Kan die Bybel jou help om jou kinders groot te maak?

DIE orgidee is ’n pragtige blom, maar dit is moeilik om te kweek. Om dit met welslae te doen, moet jy die temperatuur en die lig reguleer en moet die blompot die regte grootte wees. Die orgidee is gevoelig wanneer dit by grond en bemestingstof kom en word maklik deur siekte en insekte beskadig. Dit is derhalwe baie algemeen dat ’n mens se eerste probeerslag om ’n orgidee te kweek, misluk.

Om kinders groot te maak, is baie moeiliker en ingewikkelder, en dit verg ook noukeurige aandag. Dit is derhalwe algemeen dat ouers nie weet watter kant toe wanneer dit by die grootmaak van kinders kom nie. Baie voel dat hulle hulp nodig het, net soos iemand wat ’n orgidee wil kweek, die raad van ’n kenner nodig het. Elke ouer wil natuurlik die beste leiding kry. Waar kan sulke leiding gevind word?

Hoewel die Bybel nie ’n handleiding oor die grootmaak van kinders is nie, het die Skepper die skrywers daarvan geïnspireer om heelwat praktiese raad oor dié onderwerp daarin neer te skryf. Die Bybel beklemtoon dat gewenste eienskappe aangekweek moet word, iets wat na die mening van baie mense dikwels oor die hoof gesien word (Efesiërs 4:22-24). In hierdie opsig is skriftuurlike raad ’n sleutelelement van ’n gebalanseerde opvoeding. Duisende wat al hierdie raad toegepas het, het daarby baat gevind, ongeag die tydperk waarin hulle gelewe het of hulle kulturele agtergrond. As jy skriftuurlike raad volg, kan dit jou derhalwe help om jou kinders met welslae groot te maak.

Ouers se voorbeeld—die beste opvoeding

“Leer jy, die een wat iemand anders leer, dan nie jouself nie? Jy, die een wat preek: ‘Moenie steel nie’, steel jy? Jy, die een wat sê: ‘Moenie egbreuk pleeg nie’, pleeg jy egbreuk?”—Romeine 2:21, 22.

’n Voorsitter van Seoel se Onderwysraad het gesê: “Om in woord en daad ’n voorbeeld te stel, is die beste onderrigting vir kinders.” As ouers nie in hulle spraak en gedrag ’n goeie voorbeeld stel en hulle kind spesifieke onderrigting gee nie, sal die kind gou tot die slotsom kom dat hulle huigelagtig is. Die ouers se woorde sal nie meer ’n indruk maak nie. As ouers byvoorbeeld hulle kind eerlikheid wil leer, moet hulle self eerlik wees. Iets wat baie algemeen is, is dat sommige ouers, wanneer hulle nie ’n telefoonoproep wil beantwoord nie, hulle kind laat sê: “Jammer, my pa (of ma) is nie hier nie.” Die kind wat só geleer word, sal verleë en verward wees. Mettertyd sal hy dalk, sonder om skuldig te voel, leuens begin vertel as hy in ’n moeilike situasie is. As ouers dan werklik wil hê dat hulle kind ’n eerlike persoon moet wees, moet hulle self in hulle spraak en gedrag eerlik wees.

Wil jy jou kind leer om goeie taal te gebruik? Dan moet jy ’n goeie voorbeeld stel. Jou kind sal gou wees om jou na te volg. Soeng-sik, ’n vader van vier, sê: “Ek en my vrou het besluit om nie growwe taal te gebruik nie. Ons het respek vir mekaar getoon en het nie ons stemme verhef nie, selfs nie wanneer ons ontsteld of kwaad was nie. ’n Goeie voorbeeld was baie doeltreffender as net woorde. Ons is bly dat ons kinders eerbiedig en beleef is wanneer hulle met ander praat.” Die Bybel sê in Galasiërs 6:7: “Wat ’n mens saai, dit sal hy ook maai.” Ouers wat wil hê dat hulle kinders hoë sedelike standaarde moet hê, moet eers wys dat hulle self volgens sulke standaarde lewe.

Behou goeie kommunikasie

“Jy moet [God se gebooie] by jou kinders inskerp en daaroor praat wanneer jy in jou huis sit en wanneer jy op die pad loop en wanneer jy gaan lê en wanneer jy opstaan.”—Deuteronomium 6:7.

Die neiging om oortyd te werk, word al hoe algemener. Wanneer die man en die vrou albei werk, het dit ’n ernstige uitwerking op die kinders. Baie ouers bring al hoe minder tyd saam met hulle kinders deur. Wanneer hulle tuis is, moet ouers huishoudelike en ander take verrig, en gevolglik is hulle waarskynlik moeg of uitgeput. Hoe kan jy onder sulke omstandighede goeie kommunikasie met jou kinders behou? As jy en jou kinders die huishoudelike take saam verrig, sal daar heel moontlik geleenthede wees om te gesels. Een gesinshoof het selfs van die TV ontslae geraak, hoofsaaklik om meer tyd te hê om met sy kinders te gesels. Hy het gesê: “Aanvanklik was die kinders verveeld, maar toe ek kopkrapspeletjies met hulle gespeel het en interessante boeke bespreek het, het hulle die verandering begin aanvaar.”

Dit is belangrik dat kinders van kleins af daaraan gewoond raak om met hulle ouers te kommunikeer. Andersins sal die kinders, wanneer hulle adolessente word en dalk voor ernstige probleme te staan kom, nie hulle ouers as vriende beskou met wie hulle kan gesels nie. Hoe kan jy hulle help om hulle harte teenoor jou uit te stort? Spreuke 20:5 sê: “Raad in die hart van ’n man is soos diep waters, maar die man met onderskeidingsvermoë sal dit uitskep.” Deur beskouingsvrae te vra, soos: “Wat dink jy?” kan ouers hulle kinders aanmoedig om hulle gedagtes en gevoelens uit te druk.

Wat sal jy doen as jou kind ’n ernstige fout begaan? Dit is wanneer hy liefdevolle aandag nodig het. Beheers jou emosies terwyl jy na jou kind luister. ’n Vader sê die volgende oor hoe hy so ’n situasie hanteer: “Wanneer die kinders foute begaan, probeer ek om nie te oorreageer nie. Ek sit en luister na wat hulle te sê het. Ek probeer die situasie verstaan. Wanneer ek dit moeilik vind om my humeur te beteuel, wag ek ’n rukkie sodat ek kan kalmeer.” As jy jou emosies beheers en luister, sal die teregwysing wat jy gee, makliker aanvaar word.

Dissipline wat op liefde gegrond is, is noodsaaklik

“Vaders, moenie julle kinders irriteer nie, maar hou aan om hulle in die dissipline en verstandsregulering van Jehovah op te voed.”—Efesiërs 6:4.

As jy goeie resultate wil hê, is die manier waarop jy liefdevolle dissipline gee belangrik. Hoe kan ouers ‘hulle kinders irriteer’? As die dissipline nie by die erns van die fout pas nie of as dit op ’n baie kritiese wyse gegee word, sal kinders dit teëstaan. Dissipline moet altyd liefdevol toegedien word (Spreuke 13:24). As jy met jou kinders redeneer, sal hulle besef dat jy hulle uit liefde dissiplineer.—Spreuke 22:15; 29:19.

Aan die ander kant is dit goed vir kinders om die ongewenste gevolge van verkeerde gedrag te ervaar. As ’n kind byvoorbeeld iets verkeerds teenoor iemand anders doen, kan jy daarop aandring dat hy om verskoning vra. Wanneer hy gesinsreëls oortree, kan jy sekere voorregte beperk om te beklemtoon dat dit belangrik is om reëls na te kom.

Dit is goed om dissipline op die regte tyd toe te dien. Prediker 8:11 sê: “Omdat die vonnis oor ’n slegte werk nie gou voltrek is nie, daarom is die hart van die mensekinders in hulle volkome daarop gerig om kwaad te doen.” Net so sal baie kinders ook kyk of hulle straf kan vryspring wanneer hulle hulle swak gedra. As jy ’n kind dus gewaarsku het dat hy vir ’n spesifieke oortreding gestraf gaan word, móét jy by jou woord bly.

Heilsame ontspanning is waardevol

“Daar [is] . . . ’n tyd om te lag . . . en ’n tyd om rond te huppel.”—Prediker 3:1, 4.

Vrye tyd en heilsame, gebalanseerde ontspanning is nodig vir die ontwikkeling van ’n kind se verstand en liggaam. Wanneer ouers ontspanning saam met hulle kinders geniet, word gesinsbande versterk en kry kinders ’n gevoel van sekuriteit. Watter soort ontspanning kan gesinslede saam geniet? Jy kan baie aangename dinge vind om te doen as jy net ’n bietjie daaroor dink. Daar is buitelugsport, soos fietsry, en balspeletjies, soos tennis, pluimbal en vlugbal. En dink aan watter vreugdevolle tye julle kan hê wanneer die gesin saam musiek maak. Aangename herinneringe kan opgebou word wanneer julle na plekke in die omgewing gaan om die natuur te geniet.

Op sulke tye kan ouers ’n gebalanseerde beskouing van ontspanning by hulle kinders inskerp. ’n Christenman met drie seuns het gesê: “Ek doen my bes om by my kinders se ontspanning betrokke te wees. Byvoorbeeld, as hulle rekenaarspeletjies speel, vra ek hulle daaroor uit. Wanneer hulle dit geesdriftig aan my verduidelik, gebruik ek die geleentheid om oor die gevare van skadelike vermaak te praat. Ek het opgelet dat hulle ongepaste vermaak verwerp.” Ja, kinders wat tevrede is met die gesin se ontspanning, is minder geneig om hulle tot televisieprogramme, video’s, rolprente en Internetspeletjies te wend wat geweld, onsedelikheid en dwelmmisbruik uitbeeld.

Help jou kinders om goeie vriende te maak

“Hy wat met wyses wandel, sal wys word, maar hy wat hom met die sotte inlaat, met hom sal dit sleg gaan.”—Spreuke 13:20.

’n Christenvader wat vier kinders met welslae grootgemaak het, het gesê: “Die belangrikheid van hulle keuse van vriende kan nie oorbeklemtoon word nie. Een slegte vriend kan al jou harde werk vernietig.” Om sy kinders te help om goeie vriende te maak, het hy wyslik vrae gevra soos: Wie is jou beste vriend? Waarom hou jy van hom? Wat omtrent hom wil jy navolg? ’n Ander ouer reël dat sy kinders hulle goeie vriende huis toe nooi. Hy kan hulle dan waarneem en sy kinders gepaste leiding gee.

Dit is ook belangrik om kinders te leer dat hulle vriende kan maak met ouer mense sowel as kinders van hulle eie ouderdom. Boem-soen, ’n vader van drie seuns, sê: “Ek help my kinders om te besef dat vriende nie hulle portuurs hoef te wees nie, soos in die geval van Dawid en Jonatan in die Bybel. Trouens, ek nooi Christene van verskillende ouderdomsgroepe om met my kinders te assosieer. Gevolglik assosieer die kinders met baie mense wat nie hulle portuurs is nie.” Assosiasie met voorbeeldige volwassenes is vir die kinders voordelig omdat hulle baie by hulle kan leer.

Jy kan jou kinders met welslae grootmaak

Volgens een opname wat in die Verenigde State gedoen is, het baie ouers wat eienskappe soos selfbeheersing, selfdissipline en eerlikheid by hulle kinders probeer inprent het, betreklik min sukses behaal. Waarom is dit so moeilik? ’n Moeder wat aan die opname deelgeneem het, het gesê: ‘Ongelukkig is die enigste manier waarop ons ons kinders kan beskerm, om hulle in ’n kamer toe te sluit en hulle nooit in die wêreld te laat uitgaan nie.’ Sy het verwys na die feit dat die milieu waarin kinders nou grootword, slegter is as ooit tevore. Is dit werklik moontlik om kinders onder hierdie omstandighede met welslae groot te maak?

As jy ’n orgidee wou kweek maar bekommerd is dat dit moontlik sal verwelk, sal dit jou dalk ontmoedig. Hoe verlig sal jy tog wees as ’n orgideekenner jou ’n paar goeie idees kom gee en met vertroue sê: “Jy sal sukses behaal as jy dit op hierdie manier doen”! Jehovah, die Grootste Kenner van die menslike natuur, voorsien raad oor die beste manier om kinders groot te maak. Hy sê: “Lei ’n seun op volgens die weg vir hom; ook as hy oud word, sal hy nie daarvan afwyk nie” (Spreuke 22:6). As jy kinders volgens die Bybel se raad grootmaak, sal jy waarskynlik die vreugde hê om te sien hoe jou kinders verantwoordelike volwassenes word, wat bedagsaam is teenoor ander en ’n sedelikheidsin het. Dan sal nie net mense vir hulle lief wees nie, maar bowenal sal Jehovah, ons hemelse Vader, vir hulle lief wees.