Avunguagude Oni Ngerefuo Awironi

1, 2. (a) Ginihe nangia bete agu asunge ababanda akandoro anaamangaha ti regbo aYisaraere? (b) Wai du avunguagude wakina ababanda akandoro?

ABABANDA AKANDORO ti regbo aYisaraere aaraka kpakarakpakara raka. Anga i anaahi kina faa uru na zere sa te, ono i anaabanda gayo akandoro be anyarinde na airadĩ. I anaawisigo ra dedede na kini ngerefuo agu ra nakaza watadu agu ra hõko. I anaamaabangiriyo gbe fuo agu ra nga rukutu ra bambiko ami anyakanga wa gu sosono ra te.​—Bam. P. 33:13.

² Agu avunguagude nga aKristano wakina ababanda akandoro a, i na agu asino tiyo du wakina ga ababanda akandoro. I na gu sunge beyo nga ka sonosa awiriyo rogo “ga Gbia rabahe na rugahe.” (Ef. 6:4) Ya mo gu sunge re ni taataha? Wagu sa te! Agude nagbiatiyo na agu asoapai nga ga Satana gbiati gu nyemu manga ingapai du tiyo. (2 Tim. 2:22; 1 Yo. 2:16) Ka si du nga oni na agude beroni, wai rengbe oni ka undo yo? Ani wisigingo apai biata rengbe oni ka mangaha ka ngerafuo awironi, si nga oni iniyo, oni rigiyo, na oni ngbe fuyo ku mbatayo.

ONI INI AWIRONI

3. Wai rengbe avunguagude ka ino awiriyo wenengai?

³ Wene babanda akandoro nawisigo gani akandoro dunduko ka ino singia ami wenengai. Ka pehe ngba kura gene, oni ima rengbe ka mangapai wakina gure a na awironi. Ziazia Kekeapai naya: “Mo íni pa rimbasa gamo akandoro wenengaĩ.” (Snz. 27:23) Tipa ka manga gipai re, si naida oni berãpa gu mangapai nga ga awironi na gayo aberã gbiati wai i abi apai. Wai rengbe oni ka manga gipai re? Gu wene gene rengbe oni ka mangaha ngbaha nga kaa fura na yo dedede.

4, 5. (a) Gini aberãpai rengbe ka undo agude i peke agu apai du ngbaduyo yo fu avunguyo? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.) (b) Ginipai oni namangihe tipa awironi peke agu apai du tipa yo furoni?

⁴ Gu kura avunguagude bi gupai nga fugodagbase ima kpakara ho awiriyo atona ka ngarã ni, bambiko i aidanga ka peka agu apai du berãyo yo na gayo abipai te. Kangia wo du awironi, ginipai rengbe oni ka mangaha? Kuba gupai nga oni sungusi awironi sande tipa gbanga regbo ka saka nyanyaki apai na yo, oni asadi ka fura na yo ti gu regbo oni amanga sunge na yo. (Pa Rug. 6:6, 7) Gipai re naida oni mangi asadatise nyanyaki tipa ka manga apai na yo kina sa. Oni ima rengbe ka mera na yo, ka ngi wiri mbaro na yo, watadu ka manga agu asunge nga ga kporo na yo. Ngbatunga gu mangaapai re ima rengba ka sa ngangara awironi i peke agu apai du tipa yo furoni.

⁵ Na ka si du nga wironi aidanga ka fura te? Oni ima rengba ka asada kura apai kia na ní. Ni kpiapai, kuba gupai nga oni sana wironi nga degude nga gini apai ní nimangihe areme, oni ima rengba ka peka agu apai funi oni nimangihe. Gipai re ima rengba ka sa ní nipeke agu apai ní nimangihe rogo gu uru re. Watadu ka oni aida ka ino gu bipai nga ga wironi tipa gu kurapai, oni sana ní na gu sanahe abingo ní ya. Oni ima rengba ka sana ní nga abakureani nabi gipai re wai. Oni sana ní nga gini rugute rengbe ní ka fuhe fu bakureani.

6. Wai rengbe oni ka sa awironi i bihe nga regbo kina beroni tipa yo na oni zaaza na yo?

⁶ Rengo ngaha nga, ka si du nga oni naida awironi nipeke agu apai du tipa yo furoni, si naida oni di regbo na yo kidu zaaza tipa si saha fuyo taata i nifura na oni. Ho adunga regbo ni be avunguagude tipa ka fura na awiriyo dedede ya, si nasa ngangara agude ka i naapeka nga agu apai du ngbaduyo yo fu avunguyo ya. Gine nga du zaaza? Du zaaza nakoda dungu apai angianga ka pe kina gupai gbua nga, “Mo ima rengba ka ye fuore ti gu regbo mo aidaha” ya. Si naida sosono awironi ini gupai nga oni abingo gupai i nika pehe taata te watadu oni azinganga te. Dungu avunguagude namaa wene kpiapai rogo gipai re. Kayla du garãri nga 19 aya: “Mi ima rengba ka fura na buba tipa pai dunduko. Ko naadenga fugo ngbare te, na ko naabisiranga gupai mi apehe te, ono ko naadega kina tuko adega fere. Na fuo gure, ko nafu wene arugute fere ti aregbo dũ.”

7. (a) Gini ruru bipai si aida avunguagude du na ni nibi pa rogatise? (b) Ngba gini gene rengbe avunguagude ka ba gberãrago ti awiriyo?

⁷ Ho oni afura ni na awironi tipa agu apai du wa zio gu bakure nandu sa rogatise, ka oni nyakasingo kina pa azahe oni ki he yugo gu wene gene rengbe wironi ka mangapai sa gupai re ngbaha ya. Ni kpiapai: Ani ya mo ndu ku rogo ba baga riahe na ki bi gupai nga gu waraga du na rimo ariahe rogoho na kina zahe nga dungu agu ariahe du rogo gu ba re na kerehe rogoho. Si nawira wa mo guari aguari ho ka ndu ku rogo kura ba baga riahe. Kina gu bangisapai re rengbe kadu tipa awironi ka si du nga ho i aye ni fuo roni tipa arugute, “gupai” oni apehe fuyo nga kina azahe kindi. (Oni gedi AKorosaio 3:21.) Kuba gure, oni du na ruru bipai. Paranga wirina sa du rimo ri nga Emily aya: “Ho avungu re afura ni na mi tipa agu apai nabi pa rogatise, i asanga re mi bihe nga gbegberẽpai du te. I nafura tipa gu ngbarago boro narengbe ka gbiaha ho ni agbia gani wene badiarogatise ni. Gipai re ima saha fere taata tipa mi nifura na yo tipa gupai nabi pa rogatise. Nirengo, ka si du nga boro ho ani ambakada pa rogatise na ni, mi õkongaha tiyo te.”

8, 9. (a) Gini aundo naye mbiko degatue? (b) Gini adiabese du oni na ni mbiko dega oni turoni fu awironi?

⁸ Ringbisihe kuti gupai Kyala apehe, ho oni adegaturoni ni fu awironi, si nadu fuyo taata tipa i nifura na oni. (Oni gedi Yakoba 1:19.) Kura nagude sa du rimori nga Katia aya: “Mbata kusayo, mi anaazeresanga ngbadure ka fura na wire te. Mi anaambunga regbo furi tipa ri nyasi gupai ri aida ka gumbaha te. Mi anaadunga na nyemu gupai nga ri nifudi re te mbiko mbugo. Awere tie, wa mi na aria gimi sino mangapai, wire ima aria gari a. Ri nagia tiri wenengai na mi awere.”

⁹ Pai adu wakina gure a tipa baagude du rimoko nga Ronald na wiriko nga degude. Ko aya: “Ho ri ape gupai ni fere nga ri nakpinyemu kumbagude sukuru yo, mi azingi ni kerehe. Ono ho mi aberẽkurii wai Yekova amangapai ni na gako amoyambu, mi abi gupai nga si adu ni wenepai fere mi mbu regbo furi tipa ri peke agu apai du tipa ri mbata fu mi rugu ri. Mi na ngbarago nga mi aima manga gipai re. Gere nangia bambata regbo mi rugutire na pa gari apai. Ho ri anyasi fugo ni, si adu fere taata mi fura furi ngba wene gene. Kina iriworago nati tire ka bi gupai nga ri aima dia gimi arugute kugume. Ri aya fere wẽ ri na nyemu ka aria gari sino mangapai.” Ka oni afura dedede na awironi, si nika sa gupai nga oni ini gayo aberãpai na agu apai du tipa yo. Gere nika undo roni oni undo yo ti agu adiaberã i amangaha.a

ONI RIGI AWIRONI

10, 11. Wai rengbe oni ka undo awironi ka i bitikpa nga ti rengo ya?

¹⁰ Wene babanda akandoro ima ino gupai nga kandoro ima rengba ka kpara tiru ti kura akandoro. Si rengbe kadu nga u bi wene wesewese nvuo kina baraho, u kini kpara ka ndu ka rihe na kini tona kaa turo ti kura rimbasa akandoro yeye. Pai ima rengba ka manga wakina gure tipa agude a, i ima rengba kaa mbu rengo yeye, si ima rengba kadu nga gbegberẽ kpamiatise watadu gbegberẽ aũngbarago na gbeyo kusayo. (Snz. 13:20) Wai rengbe oni ka undo awironi ka pai mangingo yo wa gure ya?

¹¹ Ho oni ayugopai ni fu awironi, oni undo yo ni ipo ka oni bi gupai nga pai ho si aida i mangi ariapai rogoho. Oni undo yo i nyakasi gu wene asino du tiyo. (2 Pet. 1:5-8) Gu wene regbo rengbe oni ka manga gipai re ti ni nga ho oni amanga gu irisombori ni nga ga aborokporo. Gu Gaani Sunge Nga ga Kindo nangia ga Tanvuo 2008 aya: “I nangarasa abairakporo i naamanga gu gayó sunge Yekova afuhe fuyó nga ga nungusa wisigo Ziazia Kekeapai na gayó aborokporo dedede.” Ya mo oni namangasunge na gi mamu re tipa ka ngerefuo awironi? Oni du na kido nga awironi nabi gu ome abi oni amangaha tipa ka ngerefuo yo rogo toro yo.​—Mt. 5:3; Frp. 1:10.

12. (a) Wai paranga aboro nagbia undo be gu irisombori nga ga aborokporo? (Oni fura tipa gu sanduki nga “I na Tambuahe Tipaha.”) (b) Wai oni nagbia undo be gu irisombori nga ga aborokporo?

¹² Oni bingo gupai paranga degude agumbaha du rimori nga Carissa tipa wai ri agbia undo ti Gu Irisombori Nga ga Aborokporo. “Gupai nangba tire nga ani naasungo wa sa kaa fura. Ho ani amanga gipai re ni, ani namanga agu apai ani ka tingidaha atingida ku mbatayo. Buba naakpanga ti manga Gu Irisombori Nga ga Aborokporo te. Si nafu ngarasaro fere mi nibi gupai nga buba abingoho taata te, na si nasa re ka mi naabingo ho taata ya. Si nasa re mi nairisoko na kini biko ni gu boro nangbe fere ku mbatayo rogo agu apai nga ga toro.” Paranga degude du rimori nga Brittney aya: “Gu irisombori nga ga aborokporo aima sa gupai nga mi mbedi na avungure. Si nayugo gupai fere nga i naida aida ka gia gimi kpakarapai na i na berãpa re aberã. Si naundo rani ani nyaki na kini sarani ani mangiapai kina sa.” Si tie ziazia nga, ngerefuo awironi rogo toro yo gbe ho oni amanga gu irisombori ni nga ga aborokporo, si nga gu bambata gene nika saroni oni du ni wene babanda akandoro.b

ONI NGBEMBATAYO FU AWIRONI

13. Ginipai rengbe ka fõ ngbadu gude yo ní irisi Yekova?

¹³ Wene babanda akandoro namangasunge na gani ngbondo tipa ka ruga gani akandoro na kini banda ra. Gani bangua sásá nga ka ndu na gani akandoro koyo du “wene banambu” ni. (Yeze. 34:13, 14) Ni du oni ni avunguagude, anga kina gu sásá re si aida oni du na ni rogo toro yo te? Oni naida ka ngbembatayo fu awironi tipa i irisi Yekova. Oni naida awironi du wa bake papara Atambuahe naya: “Ako gi Mbori, rago ngba ti re ka amanga gu pai ngba angba ti ro; ii, ga rugute du kpotore yo.” (Tam. 40:8) Gu paranga aboro du na gu bipai re nika kpara gayo raka fu Yekova na ki zi bapatiza. Si naida i mangi gi ngbatunga diaberã re i na ngara ki da ba diaberã nisayo na ki du na ndikidi nyemu ka mangasunge fu Yekova.

14, 15. (a) Gini sásá si aida agu avunguagude nga aKristano moihe? (b) Tipagine rengbe ngangara agude kadu na kapa ti ni kuti ndikidi irisombori?

¹⁴ Ginipai tie rengbe ka manga ka si du nga agude amanganga sona ku mbatayo rogo toro yo te, watadu i na kapa akapa kuti gaoni idapase? Oni asadi ka rimiso nyemu Yekova ku kpotoyo yo na ki undo yo i du na tambuahe tipa agu apai Yekova namangihe fuyo. (Yugo. 4:11) Na ho i nika ngarã ni, i ima rengba ka manga gayo diaberã nisayo tipa ka iriso Mbori.

¹⁵ Na ginipai ka mangi ka si du nga awironi na kapa akapa kuti gaoni idapase? Wai rengbe oni ka undo yo tipa i bi gupai nga iriso Yekova nga gu yangara pai rengbe ka ye na ngbarago fuyo rogo raka yo? Oni asadi ka ino ndu gupai nasayo i du na kapa. Ni kpiapai, ya mo gu wironi nga kumbagude aidanga kuti agu ayugopai nga ga Ziazia Kekeapai nzunzu te, watadu ko nagunde agunde ka fura tipa gako idapase bangiri akurako? Ya mo gu wironi nga degude aidanga kuti gupai nga tatamana kina rogo agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai te, watadu ri nabi tiri nga ri nisari dagba akurari?

16, 17. Ngba gini agene rengbe avunguagude ka undo awiriyo i sa rengo ni gayo?

¹⁶ Singia ginigu dagba agi apai re nasa awironi i nikapa, oni ima rengba ka undo yo i di gupai kusayo nasayo i nikapa. Ngba gini gene? Gupai naundo dungu avunguagude nga sasana awiriyo na agu asanahe du wa: “Mo nabi padu mo ni Kristano wai? Gini aundo mo nagbiaha ti ni? Gini kura gamo apai mo nambuhe? Ya mo mo nabihe nga gu gamo apai mo nambuhe nyakipaha ti agu aundo mo agbiaha awere na agu akuraha Mbori nakidopaha ku mbatayo? Wai?” Rengo ngaha nga, si aidanga oni tangara agu asanahe re kina wai peyo ho re te, ono si naida oni pehe ngba wene gene, angianga wa ka i asasana boro ngbangayo ya. Ti regbo gaoni sakapai, oni ima rengba ka fura tipa Marako 10:29, 30. Bete paranga aboro ima rengba ka keka gayo aberãpai tipa agu apai i nambuhe, na agu aundo i nagbiaha. Ho i akeka agi apai re ni, si rengbe ka undo yo tipa i ini gu ba du yo na kpakarapai rogoho na ki bi wai rengbe yo ka mangapai kutini. Ka si du nga oni naida ka wisigo gu buku nga Gini Apai Nzunzu Ziazia Kekeapai Ayugoho? na gu kura awaraga na agu aboro ani awirika Ziazia Kekeapai na yo, kinawo si aida oni wirikihe na awironi a. Ya mo oni namanga gipai re?

¹⁷ Fuo bete regbo, awironi nika manga gayo diaberã tipa gu boro i aida ka iriso ní. Ka oni berẽnga ha nga padu oni na idapase nika sa gupai nga awironi du na ni a ya. Si naida i sa rengo ni sinoyo. (Snz. 3:1, 2) Ka si du nga awironi amanganga gipai re te, oni ima rengba ka tona wirika bangua apai na yo. Oni undo yo i berẽkurii agu asanahe nga: “Wai gu rengbe mi ka ino singia Mbori kina ti ni? Ginipai nasa re mi idi kuti gupai nga Yekova naberã pare aberã? Ginipai sa re mi idi kuti gupai nga ga Yekova arugute tipa ka undo re?” Oni yugu gupai fu awironi nga oni nga wene babanda akandoro ningbe oni mbatayo fuyo na i ki bihe rogo gaoni raka nga manga gupai Yekova akpinyemuhe nga wenepai rogo raka.​—Rom. 12:2.

18. Wai rengbe avunguagude ka wirika Yekova nga Bakere Babanda Akandoro?

¹⁸ Akristano dunduko si aida i wiriki Bakere Babanda Akandoro. (Ef. 5:1; 1 Pet. 2:25) Avunguagude si aida i ini gayo akandoro nga awiriyo na ki mangi agu apai dunduko si aida i mangihe ka nungusayo i gbia ga Yekova amaku. Oni naangeranga angera kindi fuo awironi ni sonosa oni yo rogo rengo yo.