Doeltreffende slot

JY HET dalk die materiaal vir die hoofdeel van jou toespraak sorgvuldig nagevors en gerangskik. Jy het dalk ook ’n inleiding voorberei wat belangstelling wek. En tog kort daar nog iets—’n doeltreffende slot. Moenie die belangrikheid daarvan onderskat nie. Wat jy laaste sê, word dikwels die langste onthou. As die slot swak is, kan selfs die materiaal wat jy vroeër bespreek het, baie van sy waarde verloor.

Dink byvoorbeeld hieraan: Kort voor die einde van Josua se lewe het hy ’n onvergeetlike toespraak voor die ouer manne van die nasie Israel gelewer. Het Josua, nadat hy van Jehovah se handelinge met Israel sedert die dae van Abraham vertel het, bloot die hoogtepunte in die vorm van ’n opsomming herhaal? Nee. Hy het die volk eerder hartlik aangespoor: “Vrees Jehovah en dien hom in onberispelikheid en in waarheid.” Lees self Josua se slot, wat in Josua 24:14, 15 opgeteken staan.

Nog ’n noemenswaardige toespraak, wat in Handelinge 2:14-36 gevind word, is by die Pinksterfees van 33 G.J. deur die apostel Petrus voor ’n skare in Jerusalem gelewer. Eerstens het hy verduidelik dat hulle getuies was van die vervulling van Joël se profesie oor die uitgieting van God se gees. Daarna het hy getoon hoe dit verband gehou het met die Messiaanse profesieë in die Psalms wat voorspel het dat Jesus Christus opgewek en tot die regterhand van God verhef sou word. Toe, in sy slot, het Petrus dit duidelik gestel voor watter besluit elkeen in sy gehoor gestaan het. Hy het gesê: “Laat die hele huis van Israel dan vir seker weet dat God hom Here sowel as Christus gemaak het, hierdie Jesus wat julle aan die paal gehang het.” Dié wat teenwoordig was, het gevra: “Manne, broers, wat moet ons doen?” Petrus het geantwoord: “Toon berou, en laat elkeen van julle in die naam van Jesus Christus gedoop word” (Hand. 2:37, 38). Daardie dag het sowat 3 000 mense in sy gehoor, wat diep getref is deur wat hulle gehoor het, die waarheid oor Jesus Christus aangeneem.

Punte om in gedagte te hou. Wat jy in jou slot sê, moet direk verband hou met die tema van jou toespraak. Dit moet logies voortvloei uit die hoofpunte wat jy ontwikkel het. Hoewel jy sommige van die sleutelwoorde van jou tema dalk hierin sal wil insluit, is ’n direkte herhaling daarvan opsioneel.

Gewoonlik praat jy met die doel om ander tot die een of ander optrede aan te spoor in ooreenstemming met die inligting wat jy bespreek het. Een van die vernaamste oogmerke van die slot is om vir hulle te toon wat om te doen. Het jy goed nagedink oor die rede waarom die materiaal vir jou gehoor belangrik sal wees en wat jy met die toespraak wil bereik toe jy jou tema en hoofpunte gekies het? Indien wel, weet jy wat jy wil hê hulle moet doen. Nou moet jy verduidelik wat dit is en moontlik hoe hulle te werk moet gaan.

Jou slot moet nie net vir jou gehoor toon wat om te doen nie, maar dit moet hulle ook motiveer. Dit moet goeie redes vir optrede gee en moontlik voordele insluit wat daaruit kan voortspruit. As jy sorgvuldig nagedink het oor die laaste sin en dit goed bewoord het, sal dit jou hele toespraak groter trefkrag gee.

Hou in gedagte dat jy besig is om jou toespraak af te sluit. Wat jy sê, moet dit aandui. Jou tempo moet ook gepas wees. Moenie tot op die einde vinnig praat en dan skielik stop nie. Maar moet ook nie jou stem eenvoudig laat wegsterf nie. Jy moet hard genoeg praat, maar ook nie te hard nie. Jou laaste paar sinne moet ’n klank van finaliteit hê. Jou voordrag daarvan moet erns en oortuiging oordra. Wanneer jy jou aanbieding voorberei, moet jy ’n punt daarvan maak om jou slot te oefen.

Hoe lank moet jou slot wees? Dit is nie iets wat slegs deur die oorblywende tyd bepaal moet word nie. Die slot moenie uitgerek wees nie. Die gepastheid van die lengte daarvan kan bepaal word deur die uitwerking wat dit op die gehoor het. ’n Eenvoudige, direkte, positiewe slot is altyd gepas. ’n Ietwat langer slot wat ’n illustrasie insluit, kan ook doeltreffend wees as dit goed voorberei word. Vergelyk die kort slot van die hele boek Prediker, wat in Prediker 12:13, 14 gevind word, met dié van die veel korter Bergpredikasie, wat in Matteus 7:24-27 opgeteken is.

In die veldbediening. Jy sal nêrens meer dikwels ’n slot nodig hê as in die veldbediening nie. Met voorbereiding en liefdevolle belangstelling in mense kan jy baie goeie resultate behaal. Die raad op die voorgaande bladsye kan goed toegepas word, selfs wanneer dit by ’n gesprek met net een persoon aangepas word.

’n Gesprek is dalk baie kort. Die persoon is miskien besig. Jou hele besoek duur moontlik net ’n minuut. Indien dit gepas is, kan jy iets sê soos: “Ek verstaan. Maar laat my asseblief toe om jou met een aanmoedigende gedagte te laat. Die Bybel toon dat ons Skepper ’n wonderlike voorneme het—om hierdie aarde ’n plek te maak waar mense ewige lewe kan geniet. Ons kan in daardie Paradys lewe, maar ons moet leer wat God van ons vereis.” Of jy kan eenvoudig aanbied om op ’n meer geleë tyd terug te kom.

As die besoek kort geknip word omdat die huisbewoner kortaf—selfs onbeskof—is, kan jy nog steeds iets goeds bereik. Hou die raad in Matteus 10:12, 13 en Romeine 12:17, 18 in gedagte. Jou sagte antwoord kan moontlik sy beskouing van Jehovah se Getuies verander. Dit sal baie goed wees.

Aan die ander kant het jy dalk ’n aangename gesprek met die huisbewoner gevoer. Herhaal gerus die hoofpunte wat jy wil hê hy moet onthou. Spoor hom ook aan om in ooreenstemming daarmee op te tree.

As jy sien dat jy die gesprek op ’n ander tyd sal kan voortsit, moet jy die persoon ’n rede gee om daarna uit te sien. Vra ’n vraag—moontlik iets wat bespreek word in Redenering uit die Skrif of ’n publikasie waaruit ons tuisbybelstudies hou. Hou jou doel in gedagte, soos Jesus verduidelik het en in Matteus 28:19, 20 opgeteken staan.

Het jy aan die einde van ’n les by ’n tuisbybelstudie gekom? As jy die tema herhaal, sal dit die student help om te onthou wat bespreek is. Die gebruik van hersieningsvrae sal help om die sleutelgedagtes in die student se verstand in te prent, veral as die hersiening nie haastig gedoen word nie. ’n Vraag oor hoe die materiaal vir die student van nut kan wees of hoe hy ander daarvan kan vertel, kan hom help om te dink aan hoe hy prakties gebruik kan maak van wat hy geleer het.—Spr. 4:7.

Onthou—jou slot het ’n uitwerking op die doeltreffendheid van jou hele bespreking.