Tekste reg toegepas

WANNEER ons ander onderrig, verg dit meer as om net verse uit die Bybel te lees. Die apostel Paulus het aan sy metgesel Timoteus geskryf: “Doen jou uiterste bes om jou goedgekeur voor God te stel, as ’n werker wat hom oor niks hoef te skaam nie, wat die woord van die waarheid reg hanteer.”—2 Tim. 2:15.

Om dit te doen, beteken dat ons verduideliking van tekste in ooreenstemming moet wees met wat die Bybel self leer. Dit vereis dat ons die konteks in ag moet neem en nie net uitdrukkings moet kies waarvan ons hou en dan ons eie toepassings daarvan maak nie. Deur die profeet Jeremia het Jehovah teen profete gewaarsku wat beweer het dat hulle uit die mond van Jehovah spreek, maar wat in werklikheid “die visioen van hulle eie hart” verkondig het (Jer. 23:16). Die apostel Paulus het Christene gewaarsku om nie God se Woord met mensefilosofieë te besoedel nie, toe hy geskryf het: “Ons het afstand gedoen van die agterbakse dinge waaroor ’n mens jou moet skaam en wandel nie met listigheid nie en vervals ook nie die woord van God nie.” In daardie dae het oneerlike wynhandelaars water by hulle wyn gevoeg sodat hulle meer geld kon maak. Ons vervals nie die Woord van God deur dit met mensefilosofieë te meng nie. “Ons is nie smouse van die woord van God soos baie mense nie”, het Paulus gesê, “maar uit opregtheid, ja, as van God gestuur, ten aanskoue van God, in gemeenskap met Christus, spreek ons.”—2 Kor. 2:17; 4:2.

Soms sal jy dalk ’n teks aanhaal om die aandag op ’n beginsel te vestig. Die Bybel is vol beginsels wat betroubare leiding gee om ’n verskeidenheid situasies die hoof te bied (2 Tim. 3:16, 17). Maar jy moet seker maak dat jou toepassing reg is en dat jy nie ’n teks verkeerd gebruik sodat dit lyk of dit sê wat jy wil hê dit moet sê nie (Ps. 91:11, 12; Matt. 4:5, 6). Die toepassing moet in ooreenstemming met Jehovah se voorneme wees, in harmonie met die hele Woord van God.

‘Om die woord van die waarheid reg te hanteer’, beteken ook dat jy die gees van wat die Bybel sê, moet verstaan. Dit is nie ’n “stok” om ander mee te slaan nie. Godsdiensonderrigters wat Jesus Christus teëgestaan het, het uit die Skrif aangehaal, maar hulle het hulle oë gesluit vir die gewigtiger sake wat deur God vereis word—dié wat met geregtigheid en barmhartigheid en getrouheid te doen het (Matt. 22:23, 24; 23:23, 24). Wanneer Jesus ander uit God se Woord onderrig het, het hy sy Vader se persoonlikheid weerspieël. Jesus se ywer vir die waarheid het hand aan hand gegaan met sy innige liefde vir die mense wat hy onderrig het. Ons moet sy voorbeeld probeer volg.—Matt. 11:28.

Hoe kan ons seker wees dat ons ’n teks reg toepas? Gereelde Bybellees sal help. Ons moet ook waardering hê vir Jehovah se voorsiening van “die getroue en verstandige slaaf”, die liggaam van geesgesalfde Christene deur wie hy geestelike voedsel vir die huisgenote van die geloof voorsien (Matt. 24:45). Persoonlike studie sowel as gereelde bywoning van gemeentelike vergaderinge en deelname daaraan sal ons help om baat te vind by die onderrigting wat deur daardie “getroue en verstandige slaaf”-klas voorsien word.

As die boek Redenering uit die Skrif in jou taal beskikbaar is en jy leer om dit goed te gebruik, sal jy die nodige inligting tot jou beskikking hê om honderde tekste wat dikwels in ons bediening gebruik word, reg toe te pas. As jy ’n onbekende teks wil gebruik, sal beskeidenheid jou beweeg om navorsing te doen sodat jy die woord van die waarheid reg sal hanteer wanneer jy praat.—Spr. 11:2.

Maak die toepassing duidelik. Wanneer jy ander onderrig, moet jy seker maak dat hulle duidelik sien wat die verband is tussen die onderwerp wat jy bespreek en die tekste wat jy gebruik. As jy die teks met ’n vraag inlei, moet dié wat na jou luister, kan sien hoe die teks daardie vraag beantwoord. As jy die teks ter bevestiging van ’n verklaring gebruik, moet jy seker maak dat die student duidelik sien hoe die teks die punt staaf.

Dit is gewoonlik nie voldoende om die teks net te lees nie—al doen jy dit met die regte beklemtoning. Onthou dat die gemiddelde persoon die Bybel nie goed ken nie en waarskynlik nie jou punt sal snap nadat hy dit slegs een keer gelees het nie. Vestig die aandag op die deel van die teks wat direk van toepassing is op wat julle bespreek.

Dit vereis gewoonlik dat jy sleutelwoorde uitsonder, dié wat direk verband hou met die punt wat bespreek word. Die eenvoudigste metode is om daardie gedagtedraende woorde te herhaal. As jy met een persoon praat, kan jy vrae vra wat hom sal help om die sleutelwoorde te identifiseer. Wanneer party sprekers met ’n groep praat, verkies hulle om sinonieme te gebruik of die gedagte te herhaal. Maar as jy dit doen, moet jy seker maak dat die gehoor nog steeds die verband kan sien tussen die punt wat bespreek word en die bewoording van die teks.

As jy die sleutelwoorde uitgesonder het, het jy ’n goeie grondslag gelê. Voer dit nou verder. Het jy duidelik gesê waarom jy die teks gebruik toe jy die vers ingelei het? Indien wel, verduidelik hoe die woorde wat jy uitgesonder het, verband hou met die antwoord wat jou gehoor nou verwag. Toon duidelik wat daardie verband is. Al het jy die teks nie so duidelik ingelei nie, moet jy een of ander verduideliking gee nadat jy die teks gelees het.

Die Fariseërs het aan Jesus ’n vraag gestel wat hulle gedink het moeilik was om te antwoord, naamlik: “Is dit ’n man geoorloof om op sommer enige grond van sy vrou te skei?” Jesus het sy antwoord op Genesis 2:24 gebaseer. Let op dat hy die aandag op slegs een deel daarvan gevestig het en toe die nodige toepassing gemaak het. Nadat hy getoon het dat die man en sy vrou “een vlees” word, het Jesus gesê: “Wat God dan onder een juk saamgevoeg het, moet geen mens skei nie.”—Matt. 19:3-6.

Hoe breedvoerig moet jou verduideliking wees om die toepassing van ’n teks duidelik te maak? Jou gehoor en die belangrikheid van die punt onder bespreking moet dit bepaal. Eenvoud en ondubbelsinnigheid moet jou oogmerk wees.

Redeneer uit die Skrif. Aangaande die apostel Paulus se bediening in Tessalonika sê Handelinge 17:2, 3 vir ons dat hy ‘uit die Skrif geredeneer’ het. Dit is ’n vermoë wat elke kneg van Jehovah moet probeer ontwikkel. Paulus het byvoorbeeld feite oor die lewe en bediening van Jesus genoem, getoon dat dit in die Hebreeuse Geskrifte voorspel is en sy redenasie toe op ’n kragtige wyse afgesluit deur te sê: “Hierdie Jesus wat ek aan julle verkondig, hý is die Christus.”

Toe Paulus aan die Hebreërs geskryf het, het hy herhaaldelik uit die Hebreeuse Geskrifte aangehaal. Wanneer hy ’n punt wou beklemtoon of opklaar, het hy dikwels een woord of ’n kort frase uitgesonder en dan die betekenis daarvan verduidelik (Heb. 12:26, 27). In die verslag inHebreërs hoofstuk 3 het Paulus uit Psalm 95:7-11 aangehaal. Let op dat hy dan oor drie gedeeltes daarvan uitwei: (1) die verwysing na die hart (Heb. 3:8-12), (2) die betekenis van die uitdrukking “Vandag” (Heb. 3:7, 13-15; 4:6-11) en (3) die betekenis van die verklaring: “Hulle sal in my rus nie ingaan nie” (Heb. 3:11, 18, 19; 4:1-11). Probeer altyd hierdie voorbeeld volg wanneer jy tekste toepas.

Let op hoe doeltreffend Jesus uit die Skrif geredeneer het in die verslag in Lukas 10:25-37. ’n Man wat met die Wet vertroud was, het gevra: “Leermeester, wat moet ek doen om die ewige lewe te beërf?” In antwoord hierop het Jesus die man eers gevra om sy mening te gee, en toe het Jesus die belangrikheid daarvan beklemtoon om te doen wat God se Woord sê. Toe dit duidelik word dat die man nie die punt insien nie, het Jesus net een woord uit die teks—“naaste”—breedvoerig bespreek. Hy het nie bloot ’n definisie daarvan gegee nie, maar hy het ’n illustrasie gebruik om die man te help om self tot die regte gevolgtrekking te kom.

Dit is duidelik dat Jesus nie net tekste aangehaal het wat ’n direkte, voor die hand liggende antwoord gegee het wanneer hy vrae beantwoord het nie. Hy het ontleed wat die tekste sê en het dit dan op die vraag onder bespreking toegepas.

Toe die Sadduseërs die opstandingshoop betwis het, het Jesus die aandag op een spesifieke deel van Eksodus 3:6 gevestig. Maar hy het nie opgehou nadat hy die teks aangehaal het nie. Hy het daaroor geredeneer en duidelik getoon dat die opstanding ’n deel van God se voorneme is.—Mark. 12:24-27.

Dit sal jou baie help om ’n bekwame onderrigter te word as jy die vermoë aanleer om reg en doeltreffend uit die Skrif te redeneer.