NÍ KASEMI 49
LA 44 Nɔ́ Nalɔ Kue Fami
Hiob Womi ɔ Ma Nyɛ Maa Ye Bua Mo Ke O Ngɛ Nihi Ga Woe
“Amlɔ nɛ ɔ, Hiob, i kpa mo pɛɛ nɛ o bu nɔ́ nɛ ma de mo ɔ tue saminya.”—HIOB 33:1.
OTI NƐ NGƐ NÍ KASEMI Ɔ MI
Wa maa na bɔ nɛ Hiob womi ɔ maa ye bua wɔ ha konɛ wa ga womi nɛ nu tso.
1-2. Mɛni si fɔfɔɛ nɛ mi wa nɛ Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ kɛ Elihu kɛ ya kpe?
BENƐ Hiob nɔ́ fɛɛ nɔ́ bɔ lɛ ɔ, nihi babauu nɛ a ngɛ jamɛ a kpokpa a nɔ ɔ nu nɔ́ nɛ ba a he. Hiob huɛmɛ etɛ nɛ ji Elifaz, Bildad, kɛ Zofar hu nu nɔ́ nɛ ba e nɔ ɔ he. Enɛ ɔ he ɔ, a hia blɔ kɛ ho Uz ya konɛ a ya wo e bua. Se a hyɛ we nɔ́ nɛ a kɛ ya kpe ɔ blɔ kulaa.
2 Moo po nɔ́ nɛ ya nɔ ɔ he foni nɛ o hyɛ. Hiob níhi tsuo bɔ lɛ. A ba ngɔ e jijɔhi, e nahi, e tejihi, kɛ e we afukpɔngɔhi tsuo kɛ ho. A gbe e tsɔli ɔmɛ fuu. Nɛ tsu nɛ Hiob bimɛ ɔmɛ ngɛ mi ɔ hu hule pue a nɔ nɛ a gbo. Ngɛ ní nɛ ɔmɛ tsuo a se ɔ, hiɔ nɛ nya wa fia Hiob nitsɛ hulɔ. Tslɔɔ nɛ yeɔ nɔ fuu e he womi ɔ nɔ tsuo. Benɛ e huɛmɛ etɛ ɔmɛ ma ngɛ tsitsaa a, a na lɛ nɛ e hao, nɛ e hii si ngɛ lazu mi. Benɛ a na lɛ ɔ, kɛ a pee a ní ha kɛɛ? Ligbi kpaago sɔuu ba be nɛ a nyɛ we nɛ a tu munyu kake po kɛ wo nyumu nɛ e ngɛ nɔ́ nae nɛ ɔ bua. (Hiob 2:12, 13) Pee se ɔ, niheyo wayoo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Elihu ɔ hu ba piɛɛ a he. Nyagbe ɔ, Hiob bɔni munyu tumi nɛ e bɔni ligbi nɛ a fɔ lɛ ɔ gbiɛmi, nɛ e de kaa e ná po nɛ e gbo. (Hiob 3:1-3, 11) E ngɛ heii kaa Hiob hia yemi kɛ buami! Nɔ́ nɛ nyumu nɛ ɔmɛ ma de, kɛ bɔ nɛ a ma de lɛ ha a maa tsɔɔ kaa a ji Hiob huɛmɛ nitsɛnitsɛ nɛ a susuɔ e he, nɛ a suɔ kaa a maa wo e bua.
3. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?
3 Yehowa ha nɛ Mose ngma nɔ́ nɛ Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ kɛ Elihu de, kɛ nɔ́ nɛ a pee ɔ kɛ wo Baiblo ɔ mi. E ngɛ kaa nɔ́ nɛ munyuhi nɛ Elifaz de ɔ ekomɛ je daimoniohi a ngɔ. Se Elihu lɛɛ munyuhi nɛ e tu ɔmɛ je Yehowa ngɔ. (Hiob 4:12-16; 33:24, 25) E be nyakpɛ kaa ga womi kpakpahi kɛ ga womi yayahi tsuo ngɛ Hiob womi ɔ mi. Se ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, nɔ́ titli nɛ wa maa kase kɛ je Hiob womi ɔ mi ji, bɔ nɛ e maa ye bua wɔ ha ke wa ngɛ nihi ga woe. Kekleekle ɔ, wa ma susu nɔ hyɛmi nɔ́ yaya nɛ Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ pee ɔ he. Nɛ lɔ ɔ se ɔ, wa ma susu nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa nɛ Elihu pee ɔ hu he. Jehanɛ hu ɔ, wa maa na bɔ nɛ Hiob womi ɔ ko ye bua Israelbi ɔmɛ ha, kɛ bɔ nɛ e ma nyɛ maa ye bua wɔ ha mwɔnɛ ɔ.
BƆ NƐ HIOB HUƐMƐ ETƐ ƆMƐ WO LƐ GA HA
4. Mɛni he je nɛ Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ nyɛ we nɛ a tsu yi mi tomi he je nɛ a ya e ngɔ ɔ he ní ɔ? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)
4 Baiblo ɔ tsɔɔ kaa benɛ Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ nu ní yayamihi nɛ ba e nɔ ɔ he ɔ, a ya konɛ “a ya ye kɔmɔ ha lɛ nɛ́ a wo e bua.” (Hiob 2:11) Se a nyɛ we nɛ a tsu yi mi tomi he je nɛ a ya lejɛ ɔ he ní. Mɛni he je? Ngɛ yi mi tomi etɛ komɛ a he je. Kekleekle ɔ, a kɛ oya yemi ma sane ɔ nya si ngɛ blɔ nɛ dɛ nɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, a susu kaa yayami komɛ nɛ Hiob pee ɔ he je nɛ a ngɛ e tue gblae ɔ nɛ. Se enɛ ɔ ji susumi nɛ dɛ.a (Hiob 4:7; 11:14) Enyɔne ɔ, Hiob huɛmɛ ɔmɛ kɛ mi mi jɔmi tu we munyu, a ga womi ɔmɛ yi bua we lɛ, mohu ɔ, e ye lɛ awi wawɛɛ. E ngɛ kaa nɔ́ nɛ munyuhi nɛ a tu ɔmɛ da, se Hiob ná we he se. (Hiob 13:12) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Bildad de Hiob si enyɔ sɔuu kaa e tuɔ munyu tsɔ. (Hiob 8:2; 18:2) Nɛ Zofar hu kɛ Hiob to nɔ ko nɛ “e be juɛmi” he. (Hiob 11:12) Etɛne ɔ, e ngɛ mi kaa a kpa we ngmlaa kɛ wo e yi mohu lɛɛ, se gbi tso nɛ a kɛ tu munyu ɔ tsɔɔ kaa a bui lɛ, nɛ a sume lɛ hulɔ. (Hiob 15:7-11) Nyumu nɛ ɔmɛ suɔ kaa a ma ha nɛ Hiob nɛ na kaa e pee yayami, mohu pe nɛ a maa tu munyu kɛ wo e bua loo a maa wo e hemi kɛ yemi ɔ mi he wami.
Ke o ngɛ nɔ ko ga woe ɔ, e sɛ nɛ o ha nɛ nɔ ɔ nɛ nu he kaa o nɔ kuɔ pe lɛ. Kɛ pee oti kaa o maa ye bua nɔ ɔ (Hyɛ kuku 4)
5. Mɛni lɛ je ga nɛ Hiob huɛmɛ ɔmɛ wo lɛ ɔ mi kɛ ba?
5 Enɛ ɔ he ɔ, e be nyakpɛ kaa nɔ́ kpakpa ko ji ga womi nɛ Hiob huɛmɛ ɔmɛ kɛ ha lɛ ɔ mi kɛ bɛ. Munyuhi nɛ a tu ɔmɛ hao Hiob wawɛɛ. (Hiob 19:2) Munyuhi nɛ a tu ɔmɛ ha nɛ Hiob suɔ kaa e fã e he, nɛ a na kaa e ji nɔmlɔ kpakpa. Enɛ ɔ ha nɛ e nyɛ we nɛ e susu níhi a he saminya, nɛ e tu munyuhi nɛ nile be mi. (Hiob 6:3, 26) Munyuhi nɛ Hiob huɛmɛ ɔmɛ tu ɔ kɛ Yehowa susumi kɔ we, nɛ a je we mi mi sami kpo kɛ tsɔɔ Hiob hulɔ. Enɛ ɔ he ɔ, Satan nyɛ nɛ e gu a nɔ kɛ jɔ̃ Hiob kɔni mi. (Hiob 2:4, 6) Kɛ nɔ́ nɛ ya nɔ nɛ ɔ ko nyɛ ye bua Israelbi ɔmɛ ha kɛɛ, nɛ kɛ wɔ hu wa ma nyɛ ma ná he se ha kɛɛ mwɔnɛ ɔ?
6. Mɛni nɛ e sa nɛ nikɔtɔmahi nɛ a hi Israel ɔ ko kase ngɛ Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ a nɔ hyɛmi nɔ́ yaya a mi?
6 Bɔ nɛ Israelbi ɔmɛ ko ná he se ha. Benɛ Yehowa to Israel ma a sisi se ɔ, e hla nyumuhi nɛ a he su, kɛ nikɔtɔmahi, konɛ a da e dami mlaa amɛ a nɔ kɛ kojo ma a. (5 Mose 1:15-18; 27:1) E sa nɛ nyumu nɛ ɔmɛ nɛ a bu ma bi ɔmɛ tue saminya loko a kɛ ga womi nɛ ha mɛ, loo a kojo mɛ. (2 Kron. 19:6) Ke nɔ́ ko ba a, e sa nɛ a bi ni ɔmɛ sanehi konɛ a le munyu ɔ mi saminya mohu pe nɛ a ma susu kaa a le anɔkualehi tsuo nɛ ngɛ sane ɔ mi. (5 Mose 19:18) Ke ma a mi bi ɔmɛ ba kojoli nɛ ɔmɛ a ngɔ kɛ ha yemi kɛ buami ɔ, e sa nɛ a kɛ mɛ nɛ tu munyu ngɛ mi mi jɔmi mi. Mɛni he je? Ejakaa ke a pee jã a, lɔ ɔ ma ha nɛ a je a tsui mi kɛ tu munyu. (2 Mose 22:22-24) Enɛ ɔ ji ní komɛ nɛ e sa nɛ nikɔtɔmahi nɛ a hi Israel ɔ ko kase ngɛ Hiob sane ɔ mi.
7. Ngɛ nikɔtɔmahi nɛ a hi Israel ɔ se ɔ, mɛnɔmɛ hu lɛ a ma nyɛ maa wo ma bi ɔmɛ ga, nɛ kɛ Hiob sane ɔ ko ye bua mɛ ha kɛɛ? (Abɛ 27:9)
7 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, pi nikɔtɔmahi nɛ a hi Israel ɔ pɛ nɛ a ma nyɛ maa wo ma bi ɔmɛ ga. Israelno fɛɛ ko, e wa jio, e wɛ jio, nyumu jio, yo jio ma nyɛ maa ye bua e nyɛmi ko nɛ e hia yemi kɛ buami ɔ, konɛ e nyɛ nɛ e ya nɔ nɛ e sɔmɔ Yehowa, aloo konɛ e tsake kɛ je e jemi bami yaya ko he. (La 141:5) Ejakaa huɛmɛ kpakpahi woɔ a sibi ga. (Kane Abɛ 27:9.) Jinɛ nɔ hyɛmi nɔ́ yaya nɛ Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ pee ɔ ko nyɛ ye bua Israelbi ɔmɛ nɛ a ko le nɔ́ nɛ e sɛ nɛ a de kɛ nɔ́ nɛ e sɛ nɛ a pee ke a ngɛ nɔ ko ga woe.
8. Mɛni ji ní komɛ nɛ e sɛ nɛ waa pee ke wa ngɛ nihi ga woe? (Hyɛ foni ɔmɛ hulɔ.)
8 Bɔ nɛ wa ma ná he se ha. Akɛnɛ wa ji Kristofohi he je ɔ, wa suɔ nɛ waa ye bua wa nyɛmimɛ ke a kɛ kahi ngɛ kpee. Se ke wa maa ye bua nɔ ko ɔ, e sɛ nɛ waa pee wa ní kaa Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ. Loko wa maa wo nɔ ko ga a, e sɛ nɛ waa ma munyu ɔ nya si ngɛ wa tsui mi kekleekle. Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ waa hyɛ kaa munyu nɛ wa ma tumi ɔ ji anɔkuale lo. Enyɔne ɔ, e sɛ nɛ waa da wa níhi a si kpami nɔ kɛ wo nɔ ko ga kaa bɔ nɛ Elifaz pee ɔ, mohu ɔ, e sa nɛ waa da Mawu Munyu ɔ nɔ kɛ pee jã. (Hiob 4:8; 5:3, 27) Etɛne ɔ, e sɛ nɛ waa kɛ abofu nɛ tu munyu ke wa ngɛ nihi ga woe. Mo kai kaa Elifaz kɛ e huɛmɛ ɔmɛ de ní komɛ nɛ a ji anɔkuale, nɛ pee se ɔ, bɔfo Paulo tsɛ Elifaz munyu ɔ ekomɛ po a se. (Ngɔɔ Hiob 5:13 ɔ kɛ to 1 Korinto Bi 3:19 ɔ he.) Se kɛ̃ ɔ, a tu lakpa munyuhi fuu kɛ kɔ Mawu he, nɛ enɛ ɔ ye Hiob awi. Enɛ ɔ he ɔ, Yehowa ha nɛ a le kaa a ye lakpa. (Hiob 42:7, 8) Ke wa ngɛ nihi ga woe ɔ, e sɛ nɛ wa ga womi ɔ nɛ ha nɛ a nu he kaa Yehowa susuu we a he, loo e sume e sɔmɔli. Nyɛ ha nɛ waa hyɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ maa kase kɛ je Elihu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi.
Ke o ngɛ nɔ ko ga woe ɔ, (1) moo bɔ mɔde kaa o maa nu lɛ sisi, (2) o kɛ Mawu Munyu ɔ nɛ tsu ní (3) o je mi mi jɔmi mi kɛ tu munyu (Hyɛ kuku 8)
BƆ NƐ ELIHU PLƐ KƐ WO HIOB GA HA
9. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ de ke benɛ Hiob huɛmɛ ɔmɛ kɛ lɛ tu munyu ta se po ɔ, loloolo ɔ, e hia yemi kɛ buami ɔ, nɛ mɛni Yehowa pee kɛ ye bua lɛ?
9 Hiob kɛ e huɛmɛ ɔmɛ sã nya be babauu. A tu munyu hluu po kaa ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ, mɛ pɛ a munyu ɔ ngɔ Hiob womi ɔ yi kakaaka 28 sɔuu. A kɛ abofu lɛ tu munyu nɛ ɔmɛ hiɛhiɛɛ. Enɛ ɔ he ɔ, e be nyakpɛ kaa Hiob ya nɔ nɛ e hao, nɛ e kɔni mi jɔ̃! Loloolo ɔ, e he hia nɛ nɔ ko nɛ wo Hiob bua nɛ e dla e juɛmi. Mɛni Yehowa pee kɛ ye bua Hiob? E gu Elihu nɔ kɛ wo lɛ ga. Mɛni he je nɛ Elihu mlɛ kɛ ya si Hiob kɛ e huɛmɛ ɔmɛ sã nya ta loko e tu munyu ɔ? Elihu de ke, “Niheyo kɛkɛ ji mi se nyɛ lɛɛ nikɔtɔmahi ji nyɛ. Enɛ ɔ he ɔ, bumi nɛ i ngɛ kɛ ha nyɛ he je ɔ, i ma ye nya.” (Hiob 32:6, 7) Elihu nɛ e ji niheyo ɔ yɔse kaa nihi nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ ngɛ nile nɛ a ngɛ níhi a si kpami fuu ejakaa a se kɛ ngɛ je mi. Enɛ ɔ ji nɔ́ ko nɛ nihi fuu hu yɔse mwɔnɛ ɔ. Se benɛ Elihu to e tsui si nɛ e bu Hiob kɛ e huɛmɛ ɔmɛ tue saminya a, e yɔse kaa be su nɛ e sa kaa e tu munyu. E de ke: “Tsa pi wami pɛ kɛkɛ nɛ peeɔ nɔ ní lelɔ, nɛ tsa pi nyumuhi nɛ a wa ngɛ jeha mi ɔ pɛ nɛ a le nɔ́ nɛ da.” (Hiob 32:9) Lɔ ɔ se ɔ, mɛni Elihu de, nɛ kɛ e de lɛ ha kɛɛ?
10. Loko Elihu maa wo Hiob ga a, mɛni e pee? (Hiob 33:6, 7)
10 Loko Elihu kɛ Hiob maa tu munyu ɔ, e ha nɛ Hiob tsui nɔ e mi konɛ e nyɛ nɛ e pee klaalo kɛ bu lɛ tue. Kɛ e pee lɛ kɛɛ? Kekleekle ɔ, Elihu bɔ mɔde kaa e maa ye e he nɔ. Ejakaa Baiblo ɔ ha nɛ wa le kaa munyuhi nɛ e nu kɛ je sisije ɔ ha nɛ e mi mi fu. (Hiob 32:2-5) Se kɛ̃ ɔ, Elihu kɛ e we abofu ɔ kple we Hiob nɔ, mohu ɔ, e je mi mi jɔmi mi kɛ wo e bua. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e de Hiob ke: “Hyɛ! I ngɛ kaa mo nɔuu ngɛ anɔkuale Mawu ɔ hɛ mi.” (Kane Hiob 33:6, 7.) Kɛkɛ nɛ Elihu de kaa benɛ Hiob ngɛ munyu tue ɔ, e bu lɛ tue saminya. Enɛ ɔ ha nɛ loko e maa je e munyu ɔ sisi ɔ, e tĩ munyu komɛ nɛ Hiob tu ɔ mi. (Hiob 32:11; 33:8-11) Nɛ benɛ Elihu ngɛ Hiob ga woe ngɛ be kpahi a mi hu ɔ, e tĩ Hiob munyu ɔ ekomɛ a mi jã nɔuu.—Hiob 34:5, 6, 9; 35:1-4.
11. Kɛ Elihu plɛ kɛ wo Hiob ga ha kɛɛ? (Hiob 33:1)
11 Benɛ Elihu ngɛ Hiob ga woe ɔ, e ha we nɛ Hiob nɛ nu he kaa se nami ko be e he, mohu ɔ, e je bumi kpo kɛ tsɔɔ lɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ Elihu ngɛ munyu tue ɔ e tsɛ Hiob biɛ, se Hiob huɛmɛ kpa amɛ lɛɛ, e ma nyɛ maa ba kaa a pee we jã. (Kane Hiob 33:1.) Elihu kai kaa benɛ Hiob kɛ e huɛmɛ kpa amɛ ngɛ nya sãe ɔ, e ná nɛ e ko tu munyu. Enɛ ɔ he ɔ, e je mi mi himi mi nɛ e ngmɛ Hiob blɔ konɛ e tu munyu benɛ e ngɛ lɛ ga woe ɔ. (Hiob 32:4; 33:32) Elihu laa we Hiob nɔ́ ko nɔ, mohu ɔ, e ha nɛ e le kaa ní komɛ nɛ e pee kɛ ní komɛ nɛ e de ɔ sɛ. E je mi mi jɔmi mi nɛ e kai Hiob kaa Yehowa ngɛ juɛmi, e yeɔ dami sane, e ngɛ he wami nɛ e suɔmi ɔ se pui. (Hiob 36:18, 21-26; 37:23, 24) Ga womi kpakpa nɛ Elihu kɛ ha Hiob ɔ dla e juɛmi kɛ ha ga womi kpahi nɛ maa je Yehowa nɛ ji e Bɔlɔ ɔ ngɔ kɛ ba a. (Hiob 38:1-3) Kɛ Elihu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ ko nyɛ ye bua Israelbi nɛ a hi si blema a ha kɛɛ, nɛ kɛ wɔ hu wa ma nyɛ ma ná he se mwɔnɛ ɔ ha kɛɛ?
12. Kɛ Yehowa gu gbali a nɔ kɛ ye bua Israelbi ɔmɛ ha kɛɛ, nɛ kɛ Elihu nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa a ko nyɛ ye bua mɛ ha kɛɛ?
12 Bɔ nɛ Israelbi ɔmɛ ko ná he se ha. Ngɛ Israelbi ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa guɔ gbali a nɔ kɛ tsɔseɔ e we bi nɛ e kɛ blɔ tsɔɔmi haa mɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ Manyadali ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa gu gbalɔyo Debora nɔ nɛ e kɛ blɔ tsɔɔmi ha e we bi. Nɛ e gu niheyo wayoo Samuel hu nɔ nɛ e kɛ blɔ tsɔɔmi ha Israelbi ɔmɛ. (Many. 4:4-7; 5:7; 1 Sam. 3:19, 20) Nɛ ngɛ matsɛmɛ ɔmɛ a be ɔ mi hu ɔ, Yehowa gu gbali slɔɔtohi a nɔ kɛ ye bua Israelbi ɔmɛ konɛ a ya nɔ nɛ a ja lɛ ngɛ anɔkuale mi. Nɛ e guɔ gbali ɔmɛ a nɔ kɛ tsɔseɔ e we bi nɛ a gba kɛ je anɔkuale jami he ɔ. (2 Sam. 12:1-4; Níts. 3:24) E sa nɛ nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa nɛ Elihu pee nɛ a ngma kɛ fɔ si ngɛ Hiob womi ɔ mi ɔ ko ye bua nyumuhi kɛ yihi anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ konɛ ke a ngɛ nɔ ko ga woe ɔ, a le nɔ́ nɛ e sa nɛ a de, kɛ bɔ nɛ e sa nɛ a de lɛ ha.
13. Mɛni blɔ nɔ nɛ Kristofohi nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ ma nyɛ maa gu kɛ wo a nyɛmimɛ he wami?
13 Bɔ nɛ wa ma ná he se ha. Akɛnɛ wa ji Kristofohi he je ɔ, wɔ hu wa haa nɛ nihi leɔ nɔ́ nɛ Mawu suɔ kaa a pee kɛ gu munyuhi nɛ ngɛ Baiblo ɔ mi nɛ wa fiɛɛɔ ɔ nɔ. Jehanɛ hu ɔ, wa peeɔ jã kɛ gu munyuhi nɛ wa tuɔ kɛ woɔ wa nyɛmimɛ Kristofohi he wami ɔ nɔ. (1 Kor. 14:3) Ke asafo mi nikɔtɔmahi ngɛ nyɛmimɛ nɛ a hao wawɛɛ, aloo eko ɔ, a tuɔ ‘munyu basabasa’ ngɛ blɔ ko nɔ ɔ he wami woe ɔ, e sa nɛ a hyɛ saminya nɛ a “tu bua womi munyu kɛ tsɔɔ” mɛ.—1 Tɛs. 5:14; Hiob 6:3.
14-15. Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ ko nɛ tsɔɔ bɔ nɛ asafo mi nɔkɔtɔma ko ma nyɛ maa kase Elihu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ ha ke e ngɛ nɔ ko ga woe.
14 Mo susu si fɔfɔɛ nɛ ɔ he nɛ o hyɛ. Asafo mi nɔkɔtɔma ko yɔse kaa nyɛmiyo ko nɛ ngɛ e we asafo ɔ mi ɔ hao wawɛɛ. Enɛ ɔ he ɔ, e ha nɛ nyɛminyumu ko piɛɛ e he konɛ a ya wo nyɛmiyo nɛ ɔ he wami. Se benɛ a ya slaa lɛ ɔ, nyɛmiyo ɔ tsɔɔ kaa e ngɛ mi kaa e yaa fiɛɛmi kɛ asafo mi kpe mohu lɛɛ, se e be bua jɔmi. Mɛni asafo mi nɔkɔtɔma nɛ ɔ maa pee?
15 Kekleekle ɔ, e maa bɔ mɔde kaa e maa nu bɔ nɛ nyɛmiyo ɔ ngɛ he nue ha a sisi. Se loko e ma nyɛ maa pee jã a, ja e bu nyɛmiyo ɔ tue saminya. E ma nyɛ ma bi e he ke, ‘Anɛ nyɛmiyo ɔ ngɛ he nue kaa Yehowa sume lɛ lo? Anɛ “si himi ɔ mi haomi” ɔmɛ ha nɛ e he waa ha lɛ kaa e ma ná e hiami níhi lo?’ (Luka 21:34) Enyɔne ɔ, asafo mi nɔkɔtɔma a maa bɔ mɔde kaa e ma je nyɛmiyo ɔ yi ngɛ ní kpakpahi nɛ e nyɛɔ peeɔ ɔmɛ a he. Ejakaa e ngɛ mi kaa nyɛmiyo ɔ ngɛ haoe wawɛɛ mohu lɛɛ, se loloolo ɔ, e yaa asafo mi kpe kɛ fiɛɛmi. Nɛ etɛne ɔ, ke asafo mi nɔkɔtɔma a nyɛ nɛ e nu nyɛmiyo ɔ sisi nɛ e na nɔ́ nɛ ha nɛ e kɔni mi ngɛ jɔ̃e ɔ, e maa da Ngmami ɔ nɔ kɛ ha nɛ e ná nɔ mi mami kaa Mawu suɔ lɛ.—Gal. 2:20.
YAA NƆ NƐ O KASE NÍHI FUU KƐ JE HIOB WOMI Ɔ MI
16. Mɛni wa maa pee konɛ waa ya nɔ nɛ wa ná Hiob womi ɔ he se?
16 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, níhi fuu ngɛ nɛ wa ma nyɛ maa kase kɛ je Hiob womi ɔ mi! Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ ní kasemi nɛ sɛ hlami ɔ mi ɔ, Hiob womi ɔ ha nɛ wa na nɔ́ he je nɛ Yehowa ngmɛ nɔ́ nami blɔ, kɛ nɔ́ nɛ wa maa pee kɛ fĩ si ke wa ngɛ nɔ́ nae. Nɛ kaa bɔ nɛ wa na ngɛ ní kasemi nɛ ɔ hu mi ɔ, ke wa ngɛ hlae nɛ wa ga womi nɛ nu tso ɔ, wa be Hiob huɛmɛ etɛ ɔmɛ a nɔ hyɛmi nɔ́ yaya a kasee, mohu ɔ, wa maa kase nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa nɛ Elihu pee ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, loko o maa wo nɔ ko ga a, níhi nɛ o kase ngɛ Hiob womi ɔ mi ɔ, o ma nyɛ ma nylɔ mi loko o pee jã. Nɛ ke eko ɔ, o kane Hiob womi ɔ kɛ ɔ, anɛ o kɛ ma nyɛ maa pee oti kaa o maa kane womi nɛ se be nɛ ɔ ekohu lo? Ke o pee jã a, o maa kase níhi fuu ngɛ mi nɛ maa ye bua mo.
LA 125 “Nihi Nɛ A Naa Nɔ Mɔbɔ ɔ Ngɛ Bua Jɔmi!”
a E ma nyɛ maa ba kaa daimonio ko lɛ ná Elifaz nɔ he wami nɛ e de kaa adesa ko be nɛ e da ngɛ Yehowa hɛ mi, nɛ lɔ ɔ he ɔ, adesa ko be nyɛe maa sa Mawu hɛ mi gblee ɔ nɛ. Elifaz he lakpa munyu nɛ ɔ ye wawɛɛ nitsɛ. Nɛ be fɛɛ be nɛ e kɛ Hiob maa tu munyu ɔ, e tĩɔ lakpa munyu nɛ ɔ mi.—Hiob 4:17; 15:15, 16; 22:2.