Ya Mo Oni ‘Napeka Ziazia Toro’?

“Oni péke Toro, ka oni amánga nga gu nyemuhe nga ga borose ya.” —AGARATIO 5:16.

1. Wai rengbe ani ka do gu bakabangirise du ani nani nga ani ima ingapai kuti ziazia toro?

GENE kinaho rengbe ani ka do agu abakabangirise du ani nani nga ani ima ingapai kuti ziazia toro. Gu mokedi nangia Pauro ape gupai rengbe ka undo rani ki yaa: “Oni péke Toro, ka oni amánga nga gu nyemuhe nga ga borose ya.” (AGaratio 5:16) Ka si du nga ani mbugene fu ga Mbori toro si ngbe furani kumbatayo, gu gbegberẽ nyemuhe nga ga borose dinga berani te.—ARomo 8:2-10.

2, 3. Ka si du nga ani napeka toro kindi, gini ariapai rengbehe ka mangaha rogo gaani raka yo?

² Wa ani kaa ‘peka toro,’ nga ga Mbori zaaza ome mangapai, si nika fõngbaduraniyo ani gisangba Yekova. Si nika undo rani ani wiriki asinoko rogo gaani sunge tungusapai, rogo dungurati, kpurani yo, na rogo gu kura aba a. Gu gene ani amangapai ngbaha fu gaani badiarogatise, awirani, akuarani aidipase, na kura aboro, si nika yugoho nga ani na zuzu toro tirani.

³ Pa raka ani ‘niunga rani fu Mbori rogo toro’ naundo rani ani mbu manga ingapai. (1 Petero 4:1-6) Ka si du nga toro moipai kurirani, ani arengbanga ka manga gu ingapai adunga mbupai tipaha ya te. Ono gini kura wene ariapai rengbe ka manga rogo gaani raka ka si du nga ani napekafuo toro?

Oni Mbedi na Mbori Gbiati Kristo

4, 5. Gini ariapai pa ta ani na ziazia toro amangaha na gu bipai du ani nani tipa Yesu?

⁴ Pa ta ani na ziazia toro naundo rani ani kakuti gaani dawedawe pagume na Mbori gbiati Wiriko. Pauro akepai tipa gu gamunihe nga ga toro fu agu akurako aidipase nadu Korinda yo, nga aguyo nadumbata ni airisikpiahe. Ko akehe ki yaa: “Mi fugu he fu roni [nangia airisikpiaahe mbata] oni ini ya a nga boro ho ka gumba pai sangba ga Mbori Toro yo niya, ‘Yesu nga boro motiwa,’ wa sa te; a nga boro ka ya, ‘Yesu nga Gbia’ te, kina sangba Ziazia Toro yo.” (1 AKorindo 12:1-3) Gu gbegberẽ berã nasa aboro i nifura gbegberẽe bara Yesu, si naenga yo du Satana Bakitingbanga ni. Ono tie, nidu ani ni agu aKristano napeka ziazia toro, ani ima ida kuti gupai nga Yekova azingisi Yesu bekpio na ki tumba pako kurari susi pa gu kura ahe dunduko Mbori akusihe. (AFiripoio 2:5-11) Ani na idapase kuti ga Kristo motumo tumorii na ki idi kuti gupai nga Yesu nga gaani Gbia, Mbori namoiko kurirani.

⁵ Agu aboro nanaaya tipa tiyó wee i nga aKristano rogo bambata sa kama agarã F.B.K., i aaidanga kuti gupai nga Yesu aye rogo borose yo te. (2 Yoane 7-11) Pa idayo kuti ngbatunga gi iraira bipai re asa gupai nga ka kura aboro idinga kuti gu ndikidi yugopai nadu tipa Yesu nga Masiya ya. (Marako 1:9-11; Yoane 1:1, 14) Pa ta ani na ziazia toro naundo rani ka ani mbunga tirani fu ngbatunga gu samungu re ya. Ono kinagu ka ani nye kuti gu ndikidi yugopai na gu bipai nga ga Mbori, si ka ani rengbe ti ni ka bi gako weneringise arẽnga aboro tipaha ya na ki “nita rogo rengo” yo. (3 Yoane 3, 4) Sidu tie, si naida ani sogo angbatunga asamungu dunduko kuti ndikidi pambori tipa ka banda gaani nyanyaki pagume dagbarani na gu Barani du ngbangbaturũ yo.

6. Gini asino ga Mbori ziazia toro akusaha rogo agu aboro yo nata mbiko toro?

⁶ Pauro afura tipa irisokpiaahe na sangisangi pambori ki ya gu mangaapai re si dagba “agu apai borose amanga,” du betehe nga meteka, gbiati wasiro. Ko asakirogoyo ki yaa: “Agu yo nga ga Kristo Yesu yo i awagi borose na gaha apai na gaha nyemuahe. Kangia ani ni ungarani mbiko Toro, ani nindu andu mbiko Toro.” (AGaratio 5:19-21, 24, 25) Gini ngbatunga asino ga Mbori ziazia toro akusaha rogo agu aboro naraka na kini ta mbikoho? Pauro akepai ki yaa: “Zuzu Toro nga nyemuse, na ngbarago, na zereda, na hipai, na mangapase, na weneringise, na du ngangarã [idapase], na zera, [na] rugatise.” (AGaratio 5:22, 23) Ani wisigingo pai tipa agi apapara zuzu toro re.

‘Nyemu Akuarani Du Tirani’

7. Gine nga nyemuse, na gini bete asino du ti ni?

⁷ Gu bambatapai nayugo papara zuzu toro nga nyemuse. Nyemuse nakoda beedi ngbanyaa na bakabangirise tipa kura aboro angianga kina tipa rani ya, na kidu zaaza naayó. Ziazia Kekeapai nayawee “Mbori nga nyemuse” bambiko ko gu sino re aenge tiko. Ani nabi kpia gu bakere nyemuse du Mbori nani gbiati Wiriko tipa ngbatunga aboro rogo ga Yesu Kristo motumo tumorii. (1 Yoane 4:8; Yoane 3:16; 15:13; ARomo 5:8) Nidu ani ni apefuo Yesu, aboro naino rani ti gu nyemuse du ani nani tipa akuarani. (Yoane 13:34, 35) Nirengo, si nindiko furani “nyemu akuarani . . . du tirani.” (1 Yoane 3:23) Pauro ayawee nyemuse nahipai nigbangaha na kidu na weneringise. Nyemuse akpinga he te, si aʹabianga tihe te, si amanganga gupai angbanga ya te, na si agbatanga kina gupai ngbaatihe te. Nyemuse aerãnga te, si aberãnga gbegberẽpai kuti boro te. Si nangi mbiko rurupai angianga mbiko irairapai ya. Si nambupa apai dunduko, si naida kuti apai dunduko, kidu namaabangirise tipa apai dunduko, na kini hiapai dunduko. Kurigure, nyemuse adiganga te.—1 AKorindo 13:4-8.

8. Tipagine si aida ani yugu nyemuse ti ni tipa akuarani aidipase?

⁸ Ka si du nga ani mbu ga Mbori toro si sonosi nyemuse rogo rani yo, gu sino re nika nyakasa gaani pagume na Mbori gbiati akuarani. (Matayo 22:37-39) Gu mokedi nangia Yoane akepai ki yaa: “Gu ni adu nga na nyemuse ya ni nye anye rogo kpio. Gu ni ka asoga wirinani ni nga imiboro. Oni ki ini ya a nga imiboro sa ka nyenye unga nye rogo ni yo te.” (1 Yoane 3:14, 15) Rogo gu ringara aYisaraere nadumbata, imiboro anirengbe ka ora ringara yo kurogo bakporo bagbuko kinagu ka si adu nga ní aimi gu boro re nibéno, angianga ní aasoga ní asoga mbata ya. (Pa Fu Rugute ni Ue he 19:4, 11-13) Ka ziazia toro angbe kumbatayo furani, ani yugu gaani nyemuse ayugo tipa Mbori, tipa akuarani aidipase na tipa gu kura aboro.

“Ga Yekova Ngbarago Nga Gaoni Ome”

9, 10. Ginihe nga ngbarago, na gini nduapai duho tipa kadu na ngbarago?

⁹ Yekova nga “gu Mbori duna ngbarago.” (1 Timoteo 1:11, NW; Atambuahe 104:31) Yesu nga Wiri Mbori, ko na ngbarago tipa ka manga gupai Bako akpinyemuhe. (Atambuahe 40:8; AEbere 10:7-9) Na ‘ga Yekova ngbarago nga gaani ome.’—Nemaya 8:10.

¹⁰ Ngbarago nakoda gupai nga padu boro pusiapusia. Gu ngbarago Mbori afuhe naundo rani ani mangi gupai ko akpinyemuhe zavura ti agu aregbo du ani rogo kpakarapai, gberarago, watadu rogo rungosi. Nairiwo gu ngbarago “gu inahe nga ga Mbori” afuhe furani re! (Asanza 2:1-5) Gu ngbarago du ani nani tipa gu bawene ngbanyaa du dagbarani na Mbori, si riipa gu ndikidi inohe gbiati gu idapase du ani nani kuti ga Yesu motumo tumorii. (1 Yoane 2:1, 2) Padu ani nikodikodi rani na awirinarani rogo zegino dunduko nga gu kura ndupai nafu ngbarago furani. (Zefania 3:9; Agai 2:7) Gu maabangirise nga ga Kindo du ani nani gbiati gu bakere momu du berani nga ga takapande wene pangbangaa fu aboro, si nga gu kura apai nasa rani ani duna ngbarago. (Matayo 6:9, 10; 24:14) Na berewe a, gu kurapai nasa rani ani du na ngbarago nga gu maabangirise du tipa nyenye unga. (Yoane 17:3) Wa duhe nga ani na gi ngbatunga maabangirise re berani, si naida ani “du na ngbarago kpaima.”—Pa Fu Rugute ni Ue he 16:15.

Oni Duni Aboro Zereda na Kini Hipai

11, 12. (a) Zereda nga gine? (b) Ginipai ga Mbori zereda amangaha na ani?

¹¹ Zereda nga gu kura papara zuzu toro na si nasa boro ka ní dunga nifudifudi ní ya. Gu barani du ngbangbaturũ yo, ko nga Mbori zereda. Fugoko nakido rani kini yaa: ‘Yekova afú maku fu gako aboro na zereda!’ (Atambuahe 29:11; 1 AKorindo 14:33) Yesu aya fu gako abawiriki wee: “Zereda mi ahe na oni; gi zereda mi afu fu roni.” (Yoane 14:27) Wai gu zereda re arengbe ka undo gako abawiriki?

¹² Gu zereda Yesu afuhe fu gako abawiriki afu ongoda fu berã yó na ki do bete gu gunde nadu tiyó kusayo. Nirengo, i aima gbia zereda baraho ziazia toro azoro ni kuriyó. (Yoane 14:26) Ho ziazia toro angbe ni furani kumbatayo, na Mbori kini karagapai furani kuti gaani akpee, ani nagbia gu bakere “zereda nga ga Mbori” nga gu nafu ongoda fu ngbadurani na berãrani. (AFiripoio 4:6, 7) Kurigure, ga Yekova toro naundo rani ani duna zereda na akuarani aidipase gbiati kura boro.—ARomo 12:18; 1 ATesaroniko 5:13.

13, 14. Ginihe nga hipai, na tipagine si aida hipai ti ni nigbangaha?

¹³ Hipai nga wirina zereda, mbiko si naida ani hipai nigbangaha ki zanga zinga, watadu baraho ani amaabangirani tipa ariapai kumbatayo. Mbori nahipai nigbangaha. (ARomo 9:22-24) Yesu aduna kina ngbatunga gu sino re. Ani rengba arengba ka gbia undo ti gu sino nadu ti Yesu re, bambiko Pauro akepai ki yaa: “Mi abi inapai mbiko gi pai re, ya Yesu Kristo yugu gako gbanga hipai rogo re yo dunduko wa du mi ni barumbatayo, ni kpia pai fu agu yo nikaida pa ko ku mbata yo sa nyenye unga.”—1 Timoteo 1:16.

¹⁴ Gu sino nga hipai nigbangaha, si naundo rani ani hipai fu kura aboro baraho i amanga rani ni gbegberẽe watadu ho i agumba gbegberẽ afugo ni tipa rani. Pauro azungadi aKristano ki yaa: “Oni hi pai ni gbanga ha fu aboro dunduko.” (1 ATesaroniko 5:14) Wa duhe nga ani dunduko nga kpakpa aboro na kini mangi irairapai, ani naida na gupai nga aboro nihipai furani, baraho ani naingi ni kutiyo. Sidu tie, si naida ani mangi bakere asadatise tipa kadu na “gbanga hipai ni ngbarago.”—AKorosaio 1:9-12.

Oni Yugu Mangapase Gbiati Weneringise

15. Gine nga mangapase gbiati weneringise, na oni gumbanga agu akpiapai du tipa agu aboro namangipa akurayo?

¹⁵ I naino mangapase gbiati weneringise ti gu regbo ani ayugo nyemuse fu akurani na kini zi bakure naayó na kini peke agu afugo nanyakasa boro dagba tirani gbiati wene mangapai. Yekova namangapa aboro na kidu na weneringise, kinawo a du Wiriko. (ARomo 2:4; 2 AKorindo 10:1) Mbori na Kristo naida gayó amoyambu duna weneringise na kini mangipa kura aboro. (Mika 6:8; AKorosaio 3:12) Zavura agu aboro naadunga ni airisi Mbori ya, ‘amangi pa [aPauro] bakere gbe.’ (Amokedi 27:3; 28:2) Nirengo, ruhe aru aniya, ani dunduko rengbe arengba ka yugo weneringise fu akuarani ka si du nga ani ‘napeka toro.’

16. Gini kura nduapai duho nga gu rengbe ka fõngbaduraniyo ani yugu weneringise?

¹⁶ Si naida ani du na weneringise zavura ti gu regbo zingi ani mbiko gu gbegberẽ fugo boro nagumbaha furani watadu gu gbegberẽpai boro namangi rani nani. Pauro ayaa: “Oni zingi, ka oni ingi nga ya; ka uru ti nga gaoni zinga ya. Ka oni mbákadi nga gene fu bakitingbanga ya. Ringironi ngbá angba fu akuaroni, yee kpotoroni yo, oni nivú akuaroni avu, a wa Mbori avu roni rogo Kristo yo a.” (AEfeso 4:26, 27, 32) Ngbaha angba ani yugu weneringise tipa agu aboro narungo be aʹasada. Nirengo, ka gu Kristano namangasunge rogo dungurati nibakumba kpa ti ruga gu boro aidanga ka mangapai kuti agu arugute nga ga “wenepai . . . [na ga] rurupai na [na ga] rengo” ya mbiko gupai nga ko nagunde agunde ya ko ka ndu ka ba gberarago ti gu boro re, anga weneringise ngaha te.—AEfeso 5:9.

17, 18. Gine nga wene mangaapai, na gini mangapai du gi sino re nani kurii gaani raka?

¹⁷ Wene sino niyuguyuguhe ho boro amanga akurani ni rogo weneringise. Mbori nga boro weneringise, na gako mangaapai dunduko nikina wenehe. (Atambuahe 25:8; Zekaraya 9:17) Ga Yesu mangapai adu niwenehe na ko aduna gu sino tiko nga ga gigiri mangapai. Wa vura duhe wo, regbo adu kinaho ko aaidanga i yambu ko na gu fugo nga “Wene” nigu rimo fuuyó ho fu boro tipa gani sunge te, nga gu regbo aboro ayambu ko nga “Wene Bayugupai.” (Marako 10:17, 18) Si aduwo mbiko kina Mbori sa ko abiko niboro wene sino rogo apai dunduko.

¹⁸ Pa manga ani wenepai nikpakarakpakaraha mbiko gu ingapai ani adihe ti atitarani. (ARomo 5:12) Wa vura duhe wo, ani rengbe arengba kadu na gi sino re tirani ka si du nga ani nasana Mbori tipa ko ‘raba rani na wene sarangbanga.’ (Atambuahe 119:66) Pauro apepai fu agu akurako aidipase nadu Roma yo ki yaa: “Mi rugu tire na paroni ni tire a, ya oni hiki tigaoni be wene apai, ki hiki be inahe dũ.” (ARomo 15:14) Si naida gupai nga, gu babiapai nga Kristano, ní duwa ka ní “kpinyemu wene sino.” (Tito 1:7, 8, NW) Ka si du nga ani mbu ziazia toro si niingbe furani kumbatayo, aboro nika ino rani tipa gu wene sino du tirani, na Yekova ki ‘tingidi parani sa wenepai.’—Nemaya 5:19; 13:31.

“Ndikidi Idapase”

19. Ringbisihe kuti AEbere 11:1, gine nga idapase?

¹⁹ Idapase nga papara zuzu toro i asaha rogo Ziazia Kekeapai nga “du ngangara.” Idapase nga guhe “du aboro na maabangirise mbiko ho, nga wisiga pa agu ahe i abi nga ni bangirise ya.” (AEbere 11:1) Ka si du nga ani na idapase tirani, zanga kapa, ani nabi agu apai abi dunduko Yekova nakidopaha, nga ko amangaha amanga. Ho boro aidapa agu ahe ni ní abingoho nibangirini ya, si nitihe nayugo gupai nga agu ahe re kinaho ti ni. Nikpiapai, agu ahe du pati rani rogo zegino, si nayugo gupai nga Mbori kinaho nakusihe. Gure nga gu ngbatunga idapase nikadu tirani ka si du nga ani napeka ziazia toro.

20. Ginihe nga “gu ingapai ninaye dedede ka manga rani,” na wai rengbe ani ka nehe gbiati gu mangapai nga ga borose?

²⁰ Zanga idapase nga “gu ingapai ninaye dedede ka manga rani.” (AEbere 12:1) Si naida ani kido kuti ga Mbori toro wa ka ani ruho ka mbu gu mangapai nga ga borose, nyemu aũzegino, na gu iraira ayugopai rengbe ka gbarasa gaani idapase. (AKorosaio 2:8; 1 Timoteo 6:9, 10; 2 Timoteo 4:3-5) Ga Mbori toro nasonosa gu idapase areme rogo gako amoyambu yo duwa kina gu idapase nadu ti agu aboro nadumbata fu rago aKristano na gu kurayo du payo nikekehe rogo Ziazia Kekeapai. (AEbere 11:2-40) Gu “ndikidi idapase” du berani, nga gu adunga na biriki ti ni ya, si nanyakasa gu idapase du be kura aboro.—1 Timoteo 1:5; AEbere 13:7.

Oni Duna Zera Gbiati Rugatise

21, 22. Gine nga zera, na tipagine si aida ani du na gu sino re ti ni?

²¹ Zera nga ka mangapai rogo pazereda, angianga niimisiringbaduse ya. Gu kura sino Mbori berewe a nga, ko azinganga niipo te. Ani naino gipai re mbiko Yesu. Ko angia gu kumba nadu nibayee ko, na sinoko adu teketeke wakina ga Yekova. (Matayo 11:28-30; Yoane 1:18; 5:19) Ginipai tie si aidaha berani nga ga Mbori amoyambu?

²² Nidu ani ni aKristano, si naida ani du ‘zezeredii fu aboro dũ.’ (Tito 3:2) Si naida ani du zezeredii na aboro ho ani atungusapai ni fuyó. Agu aboro duna inohe rogo toroyo, si naida i niirugu gu Kristano ingipai ni “zera.” (AGaratio 6:1) Ani dunduko si aida ani kodi berãni kuti gu kpamiatise nga ga aKristano si du niwenehe nimanga ani pai rogo “umbasiti na zera.” (AEfeso 4:1-3) Ani rengbe kadu na zera ka si du nga ani napeka toro na kidu na rugatise.

23, 24. Ginihe nga rugatise, na wai si aundo rani?

²³ Ho du ani ni na rugatise, si nabanda rani ti gbegberẽ aberã, gbegberẽ afugo, na ti gbegberẽ mangapai. Yekova ayawee “mi asungu zaa ki ka ni pare” ti gu regbo aBabero agberesi Yerusarema. (Yesaya 42:14) Wiriko ‘ahe kpiapai fu rani’ ani du na gu rugatise ko adu nani ti gu regbo aboro aarungosi ko. Na gu mokedi nangia Petero arugu akurako aKristano i “kúsi rugatise” rogo gayó inohe.—1 Petero 2:21-23; 2 Petero 1:5-8.

²⁴ Si naida agu aKristano namangasunge ni abaakumba rogo dungurati du na rugatise. (Tito 1:7, 8) Nirengo, agu aboro dunduko ziazia toro agbe fuyó kumbatayo, si naida i du na rugatise na ki ne wasiwasi mangapai, gbegberẽ afugo, watadu gu kura mangapai rengbe ka sa gupai nga ka Yekova idinga na boro ya. Ka si du nga ani mbugene fu ga Mbori toro si sonosi rugatise rogo rani yo, kura aboro nika inoaino nga ani na rugatise ti gaani afugo na gaani sino mangapai.

Oni Kpatagara Kuti Pekafuo Ziazia Toro

25, 26. Wai rengbe pa peka ani fuo ziazia toro ka mangapai na gaani pagume na Mbori gbiati gu maabangirise du ani nani kumbatayo?

²⁵ Ka ani apekafuo ziazia toro, ani nikadu nikakaka abatakipandepa Kindo. (Amokedi 18:24-26) Ani nikadu na ngbarago ka kodatirani na akuarani. Na agu aboro kakuti sinombori, i nikadu na ngbarago a tipa ka kodatiyo na ani. Nidu ani ni agu aboro ziazia toro angbe fuyó kumbatayo, si naida ani du a ni agu aboro akurayó aidipase agbia ngarasaro mbiko yó. (AFiripoio 2:1-4) Anga wo si aida aKristano dunduko du tee?

²⁶ Rogo gi zegino Satana azogaha re, si nitaatapai ka pekafuo ziazia toro te. (1 Yoane 5:19) Wa vura duhe wo, amirioni aboro namangaha amanga areme. Ka ani kido kuti Yekova na ngbaduraniyo dunduko, ani nikadu na ngbarago rogo raka yo tona kina awere na kini ta nyeanye kindi ngba agu agene nga ga Yekova Mbori, nga gu Boro nafu ziazia toro fu aboro.—Atambuahe 128:1; Asanza 3:5, 6.

Gine Nga Gaoni Karagapai?

• Ginihe pa ‘péka toro’ amangaha na gaani pagume na Mbori gbiati Wiriko?

• Apapara zuzu ziazia toro nga gini asino?

• Gini bete agene rengbe ani ka yugo zuzu ga Mbori toro ngbaha?

• Ginihe pa ta ani na ziazia toro amangaha na gaani raka awere gbiati gu maabangirise du ani nani kumbatayo?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]

Ani yugu weneringise rogo agu afugo du na undo ti ni gbiati rogo mangapai yo