“Agu Apai Mo Agi Ngbare . . . Mo Fú Kina ha fu Kangara Aboro”

1, 2. Wai du badungu aboro abi gayo sunge?

Aboro dedede nayugopa tiyo na gu sunge i amangaha. Badungu aboro nabihe nga gu sunge boro amangaha du nayugopa gupai nga ni nga nyanyakipa boro watadu nyakingo pani te. Rogo gu kura angbatunga, ho boro aida ka ino gu kura boro ni, gu bambata sanahe ni asanaha nga, “Gini ngbatunga sunge mo naamangaha?”

² Kura aregbo kinaho Ziazia Kekeapai naima fura tipa aboro na gu sunge i aamangaha. Si fura tipa “Matayo nangia barogo marã ngbeti”; ‘Simona nangia barungburasi kpoto’; gbiati ‘Ruka nangia munganga.’ (Mt. 10:3; Amo. 10:6; Koro. 4:14) Si ima fura tipa aboro a na agu asunge nga ga toro watadu agu amomu i adu na ni. Ani nagedapai yo tipa Bakindo Davide, gu nebi nangia Eriya gbiati gu mokedi nangia Pauro. Agi akumba re aabi gu sunge Mbori afuhe fuyo na nyanyakipaha. Kangia ani gbia amomu ti ngba ga Mbori sunge, si naida ani bihe a na nyanyakipaha.

3. Tipagine du si aida sosono aboro raba paranga aboro ti ni? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

³ Badungu rani ima kpinyemu agu asunge nga ga Mbori ani amangaha na ani gu duadu na nyemu kaa mangaha amanga kindi. Ono tie, si nafu kina gberãrago nga, naatona ti rago Adamu, arika aboro nagbinza agu akurayo kini ye kubayo. (Batu. 1:4) Vuru agu agarã yo susi barambeda kusayo, gi ariapai re ima ye na kpakaraapai fu ndikidi aKristano. Gu sunge nga ga ga Yekova aboro ima kio na kini kodi dungu apai. Wa ani amanga vovo apai, ani natona ka mangasunge a ngba vovo agene, nga gu dedede nakoda mangasunge na aũbirĩ-ino-mangaahe nga gu naʹaria tihe kina kumbatayo. Si ima rengba ka kpakara fu kura sosono aboro i inipai tipa gi sonakumbatayo yo re. (Rk. 5:39) Zavura ho adunga ha ni wo ya, paranga aboro rengbe kadu na bakere ome kisusi sosono aboro. (Snz. 20:29) Sidu, si ni pa nyemuse na ni wenepai sosono aboro mbakadi paranga aboro tipa i mangi bakere asunge.—Oni gedi Atambuahe 71:18.

4. Tipagine du duhe ti ni ni kpakarakpakaraha fu kura aboro i fu sunge fu kura aboro? (Oni bi gu sanduki nga “Gu Nduapai Kura Aboro Afunga Sunge Ti Ni fu Akurayo Ya”)

⁴ Si arengbanga kadu taata fu agu aboro du na pagbia beyo i fu sunge fu paranga aboro te. Gu kura aboro nagunde nga i nika zanga gu gayo sunge i naima kpinyemuhe gbe. Agu akurayo nabaka bangiriyo nga i adunga berewe na pagbia te, na kini bihe nga paranga aboro arengbanga ka mangapai ni wenehe te. Agu akurayo rengbe ka ya regbo beyo tipa ka raba kura boro te. Ono tipa paranga aboro tigayo, si aidanga i bataria ho i afunga badungu apai ni fuyo i mangihe ya te.

5. Gini asanahe ani ka sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

⁵ Ani furanga tipa gipai nga ga fu sunge fu kura aboro re rogo abangiriaba ue. Bambataha nga, wai du rengbe sosono aboro ka undo paranga aboro i mangi bakere asunge, na tipagine du du gipai re ti ni na nyanyakipaha? (2 Tim. 2:2) Uehe nga, tipagine du duhe ti ni ni nyanyakipa pai fu paranga aboro i du na ruru bipai wa i aundo agu awirina du na bakere inohe na kini wirikipai beyo? Tipa ka tonaha, ani bingo wai Bakindo Davide ambakadi wiriko tipa ko mangi nyanyakipa sunge.

DAVIDE AMBAKADI SOROMO NA KI UNDO KO

6. Ginipai Bakindo Davide aaida ka mangaha, na ginipai Yekova apehe fuko?

⁶ Tingbafuo Davide raki tipa badungu agarã ni batakuari, Davide adani bakindo na kini raki rogo bawene kporo. Ko adu na bakere gberãrago mbiko “bambu” watadu yekaru aadunga ho ni kparakparaha fu Yekova te, sidu, ko ki idi ka me gu sa. Sidu, ko ki pe gupai fu gu nebi nangia Natana nga: “Mo bí nga, mi naraka rogo bambu ngua kedara, ono sanduki ga Yekova mokido naima ku tii bamburoko yo.” Natana akaragapai fuko nga: “Mo mángi agu apai du kpotoro yo dunduko, bambiko Mbori du na mo.” Ono tie, ga Yekova rugapai adu kia. Ko aya fu Natana ko pe gupai fu Davide nga: “Mo adúa nga bambu fere mi nira rogo ho te.” Wa vura duhe nga Yekova akido Davide nga ko nikaa fu maku afu fuko kindi, Mbori afu rugapai nga gu wiri Davide nga Soromo du nika me yekaru. Wai du Davide amangipai?—1 Peka 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1.

7. Wai du Davide amangipai kuti ga Yekova rugapai?

⁷ Davide akanga ka undo wiriko te, ko aadunga a na gberãrago nga gu tambuahe nika ye tipa pa me gu bambu re adunga fuko te te. Nirengo, i aini gu bambu re ni ga Soromo yekaru angianga ga Davide ya. Wa vura duhe nga Davide aima rengba kadu na gberãrago nga ko aamanganga gupai ngbaduko yo aakpinyemuhe te, ko aima fubee wenengai tipa gu sunge re. Ko amangi mbakadapai tipa abamangisunge na ki dungura marã, tara, feda na dahabu gbiati gbakigbaki angua kedara. Kurigure, ko angarasi Soromo ki ya: “Awere, wire, Yekova dú na mo, si du mo ki nyasi pa dua gu bambu nga ga Yekova nga ga Mbori, wa ko agumba ha tipa ro.”—1 Peka 22:11, 14-16.

8. Tipagine du Davide arengbe kada ti ni kuti gupai nga Soromo aarẽnga te, ono ginipai ko amangihe?

⁸ Oni gedi 1 Pekapai 22:5. Davide aima rengba kada kuti gu digisopai nga Soromo aarẽnga ka ngerakurii nyanyakipa sunge wa gure te. Gu garakaha agaraka berewe nga, si adu nga gu yekaru re nika du “ni kiisikiisi paha ki susi,” na Soromo adu ti gu regbo re gbua nga “paranga ata nyakada nga” ya. Ono wa si avura duwo, Davide aima ino gupai nga Yekova nika mbakada Soromo ambakada tipa ko mangi gu sunge i afuhe fuko re. Sidu, Davide amoi berãko fuo gupai ko arengbe ka mangaha tipa ka fu undo, nga ka dungura aũ duabambu ni bakerehe.

ONI GBIA GU NGBARAGO NAYE TI RABA ABORO

9. Wai du rengbe sosono aboro ka gbia ngbarago ti fu sunge fu kura aboro? Oni funga kpiapai.

⁹ Si aidanga rago gberẽ ti sosono awirina ka fu agu asunge i amangaha fu gu paranga awirina nga akumba te. Kuba gure, si naundo sunge kumbatayo ho i araba paranga aboro ni tipa i nimangi agu asunge re. Si naida abaakumba du na bakere ngbarago ho i abi gu paranga aboro ni i araba yo i ni rẽ kaa manga asunge. Ka pepai ni kpiapai, oni berẽnga pa gu bagude nayugo wai fu wiriko ka kama tarambiri. Ho du ko ni kindi nga wiri gude, gupai ko amangaha nga kaa kpariapa wai bako akamaha. Wa gu kumbagude re nikaa sona, bako ki tona ka sakapai fuko tipa kama tarambiri. Fuani, fuo gu kumbagude re da ti gu garã irangbii aidaha fu aboro i kama tarambiri ti ni, ko ki tona ka kama tarambiri na bako kini fu arugapai fuko. Ti gu kura aregbo, gu kura boro rengbe ka kamaha gu kura regbo guni ki kamaha, ono niyangaraha, gu kumbagude re rengbe kada ni gu boro nikaa kamaha ti aregbo dũ kaa tinda gbinza bako. Gu tatamanatatamana bagude re na ngbarago ka mbu wiriko kinako naakama tarambiri na ko abingo ho nga kinako si aida apai du dunduko kutii beko te. Wakina gure a, sosono awirina na ngbarago ho i naraba paranga aboro ni i nimangi ga Mbori sunge.

10. Ga Moize bipai adu nga gine tipa taarimo gbiati pagbia?

¹⁰ Wangia ani sosono aboro, si naida ani bandatirani ti kpihe. Oni bingo wai Moize amangipai ho gu kura aboro rogo gu bataya nga ga aYisaraere atona ka mangapai ni wa anebi. (Oni gedi Pa Geda Aboro 11:24-29.) Ga Moize mounda nangia Yosua aaida ka rugusa yo. Wa goapai ayugoho, ko abihe nga i aumbasipa gu pagbia Moize adu na ni. Ono Moize akaragapai nga: “Mo nakpi yo akpi tipa gi pai? Ako, ka Mbori idi he ga Yekova aboro dunduko du ni anebi, Yekova ki moi gako toro ri yo!” Moize aima bi be Yekova rogo gipai yo re. Kuba gupai nga Moize gbia taarimo tipa tiko, ga Moize nyemupai adu nga kina gu ngisa gamahe nga ga toro re du fu ga Yekova amoyambu dunduko. Wakina Moize, ya mo anga ani na ngbarago ho gu kura aboro agbia agu amomu ni nga gu ka ye furani te?

11. Ginipai kura wirina agumbaha nibipa mbu sunge fu gu kura aboro?

¹¹ Areme, badungu akpiapai duho nga ga agu awirina naima mangasunge nyanyaki tipa abawe agarã na nga aguyo naima mbakada gu kura aboro tipa i mangi bakere asunge. Ni kpiapai, wirina nga Peter amangisunge Kindo ti aregbo dũ tipa agarã naima susa 74, agarã 35 nga ga agu agarã re ko amangihe rogo be basunge sa Putu yo. Barambeda kusayo, ko angia babiapai kurii gu Gbuu Nga ga Sunge Tungusapai. Na awere, Paul nga gu paranga naima mangasunge na Peter tipa dungu agarã, ko du namanga gu sunge re. Ho i asana Peter ni nga gako bipai nga gine tipa gi ariapai nibipa sunge re, ko akaragapai nga, “Mi na bakere ngbarago nga kura awirina kinaho i aima rabayo tipa i mangi bakere asunge na i nangerafuo gu sunge re wenengai.”

ANI BI GU SOSONO ABORO DU DAGBARANI NA NYANYAKIPA YO

12. Ginipai si aida ani wirikihe ti gu pangbanga nga ga Ziazia Kekeapai du tipa Rabama?

¹² Tingbafuo kpio Soromo, wiriko nangia Rabama adani bakindo. Ho Rabama aaida rugute ni tipa wai ka manga gako sunge, ko asana abaakumba mbata. Ono ko aká gayo rugute! Kuba gure, ko amangipai kuti gu rugute nangia ga gu paranga aboro ko asono sa na yo na nga aguyo naadu ti gu regbo re ni gako amoyambu. Sangbanaha angia gberãngo. (2 Peka 10:6-11, 19) Ginipai ani awirikaha ti gupai re? Si ni patatamana ka gbata gu rugute nga ga gu sosono awirina du na bakere inohe. Wa vura duhe nga si aidanga paranga aboro kongo kina kuti kuru gene mangaapai te, si aidanga i basa gu rugute nga ga sosono aboro ni ipo te.

13. Wai du si aida paranga aboro kodi beyo na sosono awirina?

¹³ Kura paranga aboro rengbe kaa manga gu sunge nakoda sosono awirina. Wa vura duhe nga gu paranga aboro re awere na vovo sunge beyo, si adu ni wenepai ka i gbia undo ti gu tatamana na bakere inohe nga ga sosono awirina mbata fu i mangi adiaberã. Paul i nifura tipa ko mbata nga guko nadiba Peter ni gu babiapai nga ga kura gbuu sa Betere yo aya, “Mi adi regbo ka gia agu arugute nga ga Peter, na mi angarasi gu kura aboro ani aamangasunge na yo i mangi kina gu ngisapai re.”

14. Ginipai ani awirikaha ti gu kodabee naadu dagba Timoteo na gu mokedi nangia Pauro?

¹⁴ Gu paranga kumba nangia Timoteo amangisunge na gu mokedi nangia Pauro tipa dungu agarã. (Oni gedi AFiripoio 2:20-22.) Pauro ake waraga fu agu awirina nangia aKorindo nga: ‘Mi kedi Timoteo koyo du oni ni, ko nga irarengo wire mi nakpi nyemu ko rogo Gbia yo, ko atingida sinore fu roni du rogo Kristo yo, a wa mi nayugo ho fu akanisa rogo arago dunduko.’ (1 Kor. 4:17) Gu wiri guru fugo re nayugopa gu wene kodabee naadu dagba Pauro na Timoteo. Pauro aima dia regbo ka yugopai fu Timoteo tipa ‘sinoko du rogo Kristo yo.’ Timoteo awirikipai wenengai na Pauro kini kpinyemuko, na Pauro aima du a na kido nga Timoteo ima rengba ka ngerafuo agu azingo nga ga toro agu awirina naadu Korinda yo adu na ni. Gure nga wene kpiapai si aida abaakumba wirikihe areme wa i araba kura aboro tipa i ngbe kumbatayo rogo dungurati.

ANI DUNDUKO SI AIDA ANI MANGIPAI

15. Wai du rengbe ani ka gbia undo ti ga Pauro rugute fu aRomo ho ariapai namangi ni?

¹⁵ Ani naraka ti wene regbo. Ga Yekova riigbu du paparaha auru kpotosende ane, nasona ngba dungu agene, ono sonakumbatayo naida na ariapai. Wa agu aʹariapai re nika du na maapai kurirani, ani dunga adu na umbasitise, kini moi bangirani tipa gupai Yekova aidaha angianga gu ani aidaha ya. Mangaha wo naye na kodatise. Pauro akepai fu agu aKristano naadu Roma yo nga: “Ya mi . . . fu agu yo dunduko du dagba roni yo, ka gu ni bérẽ nga pa tini susi gu pai ka ni aberã ya, kina berã pai ka berã ha zezeredi, ku sangba wa Mbori afu ringbisiringbisi idapase. Bambiko wa du aparani ni dungu he ti kina gu boroboro sa, apase dunduko gaha pai sa te: kina wo du ani ngenge, nga kina gu boroboro sa rogo Kristo yo.”—Rom. 12:3-5.

16. Ginipai rengbe sosono awirina gbiati paranga yo kodihe na dereakumba ka mangaha tipa ka banda gu zereda na kodatise nga ga ga Yekova riigbu?

¹⁶ Sidu tie, ka kina ginipai vura du tipa rani vurũ, ani mangingo ome amanga dunduko ka songoda agu apai nga ga gu bawene Kindo nga ga Yekova. Oni sosono aboro, oni undo paranga aboro i mangi gupai oni amangaha. Oni paranga awirina, oni idi agu asunge i afuhe furoni, oni du na umbasitise, na kidu na irisa koyo du sosono awirina ni. Na dereakumba, oni wiriki gu kpiapai nangia ga dia Akuira nangia Puriseka nga guri nasongodi Akuira ni ruru ri apai ki vura ariatihe tipa yo vurũ.—Amo. 18:2.

17. Gini kido Yesu adu na ni kuti gako abawiriki, na ko araba yo tipagine?

¹⁷ Nibipa gupai nga ga raba kura aboro i mangi bakere asunge, boro ho namoi wene kpiapai kisusi Yesu te. Ko aima inoho nga gako sunge tungusapai auru kpotosende nika digo adigo na gu kura aboro nikaa manga gu gako sunge re. Wa vura duhe nga gako abawiriki angia kpakpa aboro, ko adu na kido kutiyo na ko ki pe gupai fuyo nga i nika manga bakere apai kisusi gu ko amangihe. (Yo. 14:12) Ko araba yo wenengai, na i ki gbandaka wene pangbanga rogo gu zegino dunduko naadu ti gu regbo re.—Koro. 1:23.

18. Gini maabangirise du kumbatayo furani, na ginipai rengbe ani ka mangaha awere?

¹⁸ Na tingbafuo Yesu kpi ni motumo, i azingisiko ko ki ga ku ngbangbaturũ yo, yo i afu sunge ni fuko na gu pagbia du “tuturũ ri azogoaboro dũ, na asia pa pai, na tandu, na kindo.” (Ef. 1:19-21) Ka ani kpi ni rururani mbata fu Aramegido da, ani nika zinga azinga be kpio ku rogo vovo zegino, yo badungu wene asunge nika du ni ani kaa mangaha. Ono tie, wadu rago re, nyanyakipa sunge kinaho si aida ani mangihe wadu ani dunduko, nga ka tungusa wene pangbanga na kini sa aboro ni abawiriki. Wa du ani dunduko, singia paranga aboro watadu sosono yo, ani dinga berã adia ka manga “ga Gbia sunge zaza dedede.”—1 Kor. 15:58.