NÍ KASEMI 6
Anɛ O He Ye Kaa Yehowa Peeɔ Nɔ́ Nɛ Da Be Fɛɛ Be Lo?
‘Yehowa ji nyɛ yi baalɔ nɛ se be; e hi kɛ pi si, nɛ e da ngɛ blɔ tsuaa blɔ nɔ. Nyɛ Mawu ɔ yeɔ e siwo nɔ; yayami ko be e he; nɔ́ nɛ da, kɛ nɔ́ nɛ sa pɛ e peeɔ.’—5 MOSE 32:4.
LA 3 Yehowa Woɔ Wɔ He Wami, E Haa Wɔ Hɛ Nɔ Kami
NƆ́ NƐ WA MAA KASEa
1-2. (a) Mɛni he je nɛ e he wa ha nihi fuu kaa a ma ná hemi kɛ yemi ngɛ nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya a mi? (b) Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?
MWƆNƐ Ɔ, e he wa ha nihi fuu kaa a ma ná hemi kɛ yemi ngɛ nihi nɛ a hɛɛ blɔ nya a mi. A naa kaa amlaalo ɔ kɛ ma mlaahi poɔ nihi nɛ a ngɛ sika kɛ nihi nɛ a ngɛ blɔ nya a he piɛ, se a susuu we ohiatsɛmɛ a he. Baiblo ɔ de ke: “Ni komɛ ngɔɔ blɔ nya nɛ a ná a kɛ yeɔ a nyɛmimɛ awi.” (Fiɛlɔ 8:9) Jehanɛ hu ɔ, jami hɛ mi nyɛɛli komɛ peeɔ níhi nɛ dɛ, enɛ ɔ ha nɛ ni komɛ be hemi kɛ yemi ngɛ Mawu mi. Lɔ ɔ he ɔ, ke waa kɛ nɔ ko ngɛ Baiblo ɔ kasee ɔ, e sa nɛ waa ye bua lɛ nɛ e ná hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa kɛ nihi nɛ e hla nɛ a ngɛ hɛ mi nyɛɛe ngɛ asafo ɔ mi ɔ a mi.
2 Ngɛ anɔkuale mi ɔ, pi nihi nɛ waa kɛ mɛ ngɛ Baiblo ɔ kasee ɔ pɛ nɛ e sa nɛ a ná hemi kɛ yemi ngɛ Yehowa kɛ e we asafo ɔ mi. Ke wa ngɛ Yehowa sɔmɔe jeha babauu ji nɛ ɔ po ɔ, e sa nɛ wa ná hemi kɛ yemi kaa blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ tsuɔ níhi a he ní ɔ hi pe kulaa. Be komɛ ɔ, waa kɛ si fɔfɔɛ komɛ maa kpe nɛ ma nyɛ maa ka hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ. Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu si fɔfɔɛhi etɛ nɛ ma nyɛ maa ka wa hemi kɛ yemi ɔ a he: (1) ke wa ngɛ Baiblo mi sane komɛ kanee, (2) ke Yehowa asafo ɔ ngɔ blɔ tsɔɔmi ko kɛ ha wɔ, kɛ (3) ke waa kɛ haomihi kpe hwɔɔ se.
MO NÁ HEMI KƐ YEMI NGƐ YEHOWA MI KE O NGƐ BAIBLO Ɔ KANEE
3. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Baiblo mi sane komɛ ma nyɛ maa ka hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ?
3 Ke wa ngɛ Mawu Munyu ɔ kanee ɔ, wa ma nyɛ ma bi sane ngɛ bɔ nɛ Yehowa kɛ ni komɛ ye ha, kɛ bɔ nɛ e mwɔ yi mi kpɔ komɛ ha a he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ Mose Womi Nɛ Ji Eywiɛ ɔ mi ɔ, wa kane kaa Yehowa bu Israel no ko nɛ e ya bua lɛ nya ngɛ He Jɔɔmi Ligbi ɔ nɔ ɔ gbenɔ fɔ. Samuel Womi Nɛ Ji Enyɔ ɔ hu tsɔɔ kaa jeha lafa komɛ a se ɔ, Yehowa ngɔ Matsɛ David nɛ e puɛ gba nɛ e gbe nɔ ɔ e yayami ɔ kɛ ke lɛ. (4 Mose 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13) Eko ɔ, wa ma bi ke, ‘Mɛni he je nɛ Yehowa ngɔ David nɛ e puɛ gba a e yayami kɛ ke lɛ, se nɔ nɛ e pee yayami nɛ hɛdɔ be he tsɔ ɔ lɛɛ e bu lɛ gbenɔ fɔ ɔ?’ Loko wa ma ha sane bimi nɛ ɔmɛ a heto ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu níhi etɛ nɛ e sa nɛ e hi wa juɛmi mi ke wa ngɛ Baiblo ɔ kanee ɔ he.
4. Mɛni blɔ nɔ nɛ 1 Mose 18:20, 21 kɛ 5 Mose 10:17 ɔ haa nɛ nɔ mi mami nɛ wa ngɛ ngɛ yi mi kpɔhi nɛ Yehowa mwɔɔ ɔ mi ɔ mi waa?
4 Pi be fɛɛ be nɛ Baiblo ɔ bɔɔ nɔ́ ko he amaniɛ fitsofitso. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, wa le kaa David je e tsui mi nɛ e pia e he ngɛ nɔ́ nɛ e pee ɔ he. (La 51:2-4) Se nyumu ɔ nɛ e tɔ̃ He Jɔɔmi Ligbi ɔ he mlaa a nɔ ɔ lɛɛ kɛ e pee e ní ha kɛɛ? Anɛ e pia e he ngɛ nɔ́ nɛ e pee ɔ he lo? Anɛ e gbo Yehowa mlaa a nɔ tue hyɛ lo? Anɛ a bɔ lɛ kɔkɔ ngɛ he hyɛ nɛ e kɛ tsu we ní lo? Baiblo ɔ de we nɔ́ ko ngɛ he. Se wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa a, “yayami ko be e he.” (5 Mose 32:4) Behi fuu ɔ, adesahi daa nɔ́ nɛ nihi deɔ, juɛmi nɛ dɛ nɛ a hɛɛ ngɛ ni komɛ a he loo a daa ní kpahi a nɔ kɛ mwɔɔ yi mi kpɔ. Lɔ ɔ haa nɛ a mwɔɔ yi mi kpɔhi nɛ dɛ. Se Yehowa lɛɛ níhi nɛ e daa nɔ kɛ mwɔɔ yi mi kpɔhi ɔ ji anɔkuale. (Kane 1 Mose 18:20, 21; 5 Mose 10:17.) Ke wa yaa nɔ nɛ wa kaseɔ Yehowa kɛ e mlaa amɛ a he ní ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa ma ná hemi kɛ yemi ngɛ yi mi kpɔhi nɛ e mwɔɔ ɔ mi. Ke wa kane Baiblo ɔ nɛ wa ngɛ sane bimihi ngɛ nɔ́ ko he se wa be nyɛe ma ha heto amlɔ nɛ ɔ po ɔ, níhi nɛ wa le ngɛ Mawu he ɔ ma nyɛ ma ha nɛ wa ná nɔ mi mami kaa ‘nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ Yehowa peeɔ ɔ da.’—La 145:17.
5. Mɛni blɔ nɔ mluku nɛ wa yi ɔ ma nyɛ ma ha nɛ waa kojo ngɛ blɔ nɛ dɛ nɔ? (Hyɛ daka nɛ ji, “Mluku Nɛ Wa Yi ɔ Ha We Nɛ Waa Ye Dami Sane” ɔ hulɔ.)
5 Pi be fɛɛ be nɛ wa ma nyɛ maa kojo ngɛ dami mi ejakaa wa yi mluku. Mawu bɔ wɔ nɛ wa nyɛ nɛ wa je e su ɔmɛ kpo, enɛ ɔ he ɔ, wa suɔ nɛ a ye dami sane ha nɔ fɛɛ nɔ. (1 Mose 1:26) Se akɛnɛ wa yi mluku he je ɔ, ke wa susu kaa wa le anɔkuale ɔ tsuo ngɛ sane ko mi po ɔ, wa ma nyɛ maa kojo nihi ngɛ blɔ nɛ dɛ nɔ. Mo kai Yona nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ. E bua jɔɛ bɔ nɛ Yehowa na Nineve bi ɔmɛ mɔbɔ ha a he. (Yona 3:10–4:1) Se mɛni je nɔ́ nɛ Yehowa pee ɔ mi kɛ ba? A he Nineve bi nɛ a hiɛ pe 120,000 nɛ a tsake a tsui ɔ a yi wami! Nyagbe ɔ, wa na kaa Yona lɛ kojo nihi ngɛ blɔ nɛ dɛ nɔ, se pi Yehowa.
6. Mɛni he je nɛ e he hia we nɛ Yehowa nɛ tsɔɔ wɔ nɔ́ he je nɛ e mwɔɔ yi mi kpɔhi?
6 E he hia we nɛ Yehowa nɛ tsɔɔ adesahi nɔ́ he je nɛ e mwɔɔ yi mi kpɔ komɛ. E ji anɔkuale kaa blema a, Yehowa ngmɛ blɔ nɛ e sɔmɔli komɛ tsɔɔ a juɛmi ngɛ yi mi kpɔ ko nɛ e mwɔ loo e ma mwɔmi ɔ he. (1 Mose 18:25; Yona 4:2, 3) Ngɛ be kakaaka komɛ a mi ɔ, e tsɔɔ nɔ́ he je nɛ e mwɔ yi mi kpɔ ko. (Yona 4:10, 11) Se lɔ ɔ tsɔɔ we kaa e sa nɛ Yehowa nɛ tsɔɔ wɔ nɔ́ he je nɛ e mwɔ yi mi kpɔ ko. Akɛnɛ lɛ ji wa Bɔlɔ he je ɔ, e he hia we nɛ e bi wɔ blɔ loko e mwɔ yi mi kpɔ ko loo ke e mwɔ yi mi kpɔ ɔ ta a, e tsɔɔ wɔ níhi a nya.—Yes. 40:13, 14; 55:9.
NGƆƆ O HƐ KƐ FƆ YEHOWA NƆ KE A HA MO BLƆ TSƆƆMI
7. Mɛni nyagba nɛ waa kɛ ma nyɛ maa kpe, nɛ mɛni he je?
7 Wa le ngɛ wa tsui mi kaa Yehowa peeɔ nɔ́ nɛ da be fɛɛ be. Se nyagba a ji eko ɔ, wa be hemi kɛ yemi ngɛ nihi nɛ e hla kaa a nyɛɛ níhi a hɛ mi ngɛ asafo ɔ mi ɔ a mi. Eko ɔ, wa ma bi ke, anɛ nihi nɛ a ngɛ blɔ nya ngɛ Yehowa asafo ɔ mi ɔ ngɔɔ Yehowa blɔ tsɔɔmi kɛ tsuɔ ní aloo mɛ nitsɛmɛ a blɔ tsɔɔmi nɛ a kɛ tsuɔ ní? E ma nyɛ maa ba kaa jã nɛ ni komɛ nɛ a hi si blema a susu. Mo susu nɔ hyɛmi níhi nɛ a tu he munyu ngɛ kuku 3 ɔ mi ɔ he nɛ o hyɛ. Eko ɔ, nyumu ɔ nɛ e yi He Jɔɔmi Ligbi ɔ mlaa a nɔ ɔ weku no ko ma bi ke ji Mose bi Yehowa ga womi loko a bu nyumu ɔ gbenɔ fɔ. Benɛ David kɛ Yuria nɛ ji Hit no ɔ yo ɔ puɛ gba a, eko ɔ, Yuria huɛ ko ma susu kaa akɛnɛ David ji matsɛ ɔ he je nɛ a gbi lɛ ɔ nɛ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa be nyɛe ma de ke wa he Yehowa ye ke wa he we nihi nɛ e hla mɛ kaa a nyɛɛ asafo ɔ hɛ mi ɔ yi, ejakaa Yehowa nitsɛ he mɛ ye.
8. Mɛni tsakpa nɛ ngɛ nɔ́ nɛ a tu he ngɛ munyu ngɛ Ní Tsumi 16:4, 5 ɔ kɛ bɔ nɛ níhi yaa nɔ ha mwɔnɛ ɔ ngɛ Yehowa asafo ɔ mi ɔ a kpɛti?
8 Mwɔnɛ ɔ, Yehowa kɛ “tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ ɔ” tsuɔ ní kɛ nyɛɛɔ e blɔ nya tomi ɔ fã nɛ ngɛ zugba a nɔ ɔ hɛ mi. (Mat. 24:45) Kaa bɔ nɛ blɔ tsɔɔmi ajla toli nɛ a hi si ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ pee ɔ, tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ ɔ nyɛɛɔ Mawu we bi nɛ a ngɛ je kɛ wɛ ɔ hɛ mi nɛ a kɛ blɔ tsɔɔmihi haa asafo mi nikɔtɔma amɛ. (Kane Ní Tsumi 16:4, 5.) Asafo mi nikɔtɔma amɛ hu ngɔɔ blɔ tsɔɔmi nɛ ɔmɛ kɛ tsuɔ ni ngɛ a we asafo ɔmɛ a mi. Ke waa kɛ blɔ tsɔɔmi nɛ Yehowa asafo ɔ kɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ kɛ haa wɔ ɔ tsuɔ ní ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngɛ hemi kɛ yemi ngɛ blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ peeɔ níhi ɔ mi.
9. Mɛni be nɛ e he ma nyɛ maa wa ha wɔ kaa wa ma fĩ yi mi kpɔhi nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ mwɔ ɔ se, nɛ mɛni he je?
9 Be komɛ ɔ, e he ma nyɛ maa wa ha wɔ kaa wa ma fĩ yi mi kpɔhi nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ mwɔ ɔ se. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, jehahi bɔɔ komɛ nɛ be ɔ, a bla asafo komɛ nɛ enɛ ɔ ha nɛ asafo komɛ ya je kpɔ kpahi a mi. Ngɛ si fɔfɔɛ komɛ a mi ɔ, asafo mi nikɔtɔma amɛ de fiɛɛli komɛ kaa a ya je asafo komɛ nɛ fiɛɛli a he pi ngɛ mi ɔ mi bɔ nɛ pee nɛ fiɛɛli ɔmɛ a he nɛ ko hiɛ tsɔ ngɛ Matsɛ Yemi Asa ko nɔ. Ke a de wɔ kaa wa ya je asafo kpa ko mi ɔ, e he ma nyɛ maa wa ha wɔ kaa wa maa je wa huɛmɛ kɛ wa weku li a he. Anɛ Yehowa de asafo mi nikɔtɔma amɛ he nɛ a kɛ fiɛɛlɔ fɛɛ fiɛɛlɔ nɛ ya lo? Dɛbi. Enɛ ɔ ma nyɛ ma ha nɛ e he nɛ wa ha wɔ kaa waa kɛ blɔ tsɔɔmi nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ kɛ ha wɔ ɔ ma tsu ní. Se Yehowa he asafo mi nikɔtɔma amɛ ye ngɛ yi mi kpɔhi nɛ a mwɔɔ ɔ mi. E sa nɛ wɔ hu wa he mɛ nɛ waa ye.b
10. Ngɛ Hebri Bi 13:17 ɔ nya a, mɛni he je nɛ e sa nɛ waa kɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ a blɔ tsɔɔmi nɛ tsu ní ɔ?
10 Mɛni he je nɛ e sa nɛ wa fĩ yi mi kpɔhi nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ mwɔ ɔ se ke pi jã nɛ wa ngɛ blɔ hyɛe kaa níhi maa ya nɔ po? Ke wa pee jã a, wa baa kake peemi nɛ ngɛ Mawu we bi a kpɛti ɔ yi. (Efe. 4:2, 3) Ke wɔ tsuo wa je he si bami mi nɛ wa kplɛɛ yi mi kpɔhi nɛ nikɔtɔma amɛ mwɔ ɔ nɔ ɔ, asafo ɔ waa. (Kane Hebri Bi 13:17.) Nɔ́ nɛ pe kulaa a, ke waa kɛ nihi nɛ Yehowa hla kaa a hyɛ wa nɔ ɔ a blɔ tsɔɔmi tsu ní ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa he Yehowa ye.—Níts. 20:28.
11. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ blɔ tsɔɔmi nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ kɛ haa wɔ ɔ mi ɔ mi nɛ wa?
11 Asafo mi nikɔtɔma amɛ sɔleɔ kɛ biɔ mumi klɔuklɔu ɔ yemi kɛ buami ke a ngɛ níhi nɛ kɔɔ asafo ɔ he ɔ he susue. Jehanɛ hu ɔ, ke asafo mi nikɔtɔmahi ngɛ níhi a he susue ɔ, a toɔ a tsui si kɛ susuɔ Baiblo sisi tomi mlaahi a he nɛ a hyɛɔ blɔ tsɔɔmihi nɛ Yehowa asafo ɔ kɛ ha ngɛ he. Ke wa kai oti nɛ ɔ, hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ blɔ tsɔɔmi nɛ a kɛ haa wɔ ɔ mi ɔ mi maa wa. A suɔ wawɛɛ kaa a maa sa Yehowa hɛ mi nɛ a hyɛ e we bi a nɔ saminya. Nyumuhi anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ le kaa a maa bu bɔ nɛ a tsuɔ a ní tsumi ɔ ha a he akɔtaa kɛ ha Mawu. (1 Pet. 5:2, 3) Mo susu enɛ ɔ he nɛ o hyɛ: Mwɔnɛ ɔ, he womi nɔ su, jami nɛ nɔ ko ngɛ mi kɛ ma kudɔmi sanehi gba nihi a mi ngɛ je ɔ mi, se Yehowa we bi peeɔ kake kɛ sɔmɔɔ anɔkuale Mawu kake ɔ ngɛ tue mi jɔmi mi. Yehowa jɔɔmi lɛ ha nɛ níhi ngɛ nɔ yae jã ngɛ e we asafo ɔ mi ɔ nɛ!
12. Mɛni nɛ e sa nɛ asafo mi nikɔtɔmahi nɛ a susu he saminya ke a ngɛ hyɛe kaa nɔ ko pia e he aloo e pia we e he?
12 Yehowa ngɔ ní tsumi nɛ he hia kɛ wo asafo mi nikɔtɔmahi a dɛ kaa a ha nɛ asafo ɔ he nɛ tsɔ. Ke Kristofo no ko pee yayami nɛ hɛdɔ ngɛ he ɔ, Yehowa hyɛɔ blɔ kaa asafo mi nikɔtɔma amɛ nɛ a hyɛ kaa e sa kaa nɔ ɔ nɛ ya nɔ nɛ e hi asafo ɔ mi lo. Ke e ba jã a, asafo mi nikɔtɔma amɛ peeɔ níhi fuu, eko ji kaa e sa nɛ a hyɛ kaa nɔ ɔ pia e he niinɛ lo. Nɔ ɔ ma nyɛ ma de ke e pia e he, se anɛ e hie nɔ́ nɛ e pee ɔ niinɛ lo? Anɛ e fia e pɛɛ si kaa e be jã pee hu lo? Ke huɛ bɔmi yaya nɛ ha nɛ e pee jamɛ a yayami ɔ, anɛ e pee klaalo kaa e ma kpa huɛ yaya bɔmi lo? Asafo mi nikɔtɔma amɛ sɔleɔ kɛ haa Yehowa, a susuɔ anɔkualehi nɛ ngɛ sane ɔ mi kɛ nɔ́ nɛ Baiblo ɔ de ngɛ jamɛ a si fɔfɔɛ ɔ he ɔ he, nɛ a hyɛɔ bɔ nɛ yayami peelɔ nuɔ he ha ngɛ nɔ́ nɛ e pee ɔ he. Lɔ ɔ se ɔ, a hyɛɔ ke ji e sa nɛ yayami peelɔ ɔ nɛ e ya nɔ nɛ e hi asafo ɔ mi loo e sɛ nɛ e hi asafo ɔ mi. Ngɛ si fɔfɔɛ komɛ a mi ɔ, e he maa hia nɛ a fiee nɔ ɔ kɛ je asafo ɔ mi.—1 Kor. 5:11-13.
13. Mɛni susumi nɛ ma nyɛ maa ba wa juɛmi mi ke a fiee wa weku no ko loo wa huɛ ko kɛ je asafo ɔ mi?
13 Mɛni si fɔfɔɛhi a mi nɛ hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ a mi ɔ ma nyɛ maa pee ka kɛ ha wɔ? Ke nɔ nɛ a fiee lɛ kɛ je asafo ɔ mi ɔ pi wa huɛ loo wa weku no ɔ, eko ɔ, e he be wae ha wɔ kaa wa maa kplɛɛ yi mi kpɔ nɛ asafo mi nikɔtɔma amɛ mwɔ ɔ nɔ. Se ke nɔ nɛ a fiee lɛ ɔ ji wa huɛ nɛ nyu bi ngɛ waa kɛ lɛ wa kpɛti ɔ hu nɛɛ? Eko ɔ, wa ma susu kaa asafo mi nikɔtɔma amɛ hla we anɔkuale nɛ ngɛ sane ɔ mi ɔ tsuo. Aloo eko ɔ wa ma bi ke, anɛ bɔ nɛ a ye sane ɔ ha a maa sa Yehowa hɛ mi lo? Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ wa nyɛ nɛ waa ya nɔ nɛ waa pee wa ní ngɛ blɔ nɛ da nɔ ke asafo mi nikɔtɔma amɛ mwɔ yi mi kpɔ ko?
14. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ ke asafo mi nikɔtɔma amɛ mwɔ yi mi kpɔ kaa e sa nɛ a fiee wa huɛ ko loo wa weku no ko kɛ je asafo ɔ mi?
14 E sa nɛ wa kai kaa nɔ fieemi ji Yehowa blɔ nya tomi. E yeɔ bua asafo ɔ, nɛ e ma nyɛ maa ye bua yayami peelɔ ɔ hulɔ. Ke yayami peelɔ nɛ tsakee we e tsui ɔ ya nɔ nɛ e hi asafo ɔ mi ɔ, e ma nyɛ ma ná ni kpahi a nɔ he wami ngɛ blɔ yaya nɔ. (Gal. 5:9) Jehanɛ hu ɔ, eko ɔ, e be lee kaa hɛdɔ ngɛ nɔ́ nɛ e pee ɔ he. Nɛ eko ɔ, e be lee nɔ́ he je nɛ e sa nɛ e tsake e susumi kɛ e ní peepee konɛ Yehowa nɛ kplɛɛ e nɔ ekohu. (Fiɛlɔ 8:11) Wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa asafo mi nikɔtɔma amɛ kɛ hɛdɔ susuɔ ní tsumi nɛ a kɛ wo a dɛ ɔ he wawɛɛ ke a ngɛ he susue kaa a fiee nɔ ko kɛ je asafo ɔ mi loo a ko fiee lɛ. Kaa bɔ nɛ kojoli nɛ a hi si ngɛ blema Israel ɔ pee ɔ, asafo mi nikɔtɔmahi le kaa ‘tsa pi nɔmlɔ adesa nɛ a ngɛ ní ɔ tsue ha, se mohu Yehowa.’—2 Kron. 19:6, 7.
YEHOWA MI HEMI KƐ YEMI NƐ WA MA NÁ AMLƆ NƐ Ɔ MAA YE BUA WƆ HWƆƆ SE
Mɛni maa ye bua wɔ konɛ wa ná hemi kɛ yemi nɛ waa kɛ blɔ tsɔɔmihi nɛ a kɛ ma ha wɔ ngɛ amanehlu ngua a mi ɔ nɛ tsu ní? (Hyɛ kuku 15)
15. Mɛni he je nɛ e sa nɛ wa he Yehowa blɔ tsɔɔmi nɛ waa ye amlɔ nɛ ɔ pe be ko nɛ be ɔ?
15 Je yaya nɛ ɔ nyagbe su haa, lɔ ɔ he ɔ, amlɔ nɛ ɔ ji be nɛ e sa nɛ wa ná hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ mi wa ngɛ blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ peeɔ níhi ɔ mi pe be ko nɛ be ɔ. Mɛni he je? Ngɛ amanehlu ngua a mi ɔ, a ma nyɛ ma ha wɔ blɔ tsɔɔmi ko, nɛ eko ɔ, wa ma susu kaa e kɛ ní tsumi maa ye loo sisi numi be he. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa le kaa Yehowa kɛ wɔ be munyu tue tɛ̃ɛ. E maa gu nihi nɛ e hla mɛ kaa a nyɛɛ níhi a hɛ mi ɔ a nɔ kɛ ha wɔ blɔ tsɔɔmi. Tsa pi jamɛ a be ɔ mi nɛ e sa nɛ wa juɛmi nɛ pee wɔ enyɔɔnyɔ ngɛ blɔ tsɔɔmihi a he nɛ wa bi ke, ‘Anɛ blɔ tsɔɔmi nɛ ɔ je Yehowa ngɔ niinɛ, aloo nihi nɛ a ngɛ hɛ mi nyɛɛe ɔ mɛ nitsɛmɛ a blɔ tsɔɔmi nɛ a kɛ ngɛ wɔ hae?’ Anɛ o ma he Yehowa kɛ e we asafo ɔ maa ye ngɛ jamɛ a be ɔ mi lo? Bɔ nɛ o peeɔ o ní ngɛ teokrase blɔ tsɔɔmihi a he ha amlɔ nɛ ɔ lɛ maa tsɔɔ heto nɛ o ma ha. Ke o heɔ blɔ tsɔɔmi nɛ a kɛ haa mo mwɔnɛ ɔ yeɔ nɛ o kɛ tsuɔ ní ɔ, eko ɔ, jã nɛ o maa pee o ní ngɛ amanehlu ngua a mi.—Luka 16:10.
16. Mɛni blɔ nɔ a ma nyɛ maa ka hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ hwɔɔ se?
16 Nɔ́ kpa ko ngɛ nɛ e sa nɛ wa susu he. Lɔ ɔ ji bɔ nɛ e sa kaa waa pee wa ní ha ngɛ Yehowa kojomihi a he ngɛ níhi a blɔ nya tomi nɛ ɔ nyagbe ɔ mi. Amlɔ nɛ ɔ, wa ngɛ blɔ hyɛe kaa nihi fuu nɛ a sɔmɔ we Yehowa nɛ wa weku li hu piɛɛ he ɔ maa mwɔ a yi mi kpɔ kaa a ma sɔmɔ Yehowa loko nyagbe ɔ nɛ ba. Se ngɛ Hamagedɔn ɔ, Yehowa lɛ maa tsɔɔ kaa a maa ya nɔ maa hi wami mi loo a be wami mi hie, nɛ e maa pee jã kɛ gu Yesu nɔ. (Mat. 25:31-33; 2 Tɛs. 1:7-9) Tsa pi wɔ nɛ wa maa tsɔɔ nɔ nɛ Yehowa maa na lɛ mɔbɔ loo nɔ nɛ e be lɛ mɔbɔ nae. (Mat. 25:34, 41, 46) Anɛ wa ma ná nɔ mi mami kaa yi mi kpɔhi nɛ Yehowa mwɔ ɔ da, aloo akɛnɛ wa bua jɔɛ yi mi kpɔhi nɛ e mwɔ ɔ he he je ɔ, wa ma kpa lɛ sɔmɔmi? E ngɛ heii kaa amlɔ nɛ ɔ ji be nɛ e sa nɛ wa ha nɛ hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ mi nɛ wa bɔ nɛ pee nɛ hwɔɔ se ɔ, wa nyɛ nɛ wa he lɛ nɛ waa ye kɛ wa tsui tsuo.
17. Kɛ wa ma ná yi mi kpɔhi nɛ Yehowa mwɔɔ ɔ he se ha kɛɛ ngɛ níhi a blɔ nya tomi nɛ ɔ nyagbe ɔ mi?
17 Ngɔɔ lɛ kaa o ngɛ Mawu je ehe ɔ mi nɛ o na nɔ́ nɛ je yi mi kpɔhi nɛ Yehowa mwɔ ɔ mi kɛ ba. Kɛ o maa nu he ha kɛɛ? Lakpa jami be hu, nɛ nitsumitsɛmɛ nɛ a hɛ kɔ̃ɔ aloo nɔ yemihi nɛ a waa nihi yi mi nɛ a haa nɛ nihi naa nɔ́ ɔ hu be si hie hu. Hiɔ kɛ bwɔmi be si hie hu, nɛ wa suɔli hu be gboe hu. Satan kɛ e daimonio ɔmɛ be wa nɔ he wami náe jeha akpe. Ní yayahi nɛ je a tue gbomi ɔ mi kɛ ba a hu be si hie hu. (Kpoj. 20:2, 3) Hyɛ bɔ nɛ wa bua maa jɔ ha kaa wa ná hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ peeɔ níhi ɔ mi!
18. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ nɔ́ nɛ Israel bi ɔmɛ pee nɛ a tu he munyu ngɛ 4 Mose 11:4-6 kɛ 21:5 ɔ mi?
18 Anɛ waa kɛ si fɔfɔɛ ko ma nyɛ maa kpe ngɛ Mawu je ehe ɔ mi nɛ ma nyɛ maa ka hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ pee e ní ɔ mi lo? Mo susu nɔ́ nɛ ya nɔ benɛ Israel bi ɔmɛ je nyɔguɛ tso mi ngɛ Egypt be bɔɔ se ɔ he nɛ o hyɛ. A kpɛti ni komɛ bɔni munyu huitihuiti tumi akɛnɛ a hɛ ja ngɛ niye ní nɛ a ye ngɛ lejɛ ɔ he ɔ he je. A bu mana nɛ Yehowa ha mɛ ɔ kaa niye ní gbogboe. (Kane 4 Mose 11:4-6; 21:5.) Anɛ wɔ hu wa ma nyɛ maa pee nɔ́ ko kaa jã ngɛ amanehlu ngua a se lo? Wa li ní tsumi abɔ nɛ wa ma tsu kɛ dla zugba a nɔ loko bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, e maa pee paradeiso ekohu. E ma nyɛ maa ba kaa sisije ɔ, wa ma tsu ní tsumihi fuu, nɛ wa be níhi náe gbɔjɔɔ. Anɛ wa maa tu níhi nɛ Yehowa ma ha wɔ ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ he munyu nyanyaanya lo? Nɔ́ kake nɛ wa le ji kaa ke wa hɛ sa níhi nɛ Yehowa haa wɔ amlɔ nɛ ɔ, wa hɛ maa sa níhi nɛ Yehowa ma ha wɔ jamɛ a be ɔ hulɔ.
19. Kɛ o maa po otihi nɛ ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ kpiti ha kɛɛ?
19 E sa nɛ wa ná nɔ mi mami kaa blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ peeɔ níhi ɔ da be fɛɛ be. Jehanɛ hu ɔ, e sa nɛ wa ná hemi kɛ yemi ngɛ nihi nɛ Yehowa hla kaa a ngɔ blɔ tsɔɔmi kɛ ha wɔ ɔ hu a mi. O hɛ nɛ ko je nɔ́ nɛ Yehowa de gbalɔ Yesaya a nɔ kɔkɔɔkɔ. E de lɛ ke: “Nyɛɛ ngɔ nyɛ hɛ ngɔ fɔ ye nɔ kpoo. Ja jã loko nyɛ he maa wa.”—Yes. 30:15.
LA 98 Ngmami ɔ Je Mawu Mumi Mi
a Ní kasemi nɛ ɔ maa ye bua wɔ konɛ waa na nɔ́ he je nɛ e he hia nɛ wa ha nɛ hemi kɛ yemi nɛ wa ngɛ ngɛ Yehowa kɛ nihi nɛ e hla mɛ kaa a nyɛɛ hɛ mi ngɛ asafo ɔ mi ɔ mi nɛ wa. Jehanɛ hu ɔ, wa maa hyɛ bɔ nɛ wa ma ná he se ha amlɔ nɛ ɔ ke wa pee jã, kɛ bɔ nɛ e maa ye bua wɔ nɛ waa da nyagbahi nɛ waa kɛ maa kpe hwɔɔ se ɔ a nya ha.
b Be komɛ ɔ, weku ko loo nyɛmi ko si fɔfɔɛ ma bi nɛ a ya nɔ nɛ a hi asafo nɛ a ngɛ mi ɔ mi. Hyɛ “Question Box” nɛ ngɛ November 2002, Wa Matsɛ Yemi Sɔmɔmi ɔ, Blɛfo gbi nɔ́ ɔ mi ɔ.