Ken jy die God wat jy aanbid?

“GOD IS DOOD.” Daardie uitdrukking, wat ’n eeu gelede deur die Duitse filosoof, Friedrich Nietzsche, gesmee is, is weer in die sestigerjare deur sommige teoloë in die lewe geroep. Talle geleerdes het toe gedink dat ’n bloot sekulêre mensegemeenskap die mensdom se probleme kon oplos en geluk kon verseker.

Toe het ontnugtering ingetree en was daar in die sewentigerjare ’n neiging tot “desekularisasie”. Sosioloë het uitgevind dat as mense gelukkig wil wees hulle lewe ’n geestelike sy moet hê. Selfs in wetenskaplike kringe het dit makliker geword om die behoefte aan geloof in God te erken. Franse skrywer Christian Chabanis kon dus in sy boek Dieu existe? Oui (Bestaan God? Ja, 1979) onderhoude met nege Franse figure op die gebied van die wetenskap insluit wat almal een of ander vorm van geloof in God bely het.

Miljoene mense het natuurlik nooit met die “God is dood” -teologie saamgestem nie. Hulle het hulle geloof in God behou. Maar beteken dit noodwendig dat hulle ’n duidelike begrip van God het?

In 1967 het die Sinode van Franse Katolieke biskoppe ’n lys opgetrek van probleme wat Katolieke pla. Die eerste item op die lys was “Ons kennis van God” en die tweede was “Die persoon van Christus”. In sy boek God for Men of Today het skrywer Jacques Duquesne ’n onderhoud gevoer met ’n 58-jarige Katolieke man wat erken het: “Ek wonder soms of Christus werklik God is. . . . Ek probeer myself oortuig. Dit is vir my ’n groot probleem.” Duquesne het ook twee Katolieke priesters aangehaal wat gesê het dat leerstellings vir baie Christene “afsonderlike, abstrakte, arbitrêre formules is; elkeen is feitlik sinloos; een leerstelling werp nie lig op ’n ander leerstelling nie; dit is derhalwe moeilik om hulle aan mense in ons dag te verduidelik. In watter mate sal dit die meerderheid van selfs die beste Christene ontstel as teoloë sou besluit om ’n vierde Persoon by die Drie-eenheid te voeg?”

Die leerstelling wat nie net Katolieke nie, maar ook lidmate van die Oosters-Ortodokse Kerk en die meeste Protestantse kerke die meeste verwar, is inderdaad die Drie-eenheid. A Catholic Dictionary sê daaroor: “Ons kan verstaan hoe drie individuele manne afsonderlik van mekaar is en tog menslikheid gemeen het. Die eenheid van die drie Goddelike Persone is heeltemal anders. Wanneer ons van hulle as een God praat, bedoel ons nie net dat elkeen God is nie, maar dat elkeen een en dieselfde God is, en hierin lê die verborgenheid, onverstaanbaar vir enige geskape intelligensie.” Geen wonder dat Katolieke kla dat “kennis van God” hulle grootste probleem is nie!

Die aanbidding van ’n onbekende God

Daar word van byna ’n miljard mense, wat lidmate van die Christendom se kerke is, verwag om ’n God te aanbid wat hulle nie kan verstaan nie. Hulle bevind hulle in ’n situasie soortgelyk aan die van die antieke Samaritane. Jesus het vir een van hulle gesê: “Julle aanbid wat julle nie weet nie” (Johannes 4:22). Waarom kon Jesus dit sê?

In die agtste eeu v.G.J. is die noordelike tienstammeryk van Israel en sy hoofstad Samaria deur die Assiriërs verower en is talle Israeliete na Assirië en ander verowerde gebiede weggevoer. Die koning van Assirië het daarna verskeie onderworpe volke, vernaamlik van Babilonië, na die gebied van Israel bekend as Samaria gestuur. Dit het gelei tot ’n gemengde bevolking bestaande uit Israeliete en heidene. Die Bybel sê van die beoefenaars van die gevolglike hibridiese godsdiens: “Hulle het die HERE gevrees en hulle eie gode gedien volgens die gebruik van die nasies waar hulle vandaan weggevoer is.”—2 Konings 17:26-33; vergelyk 1 Konings 12:28-31.

Ja, die Samaritane het Jehovah gevrees. Hulle het selfs ’n deel van sy Woord aanvaar—die Pentateug, of die eerste vyf boeke van die Bybel. Maar hulle het Jehovah se aanbidding met Babiloniese, valse godsdiens vermeng. En dit was van sulke Samaritane wat Jesus gesê het: “Julle aanbid wat julle nie weet nie.” Hulle het van Jehovah geweet, maar hulle het nie sy hele Woord aanvaar nie. Hulle het God ook nie “in gees en waarheid” aanbid nie.—Johannes 4:22, 23.

Bevind lidmate van die Christendom se kerke hulle nie in ’n soortgelyke situasie nie? Hulle weet van God, maar baie van hulle erken dat hulle hom nie werklik ken nie. Jy kan nie bekostig om onverskillig te bly hieromtrent nie, want Jesus het gesê: “Dit is die ewige lewe, dat hulle U ken, die enige waaragtige God, en Jesus Christus wat U gestuur het.”—Johannes 17:3.

Watter leerstelling het lidmate van die Christendom se kerke veral verhinder om Jehovah, “die enige waaragtige God”, te ken? Dit is ongetwyfeld die ‘onverstaanbare verborgenheid’ van die Drie-eenheid. En tog kry ’n mens nie die indruk dat die vroeë Christene ’n ‘geheimsinnige God’ aanbid het wanneer jy die Bybel lees nie. Die apostel Johannes het gesê dat “die Seun van God . . . ons die verstandelike vermoë gegee het om die kennis van die waaragtige [Jehovah God] te verwerf. En ons is in eendrag met die waaragtige, deur middel van sy Seun, Jesus Christus.”—1 Johannes 5:20, NW.

Hoe het dit dan gekom dat die kerke van die Christendom ’n God aanbid wat hulle lidmate nie kan verstaan nie? Hierdie saak sal in die volgende artikel bespreek word.

[Prent op bladsy 19]

’n Altaar wat aan onbekende gode gewy is en in Pergamum, Klein-Asië, gevind is