Laat niemand jou nuttige gewoontes bederf nie

“Moenie mislei word nie. Slegte omgang bederf nuttige gewoontes.”—1 KORINTHIËRS 15:33, NW.

1, 2. (a) Hoe het die apostel Paulus teenoor die Korinthiese Christene gevoel, en waarom? (b) Watter besondere raad gaan ons bespreek?

WAT ’n kragtige emosie is ouerliefde tog! Dit beweeg ouers om opofferinge vir hulle kinders te doen, hulle te onderrig en raad te gee. Die apostel Paulus was miskien nie ’n natuurlike vader nie, maar hy het aan Christene in Korinthe geskryf: “Al sou julle tienduisend tugmeesters in Christus hê, dan het julle tog nie baie vaders nie; want in Christus Jesus het ek julle vader geword deur die evangelie.”—1 Korinthiërs 4:15.

² Paulus het vroeër na Korinthe toe gereis, waar hy vir Jode en Grieke gepreek het. Hy het gehelp om die gemeente in Korinthe te stig. In ’n ander brief het Paulus sy sorg met dié van ’n pleegmoeder vergelyk, maar hy was soos ’n vader vir die Korinthiërs (1 Thessalonicense 2:7). Soos ’n liefdevolle natuurlike vader het Paulus sy geestelike kinders vermaan. Jy kan baat vind by hierdie vaderlike raad aan die Christene in Korinthe: “Moenie mislei word nie. Slegte omgang bederf nuttige gewoontes” (1 Korinthiërs 15:33). Waarom het Paulus dit aan die Korinthiërs geskryf? Hoe kan ons die raad toepas?

Raad vir hulle en vir ons

3, 4. Wat weet ons van eerste-eeuse Korinthe en sy bevolking?

³ In die eerste eeu het die Griekse geograaf Strabo geskryf: “Korinthe word ‘ryk’ genoem vanweë sy handel, aangesien dit op die Ismus geleë is en beheer oor twee hawens het, waarvan die een reguit na Asië toe lei en die ander na Italië toe; en dit maak dit maklik om handelsware van albei lande te verkry.” Elke twee jaar het die beroemde Ismiese Spele ontsaglike skares na Korinthe toe gebring.

⁴ Wat van die mense in hierdie stad, wat ’n sentrum van regeringsgesag sowel as van die sensuele aanbidding van Aphrodite was? Professor T. S. Evans het verduidelik: “Die bevolking [was] waarskynlik ongeveer 400 000. ’n Gemeenskap met ’n hoë beskawingspeil, maar met losse sedes, selfs walglik. . . . Die Griekse inwoners van Achaje was bekend vir hulle intellektuele rusteloosheid en ’n koorsagtige hunkering na nuwighede. . . . Hulle egoïsme kon baie maklik sekteywer aanblaas.”

5. Met watter gevaar het die Korinthiese broers te kampe gehad?

⁵ Mettertyd het daar selfs skeuringe in die gemeente gekom as gevolg van sommige wat steeds geneig was tot trotse spekulering (1 Korinthiërs 1:10-31; 3:2-9). ’n Vername probleem was dat sommige gesê het: ‘Daar is geen opstanding van die dode nie’ (1 Korinthiërs 15:12; 2 Timotheüs 2:16-18). Wat hulle ook al presies geglo het (of nie geglo het nie), Paulus moes hulle reghelp met duidelike bewyse dat Christus ‘opgewek is uit die dode’. Christene kon dus daarop staatmaak dat God hulle die ‘oorwinning deur onse Here Jesus Christus’ sou gee (1 Korinthiërs 15:20, 51-57). Sou jy in gevaar verkeer het as jy daar was?

6. Op wie is Paulus se raad in 1 Korinthiërs 15:33 veral van toepassing?

⁶ Terwyl Paulus vir hulle kragtige bewyse gegee het dat die dooies opgewek sal word, het hy vir hulle gesê: “Moenie mislei word nie. Slegte omgang bederf nuttige gewoontes.” Die doel van hierdie raad het betrekking gehad op diegene wat met die gemeente omgegaan, maar nie met die opstandingsleer saamgestem het nie. Was hulle net onseker oor ’n punt wat hulle nie verstaan het nie? (Vergelyk Lukas 24:38). Nee, Paulus het geskryf dat ‘sommige onder julle sê dat daar geen opstanding’ is nie—diegene wat daarby betrokke was, het dus gesê dat hulle nie saamstem nie en was tot afvalligheid geneig. Paulus het goed geweet dat hulle die goeie gewoontes en denke van ander kon bederf.—Handelinge 20:30; 2 Petrus 2:1.

7. Wat is een situasie waarop ons 1 Korinthiërs 15:33 kan toepas?

⁷ Hoe kan ons Paulus se waarskuwing oor omgang toepas? Hy het nie bedoel dat ons moet weier om iemand in die gemeente te help wat dit moeilik vind om ’n Bybelvers of -lering te verstaan nie. Judas 22, 23 spoor ons juis aan om opregte mense met sulke twyfelgedagtes op barmhartige wyse te help (Jakobus 5:19, 20). Maar Paulus se vaderlike raad moet beslis geld as iemand aanhou beswaar maak teen wat ons weet Bybelwaarheid is of aanhou om skeptiese of negatiewe kommentare te maak. Ons moet daarteen waak om met daardie soort persoon om te gaan. As iemand definitief afvallig raak, sal die geestelike herders moet optree om die kudde te beskerm.—2 Timotheüs 2:16-18; Titus 3:10, 11.

8. Hoe kan ons met onderskeidingsvermoë optree wanneer iemand nie oor ’n Bybellering saamstem nie?

⁸ Ons kan ook Paulus se vaderlike woorde in 1 Korinthiërs 15:33 toepas wanneer dit kom by diegene buite die gemeente wat valse leringe verkondig. Hoe kan ons by omgang met hulle betrek word? Dit kan gebeur as ons nie ’n onderskeid tref tussen diegene wat gehelp kan word om die waarheid te leer en diegene wat net ’n geskil opper om ’n valse lering te bevorder nie. Ons kan byvoorbeeld in ons getuieniswerk iemand teëkom wat oor die een of ander punt met ons verskil, maar wat bereid is om dit verder te bespreek (Handelinge 17:32-34). Dit op sigself hoef nie ’n probleem te skep nie, want ons verduidelik graag Bybelwaarhede aan enigiemand wat dit werklik wil ken en gaan selfs na hulle toe terug om oortuigende bewyse aan hulle voor te lê (1 Petrus 3:15). Maar sommige stel moontlik nie werklik daarin belang om Bybelwaarheid te vind nie.

9. Hoe moet ons reageer as ons opvattinge ’n geskilpunt word?

⁹ Baie mense sal week na week ure lank stry, maar nie omdat hulle die waarheid soek nie. Hulle wil net iemand anders se geloof ondermyn, terwyl hulle met hulle eie sogenaamde opleiding in Hebreeus, Grieks of evolusionêre wetenskap spog. Wanneer sommige Getuies hulle teëkom, beskou hulle dit as ’n uitdaging en raak hulle gevolglik by lang besprekings oor valse godsdiensopvattinge, filosofie of wetenskapsdwaling betrokke. Dit is noemenswaardig dat Jesus nie toegelaat het dat dit met hom gebeur nie, hoewel hy debatte kon gewen het met godsdiensleiers wat in Hebreeus of Grieks opgelei was. Wanneer hy uitgedaag is, het Jesus kortliks geantwoord en dan sy aandag op die nederiges, die ware skape, gevestig.—Mattheüs 22:41-46; 1 Korinthiërs 1:23–2:2.

10. Waarom is dit gepas dat Christene wat rekenaars en toegang tot elektroniese kennisgewingborde het sorg aan die dag lê?

¹⁰ Moderne rekenaars het ander moontlikhede vir slegte omgang geskep. Sommige handelsfirmas stel intekenaars wat ’n rekenaar en ’n telefoon gebruik in staat om ’n boodskap na elektroniese kennisgewingborde te stuur; iemand kan dus ’n boodskap op die kennisgewingbord aanbring wat vir alle intekenaars toeganklik is. Dit het tot sogenoemde elektroniese debatte oor godsdienssake gelei. ’n Christen kan by sulke debatte betrokke raak en ure lank met ’n afvallige denker omgaan wat moontlik uit die gemeente gesit is. Die riglyne in 2 Johannes 9-11 beklemtoon Paulus se vaderlike raad om slegte omgang te vermy.a

Moenie mislei word nie

11. Watter geleentheid het die handelsituasie in Korinthe gebied?

¹¹ Soos ons gesien het, was Korinthe ’n handelsentrum met talle winkels en sakeondernemings (1 Korinthiërs 10:25). Baie wat vir die Ismiese Spele gekom het, het in tente gebly, en tydens daardie gebeurtenis het handelaars vanuit draagbare kraampies of bedekte stalletjies handel gedryf. (Vergelyk Handelinge 18:1-3.) Daarom kon Paulus daar werk as ’n tentmaker vind. En hy kon die werkplek gebruik om die goeie nuus te bevorder. Professor J. Murphy-O’Connor skryf: “Vanuit ’n winkel in ’n besige mark . . . wat op ’n baie besige straat uitkyk, het Paulus toegang gehad, nie net tot medearbeiders en klante nie, maar ook tot die menigte buite. Op stil tye kon hy in die deur staan en diegene nader wat hy gedink het, sal luister . . . Dit is moeilik om jou voor te stel dat sy dinamiese persoonlikheid en vaste oortuiging hom nie gou ’n ‘karakter’ van die buurt gemaak het nie, en dit sou die nuuskieriges gelok het, nie net die leeglopers nie, maar ook dié wat opreg gesoek het. . . . Getroude vrouens met hulle dienaars, wat van hom gehoor het, kon hom besoek onder die voorwendsel dat hulle kom koop. Ten tye van spanning, wanneer vervolging of blote teistering gedreig het, kon gelowiges hom as klante nader. Die werkswinkel het hom ook in aanraking gebring met munisipale amptenare.”

12, 13. Hoe kan 1 Korinthiërs 15:33 gepas by die werkplek toegepas word?

¹² Paulus sou egter die potensiaal vir “slegte omgang” in die werkplek raakgesien het. Ons moet ook. Dit is betekenisvol dat Paulus ’n gesindheid gemeld het wat onder sommige geheers het: “Laat ons dan eet en drink, want môre sterf ons” (1 Korinthiërs 15:32). Onmiddellik daarna het hy sy vaderlike raad gegee: “Moenie mislei word nie. Slegte omgang bederf nuttige gewoontes.” Hoe kan die werkplek en die soeke na plesier saam ’n potensiële gevaar skep?

¹³ Christene moet vriendelik met werkmaats wees, en baie ondervindinge toon hoe doeltreffend dit kan wees om die weg vir ’n getuienis te open. Maar ’n medearbeider kan vriendelikheid verkeerd verstaan en dink dat jy omgang aanmoedig sodat julle ’n goeie tyd saam kan geniet. Hy of sy kan jou terloops uitnooi vir ete, ’n vinnige drankie ná werk of vir ’n bietjie ontspanning oor die naweek. Hierdie persoon lyk moontlik vriendelik en kan ’n netjiese voorkoms hê, en die uitnodiging lyk dalk onskuldig. Tog maan Paulus ons: “Moenie mislei word nie.”

14. Hoe is sommige Christene al deur omgang mislei?

¹⁴ Sommige Christene is al mislei. Hulle het geleidelik ’n ontspanne gesindheid ontwikkel ten opsigte van omgang met werkmaats. Dit het moontlik voortgespruit uit ’n gemeenskaplike belangstelling in ’n sportsoort of ’n stokperdjie. Of ’n nie-Christen by die werk kan buitengewoon vriendelik en bedagsaam wees, wat al daartoe gelei het dat al hoe meer tyd saam met hom deurgebring word, en dat sy geselskap selfs bo dié van sommige in die gemeente verkies word. Die omgang kan dan daartoe lei dat net een vergadering gemis word. Dit kan beteken dat ’n mens een aand laat uitbly en dan die volgende oggend nie soos gewoonlik aan die veldbediening deelneem nie. Dit kan daartoe lei dat ’n mens na ’n rolprent of video kyk waarna ’n Christen gewoonlik sal weier om te kyk. ‘O, dit sal nooit met my gebeur nie’, dink ons dalk. Maar die meeste wat al mislei is, het aanvanklik dalk dieselfde gereageer. Ons moet ons afvra: ‘Hoe vasbeslote is ek werklik om Paulus se raad toe te pas?’

15. Watter gebalanseerde beskouing moet ons van bure hê?

¹⁵ Wat ons nou net met betrekking tot die werkplek bespreek het, geld ook vir ons omgang met bure. Die Christene in eertydse Korinthe het beslis bure gehad. In sommige gemeenskappe is dit normaal om baie vriendelik met bure te wees en hulle te help. In plattelandse gebiede maak bure dalk op mekaar staat omdat hulle so afgesonderd is. Familiebande is veral in sommige kulture sterk, sodat mense daar mekaar baie uitnooi vir maaltye. ’n Gebalanseerde beskouing, soos dié van Jesus, is natuurlik belangrik (Lukas 8:20, 21; Johannes 2:12). Is ons geneig om in ons handelinge met bure en familielede op te tree soos voordat ons Christene geword het? Moet ons nie nou eerder sulke handelinge hersien en doelbewus besluit watter optrede gepas is nie?

16. Hoe moet Jesus se woorde in Mattheüs 13:3, 4 verstaan word?

¹⁶ Jesus het eenkeer die woord van die Koninkryk vergelyk met saad wat “langs die pad [geval het], en die voëls het gekom en dit opgeëet” (Mattheüs 13:3, 4, 19). Destyds het die grond langs ’n pad hard geword omdat baie voete heen en weer daaroor geloop het. Dit is so met baie mense. Hulle lewe word in beslag geneem deur bure, familie en ander wat kom en gaan en hulle besig hou. Dit vertrap as ’t ware die grond van hulle hart en maak dit moeilik vir saadjies van waarheid om wortel te skiet. ’n Soortgelyke hardheid kan ontwikkel in iemand wat reeds ’n Christen is.

17. Hoe kan omgang met bure en ander ons beïnvloed?

¹⁷ Party wêreldse bure en familielede is dalk vriendelik en behulpsaam, maar toon deurgaans geen belangstelling in geestelike dinge of ’n liefde vir regverdigheid nie (Markus 10:21, 22; 2 Korinthiërs 6:14). Wanneer ons Christene word, beteken dit nie dat ons onvriendelik, onbuurskaplik, raak nie. Jesus het ons gemaan om opregte belangstelling in ander te toon (Lukas 10:29-37). Maar Paulus se raad om versigtig in ons omgang te wees, is eweneens geïnspireerd en nodig. Wanneer ons die eersgenoemde raad toepas, moet ons die laasgenoemde nie vergeet nie. As ons nie albei beginsels in gedagte hou nie, kan dit ons gewoontes beïnvloed. Hoe vergelyk jou gewoontes met dié van jou bure of familie ten opsigte van eerlikheid of gehoorsaamheid aan die keiser se wet? Byvoorbeeld, hulle meen dalk dat dit tydens inkomstebelastingtyd hulle reg is, selfs nodig vir oorlewing is, om nie hulle hele inkomste of al hulle sakeonderneming se wins aan te gee nie. Hulle praat dalk oortuigend oor ’n gemoedelike koppie koffie of tydens ’n kort besoekie oor hoe hulle die saak beskou. Hoe kan dit jou denke en eerlike gewoontes beïnvloed? (Markus 12:17; Romeine 12:2). “Moenie mislei word nie. Slegte omgang bederf nuttige gewoontes.”

Ook jongmense se gewoontes 

18. Waarom is 1 Korinthiërs 15:33 ook op jongmense van toepassing?

¹⁸ Jongmense word veral beïnvloed deur wat hulle sien en hoor. Het jy nie al kinders gesien wie se gebare of aanwensels baie soos dié van hulle ouers of broers en susters is nie? Ons moet dus nie verbaas wees dat kinders grootliks deur hulle speel- of skoolmaats beïnvloed kan word nie. (Vergelyk Mattheüs 11:16, 17.) As jou seun of dogter met jongmense omgaan wat op oneerbiedige wyse van hulle ouers praat, waarom dink jy hoegenaamd dat dit jou kinders nie sal beïnvloed nie? Gestel hulle hoor dikwels hoe ander jongmense vuil taal gebruik? Sê nou hulle portuurs by die skool of in die buurt raak opgewonde oor ’n nuwe styl skoene of ’n mode in juwele? Moet ons dink dat jong Christene nie vir sulke invloede ontvanklik sal wees nie? Het Paulus gesê dat 1 Korinthiërs 15:33 ’n minimum ouderdomsbeperking het?

19. Watter beskouing moet ouers by hulle kinders probeer inskerp?

¹⁹ Is jy, as jy ’n ouer is, bewus van daardie raad wanneer jy met jou kinders redeneer en besluite aangaande hulle neem? Dit sal moontlik help as jy erken dat dit nie beteken dat alle ander jongmense met wie jou kinders in die buurt of by die skool in aanraking kom sleg is nie. Sommige van hulle is miskien aangenaam en ordentlik, net soos sommige van julle bure, familielede en werkmaats. Help jou kinders om dit te besef en te verstaan dat julle ’n balans handhaaf in julle toepassing van Paulus se wyse, vaderlike raad aan die Korinthiërs. Wanneer hulle sien hoe julle dinge balanseer, kan dit hulle help om julle na te volg.—Lukas 6:40; 2 Timotheüs 2:22.

20. Jongmense, watter uitdaging moet julle die hoof bied?

²⁰ Julle wat nog jonk is, moet probeer onderskei hoe om Paulus se raad toe te pas, omdat julle weet dat dit vir elke Christen, jonk of oud, belangrik is. Dit sal ’n uitdaging wees, maar wees gerus bereid om daardie uitdaging te aanvaar. Al ken julle party van daardie ander jongmense van kleins af, moet julle besef dat hulle steeds julle gewoontes kan beïnvloed en die gewoontes wat julle as jong Christene aankweek, kan bederf.—Spreuke 2:1, 10-15.

Positiewe stappe om ons gewoontes te beskerm

21. (a) Watter behoefte het ons met betrekking tot omgang? (b) Waarom kan ons seker wees dat ons omgang soms gevaarlik kan wees?

²¹ Ons het almal omgang nodig. Maar ons moet ook besef dat ons metgeselle ’n goeie of ’n slegte invloed op ons kan hê. Dit was waar in Adam se geval en met elkeen in die eeue sedertdien. Josafat, ’n goeie koning van Juda, het byvoorbeeld Jehovah se guns en seën geniet. Maar nadat hy toegelaat het dat sy seun met die dogter van koning Agab van Israel trou, het Josafat met Agab begin omgaan. Daardie slegte omgang het Josafat byna sy lewe gekos (2 Konings 8:16-18; 2 Kronieke 18:1-3, 29-31). As ons onverstandige keuses met betrekking tot ons omgang maak, kan dit net so gevaarlik wees.

22. Wat moet ons ter harte neem, en waarom?

²² Laat ons dan die liefdevolle raad wat Paulus ons in 1 Korinthiërs 15:33 gee ter harte neem. Dit is nie net woorde wat ons moontlik al so dikwels gehoor het dat ons hulle uit die hoof kan opsê nie. Hulle weerspieël die vaderlike geneentheid wat Paulus vir sy Korinthiese broers en susters en, by uitbreiding, vir ons gehad het. En hulle bevat ongetwyfeld raad wat ons hemelse Vader voorsien, want hy wil hê dat ons pogings moet slaag.—1 Korinthiërs 15:58.

[Voetnoot]

Onthou jy?

◻ Om watter besondere rede het Paulus 1 Korinthiërs 15:33 geskryf?

◻ Hoe kan ons Paulus se raad by die werkplek toepas?

◻ Watter gebalanseerde beskouing van bure moet ons hê?

◻ Waarom is 1 Korinthiërs 15:33 veral vir jongmense gepaste raad?

[Prent op bladsy 17]

Paulus het die werkplek gebruik om die goeie nuus te bevorder

[Prent op bladsy 18]

Ander jongmense kan jou Christelike gewoontes bederf