Oni Mangisunge na Fugo Mbori Tipa ka Undo Tironi na Kura Aboro

1. Tipagine si aida ani kido ti ni kuti Fugo Mbori na ngbadurani yo dunduko?

HO ABAAKUMBA awisigopai ni tipa ka bihe singia gu boro nawirika Ziazia Kekeapai rẽ tipa ka tungusapai, i nasana tiyo nga, ‘Ya mo afugo ní nayugo gupai nga ní ima ida kuti Ziazia Kekeapai nga si nga Fugo Mbori?’a Bambiko gu boro nakpinyemu kada ni batungusipa Kindo, kodihe na ga Mbori amoyambu dunduko, gayo karagapai duwa ka si du nga ii. Tipagine? Gu kido du ani nani kuti Fugo Mbori na wai ani amangasunge nani ba tungusapai yo naundo rani ani undo aboro i ini Yekova na ki gbia bata.

2. Tipagine si aida ani ‘nyé ti ni rogo agu apai ani awiriki’?

² Gu mokedi nangia Pauro apepa nyaka Fugo Mbori ho ko akepai ni fu Timoteo ki yaa: “Mo nyé rogo agu apai mo awiriki ki ini he ni rengo.” “Agu apai” Pauro afura tipaha re nga agu arengo nga ga Ziazia Kekeapai naasa Timoteo ko du na idapase kuti wene pangbanga. Agu arengo re na kina ome ti ni kurii rani areme, na si naundo rani ani du ni ‘airatatamana sa bata.’ (2 Tim. 3:14, 15) Ani naamangasunge dedede na gu ue afugo Pauro re tipa ka yugo gupai fu aboro nga Ziazia Kekeapai aye be Mbori, ono ani ima rengba ka gbia kura aundo rogo agu afugo du rogo 2 Timoteo 3:16. (Oni gedihe.) Ani wisigingo gu veresi re awere sirisiri. Pa manga ani he wo nika nyakasa gaani kido nga agu apai dunduko Yekova ayugoho si ‘niruruhe.’—Tam. 119:128.

‘SI RENGBE TIPA YUGOPAI’

3-5. (a) Waigu rimbasa aboro amangipai sa ga Petero gumbapai rago Pendekote, na tipagine? (b) Tipagine badungu aboro adi rengo ti ni kugume Tesaronike yo? (d) Ginipai rengbe ka ngba ti aboro areme na gaani tungusapai?

³ Yesu aya fu aYisaraere wee: “Mi nakeda anebi fu roni, na airatatamana, na abakeapai.” (Mt. 23:34) Yesu aafura tipa gako abawiriki nga aguyo ko ayugupai fuyo i nimangisunge na Ziazia Kekeapai ba tungusapai yo. Ti rago Pendekote rogo 33 F.B.K., Petero nangia boro sa dagba agi “abakeapai [watadu abayugupai]” re, ko amangi gumbapai fu bakere rimbasa aboro Yerusarema yo, na ki di apai bara dunguhe rogo Kuru Ndika ka gumbaha. Ho aboro agi wai Petero asakirogo agi afugoyo re ni, dungu aguyo naadegatuyo fuko “ngbaduyo yo akua akua,” na i ki saberã tigayo ingapai. Aboro wa biata kutu dagbayo nagbata ga Mbori Mbupai na ki dani aKristano.—Amo. 2:37-41.

⁴ Gu kura bayugupai nangia gu mokedi nangia Pauro, ko atungusi wene pangbanga tuturũu ti Yerusarema. Nikpiapai, rogo gu bagbata naadu Makedonia yo nangia Tesaronike, ko afura fu agu aboro naairisombori bambutiria yo. Ziazia Kekeapai nayaa: “Pauro ki rimi koyo du yo ni, a wa ko anamanga, ki ta saka pai na yo rogo Ziazia Kekeapai ti arago sabiti biata, niyugu he nipe he ya hi Kristo pai angba, ki zingi dagba akangba.” Sangbana gipai re angia gine? “Agu yo [aYudo] ki idi he,” a wa “ruru aGiriki ni bakere rimbasa yo” amangihe.—Amo. 17:1-4.

⁵ Gu gene ga Mbori amoyambu amangasunge na Ziazia Kekeapai ngbaha. Fuo kumba sa du Switzerland yo degetuko kuti wai wirinarani agedi Ziazia Kekeapai fuko, ko asana ri nga: “Gini boro pambori nga mo?” Ri akaragapai fuko ki yaa: “Mi gbiati nakureami nga aDezire Yekova.” Ko ayaa: “Si niima ida mi inihe wo. Ada berewe kpara ti aDezire Yekova rengbe ka ye ku kpure no ka geda Ziazia Kekeapai na mi?”

6, 7. (a) Wai rengbe agu aboro nayugopai fu dungurati ka mangasunge na Ziazia Kekeapai wenengai? (b) Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ka mangasunge na Ziazia Kekeapai ho ani awisigopai ni na aboro?

⁶ Waigu rengbe ani ka mangasunge na Ziazia Kekeapai wenengai gbe rogo gaani yugopai yo? Ka si du nga oni na gu momu nga ka yugopai fu dungurati ri tambara yo, oni mangisunge na agu averesi i nayugu baraha. Kuba gupai nga ka pe kina sangbaha watadu ka kehe rogo waraga ka gedaha, oni zaki gaoni Ziazia Kekeapai ki gedihe, na ki ngarasi agu aboro nadegatuyo i mangihe kinawo. Na berewe a, oni mangisunge na veresi rogo gu gene rengbehe ka undo agu aboro nadegatuyo i mbedi na Yekova. Kuba gupai nga oni mangisunge na gu kpiapai du nikpakarakpakaraha na gupai naba kina mongo ti aboro, oni mangisunge na gu regbo re tipa ka sakarogo Fugo Mbori yo.

⁷ Ginipai si aida si du berãraniyo ho ani awisigo Ziazia Kekeapai ni na aboro? Wa ani kaa mangasunge na gu gaani abuku nga ga aKristano, ani duna rubangirise ani ka zanga geda agu veresi du vuruhe yo. Si naida ani ngarasi gu boro ani awirika Ziazia Kekeapai nani ní gedi agu averesi keke yo ho na ki undo ní ní girogoyo. Rogo gine gene? Si aidanga ani sakirogopai yo nibagodogbo te, ono si naida ani ngarasi ní ní naafura afura a. Kuba gupai nga ani pe gupai si aida ní idi kutini watadu wai si aida ní mangipai, ani rengbe ka sana ní na gu wene asanahe nika undo ní ní berẽkuriipai nisani na ki dakuti pai.b

‘SI RENGBE TIPA ZAPAI’

8. Ginipai Pauro anaasota nani?

⁸ Ani naabi “zapai” gbe nigupai si aida abaakumba nimangihe na agu aboro mangi ingapai. Na nirengo, ga ababiapai sunge du nga ka ‘za agu aboro ingipai.’ (1 Tim. 5:20; Tito 1:13) Ono si ninyanyakipa pai a nga ani za tirani. Pauro angia gu Kristano naadu niwene kpiapai rogo gigiri sangbakpotoseyo. (2 Tim. 1:3) Wa si avura duwo, ko apepai ki yaa: “Mi bi kura rugute rogo apare yo, si niso vura na gu rugute du berãre yo, ki ye na mi ni zizi boro ku tii gu rugute nga ga ingapai.” Ka ani wisigi agu apai du kugii agi afugo re, ani rugutirani aruga wenengai na gu kpata Pauro anaata ha tipa ka za tiko ti ingapai.—Oni gedi ARomo 7:21-25.

9, 10. (a) Gini rungbura Pauro agbia tiko nani? (b) Waigu Pauro asovura kuti gako ingapai?

⁹ Gini arungbura Pauro amangi asadatise tipa ka diabehe? Wa ko avuranga pehe ya, ko akepai fu Timoteo nga ko adu “ni iragbarasapai.” (1 Tim. 1:13) Mbata fu Pauro aria gako ida, ko anaarungosi aKristano nikerehe. Nibi gu bipai ko adu nani tipa apefuo Kristo, ko ayaa: “Mi azingi kuti yo bakere gbe.” (Amo. 26:11) Pauro awiriki ka za tiko ti zinga, wa si avura du wo, ko anaamanga asadatise amanga ka za tiko ti kura apai na afugo. (Amo. 15:36-39) Ginipai naundo ko ko duna diabese?

¹⁰ Ho ko akepai ni fu agu aKristano naadu Korinda yo, ko apepa gupai ko amangisunge nani tipa ka za tiko. (Oni gedi 1 AKorindo 9:26, 27.) Ko amangipai nyanyaki tipa gako arungbura. Si nawira wa ko anaagbata arugute rogo Ziazia Kekeapai, kini zungodi Yekova tipa ko undo ko ko mangisunge na agu arugute re, na kini mangi ome nyanyaki tipa ka manga ariapai.c Ani rengbe arengba ka gbia undo ti gi gako kpiapai re bambiko kina gu vura re ani asoho kuti gaani azangarengba.

11. Waigu rengbe ani ka ‘wisigo’ tirani singia ani nandu ngbagene rengo?

¹¹ Si aidanga ani naabi gaani irisombori gbua taata te. Kuba gure, si naida ani “wísigi” tirani awisigo tipa ka ino singia ani nandu ngbagene rengo. (2 Kor. 13:5) Ho ani ageda agu averesi ni du wagu du rogo AKorosaio 3:5-10, si naida ani sana tirani nga: ‘Ya mo mi namanga ome ka imo gi nyemu ingapai watadu mi ima rungbura ti manga rurupai? Ho mi amangasunge ni na internet, ka wasiwasi sura kuru, ya mo mi nakiso gu bangiriba re, watadu mi nanye kinaho ka weteka ha? Ka ani amangasunge na gu rugute du rogo Fugo Mbori yo tipa tirani rogo gi gene re, si nika undo rani “ani nikparia rago ki nirugu tirani.”—1 Tesa. 5:6-8.

‘SI RENGBE TIPA RUGA ABORO’

12, 13. (a) Ginipai si aida si du nga gaani sásá nibipa ‘rugapai,’ na wai rengbe ani ka pekafuo ga Yesu kpiapai nimanga ani he wo? (b) Gini ngbatunga afugo si aidanga ani mangisunge nani ya ho ani ‘arugapai’ ni dagbarani na aboro?

¹² Gu pa-Giriki i asaha kurogo pa-Zande nga ka “ruga aboro” rogoyo nga ‘ka mangapai niwenehe, ka mbakada ha berewe, ka karagaha kubaha, na ka saha si du niruruhe.’ Ti kura aregbo, ani ima rengba ka rugapai dagbarani na agu aboro ka gii rani ngba iraira gene watadu gaani mangapai. Nikpiapai, ga aYudo abarumbatayo rogo pambori aakpakanahe nga Yesu aangba na “abarogo marã ngbeti na aboro ingapai.” Ko akaragapai ki yaa: “Agu aboro nyaki anyaka i aida nga na munganga te, ono kina agu yo du na kaza. Ono oni ndú ka wirika gi pai re, ‘Mi nakpi nyemu weneringise.’” (Mt. 9:11-13) Ko asakirogo fugo Mbori fu aboro dunduko rogo zerangbaduse na ngba wene gene. Sidu, aboro umbasitise aye ka ino Yekova wagu “Mbori du adu na nunga aboro na undahe ti ko, du ni bayee ko tipa zinga, ki du na inapai kpaima na rengo.” (Gate 34:6) Dungu aboro amangipai kuti gu ome Wiri Mbori aamangaha tipa ka “ruga aboro” nimaa yó idapase kuti wene pangbanga.

¹³ Ga Yesu kpiapai nayugopai furani wai si aida ani undo kura aboro. Gu boro rago nagberẽ tiní rengbe ka ya wee, ‘Mi naida ani rugupai dagbarani na mo.’ Ono ngbatunga fugo wa gure na ngbanya na agu arugute du rogo 2 Timoteo 3:16 te. “Ziazia Kekeapai dunduko” aruganga rani ani fura wa gure fu aboro te. Fura bara boro gbegberẽ “wa kina [gba] baso sa rũ he,” si naimisa boro na undo ti ni te.—Snz. 12:18.

14-16. (a) Wai rengbe abaakumba ka ‘rugapai’ rogo gu gene rengbe ka undo kura aboro i mbakadi gayo akpakarapai? (b) Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ka ‘rugapai’ kina kuti Ziazia Kekeapai nibipa sonosa agude?

¹⁴ Wai rengbe ani ka mangasunge na zerangbaduse gbiati weneringise ho ani ‘arugapai’ ni dagbarani? Ani ya agu arogotise napaa apa dedede sana bakumba tipa ko undo yó i mbu papaya dedede. Ginipai ka gu bakumba re mangihe? Kuba gupai nga ko ngbe na gu kura boro sa, ko rengbe ka sakapai naayo riipa agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai, isoke wagu du rogo kapita 3 nga ga gu buku nga The Secret of Family Happiness. Wa bakumba nikaa nungusa gi sakapai re, i dunduko si aida i ini gini rugute si aida i mangisunge nani gbe. Kusa, gu bakumba re rengbe ka sanahe ka ino singia ariapai mangi rogo gayo ramukporo na ki undo yó ka si du nga si naida undo.

¹⁵ Wai rengbe avunguagude ka ‘rugapai’ rogo gu gene rengbe ka nyakasa agude rogo toro yo? Ani ya mo naida ka undo sosono wiro nga degude ri mbu gbegberẽ abakure. Bambatapai nga, si naida mo ini agu arengo duho. Sidu, ka pai duho mo abakabangiro nani, mo rengbe ka fura furi, isoke singia ka mangasunge na gu memeapai du rogo Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 2. Rogo ku kura aʹuru ngbefuo gure, mo rengbe ka dia regbo ka sungu nari. Mo ima rengba a ka kparia gupai du berãri yo wa ri nikaa mangasunge tungusapai watadu gu zambuasitise nga ga aborokporo. Ka mo duna zerangbaduse gbiati weneringise, wiro rengbe arengba ka ino gupai nga mo nakpinyemu ri akpi. Si nawira gipai re rengbe ka sari ri mangisunge na gamo rugute na ki ne gbegberẽ sangbanapai rogo gari raka yo.

¹⁶ Wakina gure a, ani rengbe ka ngarasa agu aboro nabakabangiriyo tipa padu kpotoyo wenengai, aguyo narungo kpotoyo yó mbiko i mbuyo ti sunge, watadu aguyo aruganga tiyo na gu kura ayugopai nga ga Ziazia Kekeapai ya. Mangasunge na Fugo Mbori tipa ka ‘rugapai’ naundo ga Yekova aboro nibakerehe.

‘SI RENGBE TIPA RABA ABORO ROGO RURUPAI’

17. Tipagine si aida ani di arugute ti ni na tambuahe?

¹⁷ “Rugapai dunduko ni gu rago i aruga ha, si awira nga ngbarago te, ono kina rungo.” Ono tie, “ku mbata yo si afu zuzu zereda fu agu yo nanyakasi tiyo na ni, nga gu zuzuhe nga ga rurupai.” (Eb. 12:11) Dungu aKristano idi kuti gupai nga gu rugute i agbiaha be avunguyo aima undo yó. Na ka ani adia agu arugute abaakumba afuhe kugume naye be Yekova, si nika banda rani ngbagene unga.—Snz. 4:13.

18, 19. (a) Tipagine du gu rugute du rogo Asanza 18:13 na nyanyakipaha ti ni tipa ka “raba aboro rogo rurupai”? (b) Ho abaakumba ayugo zera ni na nyemuse fu gu boro ingipai, sangbanaha dedede nga gine?

¹⁸ Si nipatatamana ka fu wene arugute. Yekova nayaa fu aKristano wee, i rugu aboro “rogo rurupai.” (2 Tim. 3:16) Sidu, si naida ani mangisunge na gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai si nungusi rani. Gu kura nyanyakipa rugute sa dagbaha yo gu du rogo Asanza 18:13 nayaa: “Ka boro karagapai mbata fu gia pai, si nga pa mungo na zee fu ni.” Sidu, ho abaakumba aida ka fura ni na gu boro i nakitingbaanga ní nga ní mangi kere ingapai, si naida i wisigipai wenengai ka ino agu arengo dunduko du tipaha. (Pa Rug. 13:14) Si rengbe ka sayo i fu rugute funi “rogo rurupai” yo.

¹⁹ Kurigure, Fugo Mbori naruga abaakumba i rugu aboro “ni zera.” (Oni gedi 2 Timoteo 2:24-26.) Rengo ngaha nga, boro rengbe arengba ka yee na gbarasarimo kurii Yekova na ki imisi aboro-wenesa a. Wa vura duhe wo, gu bakumba naruga boro na zinga ní arengbanga ka undo ní te. Ono tie, ho abaakumba awirika “ga Mbori weneringise” ni, i rengbe ka sa gu boro ingipai re ní saberã.—Rom. 2:4.

20. Gini bangua arugute si aida avunguagude mangisunge nani ho i aruga awiriyo ni?

²⁰ Tipa avunguagude ‘mbuti awiriyo na ga Yekova rabahe na rugahe,’ si naida i mangisunge na gu bangua arugute nga ga Ziazia Kekeapai. (Ef. 6:4) Si aidanga bagude fu mbusa fu wirini nibasa ho boro akitingbaanga ru ni tipa gbegberẽpai te. Na kua aKristano nga ba kere zinga te. ‘Yekova na bakere nunga ti ko, na bakere inapai,’ na agu aboro duna gu tindiro beyo nga ka ruga paranga aboro, si naida i yugu kina gu bangisa asino re.—Yak. 5:11.

BAWENE GAMAHE BE YEKOVA FURANI

21, 22. Gini wenepai du rogo Atambuahe 119:97-104 nga gu naringbisapa gaoni bipai tipa Fugo Yekova?

²¹ Gu kura vurumbori sa ayugu ndu gupai ko akpinyemu ga Yekova rugute ti ni. (Oni gedi Atambuahe 119:97-104.) Pa wirika ko ho naasa gupai nga ko gbia tatamana, dudunguro giarogopaiyo, na rugatinapai. Pa bandako gu rugute re aundoko ko ne gu gbegberẽ gene naye na bakere gberarago fu kura aboro. Wisigo Ziazia Kekeapai aima ngbatiko na ko anaagbia undo ti manga gaha arugute. Ko adiberã ka giasangba ga Mbori arugute mbiko si aundo ko rogo dungu apai yo rogo gako raka.

²² Ya mo oni nabi “Ziazia Kekeapai dunduko” na nyanyakipaha? Oni nika ka sonosa gaoni idapase kuti Mbori nga ko nika digiso gako ringbisapai adigiso. Gaha arugute nabanda roni be gu gbegberẽ sangbanapai nga ga ingapai. Na ka oni aasakarogoyo wenengai fu aboro, oni rengbe arengba ka undo yó i gbia gene unga na ki nye ngbaha. Ani mangingo sunge amanga na “Ziazia Kekeapai dunduko” wa ani airiso Yekova nga Mbori tatamana na nyemuse.