My hond hoor wanneer ek nie kan nie!

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN BRITTANJE

“EK WEET nie wat ek sonder my hondjie sou doen nie!” het Dorothy gesê terwyl sy liefdevol na haar jong wit-en-ligbruin baster-Jack Russell kyk wat rustig onder haar stoel lê. “Ek het Twinkie nog net ’n paar maande, maar sy het alreeds só ’n verskil in my lewe gemaak!”

Toe ek bietjie nader staan, sien ek dat Twinkie ’n noupassende geel baadjie dra waarop “GIDSHOND VIR DOWE” in groot swart letters gedruk is. ‘Wat ’n buitengewone dier!’ het ek by myself gedink. ‘Wat kan sy doen?’

Ons het verlede Julie toevallig ontmoet by die “God se weg van die lewe”- internasionale byeenkoms van Jehovah se Getuies in Londen, Engeland, wat deur 44 000 mense bygewoon is. Waarom het Dorothy ’n gidshond vir dowes nodig gehad as sy die program kon hoor deur naby aan ’n luidspreker te sit? Terwyl ons gedurende ’n middagpouse gesit en gesels het, het Dorothy vir my haar verhaal vertel.

Twinkie se rol

Dorothy is baie hardhorend as gevolg van rumatiekkoors wat sy op driejarige ouderdom gekry het. Sedert haar man se dood 23 jaar gelede, woon sy alleen, maar, soos Dorothy verduidelik het, sy het meer as geselskap nodig gehad namate sy ouer geword het. “Dowe mense kan op my ouderdom baie onveilig voel”, het sy gesê. “Ek is 74 en woon in ’n woonstelgebou wat ’n opsigter het, maar wanneer hy my kom besoek, kan ek nooit my deurklokkie hoor lui nie. Hy het al soms gedink dat ek siek is en ingekom sonder dat ek daarvan weet; en dit het my baie groot laat skrik. Maar nou hoor Twinkie die klokkie, en dan kom kap sy teen my been en lei my na die voordeur. En wanneer sy die alarm van my oond se tydskakelaar hoor, hardloop sy na my toe en dan volg ek haar. As die rook- of brandalarm afgaan, is Twinkie opgelei om my aandag te trek en dan plat te gaan lê om te wys dat daar dalk gevaar is. Elke keer wat sy my help, beloon ek haar met ’n hondebeskuitjie.”

Goeie opleiding

Dit het my gefassineer. “Hoe het jy jou hond gekry, en wie het haar opgelei?” het ek gevra. Dit is toe dat Dorothy my vertel het van Gidshonde vir Dowes, ’n liefdadigheidsorganisasie wat dowe mense in Brittanje probeer help om meer onafhanklik te word en sodoende hulle lewensgehalte te verbeter. Sedert 1982 is honderde honde by dowe mense in Brittanje gelaat. Sodra die hond se opleiding voltooi is, word hy aan sy nuwe eienaar gegee, wat hom gratis aanneem.

Rondloperhonde, wat gewoonlik van dierebeskermingsverenigings regoor die land kom, word dikwels gebruik, hoewel party deur telers geskenk word. Dit neem tot 12 maande om ’n hond op te lei. Die koste hiervan word dikwels gedek deur ’n borg, ’n maatskappy of ’n groep mense wie se kleiner bydraes gekombineer word. Dorothy het vir my vertel dat ’n verslankingsklub Twinkie goedgunstig geborg het.

Elke potensiële gidshond, wat van sewe weke tot drie jaar kan wissel, word gekies en dan opgelei om op sekere klanke te reageer. Aanvanklik word die hond egter toegewys aan ’n helper, ’n vrywilliger wat hom vir twee tot agt maande huis toe neem, na gelang van die hond se ouderdom en ondervinding. Die helper kan die hond onder andere basiese huismaniere leer, maar hy probeer hoofsaaklik om die dier vertroud te maak met openbare plekke en vervoer en om hom ondervinding in ’n wye verskeidenheid situasies met mense van alle ouderdomme, met inbegrip van kinders en babas, te gee. Die doel is om die hond te leer om hom goed te gedra onder alle omstandighede waarin hy hom dalk uiteindelik sal bevind.

Ek het verder geleer dat ander organisasies honde gebruik om diegene met spesiale behoeftes te help. Behalwe dat hulle opgelei word om op bevele te reageer, word hierdie honde ook aan spesifieke voorwerpe en geure blootgestel. ’n Vrou wat aan ’n rolstoel gekluister is se hond is geleer om haar telefoon en briewe op te tel en om posseëls te lek! ’n Ander hond reageer op 120 bevele, en hy kan selfs blikkies en pakkies van supermarkrakke afhaal. Die gestremde eienaar gebruik ’n laserkol om items aan te dui wat hy gekies het en sy hond bring dit dan vir hom.

’n Gelukkige vennootskap

“Waardeer almal die werk wat Twinkie doen?” het ek gevra. “Een winkelier het geweier om my hond in te laat”, het Dorothy geantwoord. “Ek dink dit was omdat hy kos uitgestal het, maar sy gesindheid was werklik ’n uitsondering, aangesien hy nie verstaan het waarom ek Twinkie nodig het nie.”

Ek het nou die waarde van ’n gidshond vir dowes in die huis verstaan, maar ek het nog een vraag gehad. Van watter waarde is Twinkie terwyl Dorothy gesellig verkeer met soveel mede-Christene? “Ek kan goed liplees, en my gehoortoestel help my om ’n gesprek te voer”, het Dorothy verduidelik. “Wanneer mense Twinkie se geel baadjie sien, weet hulle onmiddellik dat ek doof is. Hulle praat dan direk met my, gewoonlik so duidelik soos wat hulle kan. Gevolglik hoef ek nie my gebrek te verduidelik nie, en dit maak die lewe baie makliker vir my.”

Die byeenkomssessie sou binnekort weer begin, en Dorothy moes ’n entjie met Twinkie gaan stap sodat sy rustig sou wees vir die middag. Voordat ek gegaan het, het ek afgebuk om haar te streel. Twinkie het haar helder oë oopgemaak en toe opgekyk na Dorothy en haar stert geswaai. So ’n gedweë, nuttige klein vriend—en die band tussen hulle was duidelik!

[Prent op bladsy 20]

Twinkie is van onskatbare waarde by byeenkomste