Die Galilese boot—’n Skat uit Bybeltye

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN ISRAEL

VAN die opwindendste episodes in Jesus se bediening het by die See van Galilea afgespeel. Dit was op hierdie meer of langs die oewer daarvan dat God se eie Seun op water geloop het, onstuimige golwe gekalmeer het, duisende wonderdadig gevoed het en siekes genees het.

In 1986 is ’n onverwagse ontdekking op die seebodem naby eertydse Kapernaum gemaak. Dit was ’n boot wat gedurende die tyd van Jesus se bediening op hierdie see gevaar het. Hoe is dit gevind? En wat kan ons daaruit leer?

Deur ’n droogte onthul

Jare van ondergemiddelde reënval, gevolg deur die strawwe somer van 1985, het die See van Galilea kwaai geknou. Water van hierdie varswatermeer was op daardie stadium ook vir die besproeiing van gewasse gebruik. Die watervlak het drasties gedaal, wat uitgestrekte moddervlaktes blootgelê het. Twee mans, vleeslike broers van ’n nabygeleë kibboets, het besef dat dit ’n gulde geleentheid is om na verborge skatte te gaan soek. Terwyl hulle oor die moddervlaktes geloop het, het hulle bronsmuntstukke en ’n paar ou spykers opgemerk. Toe sien hulle dit—’n ovaal vorm in die modder wat die plek aangedui het waar ’n antieke boot begrawe was. Hulle het inderdaad ’n skat gevind!

Argeoloë het nooit verwag om ’n 2 000 jaar oue boot in die See van Galilea te vind nie. Hulle het aangeneem dat mikro-organismes al lankal enige hout sou vernietig het. Tog het beide koolstofdatering en die muntstukke wat daar gevind is, deskundiges tot die slotsom laat kom dat die ontdekking uit die eerste eeu v.G.J. of die eerste eeu G.J. dateer. Die romp het, verbasend genoeg, redelik goed behoue gebly. Hoe kon dit wees?

Die boot het blykbaar in ’n kalm gebied gaan lê, wat toegelaat het dat die hele onderste deel daarvan met fyn slik bedek is. Mettertyd het die slik verhard. ’n Deel van die geskiedenis is dus sowat 20 eeue lank veilig bewaar!

Nadat nuus van die ontdekking van die vaartuig versprei het, is dit die Jesus-boot genoem. Natuurlik het niemand werklik gedink dat Jesus of sy dissipels hierdie einste boot gebruik het nie. Nogtans stel geskiedkundiges sowel as Bybelgeleerdes daarin belang omdat dit so oud is en omdat dit soortgelyk is aan die bote wat in die Evangelieverslae beskryf word.

Die boot is 8,2 meter lank en 2,3 meter breed. Die bouer het van ’n metode gebruik gemaak waarvolgens die romp eers gebou is. Hy het dus nie die planke aan ’n raam vasgeslaan nie, maar eerder direk aan die kiel en sodoende die kante van die boot opgebou om die romp te vorm. Dit was ’n algemene metode om bote te bou wat op die Middellandse See sou vaar. Maar die Galilese boot is moontlik aangepas sodat dit op die meer kon vaar.

Aanvanklik was die boot blykbaar met een vierkantige seil toegerus. Die vier roeispane toon dat ten minste vyf bemanningslede nodig was—vier roeiers en ’n stuurman. Die boot kon egter meer as twee keer soveel mense dra. Dit is maklik om jou ’n boot van min of meer dieselfde grootte voor te stel wanneer jy van die sewe dissipels lees wat besig was om vis te vang toe hulle die verrese Jesus gesien het.—Johannes 21:2-8.

Die Galilese boot sou ongetwyfeld ’n agterdek gehad het waar groot visnette gehou kon word. Die deel onder hierdie dek het ’n redelik afgeskeie plek voorsien waar moeë vissermanne kon rus. Jesus het moontlik van hierdie plek gebruik gemaak toe hy tydens ’n windstorm “in die agterstewe op ’n kussing geslaap [het]” (Markus 4:38). Daar is al voorgestel dat die “kussing” moontlik ’n sandsak was wat as ballas aan boord gehou is.a

Vissermanne by die See van Galilea

Stel jou voor jy is ’n passasier op so ’n boot in die eerste eeu. Wat sien jy dalk terwyl jy op die See van Galilea vaar? Daar is vissermanne, waarvan party in bootjies is terwyl ander in die vlak water loop en hulle nette uitgooi. Met vaardige hande wat dit maklik laat lyk, gooi hulle die ronde nette uit, wat tussen ses en agt meter in deursnee is en waaraan daar gewigte vasgemaak is. Die net val mooi oop op die water se oppervlak, sink en keer die visse vas. ’n Visserman haal sy vangs uit deur die net na die strand toe te sleep of dalk deur te duik om die net en die inhoud daarvan uit te haal. Die Bybel sê dat Simon en Andreas hulle nette ‘uitgegooi’ het, moontlik op ’n soortgelyke manier.—Markus 1:16.

Jy sien dalk ook ’n groep vissermanne wat opgeruimd met mekaar gesels terwyl hulle ’n sleepnet voorberei. Hierdie net kan 300 meter lank wees en in die middel tot 8 meter diep wees, met sleeptoue aan elke punt. Die vissermanne kies ’n plek, en dan gaan die helfte van hulle aan wal met een van die sleeptoue. Die boot vaar reguit die meer in en laat die net tot sy volle lengte ontplooi; dan draai die boot en trek dit die net geleidelik terug in die vorm van ’n halfsirkel tot teenaan die strand. Daarna klim die res van die vissermanne uit die boot met die tweede sleeptou. Terwyl die twee groepe vissermanne na mekaar toe beweeg, trek hulle hulle vangs in.—Matteus 13:47, 48.

In die verte sien jy ’n eensame visserman wat ’n hoek en lyn gebruik. Jesus het eenkeer vir Petrus gesê hy moet ’n vishoek in hierdie einste see ingooi. Jy kan jou voorstel hoe verbaas Petrus was toe hy ’n vis vang en ’n silwermuntstuk in sy bek vind—presies wat nodig was om die tempelbelasting te betaal.—Matteus 17:27.

Teen skemertyd raak alles op die meer stil. Skielik word die vrede versteur deur vissermanne wat hulle voete stamp en met hulle roeispane op die water slaan om soveel geraas moontlik te maak. Waarom? Die vissermanne het skakelnette op so ’n manier in die water gesit dat die visse wat vir die geraas skrik, reguit in die lokval swem. Hierdie vertikale net, wat onsigbaar in die donker is, is so ontwerp dat visse maklik daarin verstrengel raak. Die nette word herhaaldelik deur die loop van die nag laat sak. In die oggend word dit gewas en opgehang om droog te word. Jy wonder dalk: ‘Het die wonderdadige vangs wat in Lukas 5:1-7 beskryf word, die gebruik van ’n skakelnet behels?’

Bewaringswerk

Kom ons keer terug na moderne tye. Wat het met die boot gebeur? Hoewel dit nog in een stuk was, was dit byna so pap soos nat karton. Dit kon nie eenvoudig uit die modder gegrawe word nie. Hoe tragies sou dit tog gewees het as die boot so lank behoue gebly het en toe tydens die opgrawingsproses gedisintegreer het! Aangesien die watervlak in die meer te eniger tyd weer kon styg, is ’n dyk om die opgrawingsterrein gebou. Tonnels is onder die romp gemaak sodat stutte van veselglas ingesit kon word. Daarna, terwyl die modder versigtig verwyder is, is die binne- en buitekant van die boot met poliuretaanskuim gespuit om ’n kokon daarom te vorm.

Die volgende uitdaging was om hierdie delikate vonds te vervoer na ’n terrein wat ongeveer 300 meter daarvandaan was, sodat bewaringswerk kon begin. Die hulsel van poliuretaan was sterk, maar ’n skielike stamp kon die delikate hout laat verkrummel. Die span het op ’n vindingryke oplossing besluit. Hulle het die dyk oopgemaak en water ingelaat. Vir die eerste keer in baie eeue het die boot, nou in ’n moderne kokon, op die See van Galilea gedryf.

’n Sementtenk is gebou om die boot te huisves tydens die bewaringsproses, wat 14 jaar geduur het. ’n Probleem het ontstaan toe muskietlarwes in die tenk uitgebroei het, wat die lewe onaangenaam gemaak het vir diegene wat in die water moes gaan om aan die boot te werk. Die werkspan het egter ’n oplossing gevind wat oorspronklik sowel as tydloos was. Hulle het die hulp ingespan van ’n aantal Sint Petrusvisse, wat die larwes opgevreet het en die water skoongemaak het.

Kort voor lank het die tyd aangebreek om die boot te laat uitdroog. Dit was nog steeds heeltemal te delikaat om dit op ’n natuurlike wyse te laat droog word. Die water wat die hout deurdrenk het, moes met iets vervang word. Die span het ’n tegniek gebruik waardeur die water vervang is met ’n sintetiese, wateroplosbare was, wat die hout laat droog word het sonder om dit van vorm te laat verander.

Nadat die werk voltooi is, is ’n redelik eenvoudige vaartuig onthul. Dit is van 12 verskillende soorte hout gemaak. Waarom? Een moontlikheid is dat hout op daardie stadium skaars was. ’n Waarskynliker moontlikheid is dat die eienaar nie ’n ryk man was nie. Die boot is baie keer reggemaak voordat dit uiteindelik aan die genade van die meer oorgelaat is.

Die Galilese boot het dalk niks met Jesus self te doen gehad nie. Tog is dit vir baie mense ’n skat. Dit bied ons die geleentheid om oor baie eeue heen terug te kyk en ons voor te stel hoe die lewe op die See van Galilea was gedurende die betekenisvolle dae van Jesus se aardse bediening.

[Voetnote]

[Prent op bladsy 15]

Werkers het die modder sorgsaam uit die boot verwyder

[Prent op bladsy 15]

Die Galilese boot word uitgestal nadat die bewaringswerk voltooi is

[Prent op bladsy 15]

In ’n kokon van poliuretaanskuim

[Prent op bladsy 15]

Ná bykans 2 000 jaar het die boot weer gedryf

[Prent op bladsy 15]

Model van die boot soos dit dalk in die eerste eeu gelyk het

[Foto-erkenning op bladsy 15]

Alle foto’s behalwe model en see: Israel Antiquities Authority-The Yigal Allon Center, Ginosar