Oktoba

Tika i kare mukene inongo ni bedo lawiny tek? Kabaka Daudi bene owinyo kit meno, mumiyo en olego Lubanga ni: “Miya cwiny me lubo cikki wek acung matek.” (Jab. 51:12) Daudi onongo maro Jehovah matek. Kadi bed kit meno, i kare mogo onongo en nongo ni bedo lawiny tek, dok kadi wa wan bene. Pingo? Mukwongo, wan ducu walako cwiny me jemo. Me aryo, kare ducu Catan tute me bitowa wek wajem i kom Jehovah calo en. (2 Kor. 11:3) Me adek, wakwo i lobo ma opong ki cwiny me jemo, “cwiny ma kombeddi tye ka tic i i jo ma dag winyo lok ma Lubanga waco.” (Ep. 2:2) Pi meno, omyero watute matek me lweny ki gorowa, cwiny me jemo ma i lobo man, kacel ki dic pa Larac-ci wek wabed luwiny bot Jehovah ki jo ma en ominigi twero. w23.10 6 ¶1

Pwony ango ma watwero nongo ki i tango pa Yecu me loko pii doko kongo vino? Wanongo pwony madok i kom mwolo. Yecu pe owakke i nge timo tango man; ki lok ada, Yecu pe owakke ki gin mo keken ma en ocobo. Me ka meno, ki mwolo madit, en omiyo deyo ki pak ducu bot Wonne. (Jon 5:​19, 30; 8:28) Ka walubo lanen pa Yecu kun wabedo ki cwiny me mwolo, ci pe wabiwakke pi jami ma wacobo. Pe omyero wawakke kekenwa, ento omyero wadwok pak ducu bot Lubanga ma watye ki mot me tic pire-ni. (Jer. 9:​23, 24) Omyero wamine deyo ducu ma en opore pire. Man ngene kene pien pe tye gin mo maber ma watwero cobone labongo kony pa Jehovah. (1 Kor. 1:​26-31) Ka wabedo jo mamwol, ci pe wabipakke kekenwa pi jami mabeco ma watimo pi jo mukene. Cwinywa yom me ngeyo ni Jehovah neno dok pwoyo jami ma watimo. (Por ki Matayo 6:​2-4; Ibru 13:16) Labongo akalakala mo, wayomo cwiny Jehovah ka walubo lanen pa Yecu me nyuto mwolo.—1 Pet. 5:6. w23.04 4 ¶9; 5 ¶11-12

Cwiny maleng oweko lakwena Paulo ocuko cwiny Lukricitayo me tamo pi gin ma konyo jo mukene bene. Watwero keto tirane meno i tic i cawa me cokke nining? Ka wiwa po ni jo mukene, calo wan bene, gimito miyo lagam. Tam kong iye kit man. Ka itye ka boko lok ki luremi, tika iloko tutwal ma pe imiyo kare ki luremi me lok? Ngene kene ni pe tye kit meno! Imito ni gin bene gunywak i lok man. I yo acel-lu, i cawa me cokke, wamito miyo kare ki jo mapol me miyo lagamgi. Ki lok ada, yo acel maber me cuko cwiny omegiwa ki lumegiwa aye me miyo botgi kare me tito pi niyegi. (1 Kor. 10:24) Ka waweko lagamwa bedo macek, wamiyo kare ki jo mapol me miyo lagamgi. Kadi bed itye ka miyo lagam macek, gwokke ki lok i kom jami mapol lawang acel. Ka iloko i kom jami ducu ma tye i paragraf moni, ci jo mukene pe gibidong ki lagam me amiya. w23.04 22-23 ¶11-13

Omyero wiwa opo kit ma pire tek kwede me medde ki konyo jo mukene, tutwalle i ticwa me pwony. Mitte ni wanyut niango i ticwa me pwony. Dano ma watito kwena botgi gitye ki tam mapatpat madok i kom Lubanga dok gia ki i kabedo kacel ki tekwaro mapatpat. Lakwena Paulo onyuto niango, dok watwero lubo lanenne. Yecu ocimo Paulo macalo ‘lakwena bot Lurok.’ (Rom. 11:13) Pi meno, Paulo onongo tito kwena bot Lujudaya, Lugrik, jo ma gukwano, lucaro, lutic pa gamente, kacel ki luker. Wek Paulo obed ki kare me pwonyo jo magi ducu, en ‘olubo kit ducu ma dano gitye kwede.’ (1 Kor. 9:​19-22) En otamo matut i kom tekwarogi, ka ma gua ki iye, kacel ki jami ma giye iye. Man okonye me nyuto niango dok me lok kwedgi i yo ma twero ywayo tamgi i kom Lubanga. Wan bene watwero dongo dirowa me tito kwena ka wanyuto niango dok watamo matut i kom yo maber loyo me konyo ngat acel acel. w23.07 23 ¶11-12

Mwolo obedo teko ento pe goro. Teko mitte me bedo ma komwa opye mot ka wakemme ki gin mo ma twero tugo kinigawa. Mwolo tye i kin “nyig ma nyak pi cwiny maleng.” (Gal. 5:​22, 23) Nyig lok me leb Grik ma kigonyo ni “mwolo” onongo kare mukene kitiyo kwede me lok i kom aguragura me tim ma kipwonyo. Go kong kit ma aguragura me tim twero doko mwol kwede. Kadi bed aguragura man odoko mwol, nongo pud kome tek adada. Wan kono, watwero dongo mwolo kun ki tungcel wabedo matek nining? Pe watwero timo man ki tekowa kenwa. Mitte ni waleg pi cwiny pa Lubanga, kun wapenye ni okonywa me dongo kit mamwonya man. Tye jo mapol ma gupwonnye me bedo mwol. Me labolle, omege ki lumege mapol gudok iye ki mwolo i kare ma dano gutemo laro lok kwedgi. Dok man okonyo jo mukene me loko tamgi i kom Lucaden.—2 Tem. 2:​24, 25. w23.09 15 ¶3

I ginanyuta mo me aura, lakwena Jon oneno ludongo 24 i polo ma gitye ka miyo woro bot Jehovah. Gupako Lubanga kun giwaco ni en opore “me nongo deyo ki woro ki teko.” (Yabo 4:​10, 11) Lumalaika ma lugen bene gitye ki tyen lok mapol me miyo pak ki deyo bot Jehovah. Gitye i polo kacel kwede dok gingeye maber. Gineno kite i jami ma en timo. Dok ka giwoto ki neno kit pa Jehovah, man tugo cwinygi me pakke. (Yubu 38:​4-7) Wan bene omyero wapak Jehovah i legawa. Watwero timo meno ki tite gin ma wamaro madok i kome ki dok pingo wamine woro. Ka itye ka kwano Baibul, tute me niang kit pa Jehovah mogo ma gudo cwinyi. (Yubu 37:23; Rom. 11:33) I nge meno, tit ki Jehovah kit ma iwinyo kwede i kom kite magi. Watwero bene pako Jehovah pien en konyowa kacel ki omegiwa ki lumegiwa ducu.—1 Cam. 1:27; 2:​1, 2. w23.05 3-4 ¶6-7

Nicakke i mwaka 1919, Babilon Madit dong pe tye ki twero i kom jo pa Lubanga. I mwaka meno, “lagwok ot ma lagen dok maryek” ocako tic matek me konyo jo ma cwinygi atir wek gucak wot i “Yo Maleng.” (Mat. 24:​45-47; Ic. 35:8) Tic ma jo mukene onongo gutimo i kare mukato angec me yubo yo meno okonyo jo ma pud gucako wot nyen i yo meno me medo ngecgi i kom Jehovah ki yubbe. (Car. 4:18) Onongo bene gitwero cako kwo i yo ma rwatte ki miti pa Jehovah. Jehovah pe oketo gingi ni jone gutim alokaloka ducu lawang acel. Me ka meno, en obedo ka lonyo jone motmot. Pud dong wabibedo ki yomcwiny madit ya ka dong watwero yomo cwiny Lubangawa i jami ducu ma watimo! Yo ducu omyero kibed ka rocone kare ki kare wek gubed maber. Nicakke i mwaka 1919, tic me roco “Yo Maleng” tye ka medde ameda, wek obed maber ma twere ki dano mapol ma gitye ka a ki i Babilon Madit me wot iye agonya. w23.05 17 ¶15; 19 ¶16

Lukiko Madit bene tye ka pwonyo lukony kor komitti mapatpat me Lukiko Madit. Lukony kor tic magi i kare-ni gitye ka cobo tic madongo i dul pa Jehovah. Gitye ma guyubbe maber me medde ki tic me gwoko romi pa Kricito. Ka dong kitero jo ma kiwirogi ducu i polo cokcok i agikki me twon can madit atika-ni, jo pa Jehovah i lobo kany gibimedde ameda ki woro en. I te tela pa Yecu Kricito, jo pa Lubanga pe gibijuko tic pire. Wangeyo ni i kare meno, gurup pa lobe ma guribbe, ma Baibul lwongo ni Gog me Magog, gibioto lweny i kom jo pa Lubanga. (Ejek. 38:​18-20) Ento lwenygi meno pe bicobo gin mo; pe bigengo jo pa Lubanga me medde ki woro Jehovah. Lubanga bilarogi! I ginanyuta mo, Jon oneno “lwak dano mapol ata.” Kiwaco ki Jon ni ‘lwak dano mapol ata-ni’ gubedo jo ma “gua ki i can madit atika.” (Yabo 7:​9, 14) Pi meno, wangeyo labongo akalakala mo keken ni Jehovah bilarogi! w24.02 5-6 ¶13-14

Ngo ma watwero timo me nongo cwiny maleng? Watwero lega pire, kwano Lok pa Lubanga, ki dong nywako i tic ma i dul pa Jehovah. Timo meno bikonyowa me dongo “nyig ma nyak pi cwiny maleng.” (Gal. 5:​22, 23) Lubanga miyo cwiny mere maleng bot jo ma gigwokke me bedo ki tam kacel ki kit maleng. En pe bimedde ki miniwa cwiny mere maleng ka wabedo ka tamo pi jami macilo kun watimogi. (1 Tec. 4:​7, 8) Me medde ki nongo cwiny maleng, omyero bene ‘pe waca lok ma Lubanga miyo bot dano me atita.’ (1 Tec. 5:20) I tyeng man, “lok ma Lubanga miyo bot dano me atita” obedo kwena ma Jehovah miyo kun tiyo ki cwiny mere maleng, calo kwena ma kwako nino pa Jehovah ki kit ma kare dong odic woko. Pe watamo ni nino pa Jehovah nyo Armagedon pe bitimme i karewa-ni. Me ka meno, wanyuto ni watye ka kuro nino meno dok ni bibino cokcok-ki ka wamedde ki “kit kwo maleng ki me woro Lubanga.”—2 Pet. 3:​11, 12. w23.06 12 ¶13-14

Ngo ma omyero wan macalo Lukricitayo watim ka cal macilo opye atura i wang cimwa nyo i kompiutawa? Omyero waruc cal man cutcut. Bibedo yot piwa me timo meno ka wiwa opo ni gin ma pire tek loyo ma watye kwede aye obedo watwa ki Jehovah. Ki lok ada, kadi wa cal mogo ma pe nen calo rac bene twero tugo miti maraco me buto i cwinywa. Pingo mitte ni wakwergi lajwac? Pien pe wamito cako wot i yo ma biterowa i timo tim tarwang kadi ki i cwinywa. (Mat. 5:​28, 29) Laelda mo i lobo Thailand ma nyinge David owaco ni: “Apennye kekena ni: ‘Kadi bed cal magi pe cal macilo, tika cwiny Jehovah bibedo yom ka amedde ki nenogi?’ Tam i yo meno konya me lubo yo me ryeko.” Ka walworo timo gin mo keken ma cwero cwiny Jehovah, man bikonyowa me lubo yo me ryeko. Lworo Lubanga aye ‘acakki’ nyo te guti me “ryeko.” w23.06 23 ¶12-13

‘Kicika’ magi twero bedo kacokkewa. I kare me twon can madit atika-ni, Jehovah ocikke ni ebigwokowa ka wamedde ki tic pire kacel ki omegiwa ki lumegiwa. Pi meno, omyero wayelle matek kombeddi me dongo mar matut pi omegiwa ki lumegiwa. Larrewa oromo jenge i kom timo meno! “Nino madit pa Rwot [Jehovah]” bibedo kare matek adada pi dano ducu. (Jep. 1:​14, 15) Jo pa Jehovah bene gibikato ki i kwo matek. Ento ka wayubbe kombeddi, wabibedo ma wiwa opye mot kun wakonyo jo mukene. Wabiciro peko mo keken ma wabikato ki iye. Ka luye luwotwa gitye ka deno can, wabitimo gin ducu ma watwero me konyogi ki nyutigi kica kun bene waminigi jami ma mitte. Dok ka wapwonnye me maro omegiwa ki lumegiwa i kare-ni, ci wabinyutigi mar bene i kare me anyim. Ka watimo meno, ci Jehovah biminiwa mot me kwo ma pe tum i lobo ka ma wi dano dong biwil woko i kom can ducu.—Ic. 65:17. w23.07 7 ¶16-17

Baibul pol kare lwongo co ma lugen ni jo matego. Ento kadi wa jo matego loyo i kingi onongo i kare mukene pe giwinyo calo gitek. Me labolle, i kare mogo, Kabaka Daudi onongo winyo calo ‘ecung liking macalo got matek,’ ento i kare mukene, en ‘obedo ki lworo madwong.’ (Jab. 30:7) Cwiny pa Lubanga omiyo ki Samson tek kom madwong adada. Ento Samson oniang ni labongo teko ma a ki bot Lubanga, ‘tek kome biweke woko, ebidoko goro, ebedo macalo dano mukene ducu.’ (Lungol. 14:​5, 6; 16:17) Co ma lugen magi gubedo jo matego pien Jehovah aye ominigi teko. Lakwena Paulo oye ni en bene emito teko ki bot Jehovah. (2 Kor. 12:​9, 10) En obedo ka yelle ki two. (Gal. 4:​13, 14) I kare mogo, en bene onongo ni tek me timo gin ma atir. (Rom. 7:​18, 19) Dok i kare mukene, en obedo ki par kun lworo gin ma twero timme i kome. (2 Kor. 1:​8, 9) Ento i kare ma Paulo onongo goro, en odoko tek adada. Nining? Jehovah omiyo bot Paulo teko ma mitte me ciro pekkine. w23.10 12 ¶1-2

Ka i cawa mukene walwenyo ki tam ni konywa pe, ci omyero wiwa opo ni Jehovah kikome aye onyikowa cok bote. (Jon 6:44) En neno kitwa mabeco ma wan kikomwa pe waromo neno, dok ngeyo gin ma tye i cwinywa. (2 Tekwaro 6:30) Pi meno, watwero genne ka en owacciwa ni piwa tek bote. (1 Jon 3:​19, 20) Ma peya wapwonyo ada, jo mogo i kinwa gutimo bal ma weko cwinygi pud pidogi wa i kare-ni. (1 Pet. 4:3) Kadiwa jo mukene ma dong gutiyo pi Jehovah ki gen pi mwaki mapol, pud giyelle ki gorogi. In kono? Tika i kare mogo iwinyo calo Jehovah pe twero timmi kica? Ka tye kit meno, twero kweyo cwinyi me ngeyo ni lutic pa Jehovah mukene bene gulwenyo ki tam ma kit meno. Me labolle, lakwena Paulo owinyo calo konye pe i kare ma otamo i kom gorone. (Rom. 7:24) Tye lok ada ni, Paulo onongo otyeko ngut woko pi balle dok onongo batija. Kadi bed kit meno, en pud owaco ni, “an atidi twatwal i kin lukwena ducu” dok “abedo labal mukwongo.”—1 Kor. 15:9; 1 Tem. 1:15. w24.03 27 ¶5-6

Pwony acel ma watwero nongo ki i tam marac ma Kabaka Yoaci omoko aye ni omyero wayer lurem ma gimaro Jehovah dok gimito yomo cwinye. Lurem ma kit meno gibikonyowa me timo jami mabeco. Pe mitte ni wamak lirem ki jo ma mwakagi rom ki megwa keken. Wi opo ni, Yoaci onongo tidi adada ka kiporo ki lareme Yekoyada. Ka odok i kom lurem ma iyerogi, pennye kekeni ni: ‘Tika gikonya me jingo niyena i kom Jehovah? Tika gicuko cwinya me kwo ma lubbe ki rwom pa Lubanga? Tika gimaro lok i kom Jehovah kacel ki jami ma gipwonyo ki i Baibul? Tika gimina tira ka atimo bal, nyo mono giwacca mere gin ma amito winyone keken?’ (Car. 27:​5, 6, 17) Ki lok ada, ka luremi pe gimaro Jehovah, ci nongo pe gupore me bedo luremi. Ento ka itye ki lurem ma gimaro Jehovah, gwok lirem meno maber—gibikonyi kare ducu!—Car. 13:20. w23.09 9-10 ¶6-7

Alupa aye obedo nukuta mukwongo me alpabet me leb Grik dok omega obedo nukuta me agikki. I kare ma Jehovah owaco ni en “Alupa ki Omega,” en okonyowa me niang ni ka ecako timo gin moni, ci wang ma etyeko. I nge cweyo Adam ki Kawa, Jehovah owaccigi ni, “Wunywal, wunya, wupong lobo, wulo bene.” (Acak. 1:28) I kare meno, Jehovah otito yubbe pi lobo ki pi dano. Meno aye onongo obedo acakki, nyo “Alupa.” Ka dong yubbe ocobbe kwicikwici, dok likwayo pa Adam ki Kawa ma gipe ki roc dok gin luwiny gupongo lobo dok guloko odoko paradic, meno bibedo “Omega.” I kare ma Jehovah otyeko cweyo “polo ki lobo . . . ki lwak mony ma tye iye ducu,” en owaco gin mo me moko ni yubbe bicobbe ada. En odyero nino me abirone me tyeko cobo yubbe pi dano ki pi lobo. Dong i agikki me nino meno, nongo yubbe ocobbe woko i yo ducu.—Acak. 2:​1-3. w23.11 5 ¶13-14

Wot matek me a ki i Babilon me cito i Icrael onongo tero dwe ma romo angwen, ento Jehovah ocikke botgi ni ariya mo keken ma twero gengogi ki wot man kibijwayone woko. Lujudaya ma lugen onongo gingeyo ni adwogi mabeco ma gibinongo ka gudok cen i Icrael dwong loyo gin mo keken ma gibijalo. Mot maber loyo ma onongo gibinongo kwako worogi. Onongo pe tye ot mo me woro Jehovah i boma meno. Keno tyer mo keken onongo pe ma Luicrael gitwero tyero iye gityer kit macalo Cik pa Moses waco kwede, dok lulamdog onongo gipe me tyero gityer magi. Onongo bene tye jo mapol i boma meno ma giworo lubange me goba ma welgi kato luwor Jehovah. Pi meno, Lujudaya alip mapol—onongo gitye ki miti madwong adada me dok cen paco ka ma gitwero roco iye woro me ada. w23.05 14-15 ¶3-4

Wamito kony pa cwiny maleng pa Lubanga wek wamedde ki wot macalo “jo me ceng.” Pingo? Pien pe yot me bedo ki kwo maleng i lobo man ma opong ki tim caro caro-ni. (1 Tec. 4:​3-5, 7, 8) Cwiny maleng twero konyowa me lweny ki tam pa jo me lobo-ni ma pe gineno jami kit ma Jehovah neno kwede. Cwiny maleng bene romo konyowa me nyako “gin ducu ma tye maber, dok atir, ki me ada.” (Ep. 5:9) Yo acel ma watwero nongo kwede ki cwiny maleng aye ki lega pire. Yecu owaco ni Jehovah “bimiyo cwiny maleng makato bot jo ma lege.” (Luka 11:13) Dok ka wapako Jehovah kacel i cokkewa, wanongo bene cwiny maleng. (Ep. 5:​19, 20) Adwogi maber ma cwiny maleng kelo i komwa bikonyowa me kwo i yo ma yomo cwiny Lubanga. w24.03 23-24 ¶13-15

Tika imito dongo kit me diyo cwiny? Ka tye kit meno, ci leg pire. Diyo cwiny obedo but nyig ma nyak pi cwiny maleng. (Gal. 5:​22, 23) Watwero lega pi cwiny maleng kun wapenyo Jehovah ni okonywa me dongo nyig ma nyak pi cwiny maleng. Ka wakemme ki gin mo ma weko bedo tek botwa me diyo cwinywa, mitte ni ‘wamedde ki lega’ pi cwiny maleng wek okonywa me diyo cwinywa. (Luka 11: 13) Watwero bene penyo Jehovah ni okonywa me neno jami kit ma en neno kwede. I nge lega, mitte ni watute matek me diyo cwinywa nino ducu. Ka wamedde ki lega pi diyo cwiny dok watute me nyutone, ci Jehovah bikonyowa me dongo kit man, kadi bed yam pe wabedo jo ma gidiyo cwinygi. Tye me kony bene me lwodo lok i kom labol ma i Baibul. Baibul tye ki labol pa jo mapol ma gudiyo cwinygi. Ka walwodo lok i kom labol magi, ci watwero pwonyo yo mapatpat me diyo cwiny. w23.08 22 ¶10-11

Yecu ocuko cwiny lakwena Petero ni Jehovah bimine jami me kom ma mitte. I nge cer pa Yecu, en otimo tango ma oweko Petero kacel ki lukwena mukene-ni dok gumako rec madwong. (Jon 21:​4-6) Labongo akalakala mo, tango man omoko ka maleng bot Petero ni pe tek ki Jehovah me mine jami me kom ma mitte. Gin mutimme man nen calo opoyo wi Petero i kom lok pa Yecu ma owaco ni Jehovah bimiyo jami me kom bot jo ma ‘gikwongo keto cwinygi i kom Kerre.’ (Mat. 6:33) Jami magi ducu okonyo Petero me keto tic me tito kwena mukwongo i kwone ento pe biacara me mako rec. En otito kwena ki tekcwiny madwong i nino me Pentekote 33 K.M., dok man okonyo dano alip mapol me jolo kwena maber. (Tic 2:​14, 37-41) Lacen bene, en okonyo Lucamaria kacel ki Lurok me ye Kricito. (Tic 8:​14-17; 10:​44-48) Onen ka maleng ni Jehovah otiyo ki Petero i yo me aura me kelo dano ma gia ki i rok mapatpat i kacokke. w23.09 20 ¶1; 23 ¶11

I nge mwaki aryo ma Lubabilon gujwero Jerucalem, Kabaka Nebukadnejar me Babilon oleko lek mo madok i kom cal mo madit ma oyelo tamme adada. En ogolo rukca bot luryekone, ma Daniel bene onongo tye i kingi, ni gutitte lekke kacel ki tyen lokke. Ka pe gutimo meno, ci en onongo bineko gin ducu. (Dan. 2:​3-5) Onongo mitte ni Daniel otim gin mo oyotoyot, ka pe ci kwo pa dano mapol onongo birwenyo. En “ocito odonyo bot kabaka olege me miye kare mo, wek enyut te lok me lek meno bot kabaka.” (Dan. 2:16) Meno onyuto ni Daniel tye ki tekcwiny kacel ki niye. I yo ma nining? Baibul pe tito ni Daniel onongo kong con ogonyo te lek mo. En openyo luwote ni “guleg kica ki bot Lubanga me polo ma mako lok me mung.” (Dan. 2:18) Jehovah ogamo legagi magi. Ki kony pa Lubanga, Daniel ogonyo te lek pa Nebukadnejar. Macalo adwogine, Daniel kacel ki luwote pe kinekogi. w23.08 3 ¶4

Tam i kom adwogi mabeco ma bino pi diyo cwiny. Ka wabedo jo ma diyo cwinygi, wabedo ki yomcwiny dok ma wiwa opye mot. Pi meno, diyo cwiny twero weko komwa bedo yot. Ka wadiyo cwinywa i kom jo mukene, ci wabedo ki wat maber kwedgi. Dano me kacokkewa gibedo ma guribbe. Ka ngat mo owango iwa, ento wadiyo kinigawa, ci man konyo weko peko meno pe medde. (Jab. 37:8; Car. 14:29) Ento ma dong pire tek loyo, walubo lanen pa Wonwa me polo dok wanyikke cok kwede. Diyo cwiny obedo kit mamwonya adada ma konyo wan ducu! Kadi bed i kare mogo pe wanongo ni yot me diyo cwinywa, ki kony pa Jehovah, watwero medde ki dongo kit man. Dok ka wadiyo cwinywa kun wakuro lobo manyen, watwero bedo ki tekcwiny ni ‘wang Jehovah neno jo ma giwore, jo ma gitye ka kuro mar mere ma pe lokke.’ (Jab. 33:18) Dong, omyero wamoku tamwa me medde ki diyo cwinywa. w23.08 22 ¶7; 25 ¶16-17

Yakobo otito ni ngat mo twero waco ki doge ni etye ki niye, ento ticce nongo nyuto ka maleng ni en pe ki niye. (Yak. 2:​1-5, 9) Yakobo bene oloko i kom ngat mo ma oneno ‘ominne nyo laminne ma bongone pe, kun cam me nino ducu bene remo,’ ento pe omine kony mo. Kadi bed ngat meno owac ni etye ki niye, ento ticce nyuto ni en pe ki niye. (Yak. 2:​14-16) Yakobo oloko i kom Rakab macalo labol maber pa ngat mo ma onyuto ki i ticce ni etye ki niye. (Yak. 2:​25, 26) Rakab onongo owinyo lok i kom Jehovah dok oniang ni Jehovah tye ka miyo cwak ki Luicrael. (Yoc. 2:​9-11) Ticce onyuto ni en tye ki niye. Pi niyene, en ogwoko Luicrael aryo ma gubedo lurot piny i kare ma onongo kwogi tye ka mading. Macalo adwogine, dako man ma labalo dok pe obedo Laicrael-li, kikwane ni kite atir, kit ma kikwano kwede Abraim bene. Gin ma wapwonyo ki i labol pa Rakab aye ni pire tek adada me nyuto ki i ticwa ni watye ki niye. w23.12 5-6 ¶12-13

Macalo Lukricitayo, pe wayeng ki pwonyo lok ada mayot me Baibul keken. Ki kony pa cwiny maleng pa Lubanga, watye ki miti me pwonyo “kadi wa tam ma Lubanga okano i iye ka matut.” (1 Kor. 2:​9, 10) Pingo pe icak yub me kwan i yo matut piri keni ma bikonyi me nyikke cok ki Jehovah? Me labolle, itwero kwedo kit ma en onyuto kwede ki marre pi luticce ma gukwo i kare macon dok ki kit ma meno nyuto kwede ni en mari. Itwero bene kwano kit ma Jehovah onongo mito ni Luicrael guwore kwede kun iporo ki kit ma en mito ni wawore i kare-ni. Nyo itwero timo kwed i kom lok pa lunebi ma Yecu ocobogi i kare me kwone i lobo. Iromo nongo yomcwiny madwong ki i kwedo lok magi kun itiyo ki Watch Tower Publications Index nyo Buk ma Konyo Lucaden pa Jehovah me Kwedo Lok. Kwano Baibul i yo matut twero jingo niyeni dok bikonyi me nongo “ngec i kom Lubanga.”—Car. 2:​4, 5. w23.10 18-19 ¶3-5

Nyig lok ma lakwena Petero otiyo kwede ma kigonyo ni “matek” tyen lokke atir atir tye ni “yaro iye malac.” Bute me aryo tito gin ma wabitimo ka watye ki mar matek pi jo mukene. Mar ma kit meno konyowa me umo bal pa utmegiwa. Watwero porone kit man: Go kong ni wi meja moni tye ki cilo ma omodo iye. Watwero kwanyo latam malac ci wayaro i wi meja man me umone, kun pe waumo roc acel nyo aryo keken ento lwak cilo madwong. I yo acel-lu, ka watye ki mar matek pi omegiwa ki lumegiwa ci watwero “umo,” nyo timo kica, pe pi bal acel nyo aryo keken ento “lwak bal mapol.” Marwa pi luwotwa myero obed matek ma weko watwero timo kica pi balgi—kadi bed meno mito tute matek. (Kol. 3:13) Ka watimo kica ki jo mukene, wanyuto ni marwa tye matek dok ni wamito yomo cwiny Jehovah. w23.11 11-12 ¶13-15

I kare ma en tye ki mwaka 26, Kabaka Yocia ocako tic me roco ot pa Lubanga. I kare ma tic meno tye ka wot anyim, kinongo “buk me cik pa Rwot [Jehovah] ma yam omiyo ki Moses.” I kare ma kabaka owinyo lok ma i buk meno, en otimo alokaloka cutcut me lubo gin ma kicoyo iye. (2 Tekwaro 34:​14, 19-21) Tika itye ki miti me kwano Baibul nino ducu? Ka itye ka tute me kwanone, ci tye ka wot nining? Tika icoyo piny tyeng mogo ma twero konyi i kwoni? I kare ma Yocia tye ki mwaka 39, en otimo bal ma oweko orwenyo kwone woko. En oketo gen i kome kekene me ka yenyo tira ki bot Jehovah. (2 Tekwaro 35:​20-25) Tika tye pwony mo ma wanongo ki kany? Kadi bed mwakawa dong dit nyo wakwano Baibul pi kare malac, myero wamedde ki yenyo Jehovah. Meno kwako lega pi tirane, kwano Lokke, kacel ki winyo tam ma a ki bot Lukricitayo muteggi kare ducu. Man bigengowa ki timo bal madongo kun weko wabedo ki yomcwiny.—Yak. 1:25. w23.09 12 ¶15-16

Baibul loko i kom mon ma lugen mapol ma onongo gimaro Jehovah dok gutiyo pire. Mon magi gubedo “jo ma gwokke kengi dok jo ma lugen i jami ducu.” (1 Tem. 3:11) Medo i kom meno, lumegiwa matino gitwero yero me lubo lanen pa lumege ma i kacokkegi ma guteggi i yo me cwiny. Wun lumege matino, pingo pe wutam i kom lumege mogo ma wungeyogi ma wutwero lubo lanengi? Nen kitgi mabeco; i nge meno, tam i kom kit ma itwero porone kwede. Me doko Lakricitayo mucwiny, mitte ni wabed jo mamwol. Ka dako moni mwol, ci en bibedo ki wat maber ki Jehovah kacel ki jo mukene. Me labolle, dako ma maro Jehovah bimine ki mwolo me lubo tira ma kimiyo i 1 Jo Korint 11:​3, ka ma Jehovah otito anga ma En omiyo bote tic me telo wi kacokke, ki anga ma lawi ot. w23.12 18-19 ¶3-5

Jehovah mito ni won ot omar dakone, omine jami me kom ma mitte, obed larem dakone, dok okony dakone me bedo ki wat macok ki Jehovah. Dongo kero me niang matut, bedo ki woro pi mon, ki dong bedo ngat ma genne, bikonyi me bedo lawi ot maber. I nge nyomme, iromo doko wego. Pwony ango ma itwero nongo ki bot Jehovah ka odok i kom bedo wego maber? (Ep. 6:4) Jehovah owaco ka maleng bot wode Yecu ni emare dok cwinye yom i kome. (Mat. 3:17) Ka idoko wego, nen ni iwaco ki lutinoni kare ki kare ni imarogi. Pwogi teretere pi jami mabeco ma gitimo. Wege ma gilubo lanen pa Jehovah, gikonyo lutinogi me doko Lukricitayo muteggi i yo me cwiny. Itwero yubbe kombeddi me bedo wego maber ka inyuto mar bot lupacowu ki jo me kacokke kun bene igwokogi maber. Pwonnye bene me tittigi ni imarogi dok pigi tek boti.—Jon 15:9. w23.12 28-29 ¶17-18

Macalo lutic pa Jehovah ma lugen, wakato ki i pekki ma dano ducu bene gikato ki iye. Medo i kom meno, twero mitte ni wakany aunauna ma a ki bot jo ma gidag jo pa Lubanga. Kadi bed Jehovah pe gengo jami ducu maraco me timme i komwa, ento en ocikke me konyowa. (Ic. 41:10) Ki kony ma mege, watwero medde ki bedo ki yomcwiny, moko tam mabeco, kacel ki bedo lugen bote kadi bed watye ka kato ki i peko madit nining. I pwony man, wabinyamo yo angwen mapatpat ma Jehovah konyowa kwede i kare ma nongo peko obwoyowa woko. Jehovah ocikke me miniwa gin ma Baibul lwongo ni “kuc pa Lubanga.” (Pil. 4:​6, 7) Kuc man obedo wic ma opye mot ma bino pien watye ki wat macok ki Jehovah. Kuc man “kato ngec pa jo ducu;” ma te lokke ni ber kato gin mo keken ma watwero goyo i wiwa. Me labolle, tika nino mo ilego matek bot Jehovah ci i ngeye ibedo ki ur pien iwinyo ni wi opye mot? Iwinyo kit meno pien Jehovah omini “kuc pa Lubanga.” w24.01 20 ¶2; 21 ¶4

Mar pi Lubanga tugo cwiny jo ma lugen me pako nyinge ki cwinygi ducu. Kabaka Daudi oniang ni ka wapako nying Jehovah, ci rom ma nongo watye ka pako Jehovah kikome. Ka wawinyo nying man ni Jehovah, watamo i kom ngat ma en obedo, kite mamwonya ducu, kacel ki tic me aura ma en otiyo. Daudi onongo mito tero nying Wonne calo gin maleng ki me pakone. En onongo mito timo meno ki ‘kwone ducu’—nyo, ki cwinye ducu. I yo acel-lu, Lulevi gutelo yo i miyo pak bot Jehovah. Ki mwolo, guye ni lokgi pe twero miyo pak muporo dit pa nying Jehovah. (Nek. 9:5) Labongo akalakala mo, mwologi kacel ki pak ma gumiyo ki cwinygi ducu, oyomo cwiny Jehovah. w24.02 9 ¶6

Jehovah pe bitamo ni konyi pe ka pe icobo yub ma onongo pe twerre boti. (2 Kor. 8:12) Nong pwony ki i angola ngola man. Wi pe owil i kom jami ma dong icobo. Baibul waco ni “Lubanga gire pe ye gin ma pe tye kakare, wiye pe biwil i kom tic ma yam wutiyo.” (Ibru 6:10) Pi meno, in bene myero wi pe owil i kom jami ma dong icobo. Tam i kom yub mogo ma dong icobo. Me labolle, dongo watti ki Jehovah, tito ki jo mukene lok i kome, nyo nongo batija. Kit macalo idongo i yo me cwiny dok icobo yubbi i kare mukato, pud itwero medde ki tic matek me cobo yubbi i kare-ni. Ki kony pa Jehovah, itwero cobo yubbi. Ka iwoto ki tute me cobo yubbi, pe myero wi owil ki nongo mit pa neno kit ma Jehovah konyi kwede dok goyo laane i komi. (2 Kor. 4:7) Ka pe iilo cingi woko, ci ibinongo mot madwong makato.—Gal. 6:9. w23.05 31 ¶16-18

Jehovah yenyo yo me nyuto ki jone ni emarogi dok cwinye yom i komgi. Ginacoya tittiwa tyen aryo mapatpat ma Jehovah olwongo Yecu ni Wode me amara, ma cwinye yom i kome. (Mat. 3:17; 17:5) Tika imito ni Jehovah otitti ni cwinye yom i komi? I kare-ni, Jehovah pe loko kwedwa ki i polo, ento loko kwedwa kun wok ki i Lokke, Baibul. Ka wakwano lok me mar ma Yecu oloko bot lupwonnyene, bedo calo watye ka “winyo” dwan Jehovah ka en waco lok meno botwa. Yecu olubo kit pa Wonne kore ki kore. Pi meno, ka wakwano ni Yecu onongo cwinye yom i kom lulub kore kadi bed onongo gitye ki roc, ci watwero goyo i wiwa ni Jehovah tye ka waco lok meno botwa. (Jon 15:​9, 15) Ka watye ka kato ki i peko, meno pe te lokke ni warwenyo cwak pa Lubanga woko. Me ka meno, pekki miniwa kare me nyuto ki Jehovah ni watye ki mar matut pire dok wagene.—Yak. 1:12. w24.03 28 ¶10-11