GU KEKEAPAI DU TIPA WISIGOHO 8
Oni Banda Zereda ni So Oni Vura Kuti Kpihe
“Si du ka ani peke kina agu apai ti ni namanga sa zereda, na agu apai ka ani sonosi akuarani na ni.”—ROM. 14:19.
BIA 113 Ani na Zereda
AGU APAI DU ROGO GI KEKEAPAI REa
1. Ginipai namangi rogo gu riikporo nangia ga Yosefa mbiko gupai nga awiribako aakpiko?
YAKOBO aima kpinyemu awiriko dunduko, ono gu wiriko nangia Yosefa garãko adu nga 17 ko akpinyemuko kisusi. Waigu awiriba Yosefa amangipai kuti gipai re? I atona kaa kpiko, na ki tona soga ko. Pai ho Yosefa amangihe nga gu naasa gupai nga awiribako naasoga ko te. Ono wa si avura duwo, i abagi Yosefa ni kanga na ki pe gu ziree fu bayo nga nya niima imo gu Wiriko ngba tiko gbe. Kpihe asayo i gberesipa gu zereda naadu rogo gayo riikporo na ki sa bayo ko du na bakere gberãrago.—Bam. P. 37:3, 4, 27-34.
2. Ringbisihe kuti AGaratio 5:19-21, tipagine du kpihe ti ni ni kerepai?
2 Rogo Ziazia Kekeapai yo, i moi kpiheb ku dagba “agu apai borose amanga” nga gu rengbe ka sa gupai nga ka boro dinga kumbo ga Mbori Ngbi ya. (Oni gedi AGaratio 5:19-21.) Dedede, kpihe nakusa gu gbegberẽ apai du wa sogote, kpata, gbiati zinga.
3. Gini apai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?
3 Gu kpiapai nangia ga awiriba Yosefa nayugopa wai kpihe narengbe ka gberesa pagume gbiati zereda rogo ramukporo. Wa vura duhe nga ani arengbanga ka manga gupai awiriba Yosefa amangihe te, ani dunduko du kpotoraniyo ni kpakpaha na kidu ni guhe nananga he ananga. (Yere. 17:9) Si du nga ndu gupai ani naima rengba kaa kpi aboro ti ni ti kura aregbo. Ani fugungo bete akpiapai rogo Ziazia Kekeapai yo nga gu rengbe ka undo rani ani ini gu nduapai rengbe ka sa gupai nga kpihe sono kpotoraniyo. Fuo gure, ani ki sakipai tipa agu agene rengbe ani ka sovura kuti kpihe ngbaha.
GINI APAI RENGBE KA YE NA KPIHE?
4. Tipagine aFereseto aakpi Yisaka ti ni?
4 Ho du boro ni ni irakumuko. Yisaka angia kumukokumuko kumba, na aFereseto anaakpi Yisaka akpi tipa gako kumuko. (Bam. P. 26:12-14) Zavura i akpisidi agu aguga na sende Yisaka anaatu ime rogoho fu gako zogozogo anya. (Bam. P. 26:15, 16, 27) A wakina aFereseto, kura aboro nakpi agu aboro areme du na aũzegino beyo kisusi yo. Anga gupai sa i aidaha nga kadu na agu ahe beyo du kura aboro na ni te, ono i aidanga a agu aboro re du na agu ahe re beyo te.
5. Tipagine abarumbatayo rogo pambori anaakpi Yesu ti ni?
5 Ho boro nangba ni ti badungu aboro. Agu abarumbatayo rogo pambori nangia ga aYudo yo anaakpi Yesu mbiko gupai nga ko aima ngba gbe ti badungu aboro. (Mt. 7:28, 29) Yesu angia gu boro naarukuba Mbori, na ko anaayugo gupai nga rengo. Ono wa si avura duwo, agi abarumbatayo rogo pambori re anaagbandaka kere aziree ti rimo Yesu. (Mk. 15:10; Yo. 11:47, 48; 12:12, 13, 19) Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gi pangbanga re? Si aidanga ani naakpi agu aboro awirina nakpinyemu yo rogo dungurati mbiko gayo wene asino te. Kuba gure, si naida ani asadi ka wirika gayo wene mangaapai.—1 Kor. 11:1; 3 Yo. 11.
6. Waigu Dioturepe ayugu gu sino nga ga kpihe?
6 Ho du boro ni na amomu beni rogo dungurati. Rogo bambata sa kama agarã, Dioturepe anaakpi agu aboro nanaangbembatayo rogo gu dungurati nga ga aKristano. Ko aaida kadu “ni barumbatayo” rogo dungurati, sidu, ko kini tona kaa peka dungu gbegberẽ apai tipa gu mokedi nangia Yoane gbiati gu kura awirina naangbembatayo tipa gupai nga ka agu aboro du rogo dungurati bingo yo na irisa ya. (3 Yo. 9, 10) Wa vura duhe nga ani arengbanga ka manga gupai Dioturepe amangihe te, ani ima rengba a ka tona kpi gu kuarani Kristano gbia gu sunge ani adu na maabangirise ka gbiaha, gbe ka si du nga ani nabihe nga ka i nifu gu sunge re furani, ka ani mangihe a wakina ni watadu zavura ki susi ni.
Kpotoraniyo wakina sende, na gaani wene asino wakina bawene ambumbudo. Ono kpihe wakina kere gbegberẽ rende. Kpihe rengbe ka sa gu wenesino du wa, nyemuse, nunga, gbiati weneringise ka si sononga ya (Oni bi genewaraga 7)
7. Gini sangbanapai rengbe kpihe kadu na ni kurirani?
7 Kpihe wakina kere gbegberẽ rende. Ho kpihe azio baha ni kpotoraniyo, si ima rengba kadu ni mbumbuhe ka diaha kusayo. Gu gbegberẽ asino duwa ngbaduse, rukö, gbiati gbangbati ima rengba ka sa kpihe si sono. Kina wai rende narengbe ka sa mbumbudo ka si sononga ya, kinawo a kpihe narengbe ka sa gupai nga ka ani sonosinga gu wene asino duwa nyemuse, nunga, gbiati weneringise ya. Nibasa ani nabi gupai nga kpihe tona sona ngbaduraniyo, si naida ani moho kusayo. Waigu rengbe ani ka sovura kuti kpihe?
ONI SONOSI UMBASITISE GBIATI GU SINO NGA GA RENGBABEPAI
Waigu rengbe ani ka sovura kuti kpihe nga gu du wakina rende? Na gu undo nga ga ga Mbori ziazia toro, ani ima rengba ka kusa kpihe kusayo rogoraniyo na ki moi umbasitise gbiati gu sino nga ga rengbabepai kubaha (Oni bi genewaraga 8-9)
8. Gini asino rengbe ka undo rani ani sovura kuti kpihe?
8 Ani rengbe ka sovura kuti kpihe ni sonosa ani umbasitise gbiati gu sino nga ga rengbabepai. Ka ani du na gi wene asino re tirani, ani dunga ni agu aboro nakpihe te. Umbasitise rengbe ka undo rani ka ani naaberãnga gbe tipa tirani ya. Boro umbasitise abingo ho nga ni si aida apai du tipa ni kisusi kura aboro te. (Gara. 6:3, 4) Gu boro du na gu sino tiní nga ga rengbabepai, ni narengba kina be agu ahe du beni ki zanga ringbisa tini na kura aboro. (1 Tim. 6:7, 8) Ho gu boro du na umbasitise gbiati gu sino nga ga rengbabepai abi gupai ni nga i fu wenehe fu kura boro, ni nadu na ngbarago tipa gupai mangi fu gu boro re.
9. Ringbisihe kuti AGaratio 5:16 na AFiripoio 2:3, 4, ginipai ziazia toro nika undo rani ani mangihe?
9 Ani naida ga Mbori ziazia toro tipa si undo rani ani ne gu sino nga ga kpihe na ani sonosi umbasitise gbiati gu sino nga ga rengbabepai. (Oni gedi AGaratio 5:16; AFiripoio 2:3, 4.) Ga Yekova ziazia toro rengbe ka undo rani ani wisigi gaani aberã gbiati gaani ndu mangaapai. Na gu undo nga ga Mbori, ani ima rengba ka mbu gbegberẽ aberã na ki moi wene aberã kubaha. (Tam. 26:2; 51:10) Oni bingo agu akpiapai nangia ga aMoize na Pauro, nga agu aboro nasovura kuti kpihe na ki ima du na diabese.
Paranga Yisaraere oro koyo du Moize ni ka gumba gupai fuko nga akumba ue bataya yo nagumbapai wa anebi. Yosua sana Moize tipa ko zayo, ono Moize ima ká. Na kuba gure, ko gumba gupai fu Yosua nga ko na ngbarago nga Yekova moi Gako toro rii agi akumba ue re. (Oni bi genewaraga 10)
10. Ginipai nga gu naarengbe ka asada Moize? (Oni bi gu sura duti kpotoho.)
10 Moize adu na bakere pagbia beko kurii ga Mbori aboro, ono ko aadunga na ngbaduse ki asadi ka ká na kura aboro ti du yo na gu pagbia re te. Ni kpiapai, ti kura regbo sa, Yekova adi bete gako ziazia toro kusayo ti Moize na ki fuhe fu kura badona abaakumba ni aYisaraere nga aguyo naaru pati gu bamburoko nangia ga dunguratise. Ngbutuko fuo gure, Moize agi gupai nga abaakumba ue nga aguyo naandunga ku pati gu bamburoko yo nangia ga dunguratise ya ima gbia ziazia toro a na i tona kaa mangaapai wakina anebi. Waigu ko amangipai ho Yosua aya ni fuko ko rugusi agu abaakumba ue re ti gupai i aamangaha? Moize aakpingo yo mbiko wa Yekova aagbeberã ko kutiyo te. Kuba gure, ko adu na umbasitise na ki ngi na yo mbiko gu momu i agbiaha re. (Geda 11:24-29) Ginipai rengbe ani ka wirikaha be Moize?
Waigu rengbe agu aKristano nga abaakumba rogo dungurati ka wirika gu umbasitise naadu ti Moize? (Oni bi genewaraga 11-12)c
11. Waigu rengbe abaakumba ka wirika Moize?
11 Ka si du nga mo nga bakumba, ya mo i ayanga foro mo raba kura boro tipa ni naangerafuo sunge rogo dungurati nga gu mo naima kpinyemu mangaha gbe? Ni kpiapai, mo ima rengba ka kpinyemu gu momu nga ga nungusa Wisigo Ngbaõbambu Sinziri na aposo dũ. Ono ka mo du na umbasitise wa Moize, mo bingo ho nga mo nika du na paro kusende ka i ya foro mo raba kura wirina tipa gupai nga ni da kusa ni gu boro nikaa nungusa wisigo Ngbaõbambu Sinziri wenengai te. Kuba gure, mo nika du na ngbarago ka undo wirinamo.
12. Waigu badungu aKristano areme ayugo gu sino nga ga rengbabepai gbiati umbasitise?
12 Oni bingo gu kurapai nga gu dungu sosono awirina agbiatiyo na ni. Tipa dungu bawe agarã, i naamangasunge ni abarii gu rondo nga ga abaakumba. Ono ho garãyo ada ni ti 80, i nambu gu gayo sunge re nitiyo fu kura awirina. Agu ababi adungurati garãyo naima da ti 70 ninaambu gu sunge nga ga bi adungurati re ni umbasitise na ki di ai gu ngbatunga sunge kugume i afuhe berewe fuyo. Na vuru agu agarã yo susi bambeda kusayo, badungu avuru Betere rogo zegino dunduko i nadiyo Betere yo ki fu kura vovo asunge fuyo. Gi ruru awirina re akpingo agu aboro namanga agu asunge awere i anaamangaha te.
13. Tipagine Pauro aima rengba kadu ti ni ni asadiasadi ko ka kpi agu amokedi naanidu 12?
13 Gu mokedi nangia Pauro nga gu kura wene kpiapai berewe nga ga gu boro nasonosi gu sino nga ga rengbabepai gbiati umbasitise. Pauro aambunga gu sino nga ga kpihe si sono rogoko yo te. Ko adu ni gu boro nanaamanga sunge tungusapai nyanyaki, ono tie, ko aya: “Mi nga gu umba ni dagba amokedi yo dunduko, arengba nga na gu rimo nga mokedi ya.” (1 Kor. 15:9, 10) Agu amokedi naanidu 12 anaapekafuo Yesu ti regbo gako sunge tungusapai auru kpotosende, ono Pauro ada ni Kristano tingbafuo Yesu naima kpi na ki ima zingabekpio. Wa vura duhe nga i aima ye ki moi Pauro “ni ga aGendiria mokedi,” ko aadanga ni boro sa dagba agu amokedi yo naanidu 12 te. (Rom. 11:13; Amo. 1:21-26) Kuba gupai nga Pauro naakpi agu amokedi naanidu 12 re gbiati pa wai i adu mbembedi na Yesu, Pauro arengbe kina be gu sunge naadu beko.
14. Ginipai ani nika mangaha ka ani du na gu sino nga ga rengbabepai gbiati umbasitise?
14 Ka ani du ni agu aboro du na gu sino nga ga rengbabepai gbiati umbasitise, ani nika du wakina Pauro kini yugu irisa tipa gu pagbia Yekova nafuhe fu kura aboro. (Amo. 21:20-26) Ko ima manga mbakadapai tipa abaakumba naangbembatayo rogo gu dungurati nga ga aKristano. Wa vura duhe nga i nga kpakpa aboro, Yekova nabiyo ni “agamahe rogo aboro yo.” (Ef. 4:8, 11, NW) Ho ani airisa agi akumba Yekova namoi yo re ni na kini pekefuo gayo arugapai ni umbasitise, ani nanye mbembedi na Yekova na kidu na zereda dagba tirani na akuarani aKristano.
‘ONI PEKEFUO AGU APAI NAMANGA ZEREDA’
15. Ginipai si aida ani mangihe?
15 Ka si du nga ani nakpi kura aboro watadu ka kura aboro akpi rani, zereda adunga dagba tirani na akuarani te. Si naida ani kusi gu sino nga ga kpihe kusayo ngbaduraniyo na ki zanga sa gupai nga kpihe sono rogo kura aboro yo. Si naida ani mangi gi nyanyakipa apai re tipa gupai nga ka irisa gu ga Yekova rugute nape gupai furani nga ani ‘pekefuo agu apai namanga sa zereda, na agu apai ka ani sonosi akuarani na ni.’ (Rom. 14:19) Ginipai rengbe ani ka mangaha nzunzu tipa ka undo kura aboro i sovura kuti kpihe, na waigu rengbe ani ka banda zereda?
16. Waigu rengbe ani ka undo kura aboro i sovura kuti kpihe?
16 Gaani abipai gbiati mangaapai ima rengba kadu na bakere maapai kurii kura aboro. Zegino naida gupai nga ani ‘ende’ na agu ahe du berani. (1 Yo. 2:16) Ono gu bipai re nasonosa kina gu sino nga ga kpihe. Ani rengbe ka ne sonosa gu sino nga ga kpihe rogo aboro yo ni zanga ani du ni agu aboro nafura ti aregbo dunduko tipa agu ahe du berani watadu agu ahe ani asogima ngbehe. Gu kura gene rengbe ani ka ne sonosa gu sino nga ga kpihe ngbaha nga ni du ani na umbasitise nibipa agu amomu du berani rogo dungurati. Ka ani aagbeberã aboro kuti agu amomu du berani, gure nga ani nasa sende ni mbuduhe tipa gu sino nga kpihe sono rogoho. Ono tie, ho ani ayugo gupai ni nga ani na ndikidi nyemu kura aboro tirani na ki inipa gu weneapai i amangaha, ani naundo yo i rengbe kina be agu ahe du beyo na ani nasonosa kodatise gbiati zereda rogo dungurati.
17. Ginipai awiriba Yosefa adu na rengba ka mangaha, na tipagine?
17 Ani ima rengba kadu na diabese rogo gu vura yo ani asoho kuti kpihe! Oni berẽnga kurii gu kpiapai berewe nangia ga awiriba Yosefa. Agarã kusa tingbafuo mangayo Yosefa gbegberẽ, i agbia ko Ezipeta yo. Mbata fu Yosefa yugu da nzunzu nga ko fu awiribako, ko aˈasadi yo tipa ka ino singia i aima sa berãyo. Ko amangi mbakadapai tipa ka ri riahe na yo, na ti regbo riahe, ko afu riahe ni bakerehe fu tooni tameyo nangia Benyamina kisusi wai ko afuhe fuyo. (Bam. P. 43:33, 34) Ono tie, pai ho nayugo gupai nga awiribako atona ka kpi Benyamina te. Kuba gure, i ayugu gupai nga i naberãpa tameyo aberã nzunzu gbiati bayo nangia Yakobo. (Bam. P. 44:30-34) Mbiko gupai nga awiriba Yosefa ambu gu sino kusayo nga ga kpihe, i adu na rengba ka karaga zereda ku rogo gayo riikporo. (Bam. P. 45:4, 15) Wakina gure a, ka ani di gu sino kusayo nga ga kpihe ngbaduraniyo, ani nika banda zereda rogo gaani riikporo na rogo gaani dungurati.
18. Ringbisihe kuti Yakoba 3:17, 18, ginipai nika manga ka ani aasonosa zereda?
18 Yekova naida gupai nga ani sovura kuti kpihe na kini mangi zereda. Si naida ani mangi nyanyaki asadatise ka manga agi apai re ue dunduko. A wa i nafura tipaha rogo gi kekeapai re, ani nidu na gu sino rogoraniyo nga ga kpihe. (Yak. 4:5) Na ani rogo gu zegino nasonosa gu sino nga ga kpihe. Ono ka ani sonosi agu asino nga, umbasitise, rengbabepai, gbiati du na tambuahe, ani dunga ni agu aboro nakpihe te. Kuba gure, ani nadu ni agu aboro namanga zereda nga gu rengbe ka sa gupai nga ani sonosi zuzu rurupai.—Oni gedi Yakoba 3:17, 18.
BIA 130 Ani Mbupai
a Ga Yekova riigbu na Zereda rogoho. Ono ka ani aakpi akuarani, ani ima rengba ka gberesapa gi zereda re. Rogo gi kekeapai re, ani nika sakapai tipa agu apai naye na kpihe. Ani nika sakapai a tipa wai ani narengbe ka sovura kuti gi gbegberẽ sino re na wai ani narengbe ka banda zereda.
b SAKAROGOPAIYO: A wa i nafura tipaha rogo Ziazia Kekeapai yo, kpihe rengbe ka sa boro ni idi kadu na agu ahe beni du kura aboro na ni, na si rengbe ka sa ni a ni du na nyemu gupai nga aboro zanga agu ahe du beyo.
c SAKAPAI TIPA ASURA: Ti regbo dunguratise nga ga gu gbuu nga ga abaakumba, i ya fu sosono wirina nga guko ninaanungusa Ngbaõbambu Sinziri rogo dungurati wẽ ko raba paranga bakumba tipa ko naamanga gu sunge re. Wa vura duhe nga gu sosono wirina re ima kpinyemu gako sunge, ko songodi gu diaberã abaakumba namangihe re na kpotokoyo dunduko ni fuko aberãpai fu gu paranga wirina re na ni tambua ko ko kpotokoyo.