Imifanekiso Evela EZweni Lesithembiso
IGileyadi—Isifunda Sabantu Abanesibindi
NGOKUSHESHA ngaphambi kokuba u-Israyeli anqamule uMfula iJordani awelele eZweni Lesithembiso, uMose wawanxusa: “Qinani, nime isibindi, . . . uJehova uNkulunkulu wakho nguyena ohamba nawe.”—Duteronomi 31:6.
Isizwe sakwaRubeni nesakwaGadi nengxenye yesizwe sakwaManase zahlanganiswa ekunxuseni kukaMose. Lezizwe zazibonile ‘ukuthi izwe lakwaGileyadi liyindawo yezinkomo,’ ngakho zazicele ukuba zabelwe ukuhlala esifundeni saseGileyadi.—Numeri 32:1-40.
IGileyadi lalingaphesheya, ohlangothini olungasempumalanga kweJordani. Ngokuyisisekelo yayiyilo lonke uhlangothi olungasempumalanga, kusukela emkhawulweni osenyakatho yoLwandle Olufile ukuya oLwandle lwaseGalile. Lesifunda sasisukela esiGodini saseJordani siye emathafeni anamanzi namagquma ayindilinga. Ngakho iGileyadi laliyisifunda esihle sokutshala okusanhlamvu nokuklabisa imfuyo. Umfanekiso ongenhla ukunikeza umbono walokho ingxenye yeGileyadi eyayiyikho. Kodwa kungani kuhlanganiswa isibindi nezwe elihle kanjalo ngokuqhathaniswa?
Ngokusobala izizwe ezakhetha ukuhlala eGileyadi azizange zenze kanjalo ngenxa yokwesaba. Khumbula ukuthi zavuma ukunqamula iJordani ukuze zilwe nezitha eZweni Lesithembiso. Futhi ekuphindeleni kwazo eGileyadi, zazidinga isibindi esengeziwe. Ngani? Phela, zazisemngceleni, zichayeke ekuhlaselweni abakwa-Amoni eningizimu-mpumalanga nama-Aramu enyakatho. Futhi lezizwe zahlaselwa ngempela.—Joshuwa 22:9; AbAhluleli 10:7, 8; 1 Samuweli 11:1; 2 AmaKhosi 8:28; 9:14; 10:32, 33.
Lokho kuhlaselwa kwakuyizehlakalo eziqondile lapho kwakudingeka khona isibindi. Ngokwesibonelo, ngemva kokuba uJehova evumele ukuba abakwa-Amoni bacindezele iGileyadi, abantu bakaNkulunkulu baphenduka futhi ukubusa bakunika ‘iqhawe elinamandla,’ uyise walo naye owayenguGileyadi. Lendoda eyiqhawe, noma enesibindi kwakunguJefta. Waziwa kahle ngesifungo esabonisa ukuthi, ngisho nakuba ayenesibindi, wafuna isiqondiso nokusekela kukaNkulunkulu. UJefta wafunga ukuthi uma uNkulunkulu emenze wakwazi ukunqoba abakwa-Amoni abacindezelayo, owokuqala owayeyophuma endlini yakhe ukumhlangabeza ‘wayeyomnikela njengomnikelo wokushiswa,’ noma amenze umhlatshelo, kuNkulunkulu.a Lowo kwaba umntwana kaJefta okuwukuphela kwakhe, indodakazi yakhe, kamuva owaya ukuyokhonza endaweni yokukhulekela uNkulunkulu. Yebo, uJefta, nendodakazi yakhe ngendlela ehlukile, babonisa isibindi.—AbAhluleli 11:1, 4-40.
Ukubonakaliswa kwesibindi mhlawumbe okungaziwa kahle kwenzeka esikhathini sikaSawule. Ukuze ube nombono ngalesenzakalo, khumbula ukuthi lapho uSawule eba yinkosi, abakwa-Amoni basongela ngokukhipha amehlo angakwesokudla amadoda aseJabeshi-Gileyadi, okungenzeka ukuthi laliyidolobha elalingasesihosheni esasehla phakathi kwamagquma siya eJordani. USawule wabutha impi ngokushesha ukuze aqinise iJabeshi. (1 Samuweli 11:1-11) Sinalesosizinda engqondweni, ake siye ekupheleni kokubusa kukaSawule futhi sibone indlela isibindi esaboniswa ngayo.
Ungase ukhumbule ukuthi uSawule namadodana akhe amathathu bafa empini belwa namaFilisti. Lezozitha zanquma ikhanda likaSawule futhi ngokunqoba zalengisa isidumbu sikaSawule nezamadodana akhe odongeni lwaseBeti-Shani. (1 Samuweli 31:1-10; ngakwesokudla, ubona igquma laseBeti-Shani elavubukulwa.) Izwi ngalokhu lafinyelela eJabeshi, emagqumeni aseGileyadi ngaphesheya kweJordani. Yini abakwaGileyadi ababengayenza lapho bebhekene nesitha esasinamandla kangangokuthi sasingahlula inkosi yakwa-Israyeli?
Bheka ibalazwe ukuze uphawule indlela eyathathwa abaseGileyadi. “Kwasuka onke amadoda anamandla, ahamba ubusuku bonke, asithatha isidumbu sikaSawule, nezidumbu zamadodana akhe ogangeni lwaseBeti-Shani, afika eJabeshi, azishisa khona.” (1 Samuweli 31:12) Yebo, lamadoda ayihlasela ebusuku inqaba yesitha. Ungaqonda ukuthi kungani iBhayibheli liwabiza ngokuthi angamaqhawe, noma anesibindi.
Ngokuhamba kwesikhathi, izizwe eziyishumi zahlubuka ukuze zakhe umbuso wasenyakatho wakwa-Israyeli, futhi zahlanganisa neGileyadi. Izizwe ezizungezile, okokuqala esama-Aramu futhi kamuva esama-Asiriya, zaqala ukuthatha izingxenye zaleyondawo ngasempumalanga yeJordani. Ngakho naphezu kwezenzakalo zesikhathi esidlule zesibindi, abantu baseGileyadi babhekana nemiphumela yokuba semngceleni.—1 AmaKhosi 22:1-3; 2 AmaKhosi 15:29.
[Umbhalo waphansi]
a Ukuwuhlola lomlando ngokucophelela kuyakulahla ukumangalela kokuthi uJefta wenza umhlatshelo womuntu ngomntwana wakhe. Bheka i-Insight on the Scriptures, uMqulu 2, amakhasi 27-8, enyatheliswa yi-Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Ibalazwe ekhasini 8]
(Ukuze ubone ukuthi indaba ihlelwe kanjani, bheka encwadini)
ULWANDLE LWASEGALILE
ULWANDLE OLUFILE
UMfula IJordani
IBeti-Shani
IRamoti-Gileyadi
IJabeshi
IGILEYADI
[Umthombo]
Based on a map copyrighted by Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel.
[Umthombo Wesithombe ekhasini 8]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Umthombo Wesithombe ekhasini 9]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.