Ons beskou die wêreld
’n Positiewe beskouing bevorder ’n lang lewe
Volgens ’n verhandeling wat in die Journal of Personality and Social Psychology verskyn het, het ’n onlangs voltooide studie bevind dat ouer mense met ’n positiewer beskouing van die lewe en veroudering “7,5 jaar langer gelewe het as dié met ’n minder positiewe beskouing van veroudering”. Die studie, wat oor ’n tydperk van 23 jaar gedoen is en waarby 660 mense van 50 jaar en ouer betrokke was, het twee dinge vasgestel: ’n Negatiewe gesindheid teenoor veroudering “kan die lewensverwagting laat afneem” en ’n positiewe beskouing “kan die lewensverwagting laat toeneem”. Trouens, ’n positiewe beskouing kan meer tot ’n lang lewe bydra as dinge soos lae bloedcholesterol en normale bloeddruk, sê die verslag. Dit sluit af deur die samelewing oor die algemeen aan te moedig om ’n positiewer beskouing van bejaardes te hê deur hulle by bedrywighede te betrek en om “minder klem te lê op negatiewe stereotipes van veroudering”, wat mense geneig is om tot hulle nadeel te aanvaar—al is dit onbewustelik.
Dodelike inkopiesakke
Volgens skatting gaan daar wêreldwyd meer as 100 000 soogdiere, voëls en visse elke jaar dood omdat hulle weggegooide plastieksakke eet of daardeur versmoor word. In Australië alleen gebruik kopers elke jaar 6,9 miljard plastiekinkopiesakke, gemiddeld 360 sakke per koper. Hiervan word ongeveer 25 miljoen plastieksakke op die ou end rommel. Sydney se Sunday Telegraph het laat in 2002 berig dat supermarkte in Australië tradisionele plastiekinkopiesakke met bioafbreekbare sakke sal vervang, sodat minder diere daarvan sal doodgaan. Hoewel die nuwe sakke soos plastiek lyk en voel, word dit van tapiokastysel gemaak en sal dit binne drie maande vergaan. “Dit is die eerstes wat ons hier in Australië gevind het wat bioafbreekbaar is en ongeveer dieselfde as gewone plastieksakke kos”, sê Paul Shenston, voorsitter van die omgewingsdrukgroep Planet Ark. ’n Onlangse opname het getoon dat “81 persent van kopers ‘heelhartig saamstem’ dat bioafbreekbare sakke gebruik moet word”.
Aspirien en hartomleidingspasiënte
“As pasiënte binne die eerste 48 uur ná hartomleidingschirurgie aspirien ontvang, kan dit die gevaar van dood en ernstige hart-, brein-, nier- en spysverteringskanaalkomplikasies grootliks verminder.” So sê ’n studie waaroor The New York Times berig het. Die sterftesyfer onder diegene wat aspirien ontvang het, was 67 persent laer as onder diegene wat dit nie ontvang het nie. Die aantal beroertes en hartaanvalle is met die helfte verminder, die gevalle van nierversaking was 74 persent minder en daar was 62 persent minder gevalle van ernstige dermkanaalkomplikasies. Hoewel die studie nie in die ware sin van die woord ’n steekproef was nie, is 5 065 pasiënte waargeneem wat by 70 hospitale in 17 lande behandel is. In die verlede het chirurge hulle pasiënte oor die algemeen nie toegelaat om ’n paar dae voor chirurgie of direk daarna aspirien te neem nie omdat hulle bang was dat dit bloeding sou vererger. Maar die studie het getoon dat daar in werklikheid minder gevalle van bloeding was by pasiënte wat kort ná die chirurgie aspirien ontvang het en dat klein dosisse—soos in baba-aspirien—genoeg was. Daar word geraam dat sowat 27 000 lewens elke jaar regoor die wêreld gered kan word as hierdie bevindings toegepas word.
Slaap noodsaaklik om nuwe motoriese vaardighede te leer
Wetenskaplikes sê dat ’n goeie nagrus kort nadat ’n mens nuwe motoriese vaardighede geleer het, noodsaaklik is as jy dit nie wil verloor nie. Hoewel hulle al lank weet dat genoeg slaap belangrik is om feite en ander inligting te memoriseer, was hulle onseker oor hoe slaap motoriese vaardighede beïnvloed, waarby ’n ander deel van die brein betrokke is. Volgens die tydskrif Proceedings of the National Academy of Sciences het nuwe studies in Duitsland en die Verenigde State bevind dat slaap belangrik is as ’n mens hierdie inligting behoorlik in die brein wil stoor, maar dat dit “binne ’n vasgestelde tyd” moet plaasvind. Mense wat in die aand ’n vaardigheid geleer is en ná ’n hele nag se slaap weer getoets is, het baie beter gevaar as dié wat in die oggend opleiding ontvang het en dan 12 uur later getoets is, voordat hulle gaan slaap het.
“Wil nie meer aan die Katolieke Kerk behoort nie”
In Italië kan iemand wat as ’n Katoliek gedoop is en “nie meer as ’n lid van die Katolieke Kerk beskou wil word nie”, se wens nou verwesenlik word, berig die koerant Il Sole-24 Ore. Voorheen is versoeke dat jou naam uit die doopregister geskrap word, geweier omdat dit “neerkom op die vernietiging van ‘spore’ van Kerkgeskiedenis”. Maar nadat ’n hele aantal mense versoek het dat hulle name uit die kerkregister verwyder word, het die borg van die Beveiliging van Persoonlike Inligting toestemming gegee dat die gemeente se doopregister bygewerk word met die aantekening: “Wil nie meer aan die Katolieke Kerk behoort nie.” Die borg het pastore alreeds in ten minste drie gevalle gevra om gewese lidmate se versoeke toe te staan.
Versplinterde gesinne lei tot meer huise
’n Internasionale studie onder leiding van dr. Jianguo Liu van die Michigan-staatsuniversiteit, VSA, het bevind dat die aantal huisgesinne vermeerder namate gesinne versplinter en kinders self huis opsit, selfs in lande waar die bevolking afneem. Wanneer meer huise gebou word om dieselfde hoeveelheid mense te huisves, word stede al hoe groter en word meer van die habitat vernietig. “Dit verg byvoorbeeld net soveel grond en boumateriaal om ’n drieslaapkamerhuis te bou, en dieselfde hoeveelheid brandstof om dit te verwarm, of dit nou twee of vier mense huisves”, berig New Scientist. Die navorsers voorspel dat daar teen 2015 ’n bykomende 233 miljoen huishoudings sal wees as die huidige tendens voortduur.
Adolessentemoeders
In Mexiko het die persentasie meisies tussen die ouderdomme van 10 en 19 wat swanger raak, “in die laaste drie dekades met 50 persent toegeneem”, sê die tydskrif Cambio van Mexikostad. Hierdie vermeerdering het plaasgevind ondanks gesinsbeplanningsprogramme en seksonderrig in openbare skole. Studies deur gesondheidsowerhede het getoon dat “adolessente wat rook, sterk drank drink of die een of ander dwelm gebruik, vier keer meer geneig is om op ’n vroeër ouderdom geslagsomgang te hê”. Daarbenewens het 30 persent van adolessentemoeders ’n tweede onbeplande kind binne ’n jaar nadat hulle aan die eerste een geboorte gegee het, en 50 persent gee binne twee jaar geboorte aan ’n tweede kind. Nog ’n probleem wat met swangerskappe by tieners en selfs jonger kinders gepaardgaan, is dat 60 persent van hierdie jong moeders hulle kinders sonder die ondersteuning van die kind se pa moet grootmaak.
Suuraanval
Nagenoeg 65 persent van die boeke en dokumente wat tussen 1875 en 1960 uitgegee is en by die Nasionale Biblioteek in Parys bewaar word, loop gevaar om vernietig te word, berig die koerant Le Monde. Hierdie geskrewe erfenis is stadig besig om te disintegreer as gevolg van die teenwoordigheid van swaelsuur, wat die bladsye bros laat word en laat verbrokkel. Die Nasionale Biblioteekdienste ontsuur jaarliks omtrent 20 000 boeke teen R50 tot R60 per boek. Sedert die 1980’s word die meeste boeke op suurvrye papier gedruk.
Net in naam Katoliek
“Spanje is nog steeds ’n nasie van gedoopte [Katolieke], maar elke jaar word dit minder Katoliek”, berig die Spaanse koerant El País. Gedurende die diktatorskap van generaal Franco “was die Katolieke geloof die amptelike Staatsgodsdiens, en al die ander is verbied en vervolg. In plattelandse gebiede was dit verpligtend om die mis elke Sondag by te woon, en diegene wat dit gewaag het om hierdie kerkreël te verbreek, het die risiko geloop om beboet of bestraf te word”, sê die koerant. Vandag het die situasie drasties verander. Volgens ’n opname deur die Sentrum vir Sosiologiese Ondersoek (CIS in Spaans) woon slegs 18,5 persent van die Spanjaarde die mis gereeld by. “Die Katolieke Kerk het staande gebly ondanks sy selfsugtige medepligtigheid aan die [burger]oorlog en die Franco-diktatorskap, maar die CIS-opname toon dat sy geleidelike agteruitgang nou baie moeilik is om teë te werk”, sê El País.