Oni Mangi Sunge Tungusa Wene Pangbanga

1. Tipagine rengbe ani ti ni ka ya Yekova nga bambata bakere batungusi wene pangbanga?

BATUNGUSIPAI nga gu boro natungusa ga Mbori wene pangbanga. Yekova Mbori nga bambata batungusi wene pangbanga naatona tungusaha. Nibasa fuo bambata avungurani samungu, Yekova atakipande wene pangbanga nga i nika gberesa gu wo nga Satana Bakitingbanga kusayo. (Bam. P. 3:15) Vuru kama agarã yo, Yekova arugu ruru akumba i kepai tipa wai si adu nga i nika dia gbarasarimo tiko kusayo, wai i nika dia gu gbegberẽpai Satana aye nani kusayo, na wai aboro nika gbia gu momu berewe Adamu na Eva agberesipaha.

2. (a) Ginipai amaraika amangaha nibipa sunge tungusa wene pangbanga? (b) Gini kpiapai Yesu amoihe fu abatungusi wene pangbanga?

² Amaraika a nga abatungusi wene pangbanga. I nitiyo natungusa wene pangbanga na kini undo aboro i gbataka wene pangbanga. (Rk. 1:19; 2:10; Amo. 8:26, 27, 35; Yugo. 14:6) Ginipai du tipa bakumba maraika nga Mikaere? Ho Yesu adu ni auru kpotosende, ko amoi wene kpiapai nga ga tungusa wene pangbanga fu aboro. Gako kpiapai nayugo gupai nga si naida sunge tungusapai du ninyanyakipa sunge furani.—Rk. 4:16-21.

3. (a) Gu wene pangbanga ani agbandakaha nga gine? (b) Gini asanahe ani aida ka inopai tipaha wangia ani abatungusi wene pangbanga?

³ Yesu azinahe fu gako abawiriki i duni abatungusi wene pangbanga. (Mt. 28:19, 20; Amo. 1:8) Gu mokedi nangia Pauro arugu gako badiasunge nangia Timoteo ki yaa: “Mo mángi sunge batungusipai, mo dígisi ga mangaapai.” (2 Tim. 4:5) Gu wene pangbanga si aida ani gbataka ha wangia ani apefuo Yesu nga gine? Gi wene pangbanga re nakoda gu kido nga gu Barani du ngbangbaturũ yo nakpinyemu rani. (Yo. 3:16; 1 Pet. 5:7) Gu bangua gene Yekova Mbori ayugo gako nyemuse ngbaha nga vurube gako Kindo. Sidu tie, ani na ngbarago kaa pe gupai fu aboro nga, agu aboro dunduko nara kutiibe ga Mbori Kindo, na kini gisangbako, na kini mangi rurupai i rengbe arengba kadu wa abakureako. (Tam. 15:1, 2) Nirengo, ga Yekova ringbisapai du nga ka nyasa riipa arungo dunduko. Ko nika dia gu imisiri naye be berãpa agu apai namangi rani kusayo. Nangba gi wene pangbanga re! (Yes. 65:17) Wangia ani abatungusi wene pangbanga, ani wisigingo akaragapai kuti nyanyakipa asanahe ue nga: Tipagine duhe ti ni areme ninyanyakipa pai aboro gi wene pangbanga? Na wai rengbe ani kadu na diabese rogo sunge tungusa wene pangbanga?

TIPAGINE SI AIDA ABORO GI WENE PANGBANGA TI NI?

4. Gini ziree apangbanga aboro naapehe ti kura aregbo tipa Mbori?

⁴ Oni bingo gupai nga, i ya furoni wee baroni ima mbu roni na gaoni aborokporo. Ani ya agu aboro nayaa i iniko nayaa ko aidanga na aboro te, irarukö nga ko, na kingia gbegberẽ sino boro. Aguyo rengbe ka sa ro mo idi kuti gupai nga si aidanga mo naamanga ome tipa kaa fura na bamo te bambiko ko aima kpi. Nirengo, dungu aboro i apepai wa gure fuyo tipa Mbori. I nayaa si ima kpakara ka inopai tipa Mbori, watadu ko nga gbegberẽ sino boro. Nikpiapai, abarumbatayo rogo pambori nayaa Mbori nika mbusa gbegberẽ aboro nyeanye kindi rogo ba mbusa yo. Aguyo nayaa ko du naye na agu agberango namanga aboro. Wa vura duhe nga agi agberango re na imo wene aboro na gbegberẽyo, i nayaa si nga mbusa be Mbori.

5, 6. Wai du gu yugopai nga ahe akuru nisaha na gu ziree yugopai nga ga apambori na ome kurii aboro?

⁵ Agu akurayo nayaa Mbori ti ni te. Nibi gipai re, ani makianga gu yugopai nga ahe akuru nisaha. Agu aboro idi kuti gupai re i nayaa raka aenge nisaha. I nayaa Bakusiahe ti ni te. Agu akurayo nayawee aboro nga gu kura anyaa, si du ka si airiwongo ti ni ya ka aboro tona ka mangapai wa anyaa. I nayaa ho kere gbegberẽ sino boro azoga rurungbura aboro ni, i namanga kina gupai si aida boro niimangihe. Si du si airiwongo ti ni ka bi gupai dungu aboro idi kuti gupai nga iraira mangapai nikadu ti aregbo dũ na ani. Sidu tie, agu aboro idi kuti gupai nga ahe akuru nisaha, i ndikidi namaabangirise te.

⁶ Zanga kapa, gu yugopai nga ahe akuru nisaha na gu ziree yugopai nga ga apambori, si ima fubee sa gu rungo aboro agbiatiyo nani tigi yangada areme re. (Rom. 1:28-31; 2 Tim. 3:1-5) Gu yugopai nga ga aboro re ayengo na ndikidi wene pangbanga te. Kuba gure, a wa gu mokedi nangia Pauro afura tipaha, i mbu aboro i du na “bitimo ti gayo rugatise na pai, i kpara yo ti ga Mbori unga.” (Ef. 4:17-19) Kurigure, gu yugopai nga ahe akuru nisaha si ima ká na aboro ti dia gu wene pangbanga naenga ti Mbori.—Oni gedi AEfeso 2:11-13.

7, 8. Gini bangisa gene rengbe aboro ngbaha ka wirika wene pangbanga?

⁷ Tipa aboro mbakadipai dagbayo na Mbori, i duwa ka i idi kuti gupai nga Yekova kina ti ni na wene nduapai kinaho si aida i mbedi ti ni naako. Ani rengbe ka undo yó i gbia inohe ningarasa ani yó i wisigipai tipa kusikusiahe. Ho aboro awirikapai ni tipa ka inopai tipa kusikusiahe, i nawirikapai tipa ga Mbori tatamana na ome. (Rom. 1:19, 20) Tipa ka undo aboro tipa i inipai tipa wai Bakere Bakusiahe akusi ahe ngba iiriwo gene, ani rengbe ka mangasunge na agu aburosua du ue nga Was Life Created? na The Origin of Life—Five Questions Worth Asking. Wa vura duhe wo, agu aboro nawirikapai tipa kusikusiahe i arengbanga ka gbia akaragapai kuti gu nyanyakipa asanahe duwa: Tipagine Mbori ambugene ti ni fu arungo? Ga Mbori ringbisapai nga gine tipa kpotosende? na Ya mo Mbori naberãpa re?

⁸ Gu bangisa gene rengbe aboro ngbaha ka wirika wene pangbanga tipa Mbori na gako ringbisapai nga vurube wisigo Ziazia Kekeapai. Nairiwo gu momu du berani nga ka undo aboro i gbia akaragapai sa gayo asanahe! Ono tie, ka ani aida pai zi ngbadu agu aboro nadegatuyo furani, si aidanga ani pe kina arengo gbua fuyo te, ono ani zungodi yó a. (2 Tim. 3:14) Ani rengbe kada niwene abazungodi aboro ka ani apekafuo ga Yesu kpiapai. Tipagine ko adu ti ni na diabese? Ko anaamangasunge na asanahe ngba wene gene. Wai gu rengbe ani ka wirika ko?

WENE ABATUNGUSIPAI NAMANGASUNE NA ASANAHE NGBA WENE GENE

9. Ka ani aida ka undo aboro rogo toro yo, ginipai si aida ani mangihe?

⁹ Tipagine si aida ani mangisunge ti ni na asanahe ba tungusapai yo wa Yesu? Sidu, ani makianga gipai re: Munganga ya foro wee ní na wene pangbanga ngbani foro nga ní ima rengba ka husa ga kaza ka ní gbaro. Mo ima rengba ka ida kuti gani pai. Ono ginipai rengbe ka manga ka ní pe gipai re foro mbata fu ní sana ro tipa gu kaza namanga ro? Sidu, si nawira wa mo dunga naa kido kuti ní te. Ka si vura du nga gu munganga re ima duna bakere inohe, si naida ní sana ro na ki degetuni tipa ka giapa gamo kaza mbata fu ní mangi gupai rengbe ka undo ro. Teketeke a, ka ani aida ka undo aboro i gi gu wene pangbanga nga ga Kindo, si naida ani mangisunge na asanahe wenengai. Ani rengbe ka undoyo sa kina gu ka ani ini agu apai du tipa yó rogo toro yo.

10, 11. Ginipai ani narengbe ka mangaha nipeka ani fuo ga Yesu yugopai?

¹⁰ Yesu aima ino gupai nga wene mangasunge na asanahe aundongo kina bayugupai sa ní inipai tipa gu boro ní ayugopai funi te, ono si nasa gu boro re a ní nifura. Nikpiapai, ho Yesu aida ka yugopai ni fu gako abawiriki tipa umbasitise, ko asanayo mbata na gu sanahe nasayo i berẽkuriihe. (Mk. 9:33) Tipa Yesu yugupai fu Petero tipa ko berẽkurii bangua arugute, ko asanako na sanahe. (Mt. 17:24-26) Ti kura regbo, ho Yesu aida ka ino gupai ni naadu ngbadu gako abawiriki yo, ko asanayo na dungu asanahe tipa ka ino gayo bipai. (Oni gedi Matayo 16:13-17.) Yesu aapenga kina gupai sa fu aboro si aida i mangihe te, ko amangisunge na asanahe a. Ko afõngbadu aboro yo i di wene pangbanga kugume na ki mangi ariapai rogo gayo raka yo.

¹¹ Ho ani awirika Yesu ni nimanga ani sunge na asanahe wenengai, ani namangaapai kandara biata. Ani naino wai rengbe ani ka undo aboro, ka diabe agu aboro naida ka zarani ti fugo, na ka yugopai fu aboro umbasitise i ini wai rengbe yó ka gbia undo nitiyo. Ani bingo akpiapai biata nayugo wai rengbe ani ka mangasunge na asanahe ngba wene gene.

12-14. Wai rengbe oni ka undo gude tipa u du ngangara tipa ka tungusa wene pangbanga? Oni funga kpiapai.

¹² Bambata Kpiapai: Wangia oni vungugude, ginipai ka oni mangihe ka wironi ya ní arengbanga ka songoda gani ida kuti kusikusiahe fu kurani sukuru yo te? Zanga kapa oni duadu na nyemu ka undo ní ní duna kido tipa ka tungusa wene pangbanga. Kuba gupai nga oni bira ní watadu ka fu rugute funi niipo, si angba gbe ka oni pekefuo ga Yesu kpiapai na ki sana ní na agu asanahe rengbe ka sani ní berẽ. Wai rengbe oni ka mangaha?

¹³ Fuo oni gedipai nani rogo gu burosua nga Origin of Life, oni rengbe ka sana ní nga ginipai ní nabihe nga si rengbe ka sa boro ní berẽ. Oni ngarasi ru u ini ndu agu apai nasa ru u idi kuti Bakusiahe, na ndu gupai u aida ka manga gupai ko akpinyemuhe ti ni. (Rom. 12:2) Si naida wironi ini gupai nga si aidanga gani nduapai du wakina gaoni te.

¹⁴ Oni sakipai fu wironi nga ho ní kaa fura ni na kurani sukuru yo, ní peke kina fuo gu kpiapai oni nimangihe. Gere nga ní rengbe ka ngerarii bete agu arengo duho na ki sana agu asanahe nasa boro ní berẽ. Nikpiapai, ní rengbe ka sana kurani ní gedi gu sanduki duti kpewaraga 21 rogo gu burosua nga Origin of Life. Fuani, wironi rengbe ka sanahe nga, “Ya mo rengo du nga DNA rengbe ka igo dungu apai tipa boro kisusi gu kompiuta narengbe ka igoho areme?” Si nawira wa gu kurani re nika karagapai nga ii. Fuani ní rengbe ka sanahe nga, “Kangia agu aboro nambakada kompiuta arengbanga ka mbakada he wa gure te, wai tie rengbe guhe aberãnga ya ka mbakada tihe wa gure?” Tipa ka undo wironi rago ngba tiní gbe ho ní afura ni na kurani tipa gani idapase, oni mangi gi kpiapai re dedede nani rogo mangimangipai yo. Ka oni raba ní ní ini ka mangasunge na asanahe wenengai, oni nika undo ní tipa ní mangi sunge tungusapai wenengai.

15. Wai rengbe ani ka mangasunge na asanahe tipa ka undo agu aboro nayaa Mbori ti ni te?

¹⁵ Ue Kpiapai: Ani naagbia tirani agbia na agu aboro gene tungusapai yo nayaa Mbori ti ni te. Nikpiapai, boro ima rengba ka ya furani ní nga gu boro nayaa Mbori ti ni te. Kuba gupai nga gu gani pai re za rani ti fugo nani, ani rengbe ka sana ní ngba wene gene tipa ka ino aregbo wai ní nadihe kuti gi ida re na nduhe angia gine. Fuo dega ani turani funi na ki tambua ní tipa dia ní regbo ka berãkurii gipai re, ani rengbe ka sana ní singia rago rengbe ka ngba tiní ka geda gupai nayugoho nga boro kinaho raka aenge tiní. Kangia ní na nyemu ka degatuni, si nawira wa ní arengbanga ka ká gu gopai nayugopa enga raka te. Fuani ani rengbe ka fu gu burosua funi nga Was Life Created? watadu gu nga Origin of Life. Ka oni sana ní ngba wene gene, si rengbe kadu wakina gu rifungura nazaka ngbadu boroyo tipa wene pangbanga.

16. Tipagine si aidanga ani mbu gu boro ani awisigopai ti ni nani ní naageda kina gupai du ni kekehe ya?

¹⁶ Biata Kpiapai: Ho ani awisigo Ziazia Kekeapai ni na boro, si aidanga ní naakaraga kina gupai du nikekehe rogo gu buku ani awisigoho nani te. Ono tie, ka ani mangihe wo ani rengbe ka kiso gene beni ka ní sononga rogo toro yo ya. Tipagine? Bambiko ka ní akaraga kina agu apai du nikekehe zanga ní berẽkuriihe, tara rengo rimingo kurogo ní yo te. Ní rengbe kadu wakina gu ngua nakpi ti regbo kpakarapai. (Mt. 13:20, 21) Tipa ka ne gi sangbanapai re, si naida ani sana gu boro ani awisigopai nani tipa gu bipai du ní nani tipa gupai ní awirikaha. Si naida oni asadi ka ino singia ní idi kuti gu memeapai re. Gu nyakipaha gbe nga, ní gumba ndu gupai idi ní ti ni kuti ni watadu ní aidanga ti ni kuti ni ya. Fuani, oni undo ní ní berẽkurii agu averesi re tipa wa ka ní dakuti rengo nisani. (Eb. 5:14) Ka ani mangisunge na asanahe ngba wene gene, agu aboro ani ayugopai fuyo nika nyaka rogo idapase yo na kidu na diabese be agu aboro nabisirapa yó watadu naida ka ingisa yó. (Koro. 2:6-8) Ginipai berewe rengbe ani ka mangaha ka digiso gaani sunge tungusapai?

WENE ABATUNGUSIPAI NAUNDO AKURAYO

17, 18. Ho oni andu ni na wirina batungusapai yo, wai rengbe oni ka mangasunge kina sa?

¹⁷ Yesu akedi gako abawiriki niba ue ue i ndu ka tungusapai. (Mk. 6:7; Rk. 10:1) Kusa, gu mokedi nangia Pauro afura tipa ‘abadiasunge’ nga aguyo ‘namangisunge naako rogo wene pangbanga.’ (Frp. 4:3) Rogo gu garã nangia 1953, riigbu atona kparakpara mbakadapai nga abatungusipai rengbe ka undo akurayo i ini tungusapai.

¹⁸ Ho oni andu ni na wirina batungusapai yo, wai rengbe oni ka mangasunge kina sa? (Oni gedi 1 AKorindo 3:6-9.) Oni gbata gu veresi rogo gaoni Ziazia Kekeapai kuaroni agedaha. Oni moiberã roni wenengai ho gaoni badiasunge afura ni watadu irakporo. Oni moiberã roni wenengai ho ní asakapai ni mbiko si rengbe kadu nga si naida oni songodi ní ho ní ata tiní ni na pai. (Batu. 4:12) Ono oni duna rubangirise ki zanga defugo ngba ní ho ní asakarogopai yo ni wenengai. Ka oni defugo ngbani oni rengbe ka ba gberarago tiní watadu ka vundo rii irakporo yo. Si agberãnga oni fu karagapai sa watadu ue te, ono tifuo gure oni mbu gaoni badiasunge ní susi kumbatayo na fugo.

19. Ginipai si aida ani tingidihe, na tipagine?

¹⁹ Wai rengbe oni na gaoni badiasunge ka undo tironi ho oni andu ni kporo na kporo? Si angba gbe ka oni mangisunge na gu regbo re tipa ka sakapai tipa wai rengbe oni ka mbakada gupai oni andu ka gumbaha. Oni duna rubangirise ka zanga fura gbegberẽ bara agu aboro du rogo gaoni dagbarago. Wakina gure a, ani ne gu gbina nga ka berã kina pa gu gbegberẽ asino du ti akuarani abatungusipai. (Snz. 18:24) Si naida ani tingidi gupai nga i akusi rani rogo nvutu sende yo. Yekova yugu weneringise furani arẽnga ani tipaha ya nifuko gu sunge furani nga ga tungusa wene pangbanga. (Oni gedi 2 AKorindo 4:1, 7.) Ani dunduko yugungo gaani tambuahe ayugo tipa gu momu re nimanga ani gu sunge nga ga tungusa wene pangbanga wenengai.