Beskerm jou gesin teen verderflike invloede

1-3. (a) Uit watter bronne kom verderflike invloede wat die gesin bedreig? (b) Watter balans moet ouers vind wat die beskerming van hulle gesin betref?

JY STAAN op die punt om jou seuntjie skool toe te stuur, en gietende reën val buite. Wat gaan jy nou doen? Laat jy hom sonder ’n reënjas by die deur uithardloop? Of laat jy hom soveel lae beskermende klere aantrek dat hy beswaarlik kan beweeg? Jy doen natuurlik nie een van die twee nie. Jy gee hom net wat hy nodig het om hom droog te hou.

² Op ’n soortgelyke wyse moet ouers ’n gebalanseerde manier vind om hulle gesin te beskerm teen die verderflike invloede wat uit baie bronne op hulle neerstort soos reën—van die vermaaklikheidsbedryf, die media, portuurs en soms selfs van die skole. Party ouers doen min of niks om hulle gesin te beskerm. Ander, wat so te sê alle eksterne invloede as skadelik beskou, is so beperkend dat die kinders voel asof hulle versmoor. Is balans moontlik?

³ Ja, dit is. Om tot uiterstes te gaan, is nie doeltreffend nie, en dit kan rampspoedig wees (Prediker 7:16, 17). Maar hoe kan Christenouers die regte balans vind wat die beskerming van hulle gesin betref? Kom ons beskou drie gebiede: opvoeding, assosiasie en ontspanning.

WIE GAAN JOU KINDERS LEER?

4. Hoe moet Christenouers opvoeding beskou?

⁴ Christenouers heg groot waarde aan opvoeding. Hulle weet dat skoolopleiding kinders help om te lees, te skryf en te kommunikeer, asook om probleme op te los. Dit moet hulle ook leer hoe om te studeer. Die vaardighede wat kinders op skool leer, kan hulle help om welslae te behaal ten spyte van die uitdagings van die hedendaagse wêreld. Daarbenewens kan ’n goeie opvoeding hulle dalk help om werk van hoë gehalte te lewer.—Spreuke 22:29.

5, 6. Hoe kan kinders op skool aan verwronge inligting oor seksuele sake blootgestel word?

⁵ Maar die skool bring kinders ook in aanraking met ander kinders—van wie baie verwronge idees het. Neem byvoorbeeld hulle beskouing oor seks en sedelikheid. In ’n hoërskool in Nigerië het ’n seksueel promiskue meisie aan haar medeskoliere raad oor seks gegee. Hulle het gretig na haar geluister, al was haar idees vol onsinnighede wat sy in pornografiese lektuur gekry het. Party van die meisies het haar raad beproef. Gevolglik het een meisie ’n buite- egtelike swangerskap gehad en gesterf omdat sy self ’n aborsie pro- beer uitvoer het.

⁶ Dit is ongelukkig so dat van die verkeerde inligting oor seks in skole nie van die kinders kom nie, maar van die onderwysers. Baie ouers is ontsteld wanneer skole kinders aangaande seks leer sonder om inligting oor sedelike standaarde en verantwoordelikhede te verstrek. Die moeder van ’n 12-jarige meisie het gesê: “Ons woon in ’n baie godsdienstige, konserwatiewe gebied, maar reg hier in die plaaslike hoërskool deel hulle kondome aan die kinders uit!” Sy en haar man het bekommerd geraak toe hulle uitvind dat seuns van hulle dogter se ouderdom haar met seksuele voorstelle genader het. Hoe kan ouers hulle gesin teen sulke verkeerde invloede beskerm?

7. Wat is die beste manier om verkeerde inligting oor seksuele sake teë te werk?

⁷ Is dit beter dat kinders niks aangaande seksuele sake hoor nie? Nee. Dit is beter dat jy jou kinders self aangaande seks leer (Spreuke 5:1). In dele van Europa en Noord-Amerika skram baie ouers weliswaar van hierdie onderwerp weg. Ook in party Afrikalande bespreek ouers seks selde met hulle kinders. “Dit is nie ’n deel van Afrikakultuur om dit te doen nie”, sê ’n vader in Sierra Leone. Party ouers meen dat dit kinders idees sal gee wat tot onsedelikheid sal lei as hulle oor seks ingelig word! Maar wat is God se beskouing?

GOD SE BESKOUING OOR SEKS

8, 9. Watter goeie inligting oor seksuele sake word in die Bybel gevind?

⁸ Die Bybel toon duidelik dat dit nie iets skandeliks is om seks in ’n gepaste konteks te bespreek nie. In Israel is God se volk beveel om byeen te kom, met inbegrip van hulle “kinders”, om te luister wanneer die Mosaïese Wet hardop gelees is (Deuteronomium 31:10-12; Josua 8:35). Die Wet het ’n hele paar seksuele sake openlik bespreek, onder meer menstruasie, saadvloeiing, hoerery, egbreuk, homoseksualiteit, bloedskande en bestialiteit (Levitikus 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Deuteronomium 22:22). Ná hierdie voorlesings moes ouers ongetwyfeld baie dinge aan hulle weetgierige kinders verduidelik.

⁹ Daar is gedeeltes in die vyfde, sesde en sewende hoofstukke van Spreuke wat liefdevolle raad oor die gevare van geslagsonsedelikheid bevat. Hierdie verse toon dat onsedelikheid soms aanloklik kan wees (Spreuke 5:3; 6:24, 25; 7:14-21). Maar dit leer dat dit verkeerd is en rampspoedige gevolge het, en dit bevat riglyne wat jongmense help om onsedelike weë te vermy (Spreuke 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27). Daarbenewens word onsedelikheid gekontrasteer met geslagsgenot in sy regte plek, in die huwelik (Spreuke 5:15-20). Wat ’n goeie voorbeeld tog van onderrigting wat ouers kan volg!

10. Waarom sal dit nie daartoe lei dat kinders hulle aan onsedelikheid skuldig maak as hulle godvrugtige kennis aangaande seks verkry nie?

¹⁰ Veroorsaak sulke onderrigting dat kinders hulle aan onsedelikheid skuldig maak? Inteendeel, die Bybel sê: “Deur kennis word die regverdiges gered” (Spreuke 11:9). Wil jy nie jou kinders van hierdie wêreld se invloede red nie? Een vader het gesê: “Ons het van kleins af probeer om heeltemal eerlik met die kinders te wees wat seks betref. Wanneer hulle ander kinders oor seks hoor praat, is hulle dan nie nuuskierig nie. Dis nie asof dit vir hulle ’n groot geheim is nie.”

11. Hoe kan kinders stapsgewys aangaande die intieme sake van die lewe geleer word?

¹¹ Soos daar in vorige hoofstukke gesê is, moet seksopvoeding vroeg reeds begin. Wanneer klein kindertjies geleer word om hulle liggaamsdele op te noem, moet jy nie hulle geslagsdele oorslaan asof dit iets skandeliks is nie. Leer hulle die regte name van dié dele. Ná verloop van tyd is dit noodsaaklik om hulle aangaande privaatheid en beperkings te leer. Dit is verkieslik dat albei ouers die kinders leer dat hierdie liggaamsdele spesiaal is, dat ander gewoonlik nie daaraan moet raak nie of dat dit nie aan ander gewys moet word nie en dat dit nooit op ’n lelike manier bespreek moet word nie. Namate kinders ouer word, moet hulle vertel word hoe ’n man en ’n vrou bymekaarkom om ’n kind voort te bring. Wanneer hulle eie liggame die puberteitsjare bereik, moet hulle reeds goed weet watter veranderinge om te verwag. Soos daar in Hoofstuk 5 bespreek is, kan sulke onderrigting ook help om kinders teen seksuele molestering te beskerm.—Spreuke 2:10-14.

HUISWERK WAT OUERS MOET DOEN

12. Watter verwronge beskouings word kinders dikwels in skole geleer?

¹² Ouers moet gereed wees om ander valse idees teë te werk wat kinders dalk by die skool geleer word—wêreldse filosofieë soos evolusie, nasionalisme of die idee dat geen waarheid absoluut is nie. (1 Korintiërs 3:19; vergelyk Genesis 1:27; Levitikus 26:1; Johannes 4:24; 17:17.) Talle opregte onderwysers lê te veel klem op geleerdheid. Hoewel aanvullende opvoeding ’n persoonlike keuse is, meen party onderwysers dat dit die enigste weg is wat tot persoonlike sukses lei.a—Psalm 146:3-6.

13. Hoe kan kinders wat skool toe gaan teen verkeerde idees beskerm word?

¹³ As ouers verkeerde of verwronge idees wil teëwerk, moet hulle presies weet wat hulle kinders geleer word. Ouers, onthou dus dat julle ook huiswerk het om te doen! Toon opregte belangstelling in julle kinders se skoolopleiding. Praat ná skool met hulle. Vra hulle wat hulle leer, waarvan hulle die meeste hou, wat vir hulle die grootste uitdaging bied. Kyk na hulle huiswerk, aantekeninge en toetsuitslae. Probeer om hulle onderwysers te leer ken. Sê vir die onderwysers dat julle hulle werk waardeer en dat julle op enige moontlike manier hulp sal verleen.

JOU KINDERS SE VRIENDE

14. Waarom is dit belangrik dat godvrugtige kinders goeie vriende kies?

¹⁴ “Waar op dees aarde het jy dít geleer?” Hoeveel ouers het nie al daardie vraag gevra nie; geskok deur iets wat hulle kind gesê of gedoen het en wat heeltemal in stryd met sy aard is? En hoe dikwels hou die antwoord nie verband met ’n nuwe vriend by die skool of in die buurt nie? Ja, metgeselle het ’n baie groot invloed op ons, hetsy ons jonk of oud is. Die apostel Paulus het gewaarsku: “Moenie mislei word nie. Slegte omgang bederf nuttige gewoontes” (1 Korintiërs 15:33; Spreuke 13:20). Veral jongmense word maklik deur hulle portuurs beïnvloed. Hulle is geneig om onseker oor hulleself te wees en word soms oorweldig deur ’n begeerte om hulle metgeselle tevrede te stel en te beïndruk. Hoe belangrik is dit dan tog dat hulle goeie vriende kies!

15. Hoe kan ouers hulle kinders lei wat die keuse van hulle vriende betref?

¹⁵ Elke ouer weet dat kinders nie altyd goeie keuses maak nie; hulle het soms leiding nodig. Dit beteken nie dat hulle vriende vir hulle gekies moet word nie. Namate hulle groter word, moet jy hulle onderskeidingsvermoë leer en hulle help om te sien watter eienskappe hulle in hulle vriende moet soek. Die vernaamste eienskap is liefde vir Jehovah en vir dit wat in sy oë reg is (Markus 12:28-30). Leer hulle om diegene lief te hê en te respekteer wat eerlik, goedhartig, vrygewig, ywerig is. Help kinders tydens die gesinstudie om sulke eienskappe in Bybelkarakters te identifiseer en dan om dieselfde eienskappe in persone in die gemeente te vind. Stel die voorbeeld deur dieselfde maatstaf te gebruik wanneer jy jou vriende kies.

16. Hoe kan ouers op hulle kinders se keuse van vriende let?

¹⁶ Weet jy wie jou kinders se vriende is? Waarom vra jy nie jou kinders om hulle huis toe te bring sodat jy hulle kan ontmoet nie? Jy kan jou kinders dalk ook vra wat ander kinders van hierdie vriende dink. Is hulle daarvoor bekend dat hulle beginselvas is of dat hulle ’n dubbele lewe lei? As laasgenoemde die geval is, moet jy jou kinders help redeneer oor die redes waarom sulke assosiasie vir hulle nadelig kan wees (Psalm 26:4, 5, 9-12). As jy ongewenste veranderinge in jou kind se gedrag, kleredrag, gesindheid of spraak opmerk, moet jy dalk met die kind oor sy of haar vriende praat. Jou kind bestee dalk tyd saam met ’n vriend wat ’n negatiewe invloed op hom uitoefen.—Vergelyk Genesis 34:1, 2.

17, 18. Watter praktiese hulp kan ouers bied benewens waarskuwings teen slegte metgeselle?

¹⁷ Dit is egter nie genoeg om jou kinders net te leer om slegte metgeselle te vermy nie. Help hulle om goeie vriende te vind. Een vader sê: “Ons het altyd ’n alternatief probeer voorsien. Wanneer die skool dus wou hê ons seun moes in die voetbalspan speel, het ek en my vrou saam met hom gaan sit en bespreek waarom dit nie ’n goeie idee sou wees nie—vanweë die nuwe metgeselle wat daarby betrokke sou wees. Maar dan het ons voorgestel dat ons van die ander kinders in die gemeente kry en hulle almal park toe neem om voetbal te speel. En dit het goed afgeloop.”

¹⁸ Verstandige ouers help hulle kinders om goeie vriende te vind en om dan heilsame ontspanning saam met hulle te geniet. Maar vir baie ouers is hierdie saak van ontspanning op sigself ’n uitdaging.

WATTER SOORT ONTSPANNING?

19. Watter voorbeelde in die Bybel toon dat dit nie ’n sonde is as gesinne pret het nie?

¹⁹ Word pret deur die Bybel veroordeel? Beslis nie! Die Bybel sê daar is “’n tyd om te lag . . . en ’n tyd om van vreugde rond te spring” (Prediker 3:4).b God se volk in eertydse Israel het musiek en dans geniet, asook speletjies en raaisels. Jesus Christus was by ’n groot bruilofsfees en “’n groot onthaal” wat Matteus Levi vir hom gegee het (Lukas 5:29; Johannes 2:1, 2). Jesus was beslis nie ’n pretbederwer nie. Mag ’n gelag en pret tog nooit in julle huisgesin as sonde beskou word nie!

20. Wat moet ouers in gedagte hou wanneer hulle ontspanning vir die gesin reël?

²⁰ Jehovah is “die gelukkige God” (1 Timoteus 1:11). Aanbidding van Jehovah moet dus ’n bron van vreugde wees, nie iets wat ’n skaduwee van vreugdeloosheid op die lewe werp nie. (Vergelyk Deuteronomium 16:15.) Kinders is van nature uitgelate en vol energie en hulle kan daarvan ontslae raak wanneer hulle speel of ontspan. Goed gekose ontspanning is nie net pret nie. Dit is ’n manier waarop ’n kind leer en volwasse word. ’n Gesinshoof is daarvoor verantwoordelik om na al sy gesin se behoeftes om te sien, onder andere hulle ontspanning. Maar balans moet gehandhaaf word.

21. Watter slaggate is daar in hedendaagse vermaak?

²¹ In hierdie moeilike “laaste dae” is daar baie in die mensegemeenskap wat “liefhebbers van genot eerder as liefhebbers van God” is, net soos dit in die Bybel voorspel is (2 Timoteus 3:1-5). Ontspanning is vir baie die belangrikste ding in die lewe. Daar is soveel vorme van vermaak dat dit belangriker dinge maklik kan verdring. Daarbenewens word die meeste hedendaagse vermaak gekenmerk deur geslagsonsedelikheid, geweld, dwelmmisbruik en ander uiters skadelike gebruike (Spreuke 3:31). Wat kan gedoen word om jongmense teen skadelike vermaak te beskerm?

22. Hoe kan ouers hulle kinders oplei om hulle vermaak verstandig te kies?

²² Ouers moet grense en beperkings stel. Maar hulle moet bowenal hulle kinders leer hoe om te bepaal watter vermaak skadelik is en om te weet hoeveel te veel is. Sulke opleiding verg tyd en inspanning. Beskou ’n voorbeeld. ’n Vader van twee seuns het opgemerk dat sy ouer seun heel dikwels na ’n nuwe radiostasie luister. Terwyl die vader eendag met sy vragmotor werk toe gery het, het hy na dieselfde stasie geluister. Hy het af en toe stilgehou en die woorde van sekere liedjies neergeskryf. Later het hy saam met sy seuns gaan sit en met hulle bespreek wat hy gehoor het. Hy het beskouingsvrae gevra en begin met: “Wat dink julle hiervan?” en geduldig na hulle antwoorde geluister. Nadat hy met hulle uit die Bybel oor die saak geredeneer het, het die seuns ingestem om nie weer na daardie stasie te luister nie.

23. Hoe kan ouers hulle kinders teen onheilsame vermaak beskerm?

²³ Verstandige Christenouers kyk na die soort musiek, TV-programme, videobande, strokiesverhale, videospeletjies en rolprente waarin hulle kinders belangstel. Hulle kyk na die prente op die buiteblad, die woorde en die verpakking, en hulle lees koerantresensies en kyk na uittreksels. Die “vermaak” wat vandag vir kinders bedoel is, is vir baie skokkend. Diegene wat hulle kinders teen onrein invloede wil beskerm, gaan sit saam met hulle gesin en bespreek die gevare daarvan deur die Bybel en Bybelse publikasies te gebruik, soos die boek Vrae wat jongmense vra—Antwoorde wat werk en artikels in Die Wagtoring en Ontwaak!c Wanneer ouers streng perke stel en konsekwent en redelik is, behaal hulle gewoonlik welslae.—Matteus 5:37; Filippense 4:5.

24, 25. Wat is party heilsame vorme van ontspanning wat gesinne saam kan geniet?

²⁴ Om skadelike vorme van ontspanning te beperk, is natuurlik net ’n deel van die stryd. Die goeie moet ’n teenwig teen die slegte vorm, andersins kan kinders ’n verkeerde weg begin bewandel. Baie Christengesinne het tallose aangename en gelukkige herinneringe aan tye van ontspanning wat hulle saam geniet het—toe hulle piekniek gehou het, op staproetes gegaan het, gaan kampeer het, speletjies en sport gespeel het, gereis het om familie of vriende te besoek. Party het gevind dat dit ’n groot bron van genot en bemoediging is om bloot vir ontspanning iets hardop saam te lees. Ander hou daarvan om grapperige of interessante verhale te vertel. Ander weer beoefen stokperdjies saam, soos houtwerk en ander kunshandwerk, asook om musiekinstrumente te speel, te skilder of God se skeppingswerke te bestudeer. Kinders wat leer om sulke ontspanning te geniet, word beskerm teen baie vorme van onrein vermaak, en hulle leer dat vermaak meer behels as om net passief te sit en deur ander vermaak te word. Dit verskaf dikwels meer genot om ’n deelnemer te wees en nie net ’n waarnemer nie.

²⁵ Gesellighede kan ook ’n lonende vorm van ontspanning wees. Wanneer daar goeie toesig is en die geleentheid nie te groot of te tydrowend is nie, kan dit jou kinders meer as net genot verskaf. Dit kan help om die bande van liefde in die gemeente te versterk.—Vergelyk Lukas 14:13, 14; Judas 12.

JOU GESIN KAN DIE WÊRELD OORWIN

26. Wat is die belangrikste eienskap wat aangekweek moet word om die gesin teen onheilsame invloede te beskerm?

²⁶ Dit verg ongetwyfeld harde werk om jou gesin teen die wêreld se verderflike invloede te beskerm. Maar daar is een ding wat julle meer as enigiets anders sal help om welslae te behaal. Dit is liefde! Hegte, liefdevolle gesinsbande sal julle huis ’n veilige hawe maak en sal kommunikasie bevorder, wat ’n groot beskerming teen verderflike invloede is. Daarbenewens is dit selfs belangriker om ’n ander soort liefde aan te kweek—liefde vir Jehovah. As die gesin deur hierdie liefde gekenmerk word, is die kanse groter dat die kinders sal grootword as persone wat die blote gedagte sal haat om God te mishaag deur voor wêreldse invloede te swig. En ouers wat Jehovah van harte liefhet, sal probeer om sy liefdevolle, redelike, gebalanseerde persoonlikheid na te volg (Efesiërs 5:1; Jakobus 3:17). As ouers dit doen, sal hulle kinders geen rede hê om die aanbidding van Jehovah te beskou as ’n lys moenies of as ’n lewensweg sonder pret of plesier waarvan hulle so gou moontlik wil weghardloop nie. Hulle sal eerder besef dat die aanbidding van God die gelukkigste, bevredigendste lewenswyse moontlik is.

27. Hoe kan ’n gesin die wêreld oorwin?

²⁷ Gesinne wat in gelukkige, gebalanseerde diens aan God verenig bly en heelhartig probeer om “vlekkeloos en smetloos” van die verderflike invloede van hierdie wêreld te bly, is vir Jehovah ’n bron van vreugde (2 Petrus 3:14; Spreuke 27:11). Sulke gesinne volg in die voetstappe van Jesus Christus, wat elke poging van Satan se wêreld om hom te besmet, weerstaan het. Aan die einde van Jesus se menselewe kon hy sê: “Ek het die wêreld oorwin” (Johannes 16:33). Mag jou gesin ook die wêreld oorwin en ewige lewe geniet!