Die kinders van rampspoed

HOE voel dit om ’n vlugteling te wees? Probeer jou voorstel dat jy in vrede lewe, maar skielik verander jou hele wêreld. Bure word oornag vyande. Soldate wat jou huis sal plunder en afbrand, is op pad. Jy het tien minute om te pak en vir jou lewe te vlug. Jy kan net een klein tassie saamneem, want jy sal dit kilometers ver moet dra. Wat sal jy daarin sit?

Jy vertrek te midde van geweer- en geskutvuur. Jy sluit by ander vlugtelinge aan. Dae gaan verby; jy sukkel voort, honger, dors en ongelooflik moeg. Om aan die lewe te bly, moet jy jou liggaam verby die perke van uitputting dryf. Jy slaap op die grond. Jy soek in ’n veld na iets om te eet.

Julle nader ’n veilige land, maar grenswagte keer julle voor. Hulle deursoek jou tas en vat alle kosbaarhede. Julle vind ’n ander kontrolepunt en steek die grens oor. Julle word in ’n vuil vlugtelingkamp geplaas wat met doringdraad omhein is. Hoewel jy tussen ander is wat jou lot deel, voel jy alleen en verbysterd.

Jy verlang na die geselskap van jou familie en vriende. Jy vind dat jy geheel en al van ander se hulp afhanklik is. Daar is geen werk en niks om te doen nie. Jy stry teen gevoelens van wanhoop, moedeloosheid en woede. Jy is bekommerd oor jou toekoms, want jy weet dat jou verblyf in die kamp waarskynlik tydelik sal wees. Die kamp is per slot van rekening nie ’n tuiste nie—dit is soos ’n wagkamer of ’n pakhuis vol mense wat niemand wil hê nie. Jy wonder of jy met geweld teruggestuur sal word na waar jy vandaan gekom het.

Dit is wat miljoene vandag deurmaak. Volgens die Verenigde Nasies se Hoë Kommissaris vir Vlugtelinge (UNHCR) het 27 miljoen mense regoor die wêreld al as gevolg van oorlog of verdrukking gevlug. ’n Verdere 23 miljoen mense is in hulle eie lande ontwortel. Altesame 1 uit elke 115 mense op aarde is al gedwing om te vlug. Die meeste is vrouens en kinders. Omdat vlugtelinge die kinders van oorlog en rampspoed is, word hulle aan hulle eie lot oorgelaat in ’n wêreld wat hulle nie wil hê nie, ’n wêreld wat hulle verwerp, nie oor wie hulle is nie, maar oor wat hulle is.

Hulle teenwoordigheid is ’n teken van die ontsaglike omwentelinge regoor die wêreld. Die UNHCR sê: “Vlugtelinge is die ergste simptoom van sosiale verbrokkeling. Hulle is die laaste, en duidelikste, skakel in ’n ketting van oorsake en gevolge wat ’n aanduiding is van die omvang van ’n land se sosiale en politieke ineenstorting. Uit ’n wêreldwye oogpunt is hulle ’n aanduiding van die huidige stand van die mensebeskawing.”

Deskundiges sê dat die omvang van die probleem ongeëwenaard is en dat dit al hoe groter word met geen einde in die vooruitsig nie. Wat het tot so ’n situasie aanleiding gegee? Is daar ’n oplossing? Die volgende artikels sal hierdie vrae ondersoek.

[Foto-erkennings op bladsy 3]

Seuntjie aan linkerkant: UN PHOTO 159243/J. Isaac

U.S. Navy photo