Lastige watersuiweraars

In die middel-1980’s het ’n weekdier wat die sebramossel genoem word en so groot soos ’n duimnael is, per ongeluk saam met die ballaswater van Europese vragskepe in die Groot Mere van Noord-Amerika beland. Maclean’s, ’n Kanadese nuustydskrif, sê dat die skulpvis “die vernaamste voorbeeld van ’n indringerwaterdier geword” het. Waarom?

Een wyfie kan 500 000 eiers in ’n jaar voortbring. Daarbenewens heg hierdie mossels hulle in kolonies aan enige harde oppervlakte. Tot 700 000 kan in een vierkante meter voorkom. Gevolglik verstop hulle pype wat water in watersuiweringsaanlegte en kragsentrales inlaat. Hulle is ook ’n duur probleem vir boot- en dokeienaars.

Maar daar is iets positiefs omtrent hierdie ongewilde diertjie. Sebramossels sal dalk binnekort ingespan word om ons gesondheid te beskerm. Omgewingswetenskaplikes, wat al lank die diertjie se ontwerp en funksie bestudeer, weet dat die sebramossel ook ’n geharde watersuiweraar is. Die parasitoloog Thaddeus K. Graczyk, van die Johns Hopkins-universiteit in Baltimore, en Yves de Lafontaine, van Montreal, ’n wetenskaplike navorser van Environment Canada, het saam navorsing oor hierdie skulpvis gedoen. Maclean’s berig dat die sebramossel “drywende deeltjies [kan opneem] wat enigiets bevat van tributieltin, ’n giftige bestanddeel in skeepsverf, tot die dodelike Cryptosporidium-parasiet en die E. coli-bakterie”.

Cryptosporidium is so groot soos ’n mens se rooibloedsel en is moeilik om uit drinkwater te verwyder. Dit is immuun teen die algemeenste ontsmettingsmiddels, soos chloor en osoon. “Maar sebramossels kan deeltjies wat so groot is, maklik uitfiltreer”, sê Maclean’s. Trouens, navorsers sê dat “elke volwasse mossel gedurende die warm maande ’n liter water per dag kan filtreer en kan suiwer van alge, mineraaldeeltjies, besoedelstowwe en ander patogene en bakterieë wat lewensgevaarlik kan wees”. Hulle skat dat ’n kolonie van een vierkante meter 13 miljoen van hierdie soort parasiete in ongeveer twee uur kan verteer.

Wat die wetenskap oor die suiweringsvermoë van hierdie weekdier uitvind, is inderdaad ’n wonderlike bewys van die volmaakte ewewig in al God se skeppingswerke.

[Foto-erkennings op bladsy 31]

Vingers wat sebramossel vashou: U.S. Geological Survey; al die ander mossels: © Rob and Ann Simpson/Visuals Unlimited; Cryptosporidium: H.D.A. Lindquist, U.S. EPA