Watchtower UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
Watchtower
UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
IsiZulu
  • IBHAYIBHELI
  • IZINCWADI
  • IMIHLANGANO
  • g00 11/8 kk. 22-25
  • Ukuya Ekhemisi LamaShayina

Ayikho ividiyo kulokhu okukhethile.

Uxolo, kube nenkinga ekufakeni ividiyo oyifunayo.

  • Ukuya Ekhemisi LamaShayina
  • I-Phaphama!—2000
  • Izihlokwana
  • Indaba Ethi Ayifane
  • Amakhambi Njengomuthi?
  • Ulwazi Ngokusetshenziswa Kwemithi YamaShayina
  • Isitolo Samakhambi Esingavamile
  • Imithi Engamakhambi Ingabe Ingakusiza?
    I-Phaphama!—2004
  • Ukuhlola Amakhambi Okwelapha
    I-Phaphama!—2000
  • Ukwelapha Ngokwamasiko EAfrika—Ingabe Kuyavumelana NobuKristu?
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-1987
  • “Impilo Enhle Kini!”
    INqabayokulinda Ememezela UMbuso KaJehova Ka-1983
Bheka Okunye
I-Phaphama!—2000
g00 11/8 kk. 22-25

Ukuya Ekhemisi LamaShayina

UKWOK KIT usenezinsukwana egula, ngakho unquma ukuya kudokotela. Njengoba eyiShayina, ukhetha udokotela osebenzisa imithi yamaShayina. Umngane womkhaya wakubo uyamazi udokotela onjalo, onesitolo samakhambi khona lapha eduze. Lo mngane utshela uKwok Kit ukuthi udokotela angamthakela amakhambi azomelapha.

EChina, njengasezindaweni eziningi eNingizimu-mpumalanga Asia, ukuya kudokotela kuhluke kakhulu kunokuya kudokotela emazweni aseNtshonalanga. ENtshonalanga, uma uya kudokotela ngokuvamile ninqumelana isikhathi, uye lapho esebenzela khona, akupopole abese ekutshela imithi oyidingayo. Isiguli sibe sesiya ekhemisi ukuze basinike imithi. Kodwa inqubo kadokotela wamaShayina ilula kakhulu. Uya esitolo samakhambi, lapho ngokuvamile kuhlale kukhona khona usokhemisi ongudokotela owelapha ngemithi yamaShayina. Angakuhlola, athole inkinga yakho, akunike amakhambi abese ekutshela indlela ozowaphuza ngayo—konke lokhu ngesikhashana nje!a

Amakhambi Njengomuthi?

Nakuba abantu abaningi baseNtshonalanga bejwayele amaphilisi nemijovo, izinhlobo ezinjalo zemithi zintsha ngandlela-thile. Ezinkulungwaneni zeminyaka, abantu babethembele ezindleleni ezingokwemvelo zokwelapha. Ngokwesibonelo, odokotela abangamaHeberu ezikhathini zeBhayibheli babesebenzisa imithi enjengamafutha, ibhalisamu newayini. (Isaya 1:6; Jeremiya 46:11; Luka 10:34) Ngokusobala izinto zokuthoba ngokuvamile ezazenziwe ngamakhiwane omisiwe zazisetshenziselwa ukwelapha amathumba.—2 AmaKhosi 20:7.

Eqinisweni, cishe zonke izizwe noma abantu bake bawasebenzisa amakhambi ngesikhathi esithile futhi bawathaka ngezindlela ezihlukahlukene ukuze belaphe ukugula nezifo ezithile. Ngisho nezinongo eziningi okuphekwa ngazo namuhla zazisetshenziselwa ukwelapha ekuqaleni. Lokhu akusho ukuthi imikhuba enjalo ibilokhu iphumelela. Ngokuphambene, ngokuvamile kwakuhileleke ukukholelwa ezeni nokungazi. Noma kunjalo, izindlela ezinjalo zokwelapha abagulayo sezinezinkulungwane zeminyaka zikhona. Ngisho neminye yemithi yanamuhla evamile yenziwa ngamakhambi.

Ulwazi Ngokusetshenziswa Kwemithi YamaShayina

Ukwelapha isifo ngamakhambi kuyingxenye ebalulekile yomlando wamaShayina. Inganekwane ithi uHuang Di, uMbusi Ophuzi, wabhala i-Nei Jing, imithetho yamakhambi, odokotela bamaShayina abasayisebenzisa namanje.b Le mithetho, okuphikiswanayo ngokuthi yabhalwa nini, iqukethe okuningi kwalokho okushiwo yizincwadi zokwelapha zaseNtshonalanga. Ayidingidi nje izifo, izimpawu, izimbangela, ukwelashwa nokuvinjelwa kwezifo kuphela kodwa nokwakheka komzimba nendlela osebenza ngayo.

Njengoba kunjalo ngemisebenzi eminingi yobuciko eNingizimu-mpumalanga Asia, imfundiso ye-yin-yang inethonya elikhulu olwazini nasekusetshenzisweni kwemithi yamaShayina. Kulokhu i-yin imelela ukubanda kanti i-yang imelela ukushisa—la magama amelela nezinye izinto eziningi eziphikisanayo.c Ngaphezu kwalokho, kucatshangelwa nezindawo zomzimba eziyimigudu yamandla okutshopwa kuzo ukuze kutholwe isifo futhi selashwe. Isiguli sinikezwa amakhambi nokudla okubandayo noma okushisayo ukuze kulinganiswe ukungalingani kwe-yin-yang kuso.

Ngokwesibonelo, isiguli esinemfiva sibhekwa njengesishisayo, ngakho sizonikezwa amakhambi apholisayo. Nakuba i-yin-yang ingase ingabe isashiwo ngokuqondile, kusasetshenziswa izimiso ezifanayo ukuze kwelashwe iziguli. Kodwa udokotela wamaShayina usithola kanjani isifo esikuphethe? Futhi sinjani isitolo samakhambi? Ukuze sithole lokhu, kungani singalandeli uKwok Kit siye esitolo asilayelwe umngane wakhe?

Isitolo Samakhambi Esingavamile

Hawu! Namuhla uKwok Kit kudingeka alinde ngaphambi kokuba abone udokotela. Kubonakala sengathi kunomkhuhlane ohlasele ngoba nakhu kukhona iziguli ezimbili ngaphambi kwakhe. Ake sithi ukubukabuka kulesi sitolo njengoba sisalindile.

Njengoba singena, okokuqala nje sikhangwa yinqwaba yezinto ezomisiwe—amakhowe, ama-scallop, ama-abalone, amakhiwane, amantongomane nezinye izinto ezidliwayo—zifakwe emigqonyeni evuliwe ngasemnyango. Yebo, kunokudla okutholakala lapha. Kodwa okunye kwako kungaba ingxenye yamakhambi.

Uma sidlula kulezo zinto, sibona amakhabethe engilazi okubukisa ngezinto ezinhlangothini zombili zalesi sitolo esincane. La makhabethe anamakhambi ayivelakancane noma akhethekile, amaminerali nezitho zezilwane ezomisiwe ezimba eqolo. Uma sibukisisa, sibona izimpondo zenyamazane, amapharele nezibankwa ezomisiwe nama-sea horse nezinye izinto eziyinqaba. Kuze kube seminyakeni yamuva nje, uphondo lukabhejane, izinyongo zamabhere nezinye izitho zezinye izilwane ezinjengalezi ubungazithola emakhabetheni okubukisa anjalo, kodwa manje lezi zinto azisavunyelwe.

Kwelinye ikhona lalesi sitolo, sithola amaphakethe amakhambi ayingxube okugula okuvamile njengomkhuhlane nesisu kanye nenhlanganisela yemithi esemabhodleleni yamakhambi amaShayina. Umane nje utshele umthengisi noma umabhalane ukuthi iyini inkinga yakho, uzokunika umuthi osebhodleleni noma akunike iphakethe elinengxube yamakhambi abese ekutshela ukuthi uzoyenze njani.

Ohlangothini lodonga olungemuva komthengisi, sibona amashalofu anojeke bengilazi abade abagcwele izimpande ezomisiwe, amaqabunga namahlamvwana ahlukahlukene. Lawa amakhambi ajwayelekile kubathengi futhi ungase uwathenge uzelaphe ngawo noma upheke ngawo. Ngakolunye uhlangothi lwesitolo, kukhona ikhabethe elisuka phansi lize liyoshaya ophahleni elinezinhlu eziningi zamadilowa asegugile. Libizwa ngokuthi i-baizigui, noma “ikhabethe lezingane eziyikhulu,” ngoba kungase kube namadilowa ayikhulu noma ngaphezulu kulolu hlobo lwekhabethe lamakhambi. La madilowa enza kube lula ukuthatha amakhambi avame ukunikwa iziguli, kanti lawo asetshenziswa njalo asezindaweni ezifinyeleleka kalula. Kuvamile ukuba la madilowa angabhalwa lutho. Umthengisi onolwazi wazi kahle ukuthi ikhambi elithile likuphi.

Phawula ukuthi umthengisi uwakala ngobungcweti kanjani amakhambi awanika lona wesifazane. Usebenzisa isikali sase-Asia esilula kodwa esinembile—induku enezikali enoqwembe oluyindilinga olulenga ezintanjeni ezintathu ngakolunye uhlangothi nesisindo esinyakazayo ngakolunye. Uyazi ukuthi amakhambi athile angabulala uma ephuzwe kakhulu, ngakho kufanele acophelele lapho ekala. Akukalwa yonke into. Manje simbona ecaphuna emakhambini ngamanye asemadiloweni ahlukahlukene futhi ewafaka ephepheni lokugoqa. Yebo, uqinisile, kukhona negobolondo lesihlonono. Njengoba ezigoqa lezi zinto, utshela lona wesifazane ukuthi uzozenza kanjani.

Amakhambi alungiswa futhi aphuzwe ngezindlela ezihlukahlukene. Amanye ayimpuphu. Isiguli siwathela emanzini ashisayo bese siwaphuza. Amanye ayinhlama. Adliwa noju noma nophuzo oludakayo. Nokho, lona wesifazane utshelwa ukuba asebenzise indlela ejwayelekile yokuwenza, awabilise. Lokhu kusho ukuthi uzobilisa amakhambi ebhodweni lobumba isikhathi esingangehora. Uyobe esewaphuza njalo ngemva kwamahora ambalwa. Uma lona wesifazane edinga amanye, kufanele eze lapha esitolo ukuze athole amanye.

Selize lafika ithuba likaKwok Kit lokubona udokotela. Cha, udokotela akamhloli umfutho wegazi noma alalele ukushaya kwenhliziyo. Kodwa ubuza uKwok Kit ngezimpawu aziphawulile. Ubelala kahle yini? Ingabe isisu sigaya kahle, udla kahle yini, kunjani ukushisa komzimba nesimo nombala wesikhumba? Udokotela uhlolisisa amehlo akhe nezindawo ezithile olimini. Manje ulalela ukushaya kwenhliziyo ezihlakaleni zombili zikaKwok Kit athinte izindawo eziningana futhi acindezele ngamazinga ahlukene, inqubo okukholelwa ukuthi yembula isimo sezitho nezingxenye ezihlukahlukene zomzimba. Phela, udokotela uze aqaphele ngisho nephunga elingajwayelekile alizwayo! Umphumela? UKwok Kit uphethwe umkhuhlane. Kudingeka alale futhi aphuze amanzi amaningi kanye nala makhambi azowanikezwa ukuba awabilise futhi awaphuze. La makhambi azobaba, kodwa azomenza abe ngcono. Ngaphandle kokutshela uKwok Kit ukuthi yikuphi ukudla okumelwe angakudli, udokotela uze amnike amapulamu alondoloziwe azonandisa umlomo kaKwok Kit ngemva kokuphuza umuthi.

Ngakho-ke uKwok Kit uyahamba nephakethe lakhe lamakhambi. Ukuya kudokotela kanye nemithi kubiza imali engaphansi kuka-R140—umtitilizo ngempela. Nakuba la makhambi engeke amelaphe ngokuyisimangaliso, uKwok Kit uzolulama ezinsukwini ezimbalwa. Kodwa akufanele enze iphutha abanye abaye balenza, acabange ukuthi kungcono ukuphuza okungaphezu kwesilinganiso. Kuvamile ukuzwa ngabantu abaguliswa ukuwaphuza kakhulu amakhambi athile.

Kwamanye amazwe azikho izindinganiso ezilawula amakhambi noma odokotela bemithi yesintu yamaShayina. Lokhu kuye kwenza ukuba kube nodokotela-mbumbulu ngisho nokudayiswa kwamakhambi ayingozi okuthiwa ayelapha. Yingakho nje iziguli eziningi zase-Asia zikhetha udokotela wamaShayina otuswe yizihlobo nabangane abaseduze.

Yiqiniso, akukho ukwelapha—kungakhathaliseki ukuthi amakhambi noma imithi yesiLungu—okungaqeda konke ukugula. Noma kunjalo, ikhemisi lamaShayina nodokotela walo wemithi kuyaqhubeka kuyingxenye ebalulekile yokuphila e-Asia.

[Imibhalo yaphansi]

a I-Phaphama! ayitusi indlela ethile yokwelapha. AmaKristu kufanele aqiniseke ukuthi noma ikuphi ukwelashwa akukhethayo akungqubuzani nezimiso zeBhayibheli.

b UMbusi Ophuzi, umbusi wasenganekwaneni wangaphambi kohlanga lwamakhosi aseChina, kuthiwa waqala ukubusa kusukela ngo-2697 kuya ku-2595 B.C.E. Nokho, izazi eziningi zikholelwa ukuthi i-Nei Jing ayizange ibhalwe kwaze kwaphela uhlanga lwamakhosi aseChina, olwaba khona cishe kusukela ngo-1100 kuya ku-250 B.C.E.

c Igama lesiShayina elithi “yin” ngokwezwi nezwi lisho “umthunzi” noma “ithunzi” futhi limelela ubumnyama, ukubanda nesifazane. Elithi “yang” eliphikisayo, limelela izinto ezikhanyayo, ezishisayo nesilisa.

[Izithombe ekhasini 23]

Esitolo samakhambi kungatholakala izinto ezingavamile, kuhlanganise nama-“sea horse” omisiwe

[Izithombe ekhasini 24]

Izimpande, amaqabunga namahlamvwana omisiwe kukalwa ngokucophelela

    Zulu Publications (1975-2025)
    Phuma
    Ngena
    • IsiZulu
    • Thumela
    • Okukhethayo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandela Yokusebenzisa Le Webusayithi
    • Imithetho Yokugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • Amasethingi Okugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • JW.ORG
    • Ngena
    Thumela