Hoofstuk 14

Hoe kan ek my by die skool beskerm?

Dui aan of die volgende stellings waar of onwaar is:

1. Afknouery is net wanneer iemand jou fisies seermaak.

□ Waar

□ Onwaar

2. Seksuele teistering sluit altyd fisiese kontak in.

□ Waar

□ Onwaar

3. Meisies kan ook ander afknou en seksueel teister.

□ Waar

□ Onwaar

4. As jy afgeknou of seksueel geteister word, is daar niks wat jy daaraan kan doen nie.

□ Waar

□ Onwaar

VREES is iets wat miljoene jongmense wat by die skool afgeknou word, elke dag ervaar. “Die 15 minute op die bus het vir my soos ure van pyniging gevoel terwyl die afknouers my eers sleggesê en dan rondgeruk het”, sê ’n jong man met die naam Ryan. Ander jongmense word seksueel geteister. “’n Baie gewilde seun het my in die gang vasgekeer en op ’n ongepaste manier aan my begin vat”, sê ’n jong meisie met die naam Anita. “Ek het hom mooi gevra om sy hande tuis te hou, maar dit het nie gewerk nie. Hy het nie gedink ek bedoel dit regtig nie.”

Party tieners word selfs op die Internet deur hulle klasmaats geteister. Is jy ’n slagoffer van mishandeling? Indien wel, wat kan jy daaromtrent doen? Heelwat! Maar kom ons skei eers die mites van die feite deur die stellings wat aan die begin van hierdie hoofstuk gemaak is, te ondersoek.

1. Onwaar. Die meeste afknouers gebruik hulle mond, nie hulle vuiste nie. Dreigemente, beledigings, sarkasme en spottery kan ook afknouery wees.

2. Onwaar. Selfs as iemand jou ’n “kompliment” met ’n seksuele ondertoon gee, ’n vuil grap vertel of jou uitlokkend aanstaar, kan dit seksuele teistering wees.

3. Waar. Diegene wat ander afknou of seksueel teister, kan seuns of meisies wees.

4. Onwaar. Jy kan stappe doen om die mishandeling stop te sit. Kom ons kyk hoe.

Sit die afknouer op sy plek—sonder om jou vuiste te gebruik

Party afknouers tart jou uit net om te sien hoe jy sal reageer. Maar die Bybel gee hierdie wyse raad: “Moenie haastig wees in jou gees om aanstoot te neem nie” (Prediker 7:9). Die feit is, as jy “kwaad vir kwaad vergeld”, gooi jy dalk olie op die vuur en kan dit tot verdere probleme lei (Romeine 12:17). Hoe kan jy dan die afknouer op sy plek sit sonder om jou vuiste te gebruik?

Lag daaroor. As iemand met jou spot net om ’n grap te maak, lag eerder daaroor as om aanstoot te neem. “Partykeer moet ’n mens dit nie te ernstig opneem as ander aggressiewe dinge sê nie”, sê ’n seun met die naam Eliu. As ’n afknouer sien dat jy nie op sy woorde reageer nie, sal hy dalk ophou om jou te teister.

Wees sagmoedig. Die Bybel sê: “’n Sagte antwoord keer woede af” (Spreuke 15:1). Die afknouer verwag allermins ’n vriendelike antwoord, en dit kan ’n gespanne situasie ontlont. Ja, dit verg selfbeheersing om koelkop te bly wanneer jy afgeknou word. Maar dis altyd die beste ding om te doen. Spreuke 29:11 sê: “’n Sot laat al sy gees uit, maar hy wat wys is, hou dit tot op die laaste kalm.” Sagmoedigheid is ’n teken dat ’n mens sterk is. ’n Sagmoedige persoon word nie maklik van stryk gebring nie, terwyl die afknouer dikwels onseker van homself, gefrustreerd of selfs desperaat is. Die Bybel sê met goeie rede: “Hy wat nie gou toornig word nie, is beter as ’n sterk man.”—Spreuke 16:32.

Beskerm jouself. As dit lyk asof die situasie begin handuit ruk, sal jy dalk ’n ‘ontsnappingsroete’ moet vind. Spreuke 17:14 sê: “Gaan . . . weg voordat die rusie uitgebreek het.” Maak jou dus uit die voete as dit lyk of iemand gewelddadig gaan raak. As dit onmoontlik is om weg te kom, sal jy jouself dalk so goed as wat jy kan, moet verdedig.

Vertel iemand daarvan. Jou ouers het die reg om te weet wat aan die gang is. Hulle kan jou ook praktiese raad gee. Byvoorbeeld, hulle sal dalk voorstel dat jy met iemand by die skool, soos ’n voorligtingonderwyser, oor die saak gesels. Wees verseker dat jou ouers en skoolbeamptes sal weet hoe om die saak taktvol te hanteer sodat jy nie verdere moeilikheid kry nie.

Die gevolgtrekking? ’n Afknouer kan nie wen as jy weier om saam te speel nie. Moet dus nie toelaat dat die vuur van sy woede na jou toe versprei nie. Kry eerder beheer oor die situasie deur die voorafgaande wenke toe te pas.

Hoe om seksuele teistering te hanteer

As jy seksueel geteister word, het jy die volste reg om kwaad te wees! Die vraag is: Wat kan jy daaromtrent doen? Heelwat! Hier volg ’n paar wenke.

Verwerp seksuele toenadering ferm. Party mense wat ander seksueel teister, dink dat ’n halfhartige nee in werklikheid ja—of ten minste miskien—beteken, tensy jy hulle van die teendeel oortuig. Laat jou nee dus nee beteken (Matteus 5:37). As jy giggel of verleë lyk, al is dit omdat jy skaam kry, kan dit die verkeerde boodskap aan die teisteraar oordra. Wees ferm en direk. Dis jou beste verdediging!

Skop ’n bohaai op. Jong Anita sê van die seun wat haar geteister het: “Ek moes hom voor sy vriende in die verleentheid stel deur kliphard vir hom te sê dat hy NIE so aan my moet vat nie!” Die gevolg? “Al sy vriende het hom uitgelag. Hy het my ’n ruk lank koud behandel, maar ’n paar dae later het hy om verskoning gevra vir sy gedrag en my later selfs verdedig toe iemand anders my wou pla.”

As woorde nie werk nie, loop weg. Of nog beter, hardloop weg. En as jy nie kan wegkom nie, het jy die reg om jou teen die molestering te verdedig (Deuteronomium 22:25-27). Een Christenmeisie sê: “Toe ’n seun my probeer gryp het, het ek hom so hard as wat ek kon met my vuis geslaan en toe weggehardloop!”

Vertel iemand daarvan. “Dis wat ek uiteindelik moes doen”, sê die 16-jarige Adrienne. “Ek het my ouers gevra wat om te doen toe ’n seun wat ek as ’n goeie vriend beskou het, my net nie wou uitlos nie. Hoe meer ek teëgestribbel het, hoe meer het hy aangehou, amper asof dit ’n speletjie was.” Adrienne se ouers het praktiese raad gegee wat haar gehelp het om die probleem te oorkom. Jou ouers sal jou ongetwyfeld ook kan help.

Dis glad nie lekker om afgeknou of seksueel geteister te word nie. Maar onthou altyd: Jong Christene hoef nie die hulpelose slagoffers van afknouers te wees nie; hulle moet ook nie die toenadering van ’n teisteraar duld of daardeur aangetrek word nie. Deur die stappe hierbo te doen, kan jy hierdie uitdagings die hoof bied.

LEES MEER OOR HIERDIE ONDERWERP IN DEEL 1, HOOFSTUK 18

SLEUTELTEKSTE

“Wees, indien moontlik, sover dit van julle afhang, vreedsaam teenoor alle mense.”—Romeine 12:18.

WENK

As jy die teiken van afknouery is, staan jou man, maar moenie aggressief wees nie. Sê op ’n ferm manier vir die afknouer om op te hou. Loop kalm weg. As die afknouery voortduur, moet jy iemand daarvan vertel.

HET JY GEWEET . . .?

As jy sekere bendekleure of kentekens dra, kan dit veroorsaak dat jy aangeval word. ’n Voormalige bendelid sê: “As iemand soos een van ons aangetrek het, maar nie een van ons was nie, sou hy heel waarskynlik ’n teiken gewees het. Hy moes by ons bende aansluit, of hy sou seerkry.”

AKSIEPLAN!

As iemand my probeer beledig of kwaad maak, sal ek ․․․․․

Om moeilikheid te voorkom, sal ek ․․․․․

Wat ek graag vir my ouer(s) hieroor wil vra ․․․․․

WAT DINK JY?

● Hoe kan jy meer selfvertroue uitstraal en sodoende die kanse verminder dat jy afgeknou word?

● Wat kan jy doen as jy seksueel geteister word? (Dink aan ’n paar tipiese situasies en moontlike reaksies.)

● Waarom behoort seksuele teistering vir jou ’n ernstige saak te wees?

[Lokteks op bladsy 123]

As jy weet dat daar ’n bakleiery gaan wees, bly daaruit en gaan huis toe. Party staan en kyk, en dan kom hulle in die moeilikheid.’’—Jairo

[Venster op bladsy 125]

Hoe om seksuele teistering te voorkom

Moenie flirt nie. Dit kan teistering uitlok. Die Bybel vra: “Kan iemand vuur in sy boesem bymekaarkrap sonder dat sy klere verbrand?” (Spreuke 6:27). As jy flirt, speel jy in werklikheid met vuur.

Let op jou assosiasie. Mense sal aanneem dat jou waardes dieselfde is as jou vriende s’n. ’n Jong meisie met die naam Carla sê: “As jy uithang met dié wat die opmerkings of die aandag geniet, sal jy ook geteister word.”—1 Korintiërs 15:33.

Let op jou kleredrag. Onbeskeie kleredrag stuur ’n duidelike boodskap uit dat jy die aandag van die teenoorgestelde geslag soek—en jy sal dit kry.—Galasiërs 6:7.

Moenie jou Christelike identiteit wegsteek nie. As jy dit doen, sal daar geen aanduiding wees dat jy aan Christelike standaarde wil voldoen nie.—Matteus 5:15, 16.

[Prent op bladsy 124]

As jy kwaad word wanneer ’n afknouer jou spot, is dit soos om olie op ’n vuur te gooi

[Prent op bladsy 127]

Sê vir iemand wat jou seksueel teister, om jou uit te los!