Jongmense vra . . .

Wat moet ek doen wanneer ander my van hulle probleme vertel?

“Daar is hierdie meisie by die skool. Haar ouers was besig om te skei, en haar punte het begin daal. Sy het met my gepraat oor haar gesinsprobleme.”—Jan, ’n 14-jarige meisie.

“’n Meisie by die skool het vir my vertel dat sy en ’n seun geslagsomgang gehad het. Sy het swanger geraak en ’n aborsie gehad sonder dat haar ouers eens daarvan geweet het.”—Mira, ’n 15-jarige meisie.

JY GESELS met ’n vriend of skoolmaat. Uit die bloute vertel hy jou van ’n probleem wat hy het.a Miskien het hy te kampe met probleme wat tipies is onder tieners—klere, geld, voorkoms, portuurs, punte. Aan die ander kant het hy dalk probleme wat veel groter en meer uitdagend is.

Die situasie in die Verenigde State lig toe presies hoe ernstig jongmense se probleme kan wees. Volgens die tydskrif Newsweek “skat die Nasionale Geestesgesondheidsinstitute (NIMH) dat 8 persent van adolessente en 2 persent van kinders (waarvan party net 4 is) depressiesimptome het”. ’n Ander opname het die volgende gesê: “Ongeveer 97 uit elke 1 000 vroue tussen die ouderdomme van 15 en 19—eenmiljoen Amerikaanse tieners—raak elke jaar swanger. Die meeste van hierdie swangerskappe—78 persent—word nie beplan nie.” Dan is daar die miljoene jongmense wie se huislewe onstabiel is. Duisende is slagoffers van fisiese of seksuele mishandeling. Meer as die helfte van Amerikaanse hoërskoolseniors het al alkohol misbruik. ’n Skokkende aantal jongmense ly aan ’n eetversteuring.

Dit is geen wonder nie dat baie jongmense iemand dringend nodig het om mee te praat en in hulle vertroue te neem! En dikwels is die eerste persoon tot wie hulle hulle wend een van hulle portuurs. Wat moet jy doen as jy daardie persoon is? As jy ’n Christen is, behoort dit jou nie eintlik te verbaas dat hulle jou nader nie. Die Bybel beveel Christene om “’n voorbeeld” te wees in gedrag en om redelik te wees (1 Timoteus 4:12; Filippense 4:5). Ander jongmense—insluitende ongelowiges—sal jou dus heel moontlik in hulle vertroue wil neem. Maar hoe moet jy so ’n situasie hanteer? En sê nou jy voel dat jy meer gehoor het as wat jy kan hanteer?

Wees ’n goeie luisteraar

Die Bybel sê dat daar ‘’n tyd is om stil te bly en ’n tyd is om te praat’ (Prediker 3:7). Wanneer iemand ’n probleem het en met jou wil praat, is dit dikwels die beste om net te luister. Die Bybel sê immers dat dit verkeerd is om nie na die “klaaggeroep van die geringe” te luister nie (Spreuke 21:13). Jou vriend moes dalk moed bymekaargeskraap het om met jou oor die saak te praat. As jy gewillig is om te luister, sal dit dalk vir hom makliker wees om dit te doen. “Gewoonlik laat ek die ander persoon net praat”, sê Hiram, ’n jong Christen. “Ek gee hom kans om te sê wat hom hinder, en ek probeer om met hom te simpatiseer.” Vincent sê ook: “Partykeer wil mense net praat.”

Jou vriend verwag moontlik nie dat jy sy probleme moet oplos nie. Al wat hy miskien nodig het, is ’n goeie luisteraar. Luister dus! Probeer om nie afgelei te word nie en moet hom nie onnodig in die rede val nie. Die blote feit dat jy daar is en luister, kan baie help. Dit toon dat jy werklik omgee.

Beteken dit dat jy niks moet sê nie? Dit sal baie afhang van watter soort probleem dit is. In die meeste gevalle is ’n bedagsame, vriendelike antwoord gepas (Spreuke 25:11). Byvoorbeeld, as ’n vriend die een of ander persoonlike tragedie beleef het, sal dit dalk die beste wees om simpatie te betoon (Romeine 12:15). Spreuke 12:25 sê: “Angstige besorgdheid in die hart van ’n man sal dit laat neerbuig, maar die goeie woord maak dit bly.” Miskien het hy ’n bietjie bemoediging nodig. Spreek die vertroue uit dat hy sy uitdaging met welslae die hoof sal bied. Stellings soos: “Ek kan sien waarom jy so voel” of “Ek is jammer dat jy hierdie probleem het”, kan jou vriend laat besef dat jy opreg is en dat jy hom wil help.

Nietemin waarsku Spreuke 12:18: “Daar is een wat onnadenkend praat soos met swaardsteke, maar die tong van die wyses is genesing.” Dit is belangrik om opmerkings te vermy soos: “Dis nie so erg nie”, “Vergeet net daarvan” of “Jy behoort nie so te voel nie”. Moet ook nie humor gebruik om die probleem minder ernstig te laat lyk nie. Dit kan maklik die indruk skep dat jy nie sy gevoelens respekteer nie.—Spreuke 25:20.

Maar gestel jy weet nie wat om te sê nie. Wees net eerlik. Vertel jou vriend dat jy werklik nie weet wat om te sê nie, maar dat jy nog steeds daar wil wees om hom te help. Vra hom: “Wat kan ek doen om te help?” Ja, daar is dalk praktiese dinge wat jy kan doen om sy las ligter te maak.—Galasiërs 6:2.

Bied vriendelike raad

Gestel jy dink dat jou vriend raad nodig het. As ’n jongmens is jy natuurlik relatief onervare (Spreuke 1:4). Jy is dus nie gekwalifiseerd om raad oor elke probleem te gee nie. Maar Psalm 19:7 sê: “Die herinnering van Jehovah is betroubaar; dit maak die onervarene wys.” Ja, al is jy ‘onervare’ het jy moontlik genoeg kennis van Bybelbeginsels om ’n vriend met ’n probleem te help (Spreuke 27:9). Sonder om prekerig te wees, kan jy gerus ’n paar gedagtes uit die Bybel met hom bespreek. Doen navorsing as jy nie seker is watter Bybelbeginsels van toepassing is nie. Deur die jare heen het hierdie tydskrif baie Bybelse raad oor verskillende onderwerpe in die “Jongmense vra . . . ”-artikels gepubliseer. Nog ’n waardevolle bron van inligting is die boek Vrae wat jongmense vra—Antwoorde wat werk.b

Miskien sal dit nuttig wees om jou eie ondervindings met hom te deel. Moontlik het jy selfs praktiese wenke. Jy kan verduidelik wat jou gehelp het, sonder om jou persoonlike beskouings op hom af te dwing (Spreuke 27:17). Maar hou in gedagte dat elke situasie anders is. Wat vir jou gewerk het, sal dalk nie vir almal werk nie.

Woorde van waarskuwing

Moenie te veel tyd daaraan bestee om na die probleme van jongmense te luister wat Jehovah nie vrees nie of Christelike standaarde nie respekteer nie. Baie van hulle probleme spruit moontlik uit ’n lewenswyse wat nie in ooreenstemming met die Bybel is nie. Dit kan albei van julle frustreer as jy iemand probeer help wat die Bybel se raad minag (Spreuke 9:7). Jy kan ook blootgestel word aan heelwat dwase of onbetaamlike praatjies (Efesiërs 5:3). As ’n bespreking jou ongemaklik laat voel, sê dus dat jy nie in ’n posisie is om te help nie of dat jy nie daardie onderwerp wil bespreek nie.

Wees versigtig as iemand van die teenoorgestelde geslag sy innerlike gevoelens met jou wil bespreek. Die Bybel waarsku dat die hart verraderlik is (Jeremia 17:9). Noue omgang kan romantiese gevoelens wek en kan selfs tot geslagsonsedelikheid lei.

Moet ook nie belowe dat jy niemand daarvan sal vertel nie. Beskeidenheid sal jou help om te besef dat die persoon moontlik meer hulp nodig het as wat jy kan gee.—Spreuke 11:2.

Wanneer ander se hulp nodig is

In baie gevalle is dit die beste om hulp namens jou vriend te kry. Mira, wat aan die begin aangehaal is, het gesê: “Ek het regtig nie geweet hoe om my skoolmaat te help nie. Ek het dus met ’n gemeentelike ouer man daaroor gepraat, en hy het my goeie raad gegee oor hoe ek haar kon help.” Ja, in die Christengemeente van Jehovah se Getuies is daar ervare manne wat jou kan help (Efesiërs 4:11, 12). Die ouer man het voorgestel dat Mira haar skoolmaat aanmoedig om met haar ouers te praat. Die meisie het haar raad toegepas. Mira sê: “Haar omstandighede het verbeter. Sy wil nou meer omtrent die Bybel leer.”

Sê nou ’n mede-Christen neem jou in sy vertroue? Jy sal natuurlik alles in jou vermoë wil doen om te help (Galasiërs 6:10). As jy dink dat hy van Jehovah se sedelike standaarde wegdryf, moet jy nie skroom om ‘die waarheid met hom te praat’ nie (Efesiërs 4:25). Wees eerlik maar nie eiegeregtig nie. Die feit dat jy bereid is om reguit te praat, toon dat jy ’n ware vriend is.—Psalm 141:5; Spreuke 27:6.

In so ’n geval is dit ook noodsaaklik dat jy jou vriend aanmoedig om hulp te soek—van sy ouers, ’n ouer man of ’n ander ryp Christen wat hy respekteer. As ’n redelike tyd verbygegaan het en hy nog nie met enigiemand gepraat het nie, sal jy dalk namens hom met iemand moet gaan praat (Jakobus 5:13-15). Dit sal moontlik moed van jou verg om dit te doen, maar dit toon dat jy werklik omgee en dat jy jou vriend se belange op die hart dra.

Jehovah verwag natuurlik nie dat jy almal se probleme moet oplos nie. Maar wanneer iemand jou wel in hulle vertroue neem, hoef jy nie hulpeloos te voel nie. Maak gebruik van jou Christelike opleiding, en wees “’n ware metgesel”.—Spreuke 17:17.

[Voetnote]

[Prent op bladsy 21]

In sommige gevalle moet jy dalk hulp kry vir ’n vriend wat in die moeilikheid is