaani nyemupai wa du ani dunduko ka mangapai kuti gu rugapai nga ga Ziazia Kekeapai nga gu nayaa: “Watadu ri he tie, na mbira he, na gu pai oni ka manga ha dunduko, oni mángi he dunduko sa taasa rimo Mbori.”—1 Kor. 10:31.
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Rogo gi kekeapai re, agu afugo i namangisunge nani nga “zambuasitise” gbiati “aũngbarago,” si narukuba agu apai ani naamangaha tipa kaa gbia ngbarago.
Oni Rengbe ka Sakarogoyo?
Nibipa aũngbarago, wai gu rengbe oni ka mangapai kuti agu arugute du rogo . . .
• AFiripoio 4:8?
• Matayo 6:33?
• Asanza 13:20?
[Gu sura du ti kpewaraga 11]
(For fully formatted text, see publication)
✔Ginihe
[Gu sura du ti kpewaraga 12]
(For fully formatted text, see publication)
✔Ti Gini Regbo
[Gu sura du ti kpewaraga 14]
(For fully formatted text, see publication)
✔Gini aboro
[Gu sura du ti kpewaraga 12]
Wai gu rengbe ani ka pekafuo ga Yesu kpiapai nibipa sia abakurearani na agu apai ani amangaha tipa kaa gbia ngbarago?