Watchtower UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
Watchtower
UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
IsiZulu
  • IBHAYIBHELI
  • IZINCWADI
  • IMIHLANGANO
  • g94 10/8 k. 5-k. 15 isig. 9
  • Ubaba “Wakhishwa Yibhomu Le-athomu Ejele”

Ayikho ividiyo kulokhu okukhethile.

Uxolo, kube nenkinga ekufakeni ividiyo oyifunayo.

  • Ubaba “Wakhishwa Yibhomu Le-athomu Ejele”
  • I-Phaphama!—1994
  • Izihlokwana
  • Indaba Ethi Ayifane
  • Ukufuna Injongo
  • Ukuthola Injongo Ekuphileni
  • Ukuphila Njengezikhonzi Zesikhathi Esigcwele
  • Ukuboshwa Kwabazali Bami
  • Lapho Kuqhuma Ibhomu
  • Ukholo Lwakhe Lwalusaqinile
  • Ukwethembeka Kuze Kube Sekupheleni
  • Amashumi Eminyaka Enkonzo Eqhubekayo
  • UJehova Akazishiyi Izinceku Zakhe
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-1988
  • Ukusuka Ekukhulekeleni Umbusi Ukuya Ekukhulekeleni Kweqiniso
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova-1998
  • Isibonelo SikaBaba Sokwethembeka
    I-Phaphama!—1993
  • Ngasizwa Ukunqoba Amahloni
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka—2000
Bheka Okunye
I-Phaphama!—1994
g94 10/8 k. 5-k. 15 isig. 9

Ubaba “Wakhishwa Yibhomu Le-athomu Ejele”

Ngo-8:15 ekuseni ngo-August 6, 1945, kwaqhuma ibhomu le-athomu eHiroshima, eJapane, labhubhisa idolobha futhi labulala amashumi ezinkulungwane zezakhamuzi zakhona. Ubaba wayenqabile ukukhulekela umbusi nokusekela isimiso sezempi saseJapane, ngakho ngalesosikhathi wayevalelwe ejele laseHiroshima.

UBABA wayevame ukuchaza okwenzeka ekuseni ngalolosuku olukhumbulekayo. Wathi: “Ukukhanya kwabaneka ophahleni lwangaphakathi lwesitokisi sami. Khona-ke ngezwa umsindo osabekayo njengokungathi zonke izintaba zaziwe ngasikhathi sinye. Ngokuphazima kweso isitokisi sasitshekelwa isigayegaye sobumnyama. Ngafihla ikhanda ngaphansi kukamatilasi ukuze ngibalekele okwakubonakala njengesisi esimnyama.

“Ngemva kwemizuzu eyisikhombisa noma eyisishiyagalombili, ngaphakamisa ikhanda ngaphansi kukamatilasi ngathola ukuthi ‘isisi’ sase sinyamalele. Kwase kukhanya futhi. Kwakuwe izinto ezaziseshalofini nothuli oluningi, zabangela umonakalo omkhulu. Ngenxa yodonga oluphakeme olwaluzungeze lelijele, akungenanga mlilo ovela ngaphandle.

“Ngalunguza efasiteleni elingemuva futhi ngashaqeka! Izindawo zokusebenzela zasejele nezakhiwo zokhuni konke kwakushabalele. Ngase ngilunguza efasiteleni elincane langaphambili. Izitokisi zesakhiwo esingaphesheya zazishabalele. Iziboshwa ezasinda zazikhalela usizo. Kwakunokwesaba netwetwe—isimo sokudideka nokwesaba okukhulu.”

Njengomfana kwakungithakazelisa ukulalela ubaba elandisa ngalokho ayekubiza ngokuthi “ukukhishwa yibhomu le-athomu ejele.” Wayelandisa lendaba ngaphandle kwemizwa yecala, ngoba wayeboshwe ngokungafanele. Ngaphambi kokuba ngilandise ngokumangalelwa kukababa nendlela aphathwa ngayo phakathi neminyaka yokuvalelwa kwakhe, ake ngichaze ukuthi abazali bami bahlangana kanjani ne-Todaisha, njengoba ngalesosikhathi yayibizwa kanjalo i-Watch Tower Bible and Tract Society eJapane.

Ukufuna Injongo

Ubaba wayekuthanda ukufunda, ngakho esemncane wafuna indlela yokuzithuthukisa. Lapho esesebangeni lesithathu lesikole sabaqalayo, weqa kubo e-Ishinomori enyakatho-mpumalanga yeJapane. Njengoba ayenemali elingene uhambo olulodwa kuphela, wagibela isitimela esiya eTokyo, lapho ayezimisele ukuba isisebenzi khona kwaShigenobu Okuma, owayebe undunankulu waseJapane izikhathi ezimbili. Kodwa lapho lomfana wasemaphandleni ogqoke amanikiniki efika emzini kaMnu. Okuma, isicelo sakhe somsebenzi senqatshwa. Kamuva ubaba wathola umsebenzi esitolo esithile sobisi ayezohlala kuso.

Lapho esemusha, ubaba waqala ukuba khona ezinkulumweni zabaholi bezombangazwe nezazi. Kwenye inkulumo kwathiwa iBhayibheli liyincwadi ebaluleke kakhulu. Ngakho ubaba wathola iBhayibheli, elalinezikhombo nebalazwe leBhayibheli. Kwamhlaba umxhwele kakhulu ayekufunda futhi washukumiseleka ukuba afune ukwenza umsebenzi owawungazuzisa sonke isintu.

Ekugcineni ubaba wabuyela ekhaya, futhi ngo-April 1931, lapho eneminyaka engu-24, washada noHagino oneminyaka engu-17 ubudala. Ngokushesha ngemva kokushada kukababa, isihlobo esithile samthumelela izincwadi ezinyatheliswa i-Todaisha. Ehlabeke umxhwele ngalokho ayekufunda, ubaba wabhalela i-Todaisha eTokyo. Ngo-June 1931 isikhonzi sesikhathi esigcwele saseSendai okuthiwa uMatsue Ishii samvakashela e-Ishinomori.a Ubaba wamukela izincwadi eziningana kuso ezazihlanganisa nezithi The Harp of God, Creation, nethi Government.

Ukuthola Injongo Ekuphileni

Ngokushesha nje ubaba wabona ukuthi izimfundiso ezihlukahlukene zesonto, njengokuthi umuntu unomphefumulo ongafi, ababi bashiswa phakade esihogweni somlilo, nokuthi uMdali unguNkulunkulu onguziqu-zintathu, zazingamanga. (UmShumayeli 9:5, 10; Hezekeli 18:4; Johane 14:28) Waqaphela nokuthi lelizwe lalizophela. (1 Johane 2:17) Efuna ukwazi okufanele akwenze, wathintana nommeleli omisiwe we-Todaisha owamvakashela ngo-August 1931, futhi ngenxa yezingxoxo zabo, ubaba wabhapathizwa wayesenquma ukuba isikhonzi sikaJehova sesikhathi esigcwele.

Ngemva kwezingxoxo ezengeziwe, umama naye wagculiseka ukuthi ayekufunde eBhayibhelini kwakuyiqiniso. Wanikezela ukuphila kwakhe kuJehova futhi wabhapathizwa ngo-October 1931. Lapho ubaba ethengisa indawo yakhe, izihlobo zakhe zazicabanga ukuthi uyahlanya.

Ukuphila Njengezikhonzi Zesikhathi Esigcwele

Ubaba washiyela unina yonke imali ayeyithole ngokuthengisa indawo yakhe, futhi yena nomama baya eTokyo ngo-November 1931. Nakuba babengatholanga ziqondiso ngendlela yokukhuluma nabanye ngezindaba ezinhle zoMbuso, baqala ukushumayela ngemva kosuku abafika ngalo.—Mathewu 24:14.

Ukuphila kwabo kwakungelula. Kwakunzima ikakhulukazi kumama owayeneminyaka engu-17 kuphela ngalesosikhathi. Babengekho abanye oFakazi, ingekho imihlangano, futhi kungekho bandla—kunesimiso nje sansuku zonke sokusakaza izincwadi zeBhayibheli endlini ngendlu kusukela ngo-9:00 ekuseni kuya ku-4:00 ntambama.

Ngo-1933 isabelo sabo sokushumayela sashintshelwa eKobe besuswa eTokyo. Ngazalelwa lapho ngo-February 9, 1934. Umama wazikhandla enkonzweni kwaze kwaba inyanga eyodwa ngaphambi kokuba ngizalwe. Ngemva kwalokho abazali bami bathuthela eYamaguchi, kamuva e-Ube, base beya eKure, futhi ekugcineni baya eHiroshima, beshumayela endaweni ngayinye isikhathi esingangonyaka.

Ukuboshwa Kwabazali Bami

Njengoba ukukhuthazwa kwesimiso sempi saseJapane kwakukhula, izincwadi ze-Watch Tower Society zavinjelwa futhi oFakazi babhekwa ngeso elibukhali i-Special Secret Service Police. Khona-ke, ngo-June 21, 1939, kwaqoqwa izikhonzi zesikhathi esigcwele zoFakazi BakaJehova kulo lonke elaseJapane. Ubaba nomama babephakathi kwalabo ababoshwa. Nganakekelwa ugogo owayehlala e-Ishinomori. Ngemva kokuvalelwa izinyanga eziyisishiyagalombili, umama wakhululwa kodwa walengiselwa isigwebo egadiwe, futhi ekugcineni, ngo-1942, ngakwazi ukuphindela kuye eSendai.

Ngalesosikhathi, ubaba, kanye nabanye oFakazi, waphenyisiswa amaphoyisa omshoshaphansi esiteshini samaphoyisa saseHiroshima. Ngenxa yokuthi benqaba ukukhulekela umbusi noma ukusekela isimiso sempi saseJapane, laboFakazi babhaxabulwa kanzima. Umphenyi wehluleka ukugudlula ubaba ekukhulekeleni uJehova.

Ngemva kokuvalelwa iminyaka engaphezu kwemibili, ubaba wavela phambi kwenkantolo. Phakathi nokunye ukuthethwa kwecala, ijaji labuza: “Miura, ucabangani ngoNdabezitha, uMbusi?”

Ubaba waphendula: “UNdabezitha, uMbusi, naye uyinzalo ka-Adamu futhi ungumuntu ofayo, ongaphelele.” Lawomazwi ashaqisa umlobi wasenkantolo kangangokuthi wahluleka ukuwabhala. Phela, amaJapane amaningi ngalesosikhathi ayekholelwa ukuthi umbusi ungunkulunkulu. Ubaba wagwetshwa iminyaka emihlanu ejele, futhi ijaji lamtshela ukuthi uma engalulahli ukholo lwakhe, wayezodilikelwa ijele.

Ngokushesha ngemva kwalokho, ngo-December 1941, iJapane yahlasela i-United States ePearl Harbor, eHawaii. Kwantuleka ukudla ejele, futhi phakathi nezinyanga zasebusika, ubaba wayengalali ebusuku kumakhaza, ngenxa yokuntula izembatho. Nakuba ayehlukaniswe nabo bonke ubudlelwane obungokomoya, wayelithola iBhayibheli emtatsheni wezincwadi wasejele, futhi ngokulifunda ngokuphindaphindiwe, walondoloza amandla angokomoya.

Lapho Kuqhuma Ibhomu

Ekuseni ngo-August 6, 1945, isiboshwa esithile sasifuna ukushintshana nobaba ngezincwadi. Lokhu kwakwenqatshelwe, kodwa njengoba lesisiboshwa sase sishutheke incwadi yaso esitokisini sikababa, nobaba washutheka incwadi yakhe esitokisini saso. Ngakho kunokuba alandele isimiso sakhe esivamile esasingaguquki ngalolosuku ekuseni, ubaba wayefunda lapho kuqhuma ibhomu. Ngokuvamile wayezobe esendlini yangasese esitokisini sakhe ngalesosikhathi ekuseni. Ngemva kokuqhuma kwebhomu, ubaba wabona ukuthi indawo yendlu yangasese yayicekelwe phansi ukuwa kophahla.

Khona-ke ubaba wayiswa ejele eliseduze lase-Iwakuni. Ngokushesha ngemva kwalokho, iJapane yacela umaluju emaButhweni Ahlangene, futhi ubaba wakhululwa ejele phakathi nesiphithiphithi sangemva kwempi. Waphindela ekhaya e-Ishinomori ngo-December 1945. Impilo yakhe yayiwohlokile. Wayeneminyaka engu-38 kuphela, kodwa wayebukeka njengekhehla. Ekuqaleni ngangingakholelwa ukuthi kwakungubaba.

Ukholo Lwakhe Lwalusaqinile

IJapane yayinesiphithiphithi, futhi sasingazi ukuthi lalishonephi idlanzana elalisele loFakazi abathembekile. Futhi sasingenayo neyodwa incwadi yoFakazi BakaJehova. Nokho, ubaba wangifundisa ngokuqondile eBhayibhelini iqiniso ngoMbuso kaJehova, izwe elisha, nempi esondelayo ye-Armagedoni.—IHubo 37:9-11, 29; Isaya 9:6, 7; 11:6-9; 65:17, 21-24; Daniyeli 2:44; Mathewu 6:9, 10.

Kamuva, lapho ngifundiswa inkolelo-mbono yokuziphendukela kwemvelo esikoleni esiphakeme futhi ngiqala ukungabaza ubukhona bukaNkulunkulu, ubaba wazama ukungiqinisekisa ngobukhona bukaNkulunkulu. Lapho nginqikaza ukukholelwa, ekugcineni wathi: “Abantu abaningi bezwe basekela impi futhi baba necala lokuchitha igazi. Mina nganamathela eqinisweni leBhayibheli futhi angizange ngisekele isimiso sempi, ukukhulekela umbusi, noma impi. Ngakho cabangisisa ukuthi iyiphi indlela yeqiniso yokuphila okufanele uhambe ngayo.”

Njengoba ngangikwazi lokho ubaba ayekufundisa nayephila ngakho futhi ngikuqhathanisa nalokho engangikufunda esikoleni, ngabona ukuthi inkolelo-mbono yokuziphendukela kwemvelo yayingenakuba indlela enengqondo yokucabanga. Nakuba sasingekho isazi sokuziphendukela kwemvelo esasidele ukuphila kwaso ngenxa yezinkolelo zaso, ubaba wayezimisele ukufela ezakhe.

Ngolunye usuku ngo-March 1951, eminyakeni engaphezu kwemihlanu ngemva kokuphela kwempi, ubaba wayefunda iphephandaba i-Asahi. Ngokungazelele wamemeza: “Yebo, bafikile, bafikile!” Wangibonisa iphepha. Kwakuyisihloko esikhuluma ngezithunywa zevangeli zoFakazi BakaJehova ezinhlanu ezazisanda kufika e-Osaka. Echichima injabulo, ubaba wathintana nabephephandaba wathola ukuthi oFakazi BakaJehova babemise ihhovisi legatsha eTokyo. Wathola ikheli futhi wavakashela leligatsha, ngaleyondlela evuselela ubudlelwane nenhlangano kaJehova.

Ukwethembeka Kuze Kube Sekupheleni

Ngo-1952 umkhaya wakithi wathuthela eSendai. Izithunywa zevangeli ze-Watch Tower Society uDonald noMabel Haslett bathuthela lapho ngalowonyaka futhi baqasha indlu ababengaqhubela kuyo iSifundo Se-Nqabayokulinda. Babebane kuphela ababakhona kulowomhlangano wokuqala—abakwaHaslett, ubaba, kanye nami. Kamuva, uShinichi noMasako Tohara, u-Adeline Nako, noLillian Samson bajoyina abakwaHaslett njengezithunywa zevangeli eSendai.

Ngokuba nobudlelwane nalezizithunywa zevangeli, umkhaya wakithi wathuthuka ekwazini iZwi likaNkulunkulu nenhlangano yakhe. Umama, owayephazamiseke okholweni ngenxa yezinto ezazenzeke phakathi nempi, ngokushesha wahlanganyela nathi ekuyeni emihlanganweni nasekuhlanganyeleni enkonzweni yasensimini. Ngashukumiseleka ukuba nginikezele ukuphila kwami ekukhonzeni uJehova uNkulunkulu futhi ngabhapathizwa ngo-April 18, 1953.

Ngemva kwempi ubaba wasebenza njengomthengisi enkampanini ethile yomshuwalense. Naphezu kwemiphumela yokuboshwa kwakhe, eyayihlanganisa ukungasebenzi kahle kwezinso nomfutho ophakeme wegazi, wayenesifiso esinamandla sokuphinde aqale inkonzo yesikhathi esigcwele njengephayona. Wenza kanjalo cishe ngesikhathi engabhapathizwa ngaso. Nakuba impilo ebuthaka yamvimbela ekuqhubekeni isikhathi eside njengephayona, ukushisekela kwakhe inkonzo kwangishukumisela ukuba ngishiye phansi eyunivesithi engangifunda kuyo futhi ngingenele inkonzo yesikhathi esigcwele njengomsebenzi.

U-Isamu Sugiura, insizwa enhle yaseNagoya, wamiswa njengesikhonzi engangizosebenza naso. Ngo-May 1, 1955, saqala inkonzo yethu njengamaphayona akhethekile eBeppu esiQhingini saseKyushu. Ngalesosikhathi kwakunoFakazi abayidlanzana kuphela kuso sonke lesisiqhingi. Manje, ngemva kweminyaka engaphezu kwengu-39, sinezifunda ezingu-15 ezichumayo ngokomoya ezinoFakazi abangaphezu kuka-18 000 kulesisiqhingi. Futhi kulo lonke elaseJapane, sekunoFakazi abangaba ngu-200 000.

Entwasahlobo ka-1956, mina no-Isamu sathola isimemo sokuya e-Watch Tower Bible School of Gilead e-United States. Sachichima injabulo. Nokho, lapho ngihlolwa umzimba ngilungiselela uhambo, odokotela bathola ukuthi nganginesifo sofuba. Ngidumele ngempela, ngaphindela ekhaya eSendai.

Ngalesosikhathi impilo kababa engokomzimba yayisibuthaka kakhulu, futhi wayecambalele ekhaya. Indlu yethu eqashiwe yayinekamelo elilodwa kuphela elingamamitha-skwele angu-30 elinokhaphethi wotshani. Mina nobaba sasilala ndawonye. Njengoba ubaba ayengasakwazi ukusebenza, umama wathwala kanzima enakekela izidingo zethu zezimali.

Ngo-January 1957, uFrederick W. Franz, ngalesosikhathi owayeyiphini likamongameli we-Watch Tower Society, wavakashela eJapane, futhi kwahlelwa umhlangano okhethekile owawuzoba seKyoto. Ubaba wanxusa umama ukuba aye. Nakuba ayenqikaza ukusishiya sigula, wamlalela ubaba futhi waya emhlanganweni.

Ngokushesha ngemva kwalokho isimo sikababa saqala ukuba sibi usuku nosuku. Njengoba sasilele ndawonye, ngaqala ukukhathazeka, futhi ngambuza ukuthi sasizozondla kanjani. Waphendula: “Siye sakhonza uJehova uNkulunkulu, sidela nokuphila kwethu, futhi yena unguNkulunkulu ongumninimandla onke. Ukhathazwa yini? Ngokuqinisekile uJehova uzokulungiselela esikudingayo.” Khona-ke wangiyala ngendlela enomusa kakhulu, ethi: “Hlakulela ukholo oluqinile.”

Ngo-March 24, 1957, ubaba washona ngokuthula. Ngemva komngcwabo ngavakashela inkampani yomshuwalense ayeyisebenzela ukuze ngilungise izindaba nayo. Njengoba ngiphuma, umphathi walelogatsha wanginikeza isikhwama sephepha wayesethi: “Lokhu okukayihlo.”

Lapho ngifika ekhaya ngathola isizumbulu semali ngaphakathi. Kamuva lapho ngibuza lomphathi ngayo, wachaza ukuthi lemali yayivela esikhwameni semali eyayidonswa nyanga zonke eholweni likababa yena engazi. Ngakho amazwi kababa athi “ngokuqinisekile uJehova uzokulungiselela esikudingayo,” agcwaliseka. Lokhu kwaluqinisa ngempela ukholo lwami ekunakekeleni kukaJehova okuyisivikelo.

Amashumi Eminyaka Enkonzo Eqhubekayo

Usizo lwezinto ezibonakalayo lwaleyomali lwangisiza ukuba ngigxile ekululameni ngisekhaya. Ngemva konyaka, ngo-1958, mina nomama samiswa njengamaphayona akhethekile. Kamuva, ngakhonza njengombonisi ojikelezayo eJapane, kwathi ngo-1961, ngaba nelungelo lokuya ezifundweni ezithatha izinyanga eziyishumi zeSikole SaseGileyadi endlunkulu yoFakazi BakaJehova eBrooklyn, eNew York.

Lapho ngiphindela eJapane, ngaqhubeka ngikhonza amabandla njengombonisi ojikelezayo. Khona-ke, ngo-1963, ngashada noYasuko Haba, owayesebenza ehhovisi legatsha loFakazi BakaJehova eTokyo. Wahlanganyela nami emsebenzini wokujikeleza kwaze kwaba ngo-1965, lapho simenyelwa ukuba sizokhonza ehhovisi legatsha eTokyo. Kusukela ngalesosikhathi besikhonza ndawonye—ekuqaleni egatsheni elaliseTokyo, kamuva eNumazu, futhi manje e-Ebina.

Umama wakhonza njengephayona elikhethekile kwaze kwaba ngo-1965. Kusukela ngalesosikhathi ubematasa esiza abantu abaningi bamukele amaqiniso eBhayibheli. Useneminyaka engu-79 ubudala kodwa usaphilaphilile. Siyajabula ukuthi uhlala eduze futhi uhlanganyela ebandleni esikulo eduze nehhovisi legatsha lase-Ebina.

Simbonga ngempela uJehova uNkulunkulu ngokuthi ubaba wasinda ekuqhumeni kwebhomu le-athomu eHiroshima. Walondoloza ukholo lwakhe, futhi kuyisifiso sami ukumamukela ezweni elisha futhi ngimlandise ukuthi sasindiswa kanjani e-Armagedoni, impi ayefuna kangaka ukuyibona. (IsAmbulo 16:14, 16; 21:3, 4)—Njengoba ilandiswa uTsutomu Miura.

[Umbhalo waphansi]

a Ukuze uthole indaba yokuphila kaMatsue Ishii, siza ubheke INqabayokulinda ka-May 1, 1988, amakhasi 21-5.

[Isithombe ekhasini 11]

UKatsuo noHagino Miura, nendodana yabo uTsutomu

[Isithombe ekhasini 15]

UTsutomu Miura esebenza ehhovisi legatsha laseJapane

[Umthombo Wesithombe ekhasini 13]

Hiroshima Peace and Culture Foundation from material returned by the United States Armed Forces Institute of Pathology

    Zulu Publications (1975-2025)
    Phuma
    Ngena
    • IsiZulu
    • Thumela
    • Okukhethayo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandela Yokusebenzisa Le Webusayithi
    • Imithetho Yokugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • Amasethingi Okugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • JW.ORG
    • Ngena
    Thumela