Oni Mangisunge fu Yekova Zanga Biratise

1-3. (a) Gini apai aboro abira tiyo tipaha, na gini sangbanapai rengbehe kadu nani kurirani? (b) Ginipai rengbe ani ka wirikaha be Pauro nibipa mangasunge fu Mbori zanga biratise?

BAKEAPAI sa nga J. G. Whittier ayaa: “Dagba gu gbegberẽ afugoyo dunduko aboro naagumbaha na kini kehe, gu gberẽ agbera gbe dagbaha yo nga: ‘Ka mi aini wo!’” Ko afura tipa agu apai ani naabira tirani tipa mangaha, nga ka ani aini wo ki mangihe ngba kura gene. “Biratise” nga kadu na rungo berãse yo tipa gupai ani amangihe watadu gu si aida ani amangihe, na si ima rengba ka sarani ani “kpari.” Ani dunduko naaima manga agu apai ani abihe nga si aidanga ani mangihe te na ka gene nidu ka ani ariaha aria. Gini apai mo naabira tiro tipaha?

² Gu kura aboro aima manga kere aingahe rogo gayo raka yo watadu kere ingaapai. Agu akurayo amanganga kerepai te, ono i nabakabangiriyo singia agu asiapai i namangihe si nzunzu niwenehe. Aguyo aima mbu fuda tiyo tipa agu apai i amangihe na kini ndu kumbatayo naraka. Agu akurayo nabira tiyo kindi nga “wa ka mi aino wo,” tipa agu apai i amangihe kusayo. (Tam. 51:3) Mo dagba gini aboro? Ya mo mo naida ka mangasunge fu Mbori zanga bira tiro tona awere ka ndu kumbatayo? Ya mo ndikidi kpiapai ho nga gu rengbe ani ka wirikapai behe? Ii, ga gu mokedi nangia Pauro.

³ Rogo ga Pauro raka yo, ko aima manga kere aingahe, na ki mangi wene asiapai. Ko abiratiko nibakerehe tipa agu apai ko amangihe kusayo, ono ko awiriki kadu na diabese rogo gako raka yo nimangako sunge fu Mbori. Ani bingo wai rengbe gako kpiapai ka undo rani ani mangisunge fu Mbori zanga biratise.

AGU APAI PAURO ABIRA TIKO TIPAHA

4. Ginipai Pauro amangihe nga gu ko abiratiko tipaha?

⁴ Ho Pauro adu ni niparanga, ko amangi agu apai ko abiratiko tipaha kusa. Nikpiapai, ko anaangbembatayo sa rungosi ga Kristo abawiriki nikerehe. Ziazia Kekeapai naya, nibasa fuo imoyo Setefano, “Saura [naada kusa ni Pauro] ki nimangi kanisa amanga niririmi ku rogo abambu dunduko, ki nigbefe akumba na ade ki nikisi yo ku bambukisa yo.” (Amo. 8:3) Wene bawirikipai tipa Ziazia Kekeapai sa nga Albert Barnes ayawee, Saura anaamanga aKristano gbegberẽ. Sidu, Barnes aya, ‘Saura anaamanga kanisa wakina nyarinde.’ Nidu ko ni gu boro pambori nangia ga aYudo, ko aidi kuti gupai nga Mbori du naaida ko gberesi gu pambori nga ga aKristano dunduko. Ko amangi aKristano gbegberẽ, ki ta “serekpo ga Gbia abawiriki nigumba pa imo, . . . akumba na ade,” na kini asadi ka gberesa yó.—Amo. 9:1, 2; 22:4.a

5. Oni sakingo pai tipa wai Pauro ambu rungosi apefuo Yesu na ki tona tungusapai tipa Kristo.

⁵ Saura aida ka ndu ku Damaseke yo tipa ka zio ga Yesu abawiriki rogo akpuyo ka ga naayo ku Yerusarema yo tipa ga aYudo abororondo rungosiyo. Ono tie, ko aadunga na diabese te bambiko Barii gu dungurati nga ga aKristano aza ko. (Ef. 5:23) Ho ko aduni ngbagene Damaseke, Yesu agbia ko na ki kisi bangiriko na iiriwo imarago nga gu naye ngbangbaturũ yo. Sidu, Yesu akedi ko ku Damaseke yo tipa ko gbia gu kura arugapai yo. Ani ima ino gu yangarapai namangi.—Amo. 9:3-22.

6, 7. Ginipai nayugo gupai nga Pauro aima rugatiko naapa gu kereapai ko amangihe?

⁶ Gako bipai aʹariatihe niipo ho ko adani ni Kristano. Kuba gupai nga ko du nivura gu pambori nga ga aKristano, ko adani kakaka basongodi he. Wa si avura du wo, ko akepai kusa tipa tiko ki yaa: “Bambiko oni agi pa agu apai mi anamanga mbata rogo ga aYudo dini yo wa mi anarungosi ga Mbori akanisa susi, ki niasadi ka nyasa ha.” (Gara. 1:13) Kusa, ko agumbapa agu apai ko abiratiko tipa mangaha ho ko akepai ni fu aKorindo, aFiripoio, na Timoteo. (Oni gedi 1 AKorindo 15:9; Frp. 3:6; 1 Tim. 1:13) Pauro aadunga na ngbarago tipa ka ke agi apai re tipa tiko te, ono ko aamanganga tiko wa ka i ya wiripai ho namangi te te. Ko aima rugatiko na gupai nga ko aima manga kere ingaapai.—Amo. 26:9-11.

⁷ Wene bawiriki Ziazia Kekeapai nga Frederic W. Farrar akepai nga, ho ani aberãpa wai Pauro anaarungosi aKristano ni, si nasarani ani rugatirani naapa gu bakere gberarago ko adu nani na wai aboro avura kaa bisirapako. Ho ko anaandu ni kurogo kura adungurati, si nawira wa agu awirina si anidu fuyo nibambata regbo i gbiako aniya: ‘Ake, mo du nga Pauro. Nga gu ko nanaarungosi rani!’—Amo. 9:21.

8. Wai gu Pauro abi gu inapai na gu nyemuse Yekova gbiati Yesu ayuguhe fuko, na ginipai ani awirikaha ti gipai re?

⁸ Ono tie, Pauro aima ino gupai nga gu ga Mbori weneringise arẽnga aboro tipaha ya naasa gupai nga ko naamangasunge tungusapai. Ko afura tipa gu sino Mbori nga inapai arẽnga aboro tipaha re ya wa bara 90 rogo agu awaraga ko akehe 14, susi gu kura abake Ziazia Kekeapai. (Oni gedi 1 AKorindo 15:10.) Na ko aima duna bakere tambuahe tipa gu inapai i ayuguhe fuko re, na ko aidanga gu ga Mbori weneringise re ti ku ime yo gbua te. Sidu, ko “amangi apai bakere susi” kura amokedi dũ. Ga Pauro kpiapai nayugo gupai furani ziazia nga ka ani kusi gaani ingapai ki mbu mangaha, Yekova mbupai ambu furani riimburu ga Yesu motumo tumorii zavura ti gu kere ingapai ka ani mangihe. Nangba gupai agu aboro nabihe nikpakarapai ka ida kuti gupai nga i ima rengba ka gbia undo vurube gu motumo nga ga Kristo awirikaha! (Oni gedi 1 Timoteo 1:15, 16.) Wa vura duhe nga Pauro arungosi Kristo, ko akepai ki yaa: “Wiri Mbori, . . . nakpi nyemu re, ki fu tiko tipa re.” (Gara. 2:20; Amo. 9:5) Nirengo, Pauro awiriki wai ka mangasunge fu Mbori kuba gupai nga ko naafuda tiko naapa agu apai ko amangihe kusayo. Ya mo anga si nga gupai oni nawirikihe te?

YA MO APAI HO ONI ABIRA TIRONI TIPAHA?

9, 10. (a) Tipagine kura ga Yekova aboro naabira tiyo ti ni? (b) Tipagine gberẽ gupai ti ni nga kaa bakabangirise abaka kindi tipa gupai oni amangihe?

⁹ Ya mo oni amangingo pai nga gu oni abira tironi awere tipaha? Ya mo oni agberesinga omeroni na gaoni regbo tipa kungboapai gbua? Ya mo oni amangingo pai ngba kura gene si ki imisi kura aboro? Watadu si rengbe kadu nga kura apai kinaho oni abira tironi tipaha. Gu sanahe duho nga, Ginipai rengbe oni ka mangaha tipaha?

¹⁰ Badungu aboro nabakabangiriyo! Bakabangirise abaka kindi nasa gupai nga boro imisi tiní, ní duna gberarago, na ní naarungosi tiní. Ome boro nabata abata be bakere bakabangirise. Ya mo bakabangirise rengbe ka mbakadaapai? Wagusa te! Oni bingo gupai nga oni nabatasa omeroni kita nduandu kumbatayo kini karaga tironi kusayo tipa gbanga regbo, ono oni andunga kurogo kura ba te! Kuba gupai nga oni naabakabangironi, gu wene apai oni amangaha rengbe arengba ka kusa wene asangbanaha. Oni rengbe ka hõmbupai be gu boro oni naingipai kutiní, na ki mbakadi gaoni pagume berewe. Oni rengbe ka ne ai gupai naasa gupai nga oni mangi gu gbegberẽpai re, si nika sa gupai nga ka akpakarapai dunga kumbatayo ya. Ono ti kura aregbo, oni ima rengba a ka hi sangbana gaoni aingahe rogo raka yo. Ono bakabangirise tipa pai arengbanga ka undo te, si rengbe ka zeresa boro ka ní arengbanga berewe ka mangasunge fu Mbori wenengai ya. Na mosoro ho tipa bakabangirise te!

11. (a) Wai rengbe ani ka gbia ga Yekova inapai na gako weneringise nga ga nyemuse? (b) Gini arugute si aida ani mangipai kuti ni tipa kadu na zereda berã rani yo nibipa agu apai ani amangihe kusayo?

¹¹ Agu akurayo nafuda tiyo na agu apai i amangihe kusayo si ki sa gupai nga i naabi tiyo nga ka Mbori idinga naayo berewe te. I rengbe ka bi tiyo nga ka Mbori iningo pai fuyo te bambiko i aima manga dungu ingaapai watadu i namanga ingapai dedede. Ono tie, gu rengo duho nga, ka si vura du nga kina gini ingaapai i amangihe kusayo, i ima rengba ka saberã, ki mangi ariapai, na ki sana Mbori tipa ko mbupai fuyo. (Amo. 3:19) Yekova rengbe arengba ka yugo gako inapai na weneringise nga ga nyemuse fuyo a wa ko amangaha fu dungu aboro. Yekova nambupai fu boro umbasitise, irarengo, na guni narungo be gani ingaapai. Mbori amangi kina gupai re fu Eyobo, nga guko nayaa: “Mi . . . sa gi berã rogo nvutu na kuke yo.” (Eyo. 42:6) Ani dunduko si aida ani pekefuo agu arugute rengbe ka sarani ani duna zereda berã rani yo nga gu nayaa: “Gu boro naoka gani tiandika ni aú nga te, ono gu ni nakusa ha ki nimbu he, ni abí inapai.” (Snz. 28:13; Yak. 5:14-16) Sidu, ani rengbe ka kusa gaani ingapai fu Mbori, ki kpari fuko tipa mbupai, na ki diberã ka manga rurupai. (2 Kor. 7:10, 11) Ka ani mangi agi apai re, ani rengbe arengba ka bi inapai be guko “navu aboro kpaima.”—Yes. 55:7.

12. (a) Ginipai ani awirikaha be ga Davide kpiapai ka si du nga sangbakpotoraniyo nambusa rani? (b) Rogo gini gene Yekova asa berãko ngbaha, na wai gu pa ino ani gipai re aundo rani? (Oni bi sanduki.)

¹² Kparakpee nga gu nyanyakipa gene Mbori narengbe ka undo rani ngbaha. Davide afura tipa gako idapase rogo gu kparakpee du rogo gu wene abia du rogo Atambuahe yo. (Oni gedi Atambuahe 32:1-5.) A wa Davide ainihe, pa zanga kusako gako ingapai ambusi ko nikerehe! Si nawira wa ko anaambu be sangbanaha berãko yo na ti kpotoko na ki zanga ngbarago be pa zanga kusaha. Ginipai naasa gupai nga i mbupai fuko na ko gbia undo? Ko akusihe fu Mbori. Ko akaragapai sa ga Davide kpee na ki ngarasiko ko naandu kumbatayo namanga gupai ngba angba rogo gako raka yo. Teketeke a, ho oni akpara ni na ngbaduroni dunduko, oni rengbe kadu naa kido nga Yekova nika degatuko adega sa gaoni sarawatise. Ka si du nga oni nambu be gu ingaapai oni amangihe kusayo, oni mangi ome na kidu na idapase nga Yekova nakidohe nga ko nika mbupai ambu furoni!—Tam. 86:5.

ONI BERẼPA KUMBATAYO

13, 14. (a) Ginipai si aida ani naabakabangirani tipaha gbe? (b) Gini asanahe rengbe ka undo rani ani wisigi agu apai du tipa rani awere rogo raka yo?

¹³ Aboro naape gupai nga boro rengbe ka wirikapai ti agu apai namangi ní kusayo, ono ní nangera kumbatayo tipa ka raka. Kuba gupai nga ani naabakabangirani tipa agu apai namangi kusayo, si naida ani berẽpa gupai du awere na gu du kumbatayo. Ginipai ani amangaha awere, watadu ani akpa ti mangaha, nga gu ani ka ya tipaha fuo agarã kumbatayo wee, ka ani aini wo, ani ki mangihe watadu ki mangihe ngba kura gene kia? Ya mo ani kakuti padu ani niruru rani nga gu nika sa gupai nga ka ani bira nga tirani kumbatayo ya?

¹⁴ Wa bakere gberãngbi ambeda, si aidanga ani naafuda tirani na agu aberãpai nga: ‘Ya mo si aaida mi kiisi gi sunge fu Mbori? Tipagine mi aamanganga sunge abazakigene ti ni ho mi adu ni na momu ya? Ginipai naaká na mi ti mangasunge nimoundo abaakumba? Ya mo mi amangi asadatise tipa ka ukadi vovo borose? Ya mo mi nga gu ngbatunga boro Yekova aida ní raki rogo vovo zegino?’ Kuba gupai nga ani naafuda tirani na ngbatunga asanahe wa gure, si naida ani mangisunge nani tipa ka wisigo tirani na kini mangisunge fu Yekova wa rengbe omerani nani. Ka si adunga wo ya, ani rengbe kaa manga kina agu apai rogo raka yo nika sa gupai nga ani biratirani nikerehe.—2 Tim. 2:15.

KA ONI BIRANGA TIRONI TIPA GU SUNGE ONI AMANGIHE FU MBORI YA

15, 16. (a) Gini apai badungu aboro ambuhe tipa ka peresapa mangasunge fu Mbori mbatayo? (b) Tipagine si aidanga ani bira tirani ti ni tipa agu apai ani ambuhe tipa ka peresapa Kindo mbatayo ya?

¹⁵ Ginipai du tipa aguroni nambupa kura gaoni apai tipa ka mangasunge fu Yekova ti aregbo dũ? Isoke, oni ambupa wene sunge watadu wene sunge-bagaahe tipa ka sa gaoni raka taata tipa ka gbia bakere regbo wa ka oni mangisunge Kindo. Watadu oni anye nibakuparanga watadu oni adiberã ka nye zanga vunga agude tipa ka manga agu asunge nga gu ka oni amanganga ha ya, duwa sunge Betere, sunge dudua abambu, gu babiapai ninaata ata, watadu sunge amokedi. Ya mo oni rengbe ka bira tironi tipa agu adiaberã oni amangihe tipa ka mangasunge fu Yekova wa oni gbinza? Ya mo oni rengbe ka bihe nga gu diaberã oni amangihe ka mbupa kura gaoni apai re paha aanyakanga te watadu oni amangihe ti gbegberẽ regbo? Wagusa te!

¹⁶ Oni amangi agu adiaberã re mbiko gu bakere nyemu Yekova naadu tironi na kakaka nyemu ka undo agu aboro naida ka irisoko. Si aidanga oni berẽ gupai nga ka oni amangi kurapai kia, ka gaoni raka du niwenehe te. Oni rengbe kadu na bakere ngbarago ni ino oni gupai nga oni aima manga gu rurupai si aida oni mangihe. Wene siapai du oni amangihe nga ka mangasunge fu Yekova. Bangiriko agonga ti wai oni ambupa kura gaoni apai ka irisoko te. Rogo gu ndikidi raka du kumbatayo, ko nika fu mosoro na amaku kpaima susi gu oni aberãha!—Tam. 145:16; 1 Tim. 6:19.

WAI KA MANGASUNGE FU MBORI ZANGA BIRATISE

17, 18. (a) Gini rugute naundo Pauro ko mangisunge fu Yekova zanga biratise? (b) Gaoni diaberã nga gine tipa gupai oni amangihe kusayo, gu du awere, na gu oni aida ka mangaha fu Yekova kumbatayo?

¹⁷ Ginipai Pauro awirikihe nga gu naundoko ko mangisunge fu Mbori zanga biratise? A wa duhe nikekehe rogo gu sasa fugo nga J. B. Phillips, Pauro akepai ki yaa: “Mi mbu agu apai mi amangihe kusayo na mi zaki bere tipa ai gupai du kumbatayo mi nandu nibasa sa gi sásá.” (Oni gedi AFiripoio 3:13, 14.) Pauro anyenga kaa berã kina pa gu gbegberẽ apai ko amangihe ho ko aduni rogo gu pambori nga ga aYudo te. Kuba gure, ko amoiberã ko na omeko dunduko tipa ka rẽ tipa ka gbia gu mosoro nga ka raka nyeanye kindi kumbatayo.

¹⁸ Ani dunduko rengbe ka mangasunge na agu arugute du rogo afugo Pauro re. Kuba gupai nga ani naabakabangirani tipa gu gbegberẽ apai ani amangihe nga gupai ka ani aʹariangaha berewe ya, si naida ani berẽpa gupai du kumbatayo. Rengo nga ha nga, bangirani arengbanga ka go ti gu gbegberẽ apai ani amangihe kusayo te, ono si aidanga ani naafuda tirani naapaha kindi te. Bangirani rengbe arengba ka go ti ni, ani kini mangisunge fu Yekova awere wa rengbe omerani nani, na kini sungudi gu wene raka du kumbatayo!