Okuthile Okuhlala Njalo Kunobuciko

NJENGOBA ILANDISWA NGURAKEL KOIVISTO

Ngo-1950 isithombe engahlongoza ukuba sakhiwe sibe isikhumbuzo salabo abafa eMpini Yezwe II saphuma phambili emncintiswaneni kazwelonke. Ngemva konyaka lapho kuvulwa lo mfanekiso omkhulu wesikhumbuzo engawenza ngetshe legwadle emkhosini owawuseTuusula, eFinland, ngangingekho. Ake ngichaze ukuthi kungani.

NGAZALWA ngo-1917, nginguthumbu emkhayeni wezingane ezingu-8 owawuhlala emaphandleni aseningizimu yeFinland. Nakuba sasimpofu, ngangizizwa ngijabule futhi ngilondekile. Abazali bami babengabantu abathembekile nabesaba uNkulunkulu, futhi basifundisa ukuba sizazise izinto ezingokomoya. Sasilazisa kakhulu ekhaya iBhayibheli elathengwa ubaba.

Lapho ngiseyingane ngangibaza izithombe ezincane ngokhuni. Izihlobo zasekhaya zaziwubona umuhle kakhulu umsebenzi wami, ngakho zangikhuthaza ukuba ngifundele ezobuciko. Ngokuhamba kwesikhathi, samukelwa isicelo sami sokufunda e-University of Industrial Arts eHelsinki. Lesi sikole esisezingeni eliphezulu, esiyisizinda sezobuciko eFinland, sasiyindawo ethakazelisayo entombazaneni encane yasemaphandleni, futhi ngangena shí ekuphileni kwakhona. Lapho ngiphothula izifundo zami ngo-1947, ngangicabanga ukuthi ngiyoshiya ifa elihlala njalo kuleli zwe.

Ushintsho

Imigomo yami yabe isishintsha ngokumangalisayo. Ngolunye usuku, udadewethu u-Aune weza kimi ememeza ngenjabulo, “Ngilitholile iqiniso!” Wayethole incwadi ethi “UNkulunkulu Makabe Oneqiniso,” eyayinyatheliswa oFakazi BakaJehova. Akuzange kungihlabe umxhwele lokhu. Ngokushesha ngemva kwalokho, ngaqaphela ukuthi enye intombazane engangifunda nayo eyunivesithi yayinencwadi efanayo. Lapho ngiyigxeka, yangiphendula ngokuqinile: “Awuyeke ukuhleka! Le ncwadi izokusiza ukuba uqonde iBhayibheli.” Ngazitholela yona futhi ngayifunda ngaze ngayikhipha ngalé ngaso leso sikhathi. Angizange ngiphinde ngihleke; empeleni ngaqiniseka ukuthi oFakazi baneqiniso. Ngaqaphela nokuthi uJehova uNkulunkulu wayenginika okuthile ubuciko obabungenakunginika kona—ukuphila okuphakade.

Lapho ngiqala ukwazana noFakazi, abazange bangimemele emihlanganweni yabo. Ngakho ngacabanga ukuthi imihlangano eyamalungu kuphela. Ngababuza ukuthi ngingaya yini kuyo. Ngajabula lapho bengitshela ukuthi wonke umuntu wamukelekile emihlanganweni yobuKristu. Ukuya emihlanganweni kwaluqinisa ukholo lwami, futhi nganquma ukunikezela ukuphila kwami kuJehova. Ngo-November 19, 1950, ngasibonakalisa obala lesi sinqumo sami lapho mina nodadewethu sibhapathizwa kanyekanye. Ekugcineni, abanye odadewethu abane nabazali bethu abathandekayo baba oFakazi, futhi lokho kwasijabulisa kakhulu.

Yimuphi Umsebenzi Okufanele Ngiwukhethe?

Ngesikhathi ngisafunda iBhayibheli noFakazi, ngangithuthuka nasemsebenzini wami wezobuciko. Ngemva kokuphothula esikoleni sezobuciko, ngasebenza njengesekela likaprofesa wezobuciko bokwenza izithombe. Khona-ke, njengoba sekubonisiwe ekuqaleni kwale ndaba, saphuma phambili emncintiswaneni kazwelonke isithombe engahlongoza ukuba sakhiwe njengesikhumbuzo salabo abafa eMpini Yezwe II. Lesi sithombe sasinesihloko esithi “Akuyi Olubuyayo,” esasibonisa umbono wami olungisiwe ngempi. (Isaya 2:4; Mathewu 26:52) Ngangingekho mhla sivulwa lesi sithombe—esasingaphezu kwamamitha amahlanu ubude—ngoba lo mkhosi wawuhilela ukushisekela izwe futhi ungahambisani nezinkolelo zami ezisekelwe eBhayibhelini.

Njengoba idumela lami njengengcweti kwezobuciko lalikhula, ngaziwa kuyo yonke indawo futhi ngathola namathuba amahle omsebenzi. Kodwa ngahlaziya ukuthi ikuphi okuza kuqala. Nakuba ngangiwuthanda umsebenzi wami, isifiso sami sokusiza abanye ngendlela engokomoya sasinamandla ngisho nakakhulu. Kungakho-ke ngo-1953, ngaqala ukukhonza njengephayona, okuyigama ababizwa ngalo abashumayeli bevangeli besikhathi esigcwele abangoFakazi BakaJehova.

Ngezinye izikhathi ngangitshelwa ukuthi ngidlala ngekhono lami. Kodwa ngaqaphela ukuthi noma iyiphi impumelelo engangingazitholela yona njengomenzi wezithombe yayiyoba eyesikhashana nje kuphela. Ngisho nezithombe zezikhumbuzo ezenziwe ngamatshe egwadle ziyawa ngokuhamba kwesikhathi. Kodwa njengephayona, ngangingasebenzisa esiningi sesikhathi sami ngisiza abanye ukuba bangene endleleni eya ekuphileni okuphakade! (Johane 17:3) Nakuba kunjalo, angizange ngiwukhohlwe umsebenzi wami wokwenza izithombe. Ngezikhathi ezithile, ngangenza izithombe ezincane ukuze nganeliseke futhi ngizidayise ukuze ngikwazi ukuzondla.

Ukuthuthela Endaweni Yasemaphandleni

Ngo-1957, ngemva kokuphayona iminyaka emine eHelsinki, ihhovisi legatsha loFakazi BakaJehova laseFinland langicela ukuba ngiyokhonza eJalasjärvi, indawo kamasipala esemaphandleni, esifundeni saseNingizimu ye-Ostrobothnia. Lapho, ngajoyina u-Anja Keto, engangimshiya ngeminyaka engu-17 ubudala. Nakuba ngangingamazi u-Anja, ngasamukela ngenjabulo lesi sabelo futhi ngahlala naye. Kwakuyimi naye kuphela esasingoFakazi kuleyo ndawo, ngakho sasisebenza ndawonye njalo ensimini. Ngokushesha saba amathe nolimi.

Ukuthuthela eJalasjärvi kwasho ukubuyela ekuphileni kwami okuphansi engahlukana nako eminyakeni engu-20 ngaphambi kokuba ngiyohlala enhloko-dolobha nongoti bezobuciko. Izikhathi zasebusika zazinzima kakhulu, futhi ngezinye izikhathi kwakufuneka sizabalaze eqhweni elalifinyelela enqulwini. Sasihlala endlini encane, esasinganethezekile neze kuyo. Sasikha amanzi emthonjeni owawuseduze, futhi ngezinye izikhathi amanzi esasiwakha ayeba iqhwa ebusuku. Kodwa sasinakho konke esasikudinga. (1 Thimothewu 6:8) Lezo kwakuyizinsuku ezijabulisayo, futhi ezimatasa.

Ukuba Matasa Emsebenzini Ozuzisayo

Nokho ekuqaleni, imizamo yethu yayibonakala ingaphumeleli kangako ngoba abantu bakule ndawo babesibandlulula. Ukuze sibasize baqonde umsebenzi wethu, sahlela ukubabonisa amafilimu enziwa oFakazi BakaJehova, njengethi The New World Society in Action nethi The Happiness of the New World Society. La mafilimu abenza basazi kangcono thina nenhlangano, futhi kwabasiza babona ukuthi umsebenzi wethu unemiphumela emihle kangakanani kubantu emhlabeni kabanzi. Kwakuza abantu abaningi bezobukela la mafilimu.

Ngesinye isikhathi u-Eero Muurainen, umbonisi ojikelezayo woFakazi BakaJehova, wadlala ifilimu elithi The New World Society in Action ehholo lomphakathi. Leli hholo lagcwala kangangokuthi ngathola indawo encane ekhoneni elisemuva. Kwakumelwe ngime ngonyawo olulodwa ngincike ngodonga ngoba kwakungekho ndawo yokubeka olunye unyawo phansi. Ngemva kokuphela kwefilimu, abaningi beza bezocela ukuba sibavakashele.

Sasisebenzisa nesidlala-makhasethi esikhulu ukuze sidlale amakhasethi ezinkulumo zeBhayibheli eziqoshiwe emapulazini. Ngesinye isikhathi savuma ukudlala inkulumo enjalo ngo-7:00 kusihlwa endlini yomkhaya othile, futhi sasimemele bonke abantu bakule ndawo kulowo mbuthano. Ekuseni ngalolo suku, sahamba ngamabhayisikili sayoshumayela edolobhaneni eliqhele ngamakhilomitha angaba ngu-25, sicabanga ukuthi sizoba nesikhathi esanele sokwenza kanjalo ngaphambi kokuba kuhlwe. Kodwa uma sihamba kuleli dolobhana, umgwaqo wawugcwele udaka ngenxa yemvula.

Ekugcineni, amabhayisikili ethu ayesegcwele udaka kangangokuthi amasondo ayengasakwazi ukujika, ngakho kwadingeka siwathwale sigoduke. Ngenxa yalokho, saya emhlanganweni esasiwuhlelile sekusebusuku. Sasisitheka nesidlala-makhasethi sethu saze sayofika ngo-10:00 ebusuku. Sasiqiniseka ukuthi siyofika sekukhala ibhungane. Kodwa samangala ukuthola ukuthi indlu yayisagcwele, abantu besasilindile! Ngemva kwenkulumo, saba nengxoxo eshisayo. Ekugcineni lapho sifika ekhaya entathakusa, sasikhathele siyingcuba kodwa sijabule!

Amadolobhana ayeqhelelene kakhulu kangangokuthi oFakazi bakuleso sifunda basisiza ukuba sithenge imoto—ewuhlobo oludala yaseRussia. Lokho kwawenza waba lula kakhulu umsebenzi wethu wokushumayela. Kamuva, le moto yethu yaba undab’ uzekwayo, ngoba lapho umbhishobhi wendawo ehambele kuleli dolobhana wayetshela abantu besonto lakhe ukuthi bangasamukeli emizini yabo. Wakhuluma ngezintokazi ezimbili ezihamba ngemoto eluhlaza okwesibhakabhaka. Ngokushesha nje leso sixwayiso saba nethonya kubantu. Babefuna ukwazi ukuthi zingobani lezo zintokazi nokuthi yini le eyayizenza zibe ingozi kangaka! Ilukulukulu labo laholela ezingxoxweni zeBhayibheli eziningi ezinhle. Ayiqiniso ngempela amazwi ka-Isaya: “Noma isiphi isikhali esiyokwakhiwa ngokumelene nawe ngeke siphumelele.”—Isaya 54:17.

Ngokuhamba kwesikhathi, umsebenzi wethu waba nezithelo. Saqala ukuba nemihlangano neqembu elincane labantu abanesithakazelo. Ekugcineni iqembu lethu lakhula, futhi ngo-1962 kwamiswa ibandla loFakazi abangu-18, iningi labo kungabesifazane. Eminyakeni emibili kamuva mina no-Anja sathunyelwa endaweni kamasipala waseYlistaro, esifundeni esifanayo.

Umphakathi Oshukumisayo

Esabelweni sethu esisha, sasijabulela ubuhle nokuzola kwendawo yasemaphandleni, kodwa ikakhulu sasijabulela abantu. Iningi labo bangabantu abamukela izihambi futhi banobungane. Yiqiniso, abaningi babegxile kakhulu enkolweni kanti beshisekela nezwe, futhi ngezinye izikhathi babebhoka ngolaka, benqabe ukusilalela; nokho kwakunabathile ababelihlonipha ngokujulile iBhayibheli. Kaningi lapho sikhipha iBhayibheli, abesifazane babeyeka imisebenzi yabo basilalele futhi amadoda ayethula izigqoko—izigqoko ngezinye izikhathi ezazibonakala sengathi zinanyathiselwe ngenomfi emakhanda awo. Ngezinye izikhathi lapho sifunda iBhayibheli, wonke umkhaya wawuba khona kuleso sifundo, ngisho nomakhelwane.

Abantu abaqotho futhi abathembekile engahlangana nabo enkonzweni bashukumisa uthando lwami lomsebenzi wezobuciko. Uma nginesikhathi, ngangithatha ubumba ngenze isithombe. Njengoba ngaso sonke isikhathi ngangikhangwa izimfanelo zabantu ezinhle nezici zabo ezihlekisayo, cishe zonke izithombe engazenza zazingezabantu. Eziningi zazo zazingezabesifazane benza imisebenzi yabo. Sikhuluma ngezithombe zami, esinye isihloko sikamagazini sathi: ‘Ziveza intokomalo nokuthula komhlaba, ziyahlekisa futhi azeqisi. Uthando olujulile ngabantu nekhono elihle kwezobuciko yikona okushukumisa le ngcweti ukuba yenze lezi zithombe.’ Kodwa ngangiqaphela ukuba ngingagxili kakhulu kwezobuciko. Ngabambelela ngokuqinile esinqumweni sami sokukhonza uJehova isikhathi esigcwele.

Ngo-1973, ngathola umsebenzi engangingenakulokotha ngiwenqabe. Ngacelwa ukuba ngenze isithombe esikhulu sobumba esasizobekwa endaweni yokukwamukela izihambi ehhovisi legatsha loFakazi BakaJehova laseFinland, eVantaa. Isihloko salo msebenzi sasisekelwe kumaHubo 96:11-13. Yeka ukuthi kwangijabulisa kanjani ukusebenzisa amakhono ami ekudumiseni uJehova!

Ngasekupheleni kweminyaka yawo-1970, ngamangala lapho ngithola imali enikezwa izingcweti zezobuciko esezithathe umhlalaphansi, njengoba ngangenza izithombe ezithile ukuze nje ngizanelise ngezinsuku zami zokuphayona. Yiqiniso, ngangiyazisa leyo mali yokungisekela, kodwa ngathi enhliziyweni yami, ‘Ingabe yilo mvuzo kuphela engangiyowuthola ukube nganikela ukuphila kwami kwezobuciko? Imali eyengeziwe ukuze ngilondeke kakhudlwana lapho sengithathe umhlalaphansi?’ Yeka ukuthi yayincane kanjani uma iqhathaniswa nomvuzo wokuphila okuphakade!—1 Thimothewu 6:12.

Ukubuyela Edolobheni

Unyaka ka-1974 waletha ushintsho olukhulu ekuphileni nasenkonzweni yethu. Sabelwa eTurku, idolobha elikhulu. Ngaleso sikhathi kwakwakhiwa izindawo eziningi zokuhlala, futhi ukuthutheleka kwabantu abaningi kwabangela ukuba kudingeke abamemezeli boMbuso. Ekuqaleni, sasingajabule neze ngalesi sabelo esisha sasedolobheni. Ukushumayela kubantu basedolobheni kwakubonakala kunzima kakhulu, njengoba abaningi babo babenganaki. Kodwa kancane kancane sazivumelanisa nensimu yethu entsha, futhi sathola abaningi ababewazisa amaqiniso eBhayibheli.

Kuyo yonke le minyaka edlule, mina no-Anja, siye sajabulela ukusiza abantu abangaphezu kuka-40 ukuba banikezele ukuphila kwabo kuJehova. Yeka ukuthi lezi zingane ezingokomoya zisilethela injabulo engakanani! (3 Johane 4) Eminyakeni yamuva nje, impilo yami iye yawohloka, kodwa ngikujabulela ngokugcwele ukusekela kukaJehova, uthando lwebandla ‘nosizo oluqinisayo’ luka-Anja othandekayo engiphayona naye. (Kolose 4:11; IHubo 55:22) Lapho ngihlangana no-Anja eminyakeni engu-50 edlule, angicabangi ukuthi ukhona kithi owayecabanga ukuthi siyophayona ndawonye konke ukuphila kwethu.

Isisho sesiNgisi esidumile sithi, “Ukuphila kufushane kodwa ubuciko buhlala phakade.” Nokho lesi sisho sasingesona isiqubulo sami. Ngivumelana namazwi omphostoli uPawulu akweyesi-2 Korinte 4:18: “Izinto ezibonwayo zingezesikhashana, kodwa izinto ezingabonwayo zihlala phakade.” Yonke injabulo engiyithole emsebenzini wezobuciko—“izinto ezibonwayo”—ibingeyesikhashana. Ngokuqinisekile ayinakuqhathaniswa nenjabulo engiyithole enkonzweni kaJehova, futhi ayinikezi ukuphila okuphakade. Ngijabula kakhulu ngokuthi nganikela ukuphila kwami ‘ezintweni ezingabonwayo,’ okuyizinto ezihlala phakade kunobuciko!

[Isithombe ekhasini 19]

Ngenza isithombe sesikhumbuzo ngetshe legwadle

[Isithombe ekhasini 21]

Ngino-Anja (kwesokunxele), ngo-1957

[Isithombe ekhasini 22]

Ngino-Anja (kwesokudla) namuhla