Die aarde se volmaakte “adres”
ONS adres sluit dikwels ons land, stad en straat in. Net so kan die Melkwegstelsel die aarde se “land” genoem word, die sonnestelsel—dit wil sê, die son en sy planete—die aarde se “stad” en sy wentelbaan binne die sonnestelsel die aarde se “straat”. Danksy vooruitgang op die gebied van sterrekunde en fisika het wetenskaplikes dieper insig verkry in die voordele van ons plekkie in die heelal.
Om mee te begin, ons “stad”, ons sonnestelsel, is in ’n deel van die Melkweg wat baie wetenskaplikes die galaktiese bewoonbare sone noem. Hierdie sone is omtrent 28 000 ligjare van die middelpunt van die sterrestelsel af en bevat net die regte hoeveelhede van die chemiese elemente wat nodig is om lewe te onderhou. Verder buitentoe is daardie elemente te skaars; dieper in is die buurt te gevaarlik weens die groter hoeveelheid potensieel dodelike straling en ander faktore. “Ons woon in ’n gesogte buurt”, sê die tydskrif Scientific American.
Die ideale “straat”
Die ligging van die aarde se “straat”, of wentelbaan binne ons “sonnestelsel-stad”, is net so ideaal. Hierdie baan, wat sowat 150 miljoen kilometer van die son af is, is in ’n gebied wat wetenskaplikes die sirkumstellêre bewoonbare sone noem, waar lewe nie doodvries of doodbrand nie. Wat meer is, die aarde se wentelbaan is byna sirkelvormig, wat beteken dat ons heeljaar ongeveer dieselfde afstand van die son af bly.
Die son is ook die volmaakte “kragstasie”. Dit is stabiel, die ideale grootte en stel net die regte hoeveelheid energie vry. Dit is al met goeie rede “’n baie spesiale ster” genoem.
Die volmaakte buurman
As jy ’n “buurman” vir die aarde moes kies, sou jy nie beter kon kry as die maan nie. Die deursnee daarvan is net meer as ’n kwart van dié van die aarde. In vergelyking met ander mane in ons sonnestelsel is ons maan buitengewoon groot in verhouding tot die planeet waarom hy wentel. Dit is egter geen toeval nie.
Om maar een ding te noem, die maan is die hoofoorsaak van die seegetye, wat ’n noodsaaklike rol in die planeet se ekologie speel. Die maan dra ook by tot die aarde se stabiele rotasieas. Sonder sy maan van ideale grote sou ons planeet soos ’n draaiende tol waggel en dalk selfs heeltemal oorhel en as ’t ware op sy sy draai! Die gevolglike veranderinge in die klimaat, getye en op ander gebiede sou rampspoedig wees.
Die aarde se volmaakte helling en rotasie
Die aarde se helling van 23,5 grade veroorsaak die jaarlikse siklus van seisoene, reguleer die temperature en maak ’n wye verskeidenheid klimaatsones moontlik. “Die helling van ons planeet se as is klaarblyklik ‘net reg’”, sê die boek Rare Earth—Why Complex Life Is Uncommon in the Universe.
Nog iets wat net reg is, is die lengte van dag en nag, ’n gevolg van die aarde se rotasie. As die rotasietyd aansienlik langer was, sou die kant van die aarde waarop die son skyn, verskroei terwyl die ander kant sou vries. As die dae weer korter was, dalk net ’n paar uur lank, sou die vinnige rotasie van die aarde onophoudelike stormsterkte winde veroorsaak en ander nadelige uitwerkings hê.
Ja, alles omtrent ons planeet—van sy “adres” tot sy rotasietyd tot sy buurman, die maan—lewer bewys van weldeurdagte ontwerp deur ’n wyse Skepper.a Die fisikus en evolusionis Paul Davies sê: “Selfs ateïstiese wetenskaplikes raak in vervoering oor die uitgestrektheid, die glorierykheid, die harmonie, die elegansie en die absolute vindingrykheid in die heelal.”
Kon sulke vindingrykheid die gevolg wees van toeval, of weerspieël dit doelgerigte ontwerp? Dink na oor hierdie vraag terwyl jy die volgende kort artikel lees, wat twee verbasende skerms bespreek wat lewe op die aarde teen gevare uit die ruimte beskut.
[Voetnoot]
a Die bestaan van die heelal as ’n geheel hang af van die vier fundamentele kragte waardeur materie beheer word: swaartekrag, elektromagnetisme en die sterk en swak kernkragte. Al hierdie kragte is verbasend fyn ingestel.—Sien hoofstuk 2 van die boek Is daar ’n Skepper wat vir jou omgee?, uitgegee deur Jehovah se Getuies.
[Venster op bladsy 5]
BEWEEG JY VINNIGER AS ’N KOEËL?
Teen die tyd dat jy hierdie venster klaar gelees het, sal jy al duisende kilometers ver gereis het—en sonder enige stampe of stote! Dink aan die volgende.
Die aarde het ’n omtrek van 40 000 kilometer en draai een keer elke 24 uur om sy as. Punte op of naby die ewenaar beweeg dus teen omtrent 1 600 kilometer per uur. (Die pole draai natuurlik op dieselfde plek.)
Die aarde self wentel teen 30 kilometer per sekonde om die son, terwyl die hele sonnestelsel teen ’n verstommende 249 kilometer per sekonde om die middelpunt van die Melkweg beweeg. In vergelyking hiermee beweeg koeëls maar teen ’n spoed van net meer as ’n kilometer per sekonde.
[Foto-erkenning op bladsy 4]
Melkweg: NASA/JPL/Caltech
[Foto-erkenning op bladsy 5]
Aarde: Based on NASA/Visible Earth imagery