NÍ KASEMI 22
LA 15 Mo Je Yehowa Bitɛte ɔ Yi!
Yehowa Biɛ ɔ He Hia Yesu Wawɛɛ
“I ha nɛ a le o biɛ ɔ, nɛ ma ha nɛ a maa le.”—YOH. 17:26.
OTI NƐ NGƐ NÍ KASEMI Ɔ MI
Wa maa na bɔ nɛ Yesu ha nɛ nihi le Yehowa biɛ ɔ ha, kɛ bɔ nɛ e tsɔ Mawu biɛ ɔ he nɛ e wo lɛ nguɔ ha.
1-2. (a) Nyɔ mi nɛ e nɔ jena Yesu ma gbo ɔ, mɛni e pee? (b) Mɛni sane bimihi a he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?
NGƐ So gbɔkuɛ ngɛ Nisan 14 ɔ nɔ, ngɛ jeha 33 ɔ mi ɔ, Yesu kɛ e bɔfo anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ ye Nyɔmtsɛ ɔ Gbɔkuɛ Niye Ní ɔ. E le kaa e be kɛe nɛ Yuda maa tsɔɔ e se blɔ, nɛ a maa wa lɛ yi mi nɛ a maa gbe lɛ. Enɛ ɔ he ɔ, benɛ a ye ní ɔ ta a, e de níhi fuu kɛ wo e bɔfo ɔmɛ he wami. Benɛ be su nɛ mɛ tsuo a maa je ɔ, Yesu sɔle sɔlemi ko nɛ he hia wawɛɛ. Bɔfo Yohane ngma sɔlemi nɛ ɔ ngɛ Yohane yi 17 ɔ.
2 Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa maa hyɛ ní komɛ nɛ wa ma nyɛ maa kase ngɛ Yesu sɔlemi ɔ mi. Mɛni nɛ Yesu hao ngɛ he benɛ e piɛ bɔɔ nɛ e ma gbo ɔ? Mɛni ji nɔ́ nɛ he hia Yesu wawɛɛ benɛ e ngɛ zugba a nɔ ɔ? Nyɛ ha nɛ wa susu sane bimi nɛ ɔmɛ a he.
“I HA NƐ A LE O BIƐ Ɔ”
3. Mɛni Yesu de kɛ kɔ Yehowa biɛ ɔ he, nɛ mɛni lɛ munyu nɛ e tu ɔ tsɔɔ? (Yohane 17:6, 26)
3 Yesu de ngɛ e sɔlemi ɔ mi ke: “I ha nɛ a le o biɛ ɔ.” Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yesu tu munyu nɛ ɔ si enyɔ sɔuu, nɛ lɔ ɔ ha nɛ wa na kaa Yehowa biɛ ɔ ɔ he hia lɛ wawɛɛ. (Kane Yohane 17:6, 26.) Mɛni nɛ munyu nɛ ɔ nɛ Yesu tu ɔ tsɔɔ? Anɛ Yesu tsɔɔ e kaseli ɔmɛ biɛ kpa ko nɛ a li lo? Yesu kaseli ɔmɛ ji Yudabi. Enɛ ɔ he ɔ, e ngɛ heii kaa a le Mawu biɛ nɛ ji Yehowa a momo. Jamɛ a biɛ ɔ je kpo si akpehi abɔ ngɛ Hebri Ngmami ɔmɛ a mi. Enɛ ɔ he ɔ, benɛ Yesu de ke, “I ha nɛ a le o biɛ ɔ,” pi nɛ e ngɛ tsɔɔe kaa e de mɛ kaa Mawu biɛ ji Yehowa kɛkɛ, mohu ɔ, nɔ́ nɛ e ngɛ tsɔɔe ji kaa e ha nɛ ni ɔmɛ le nɔ tutuutu nɛ Yehowa ji. Yesu ha nɛ e kaseli ɔmɛ le Yehowa saminya, nɛ tsɔɔ kaa e ha nɛ a le Mawu yi mi tomi kɛ ha adesahi kɛ zugba a. Jehanɛ hu ɔ, e ha nɛ a le níhi nɛ Mawu pee, kɛ níhi nɛ e maa pee, kɛ suhi nɛ e ngɛ ɔ. Yesu pɛ lɛ e le Yehowa saminya.
4-5. (a) Mɛni ma nyɛ ma ha nɛ nɔ ko biɛ he nɛ hia wɔ wawɛɛ? Mo ha enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́. (b) Mɛni ha nɛ Yesu kaseli ɔmɛ ba le Yehowa biɛ ɔ saminya a?
4 Ngɔɔ lɛ kaa asafo mi nɔkɔtɔma ko ngɛ o we asafo ɔ mi, nɛ a tsɛɛ lɛ ke David, nɛ e ji dɔkita hulɔ. Jehahi babauu ji nɛ ɔ nɛ o le lɛ. Se ligbi ko ɔ, o wami ya je oslaa mi, nɛ e biɔ nɛ dɔkita ko nɛ ba hyɛ mo. Enɛ ɔ he ɔ, a ngɔ mo kɛ ho hiɔ tsami he ɔ nɛ David tsuɔ ní ngɛ ɔ ya, nɛ lɛ ji dɔkita nɛ ba hyɛ mo nɛ e ha nɛ o ná tsami. Enɛ ɔ ha nɛ suɔmi nɛ o ngɛ kɛ ha nyɛminyumu nɛ ɔ mi ba wa pe be ko nɛ be ɔ, nɛ ke o nu e biɛ ɔ, o kaiɔ nɔ́ nɛ e pee kɛ ha mo ɔ. Amlɔ nɛ ɔ, o nɛ David kaa asafo mi nɔkɔtɔma pɛ kɛkɛ, mohu ɔ, o naa lɛ kaa e ji dɔkita nɛ e he o yi wami.
5 Jã nɔuu kɛ̃ nɛ e ji ngɛ Yesu kaseli ɔmɛ hu a blɔ fa mi. A le Yehowa biɛ ɔ momo. Se benɛ Yesu ye bua mɛ nɛ a ba le Yehowa saminya a, lɔ ɔ ha nɛ a na Yehowa biɛ ɔ kaa nɔ́ ko nɛ e he jua wa kɛ ha mɛ. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de jã a? Ejakaa Yesu kase e Tsɛ ɔ ngɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e pee, kɛ níhi tsuo nɛ e de ɔ mi. Enɛ ɔ he ɔ, akɛnɛ kaseli ɔmɛ bu Yesu tsɔɔmi ɔmɛ tue, nɛ a to bɔ nɛ e kɛ nihi hi si ha a he hɛ he je ɔ, lɔ ɔ ha nɛ a ba ‘le’ Yehowa saminya.—Yoh. 14:9; 17:3.
“MO NITSƐ O BIƐ Ɔ NƐ O KƐ HA MI Ɔ”
6. Mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa ngɔ e biɛ ɔ kɛ ha Yesu? (Yohane 17:11, 12)
6 Ngɛ sɔlemi nɛ Yesu sɔle kɛ ha e kaseli ɔmɛ ɔ mi ɔ, e de ke: “Moo hyɛ a nɔ ngɛ mo nitsɛ o biɛ ɔ nɛ o kɛ ha mi ɔ he je.” (Kane Yohane 17:11, 12.) Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa a ma tsɛ Yesu ke Yehowa lo? Dɛbi. Mo kadi kaa benɛ Yesu ngɛ Yehowa biɛ ɔ he munyu tue ɔ, e de ke, “mo nitsɛ o biɛ.” Enɛ ɔ tsɔɔ kaa Yehowa biɛ ɔ ba pee we Yesu biɛ. Ke jã a, lɛɛ mɛni Yesu ngɛ tsɔɔe benɛ e de kaa a ngɔ Mawu biɛ ɔ kɛ ha lɛ ɔ? Kekleekle ɔ, Yesu ji Yehowa nane mi dalɔ kɛ e Munyu Nya Jelɔ. E ba zugba a nɔ ngɛ e Tsɛ ɔ biɛ mi, nɛ e tsu nyakpɛ níhi fuu ngɛ jamɛ a biɛ ɔ mi. (Yoh. 5:43; 10:25) Jehanɛ hu ɔ, Yesu biɛ ɔ sisi ji “Yehowa Ji Yi Wami Helɔ.” Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa biɛ ɔ kɛ Yesu biɛ ɔ ngɛ tsakpa.
7. Mɛni he je nɛ Yesu nyɛ nɛ e da Yehowa nane mi kɛ tu munyu ɔ? Mo ha enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́.
7 Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, amlaalo ko ma nyɛ maa tsɔ nɔ ko kaa e kɛ nihi nɛ ya tu munyu ngɛ e biɛ mi. Enɛ ɔ he ɔ, ke nɔ nɛ a tsɔ lɛ ɔ ya tu munyu ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ amlaalo ɔ nɔuu lɛ tu munyu ɔ nɛ. Jã nɔuu kɛ̃ nɛ Yesu hu ngɛ he blɔ kaa e tuɔ munyu kɛ haa Yehowa, ejakaa Yehowa tsɔ lɛ kaa e nane mi dalɔ.—Mat. 21:9; Luka 13:35.
8. Mɛni he je nɛ Yehowa de kaa e biɛ “ngɛ” Yesu nɔ be mi nɛ Yesu bɛ zugba a nɔ lolo ɔ? (2 Mose 23:20, 21)
8 Baiblo ɔ tsɛ Yesu ke “Munyu ɔ,” ejakaa Yehowa gu e nɔ nɛ e kɛ sɛ gbi ha bɔfohi kɛ adesahi, nɛ e tsɔɔ mɛ nɔ́ nɛ e sa kaa a pee. (Yoh. 1:1-3) E ma nyɛ maa ba kaa Yesu ji nɔ nɛ Yehowa tsɔ konɛ e hyɛ Israelbi ɔmɛ a nɔ benɛ a je Egipt ɔ. Benɛ Yehowa de Israelbi ɔmɛ kaa a bu bɔfo nɛ ɔ tue ɔ, e de mɛ nɔ́ he je nɛ e sa kaa a pee jã. E de ke: “Akɛnɛ ye biɛ ngɛ e nɔ ɔ he je.”a (Kane 2 Mose 23:20, 21.) Yehowa biɛ nɛ “ngɛ” Yesu nɔ ɔ tsɔɔ kaa e daa si ngɛ Yehowa nane mi, nɛ lɛ pɛ ji nɔ nɛ haa nɛ wa leɔ kaa Yehowa peeɔ nɔ́ nɛ da be fɛɛ be, nɛ e ngɛ klɔuklɔu ɔ.
“TSAATSƐ, WO O BIƐ Ɔ HƐ MI NYAMI”
9. Kɛ Yehowa biɛ ɔ he hia Yesu ha kɛɛ? Moo tsɔɔ nya.
9 Kaa bɔ nɛ wa ba kase ɔ, loko Yesu maa ba zugba a nɔ po ɔ, Yehowa biɛ ɔ ji nɔ́ nɛ he hia lɛ pe nɔ́ fɛɛ nɔ́. Enɛ ɔ he je nɛ benɛ e ba zugba a nɔ ɔ, e kɛ e ní peepee tsɔɔ kaa Yehowa biɛ ɔ he hia lɛ pe nɔ́ fɛɛ nɔ́ ɔ nɛ! Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ Yesu maa gbe e sɔmɔmi ní tsumi ɔ nya ngɛ zugba a nɔ ɔ, e de ke: “Tsaatsɛ, wo o biɛ ɔ hɛ mi nyami.” Amlɔ nɔuu nɛ e Tsɛ ɔ kɛ gbi nɛ nya wa de kɛ je hiɔwe ke: “I wo e hɛ mi nyami momo, nɛ ma wo e hɛ mi nyami ekohu.”—Yoh. 12:28.
10-11. (a) Mɛni blɔ nɔ nɛ Yesu gu kɛ wo Yehowa biɛ ɔ hɛ mi nyami? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.) (b) Mɛni he je nɛ e he hia nɛ a tsɔ Yehowa biɛ ɔ he, nɛ a wo lɛ nguɔ ɔ?
10 Yesu hu wo e Tsɛ ɔ biɛ ɔ hɛ mi nyami. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Blɔ kake nɛ Yesu gu nɔ kɛ pee jã ji kaa e ha nɛ nihi le ní kpakpahi nɛ Yehowa pee kɛ su kpakpahi nɛ e ngɛ ɔ. Se e pee nɔ́ kpa ko hulɔ. E he ba hia nɛ Yesu nɛ tsɔɔ kaa níhi tsuo nɛ Yehowa pee ɔ da, nɛ e biɛ ɔ hu ngɛ klɔuklɔu. Yesu tsɔɔ e se nyɛɛli ɔmɛ bɔ nɛ enɛ ɔ he hia ha kɛ gu sɔlemi he nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ nɛ e tsɔɔ mɛ ɔ nɔ. E de ke: “Wa Tsɛ nɛ o ngɛ hiɔwe, ha nɛ o biɛ ɔ he nɛ tsɔ.”—Mat. 6:9.
11 Mɛni he je nɛ e he hia nɛ a tsɔ Yehowa biɛ ɔ he nɛ a wo lɛ nguɔ ɔ? Ejakaa ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi ɔ, Satan Abosiami po Yehowa Mawu nya nɛ e gbe e he guɛ. Satan tsɔɔ kaa Yehowa ji lakpatsɛ, nɛ e ha nɛ nɔ́ kpakpa ko ngɛ Adam kɛ Hawa bɔe. (1 Mose 3:1-5) Jehanɛ hu ɔ, Satan tsɔɔ kaa blɔ nɔ nɛ Yehowa guɔ kɛ peeɔ e níhi ɔ dɛ. Akɛnɛ Satan gbe Yehowa he guɛ he je ɔ, nihi ma susu kaa Yehowa ji Mawu nɛ e yi mi wa. Ngɛ Hiob be ɔ mi ɔ, Satan tsɔɔ kaa nihi sɔmɔɔ Yehowa akɛnɛ a náa ní kpakpahi kɛ jeɔ Yehowa ngɔ ɔ pɛ he je. Satan nya pomi nɛ ɔ tsɔɔ kaa adesa ko be nɛ e suɔ Yehowa kɛ je e tsui mi, nɛ ke adesahi kɛ nyagbahi ngɛ kpee ɔ, a ma kpa lɛ sɔmɔmi. (Hiob 1:9-11; 2:4) Enɛ ɔ he ɔ, e he ba hia nɛ be nɛ pue mi konɛ a kɛ hyɛ ke ji Yehowa aloo Satan ji lakpatsɛ.
Yesu tsɔɔ e se nyɛɛli ɔmɛ kaa e he hia nɛ a tsɔ Mawu biɛ ɔ he (Hyɛ kuku 10)
“I NGƆ YE WAMI KƐ FƆ SI”
12. Akɛnɛ Yesu suɔ Yehowa biɛ ɔ wawɛɛ he je ɔ, mɛni e pee klaalo kaa e maa pee?
12 Akɛnɛ Yesu suɔ Yehowa wawɛɛ he je ɔ, e suɔ nɛ e pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ e ma nyɛ kɛ tsɔ Yehowa biɛ ɔ he nɛ e wo lɛ nguɔ. Yesu de ke: “I ngɔ ye wami kɛ fɔ si.” (Yoh. 10:17, 18) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e pee klaalo po kaa e ma gbo ngɛ Yehowa biɛ ɔ he.b Adam kɛ Hawa nɛ a ye mluku ɔ gbo Yehowa nɔ tue nɛ a ya fĩ Satan se. Se Yesu lɛɛ, e je suɔmi mi nɛ e ba zugba a nɔ konɛ e ba tsɔɔ kaa e suɔ Yehowa wawɛɛ. E pee jã kɛ gu anɔkuale nɛ e ye Yehowa ngɛ e munyu tutui kɛ e ní peepee mi ɔ nɔ. (Heb. 4:15; 5:7-10) Yesu ya nɔ nɛ e ye anɔkuale kɛ ya si benɛ e gbo gbenɔ yeyee ngɛ sɛumi tso ɔ nɔ. (Heb. 12:2) Jã nɛ e pee ɔ tsɔɔ kaa e suɔ Yehowa kɛ e biɛ ɔ wawɛɛ.
13. Mɛni he je nɛ Yesu ji nɔ titli nɛ e ma nyɛ ma ha nɛ a na kaa Satan ji lakpatsɛ ɔ? (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)
13 Níhi tsuo nɛ Yesu pee ɔ ha nɛ e pee heii kaa Satan ji lakpatsɛ, se pi Yehowa! (Yoh. 8:44) Yesu le Yehowa saminya pe nɔ fɛɛ nɔ. Kaa níhi nɛ Satan de kɛ kɔ Yehowa he ɔ kake ngmelu po ji anɔkuale ɔ, jinɛ Yesu ko le. Se Yesu fia e pɛɛ si kaa e ma fã Yehowa biɛ ɔ he. Be mi nɛ e pee kaa nɔ́ nɛ Yehowa kua lɛ po ɔ, Yesu pee klaalo kaa e maa ye anɔkuale kɛ ya si gbenɔ mi, mohu pe nɛ e ma gbo e Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi ɔ nɔ tue.—Mat. 27:46.c
Yesu ngɔ e ní peepee kɛ tsɔɔ kaa Satan ji lakpatsɛ, se pi Yehowa! (Hyɛ kuku 13)
“I GBE NÍ TSUMI NƐ O HA MI KE MA TSU Ɔ NYA”
14. Mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa jɔɔ Yesu ngɛ e we anɔkuale yemi ɔ he?
14 Nyɔ mi nɛ e nɔ jena Yesu ma gbo ɔ, e sɔle ke: “I gbe ní tsumi nɛ o ha mi ke ma tsu ɔ nya.” E ngɛ nɔ mi mami kaa Yehowa maa jɔɔ lɛ ngɛ e we anɔkuale yemi ɔ he je. (Yoh. 17:4, 5) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e da kaa Yesu pee jã. Yehowa si we Yesu ngɛ yɔkɔ ɔ mi. (Níts. 2:23, 24) E tle Yesu si nɛ e ha lɛ he blɔ nɛ nɔ kuɔ pe kulaa ngɛ hiɔwe. (Filip. 2:8, 9) Nyagbenyagbe ɔ, Yesu ba pee Mawu Matsɛ Yemi ɔ nya Matsɛ. Mɛni nɛ Matsɛ Yemi nɛ ɔ ma tsu? Yesu ha nɛ wa le heto ɔ benɛ e de e kaseli ɔmɛ kaa a sɔle ke: “O Matsɛ Yemi ɔ nɛ ba. Á pee [Yehowa] suɔmi nya ní ngɛ zugba a nɔ kaa bɔ nɛ a peeɔ ngɛ hiɔwe ɔ.”—Mat. 6:10.
15. Mɛni ji ní kpa komɛ hu nɛ Yesu ma tsu?
15 E be kɛe nɛ Yesu kɛ Mawu he nyɛli maa hwu, nɛ e ma kpata yayami peeli tsuo a hɛ mi ngɛ Harmagedon ta a mi. (Kpoj. 16:14, 16; 19:11-16) Lɔ ɔ se ɔ, e ma sake Satan kɛ wo “muɔ voo ɔ” mi, nɛ ji he nɛ a maa wo lɛ tsu ngɛ ɔ. (Kpoj. 20:1-3) Yesu ma ha nɛ adesahi maa ye mluku, nɛ a tue mi maa jɔ mɛ ngɛ e Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ mi. E ma tle nihi nɛ a gbo ɔ si, nɛ e ma ha nɛ zugba a nɔ tsuo ma plɛ pee paradeiso, nɛ Yehowa yi mi tomi maa ba mi!—Kpoj. 21:1-4.
16. Mɛni lɛ maa ya nɔ ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe?
16 Mɛni lɛ maa ya nɔ ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe? Adesahi tsuo maa ye mluku nɛ yayami be si hie hu. E he be hiae nɛ adesahi nɛ a da Yesu kpɔmi afɔle sami ɔ nɔ kɛ kpa a yayami ɔmɛ a he pɛɛ hu, nɛ wa be midalɔ loo osɔfo ko hiae hu. Jehanɛ hu ɔ, a ma kpata ‘gbenɔ nɛ ji nyagbe he nyɛlɔ’ ɔ hɛ mi. A ma tle nihi nɛ a gbo ɔ si. Nɔ fɛɛ nɔ nɛ ngɛ zugba a nɔ ɔ maa ye mluku.—1 Kor. 15:25, 26.
17-18. (a) Mɛni maa ya nɔ ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe? (b) Mɛni Yesu maa pee ke e Matsɛ Yemi ɔ ba nyagbe? (1 Korinto Bi 15:24, 28) (Hyɛ foni ɔ hulɔ.)
17 Mɛni ji nɔ́ kpa ko nɛ maa ya nɔ ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe? Ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, nɔ́ titli ko maa ya nɔ. Adesahi tsuo ma ba le kaa Yehowa ji Mawu nɛ ngɛ klɔuklɔu nɛ e yeɔ dami sane. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi ɔ, Satan tsɔɔ kaa Yehowa ji lakpatsɛ, nɛ e ji nɔ yelɔ nɛ e be suɔmi kɛ ha adesahi. Kɛ je jamɛ a be ɔ mi tɔɔ ɔ, Yehowa sɔmɔli tsuo ngɔ a ní peepee kɛ tsɔɔ si abɔ kaa Yehowa blɔ ɔmɛ da. Enɛ ɔ he ɔ, ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe ɔ, a maa wo Yehowa biɛ ɔ nguɔ kɛ pi si. E maa pee heii kaa Yehowa ji Tsɛ nɛ e ngɛ suɔmi.
18 Ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe ɔ, nɔ fɛɛ nɔ maa na kaa níhi tsuo nɛ Satan de kɛ kɔ Yehowa he ɔ ji lakpa. Mɛni Yesu maa pee ke e Matsɛ Yemi ɔ ba nyagbe? Anɛ e maa pee e ní kaa Satan konɛ lɛ hu e tsɔ Yehowa hɛ mi atuã lo? Dɛbi! (Kane 1 Korinto Bi 15:24, 28.) Yesu maa kpale ngɔ Matsɛ Yemi ɔ kɛ ha e Tsɛ ɔ, nɛ e maa ba e he si kɛ ha Yehowa nɔ yemi ɔ. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yesu be e ní pee kaa Satan. Yesu pee klaalo kaa e maa ngmɛɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ he ngɛ suɔmi nɛ e ngɛ kɛ ha Yehowa a he je.
Yesu nɛ e je e tsui mi nɛ e ngɔ Matsɛ Yemi ɔ kɛ ngɛ Yehowa hae ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe (Hyɛ kuku 18)
19. Kɛ Yesu naa Yehowa biɛ ɔ ha kɛɛ?
19 E be nyakpɛ kaa Yehowa ngɔ lɛ nitsɛ e biɛ ɔ kɛ ha Yesu! Yesu ha nɛ wa na bɔ nɛ e Tsɛ ɔ ngɛ ha tutuutu. Ke jã a, kɛ Yesu naa Yehowa biɛ ɔ ha kɛɛ? Yehowa biɛ ɔ he hia lɛ pe nɔ́ fɛɛ nɔ́. E pee klaalo kaa e ma gbo ngɛ biɛ nɛ ɔ he, nɛ e pee klaalo hu kaa e maa kpale ngɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ kɛ ha Yehowa ekohu ngɛ Jeha Akpe Nɔ Yemi ɔ nyagbe. Kɛ wa ma plɛ kɛ kase Yesu nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ ha kɛɛ? Wa maa na sane bimi nɛ ɔ heto ngɛ ní kasemi nɛ nyɛɛ se ɔ mi.
LA 16 Je Yehowa Yi Ngɛ E Bi Kristo He Je
a Be komɛ ɔ, hiɔwe bɔfohi hu ngɔɔ sɛ gbi kɛ ya haa nihi ngɛ Yehowa biɛ mi. Enɛ ɔ he je nɛ be komɛ ɔ, ke bɔfo ko ngɔ Yehowa sɛ gbi kɛ ya ha nihi ɔ, Baiblo ɔ tuɔ he munyu kaa nɔ́ nɛ Yehowa nitsɛ lɛ ngɛ munyu tue. (1 Mose 18:1-33) E ngɛ mi kaa Baiblo ɔ de ke Yehowa lɛ ngɔ Mlaa a kɛ ha Mose mohu lɛɛ, se ngmami kpahi tsɔɔ kaa Yehowa gu bɔfohi a nɔ nɛ a ngɔ Mlaa a kɛ ha ngɛ e biɛ mi.—3 Mose 27:34; Níts. 7:38, 53; Gal. 3:19; Heb. 2:2-4.
b Yesu gbenɔ ɔ hu ha nɛ adesahi ná hɛ kɛ nɔ fɔmi kaa a ma nyɛ ma ná neneene wami.
c Hyɛ “Sane Bimihi Nɛ Je Ní Kaneli A Ngɔ” nɛ je kpo ngɛ April 2021 Hwɔɔmi Mɔ ɔ bf. 30-31 ɔ mi ɔ.