1922 Agarã Sa Kama Kusayo

“BAWENE BERÃPAI”

Ho badungu aboro aamangasunge tungusapai ni, si aaida na dungu awaraga tipa awirina naatungusapai na ni. Agu awirina nadu rogo gu Betere du Brooklyn yo aakusa amagazini akusa, ono i aamangasunge kindi na gu ba gbingbida awaraga ti marã nangia ga kura aboro tipa kaa kusa gu gayo abuku nadu na nyanyaki kpotoho. Sidu, tipa dungu adiwi, gu basunge nagbingbida awaraga ti marã aarengbanga ka gbingbida awaraga ni bakerehe tipa ani naamangasunge na ni gene tungusapai yo te. Sidu, Wiriba Rutherford asana Robert Martin, nga guko naangerakurii pa kusa awaraga singia ko berẽ gupai nga i rengbe kaa gbingbida gayo abuku nitiyo.

Wiriba Martin natingida gupai nga gipai re angia, “Bawene berãpai, mbiko si aayugo gupai nga ka zaka ba gbingbida awaraga nga gu i arengbe kaa gbingbida abuku rogoho.” Awirina agbia ba i atumo tipaha rogo gu gene nga Concord namba 18 Brooklyn yo, na i agbia agu ahe si aidaha.

Anga aboro dunduko naadu na ngbarago nga awirina nika tona kaa kusa gayo abuku nitiyo te. Bangerekurii gu basunge nanaagbingbida gaani abuku aye ka bi gaani vovo bakusa awaraga. Ko aya: “Oni na bawene ũsunge nga ga gbingbida abuku, ono boro ho dagbaroni yo ini wai ka mangasunge na ni te. Rogo adiwi sita gbua, oni nika gberesapa gu gaoni ũsunge re naabaha.”

Wiriba Martin aya, “Gipai re aawira ha wa si ima rengba kadu nga rengo, ono ani aima ino gupai nga Yekova ima rengba ka undo rani na ko aima undo rani.” Gupai Wiriba Martin apehe angia kina boro rengo. Fuoho aturõngo te, gi vovo ba gbingbida awaraga re aakusa abuku nga 2,000 rogo uru sa.

TUNGUSAPAI FU AKUTU ABORO ROGO RADIO

Kupati gu nga kaa gbingbida bete gayo abuku nitiyo, ga Yekova aboro atona ka manga vovo sunge gbandaka wene pangbanga—nga vurube radio. Rago Poso bebere uru, rogo Wegebe 26, 1922, Wiriba Rutherford afura rogo radio yo ti bambata regbo. Ko amangi gu gumbapai nga “Millions Now Living Will Never Die” (Badungu Amirioni Aboro Naraka Awere Nika Kpingo Ya) rogo gu radio rimoho adu nga KOG du Los Angeles yo, California yo, Amerika yo.

Si nawira wa bange agu aboro nadegetuyo kuti gu mbakadapai re adu nga 25,000. Gu kura aboro akedi awaraga tipa ka tambua Wiriba Rutherford tipa gu gumbapai re. Waraga sa dagba agi awaraga re aye be Willard Ashford, naaraka Santa Ana yo, California yo. Ko atambua Wiriba Rutherford tipa “gu sakarogopai yo naadu” ni bawenehe re. Ko agbia kurapai kuti ni nga: “Aborokaza kpure ane biata, nga aguyo gene ninaadunga beyo i guari kporo ya. Sidu, ka ani dunga na rengba tipa ka ye ka gia gamo gumbapai te na ka si ni vura du nga mo naamanga gi gumbapai re kina barambeda vurũ.”

Badungu agumbapai i amangihe rogo agu aposo nangbefuo gure. Ti digido gu garã nangia 1922, Ngbaõbambu Sinziri ape gupai nga “aboro bangeyo adu kandara wa 300,000 [aima] gia gu pangbanga re rogo radio.”

Awaraga gbiati agu apai aboro apekehe aima ngarasa aBawiriki Ziazia Kekeapai tipa i diberã ka me ba radio rogo gu gbata nga Staten Island, nga gu naaturõ nga gbe ti gu Betere du Brooklyn yo ya. Rogo agu agarã naye fuo gure, aBawiriki Ziazia Kekeapai anirengbe ka mangasunge na gi bangiriba nangia, WBBR re, tipa ka gbandaka gu pangbanga nga ga Kindo rogo dungu arago ni bakerehe gbe.

“ADV”

Gu Ngbaõbambu Sinzirirago nangia ga Banzinga 15, 1922, si apehe gupai nga i nika manga bakere dunguratise Cedar Point yo, Ohio yo, rogo Mbirinvuo 5 kuti 13, rogo 1922. ABawiriki Ziazia Kekeapai adu na bakere ngbarago ho i ada ni Cedar Point yo.

Rogo ga Wiriba Rutherford bambata gumbapai, ko ape gupai fu aboro nga: “Mi ye ka berã gupai na bakere kido nga, Gbia nika fu . . . maku afu kurii gi bakere dunguratise re na ki sa gupai nga bakere dezirepai mangi nga gu naamanganga wo mbata auru kpotosende ya.” Agu abagumbapai naadu rogo gu bakere dunguratise re aangarasa awirina kindi tipa sunge tungusapai.

Fuo gure, Rago Bisue, rogo Mbirinvuo 8, aboro bange yo adu nga 8,000 aaye kini rimi ku bambu bakere dunguratise yo, na i adu na bakere ngbarago ka degatuyo kuti ga Wiriba Rutherford gumbapai. I adu na gu kido nga ko nika sakarogo gu kekeapai yo “ADV,” aarukubaha nga gu nadu ni gbingbida gbingbidaha ti gayo awaraga yambahe. Ho i asungu ni, badunguyo abi bakiki kaikai kperoko ba rii tambara ariyo. Arthur Claus, nga guko naye Tulsa yo, Oklahoma yo, Amerika yo, tipa gu bakere dunguratise re, asungu rogo gu ba ko arengbe kaa gia agumbapai ni wenengai. Si aima du ni kpakarakpakaraha mbiko ti gu regbo re, amakorofoni watadu agu ahe natumba woro fugo kuari aadunga te.

Tipa ka sa gupai nga ka waawaa du nga ya, basungu-rii kiti amangi tingidapai nga si aidanga agu aboro naye kusa rimi ku rogo bambu bakere dunguratise ti regbo ga Wiriba Rutherford gumbapai te. Ti saa 9:30 wiso, Wiriba Rutherford atona gako afugo ni dia ko pai rogo agu afugo Yesu du rogo Matayo 4:17 nga gu naya: “Gu ngbi nga ga ngbangbaturũ si nambeda.” (King James Version) Ho ko afura ni tipa wai aboro narengbe ka giapai tipa gi Kindo re, ko aya: “Yesu nitiko ape gupai nga, ti gu regbo Kristo nika du na ome Kindo beko, ko nika mangasunge ke gako aboro, ti gu regbo re, ko nika dungura agu aboro du ni ndikidi ruruyo fuko.”

Wiriba Claus, nga guko nasungu rogo bambu bakere dunguratise atingidi gupai nga: “Ani aadegaturani sirisiri kuti afugo dunduko.” Ono wakina ikpirogumba, ko ati na kaza, si kini idi gupai nga ko kuru rogo bambu bakere dunguratise. Arthur akuru kusayo rogo bambu bakere dunguratise wa si avura du vurũ dunga ko aaidanga ka kura te, bambiko ko aima ino gupai nga i aidanga ha fuko ko ye berewe ku dimo yo ti regbo ga Wiriba Rutherford gumbapai te.

Tifuo bete aminiti, ko atona kadu wenengai. Ko aya, wa ko aakaraga tiko berewe ku bambu bakere dunguratise yo, ko agi woro tabee ni bakerehe. Gipai re asako ko du na bakere ngbarago! Ko adiberã nga ka si vura dunga si naida ko biti kina kurii bambu ariyo, ko nika bita abita tipa wa ka ko gi yangara gi bawene gumbapai re. Wiriba Claus, nga gu paranga kumba garãko adu nga 23 ti gu regbo re, agbata gene ka bita kurii gu bambu re. Gu bangiri bambu naadu ku ariyo adu ni zakizakihe, na wa ko aambeda koyo ko aya ko atona “ka gia gumbapai ni bawenehe gbe.”

Ono Arthur aadunga nisako te. Kura abakureako adu a kina ho rii bambu yo. Gu kura bakureako nga, Frank Johnson, ayara fuoko na ki sanako nga, “Ya mo titii wiri tooni sape bero?”

Arthur aya, “Ii, si kinaho.”

Frank aya, “Ani niima digo ni mangi kparakpee nga ani bingo gu boro du na sape beni. Ya mo mo bingo gi bakere kaikai kperoko re? Si nga gu kperoko du na gu kekepai ti ni nga ga bakere dunguratise i navoho kuti agi anari re. Oni degeturoni wenengai fu Basapungbanga.a Ho ko nika ya ni, ‘na, si naida oni takipande, oni takipande,’ oni ki kati agi agiri he du biama re.”

Arthur, aru na gako sape beko, kini sungudi na abakureako tipa ka gia Wiriba Rutherford ko nipe agu afugo nika yugo gupai nga si naida i kati gu gire re. Barambeda, Wiriba Rutherford ada ti nyanyakipa papara gako gumbapai. Wiriba Rutherford adu na bakere ngbarago na kidu zaaza, na si kidu wa ka i ya ko ni nika ta ngbako ata ho ko aya ni wẽ: “Oni du ni ruru roni na kidu ni ndikidi adezire fu Gbia. Oni naandu kindi kina kumbatayo kaa sovura da ho i nika gbarasa ziree pambori ni nabaha dunduko. Oni tungusi gu pangbanga re rogo arago dunduko. Si naida zegino ini gupai nga Yekova nga Mbori na Yesu Kristo kingia Bakindo kurii abakindo na Gbia kurii agbia. Gere nga nyanyakipa regbo rogo gu pangbanga yo nga ga aboro raka. Oni bi Bakindo wa ko azogarago! Oni nga gako abandusunge. Sidu tie, oni takipande, oni takipande, oni takipande Bakindo na gako Kindo!”

Arthur aya ko gbiati kura awirina akati agu agire re na gu kekeapai nangia ga bakere dunguratise ki tai tihe ni bawenehe gbe. Gu kekeapai nangia ADV, arukuba gu gurusigurusi afugo du rogo pa-Ngirisi yo nga “Advertise the King and Kingdom” du rogo pa-Zande yo nga, oni takipande Bakindo na Kindo.

NYANYAKIPA SUNGE

Gu bakere dunguratise namangi Cedar Point yo aundo awirina i moiberãyo gbe tipa gu nyanyakipa sunge nga ga Kindo, na agu aboro naadu na nyemu mangapai adu na ngbarago ka mangasunge tungusapai. Gu bakparaka abuku pambori (i ayamba ni awere nga bazakigene) nadu Oklahoma yo, Amerika yo, akepai nga, “Ani anaamangasunge tungusapai rogo gu dagbarago badungu aboro aamanga gu sunge rogoho nga kaa geteka agu ahe du tii sende yo na i adu nga kere airarungo.” Ko agumba gupai nga dedede, ho aboro anaagia gu wene pangbanga ni naadu rogo gu magazini nangia Golden Age, “i anitona ka su na kpe ni aume.” Ko aya, “Ani adu na bakere ngbarago bambiko ani aima rengba kafu wasa fuyo.”

Agi aBawiriki Ziazia Kekeapai re abi wai si aaida i mangipai ni ipiipihe kuti agu afugo Yesu du rogo Ruka 10:2 nga gu naya: “Kii zuzu ati, ono abamangisunge du ni umba yo.” Wa garã aadigo, i aima diaberã ka takapande pa gu pangbanga nga ga Kindo ni bakerehe gbe rogo agu aba nadu ni tuturũ he.