Werktuie van die bose

DIE verduideliking wat die Bybel gee aangaande die rol wat demone in menseaangeleenthede speel, beantwoord basiese vrae oor die bose wat andersins onbeantwoordbaar sou wees. Neem byvoorbeeld wat die International Herald Tribune hier oor die voortgesette oorlog in die Balkan sê: “’n Ondersoekspan van die Europese Gemeenskap het bevind dat [soldate] al tot 20 000 Moslemvroue en -meisies verkrag het . . . as deel van ’n stelselmatige terreurbeleid wat daarop gemik is om hulle te intimideer, hulle te demoraliseer en hulle uit hulle huise te verdryf.”

’n Artikel in die tydskrif Time het dit tevergeefs probeer verduidelik: “Jong mans in ’n oorlogsituasie sal vroue soms verkrag ten einde hulle meerderes, hulle offisiere, te behaag en ’n soort goedkeuring soos dié van ’n vader teenoor ’n seun te verkry. Die verkragting is ’n bewys van hulle verbondenheid tot die militêre afdeling se strydlus. ’n Jong man wat bereid is om afskuwelike dinge te doen, onderdruk sy eie gewete sodat hy hom met die onversetlike oogmerke van die groep kan vereenselwig. ’n Man bevestig sy trou deur gruweldade te pleeg.”

Maar waarom is die “onversetlike oogmerke van die groep” meer verdorwe as die onderskeie gewetens van sy lede? As ’n individu wil feitlik elkeen graag in vrede met sy naaste lewe. Waarom verkrag, martel en maak mense mekaar dan dood ten tye van oorlog? ’n Sleutelrede is dat daar demoniese magte aan die werk is.

As ons verstaan watter rol demone speel, bied dit ook ’n oplossing vir wat sommige mense ’n “teoloog se probleem” noem. Die probleem is hoe om drie sake met mekaar te versoen: (1) God is almagtig; (2) God is liefdevol en goed en (3) vreeslike dinge gebeur. Sommige mense meen dat dit moontlik is om enige twee van hierdie sake met mekaar te versoen, maar nooit al drie nie. God se Woord self gee die antwoord, en onsigbare geeste, werktuie van die bose, is by daardie antwoord betrokke.

Die eerste opstandeling

Die Bybel sê vir ons dat God self ’n gees is (Johannes 4:24). Hy het mettertyd die Skepper van miljoene ander geesskepsele, engeleseuns, geword. God se kneg Daniël het in ’n visioen ’n honderdmiljoen engele gesien. Al die geespersone wat Jehovah geskep het, was regverdig en in harmonie met sy wil.—Daniël 7:10; Hebreërs 1:7.

Later, toe God “die aarde gegrond het”, het hierdie engeleseuns van God “saam gejubel” en “gejuig” (Job 38:4-7). Maar een van hulle het ’n begeerte ontwikkel om hom die aanbidding wat die Skepper toekom wederregtelik toe te eien. Deur teen God in opstand te kom, het hierdie engel van homself ’n satan (wat “teenstander” beteken) en ’n duiwel (wat “lasteraar” beteken) gemaak.—Vergelyk Esegiël 28:13-15.

Deur in Eden ’n slang te gebruik om met die eerste vrou, Eva, te praat, het Satan haar oorreed om ongehoorsaam te wees aan God se direkte bevel om nie die vrugte van ’n sekere boom in die tuin te eet nie. Haar man het hom daarna by haar aangesluit. Sodoende het die eerste mensepaar hulle by die engel in sy opstand teen Jehovah aangesluit.—Genesis 2:17; 3:1-6.

Hoewel dit dalk lyk of gebeure in Eden ’n doodgewone les in gehoorsaamheid was, het Satan daar twee belangrike morele geskille geopper. Eerstens het Satan dit betwis of Jehovah se heerskappy oor sy skepsele op ’n regverdige wyse en in hulle belang uitgeoefen is. Miskien kon mense beter oor hulleself regeer. Tweedens het Satan dit bevraagteken of enige intelligente skepsel getrou en lojaal aan God sou bly as dit gelyk het of gehoorsaamheid geen materiële voordele inhou nie.a

’n Duidelike begrip van die geskille wat in Eden geopper is, tesame met ’n kennis van Jehovah se eienskappe, help ons om te verstaan wat die oplossing is vir die “teoloog se probleem”, naamlik om die bestaan van boosheid met God se eienskappe van mag en liefde te versoen. Jehovah besit weliswaar onbeperkte mag en is die verpersoonliking van liefde, maar hy is ook wys en regverdig. Hy beoefen hierdie vier eienskappe in volmaakte balans. Hy het gevolglik nie sy onstuitbare mag gebruik om die drie opstandelinge dadelik te vernietig nie. Dit sou wel regverdig, maar nie noodwendig wys of liefdevol gewees het nie. Daarbenewens het hy hulle nie bloot vergewe en daarvan vergeet nie, al meen sommige mense dalk dat dit die liefdevolle ding sou gewees het om te doen. Dit sou nie wys en ook nie regverdig gewees het om dit te doen nie.

Tyd was nodig om die geskille wat Satan geopper het te besleg. Dit sou tyd neem om te bewys of mense hulleself wel met welslae onafhanklik van God kon regeer. Deur toe te laat dat die drie opstandelinge bly lewe, het Jehovah dit ook vir skepsele moontlik gemaak om ’n deel daaraan te hê om Satan se bewering vals te bewys deur God onder moeilike omstandighede getrou te dien.b

Jehovah het dit duidelik aan Adam en Eva gestel dat hulle sou sterf indien hulle van die verbode vrugte sou eet. En hulle hét gesterf, al het Satan Eva verseker dat sy nie sou sterf nie. Satan is ook ter dood veroordeel; intussen gaan hy voort om die mensdom te mislei. Trouens, die Bybel sê: ‘Die hele wêreld lê in die mag van die Bose.’—1 Johannes 5:19; Genesis 2:16, 17; 3:4; 5:5.

Ander engele kom in opstand

Nie lank ná die gebeure in Eden nie het ander engele ook teen Jehovah se soewereiniteit in opstand gekom. Die Bybel sê: “Toe die mense op die aarde begin vermeerder en daar vir hulle dogters gebore is, sien die seuns van God dat die dogters van die mense mooi was, en hulle het vir hulle as vroue geneem almal wat hulle verkies het.” Met ander woorde, hierdie engele het “hul eie woning [in die hemel] verlaat” en aarde toe gekom, in menslike vorm gematerialiseer en sinlike genot met vroue gesoek.—Genesis 6:1, 2; Judas 6.

Die verslag sê voorts in Genesis 6:4: “In dié dae was die reuse op die aarde, en ook daarna, toe die seuns van God by die dogters van die mense ingegaan en dié vir hulle kinders gebaar het. Dit is die geweldiges uit die ou tyd, die manne van naam.” Hierdie basterseuns wat uit vroue gebore is en deur engele verwek is, was buitengewoon sterk, “geweldiges”. Hulle was gewelddadige manne, of Nefi·limʹ, ’n Hebreeuse woord wat beteken “hulle wat ander neervel”.

Dit is opmerkenswaardig dat hierdie gebeure later in die legendes van antieke beskawings na vore gekom het. Daar is byvoorbeeld ’n 4 000 jaar oue Babiloniese epos wat die bomenslike heldedade beskryf van Gilgamesj, ’n magtige, gewelddadige halfgod wie se wellus “geen maagd vir haar minnaar [gelaat het] nie”. ’n Ander voorbeeld, uit ’n Griekse legende, is dié van die bomenslike Hercules (of Herakles). Hy was die seun van Alkmene, ’n mens, is deur die god Zeus verwek en het op ’n reeks gewelddadige avonture vertrek nadat hy sy vrou en kinders in ’n bui van kranksinnigheid doodgemaak het. Ofskoon sulke verhale grootliks verdraai is namate hulle van geslag tot geslag oorvertel is, kom hulle ooreen met wat die Bybel oor die Nefilim en hulle opstandige engelevaders sê.

Die aarde het vanweë die invloed van die bose engele en hulle bomenslike seuns so vol geweld geword dat Jehovah besluit het om die wêreld deur ’n groot vloed te vernietig. Die Nefilim het saam met al die goddelose mense vergaan; die enigste mense wat dit oorleef het, was die regverdige Noag en sy gesin.—Genesis 6:11; 7:23.

Maar die bose engele het nie gesterf nie. In plaas daarvan het hulle hulle menseliggame afgelê en na die geesteryk teruggekeer. Vanweë hulle ongehoorsaamheid is hulle nie toegelaat om weer ’n deel van God se gesin van regverdige engele te word nie; hulle is ook nie weer toegelaat om menslike liggame aan te neem soos in Noag se dag nie. Maar hulle het steeds onder die gesag van “die owerste van die duiwels”, Satan die Duiwel, ’n verderflike invloed op menseaangeleenthede uitgeoefen.—Mattheüs 9:34; 2 Petrus 2:4; Judas 6.

Vyande van die mens

Satan en die demone was nog altyd moorddadig en wreed. Satan het Job se vee op verskillende maniere weggeneem en meeste van sy knegte doodgemaak. Toe het hy Job se tien kinders doodgemaak deur te veroorsaak dat “’n groot wind” die huis waarin hulle was, vernietig. Daarna het Satan Job met “bose swere getref, van sy voetsool tot sy skedel”.—Job 1:7-19; 2:3, 7.

Die demone lê net so ’n bose gesindheid aan die dag. In Jesus se dag het hulle mense stom en blind gemaak. Hulle het veroorsaak dat ’n man homself met klippe stukkend kap. Hulle het ’n seun op die grond neergegooi en hom “hewige stuiptrekkings” laat kry.—Lukas 9:42, NAV; Mattheüs 9:32, 33; 12:22; Markus 5:5.

Verslae van oor die hele wêreld toon dat Satan en die demone nog net so boosaardig soos altyd is. Hulle tref party mense met siekte. Hulle val ander lastig deur hulle van slaap te beroof of hulle verskriklike drome te laat droom of hulle seksueel te misbruik. En hulle het ander tot kranksinnigheid, moord of selfmoord gedryf.

Hoe lank sal hulle nog verdra word?

Satan en sy demone sal nie vir ewig verdra word nie. Dit was met goeie rede dat Jehovah hulle toegelaat het om tot in ons dag te bestaan, maar nou is hulle tyd kort. Vroeg in hierdie eeu is ’n groot stap gedoen om die omgewing te beperk waarin hulle bedrywig was. Die boek Openbaring verduidelik: “Daar het oorlog in die hemel gekom: Migael [die verrese Jesus Christus] en sy engele het oorlog gevoer teen die draak [Satan], en die draak en sy engele het oorlog gevoer; en hulle kon nie oorwin nie, en hulle plek was in die hemel nie meer te vinde nie. En die groot draak is neergewerp, die ou slang wat genoem word duiwel en Satan, wat die hele wêreld verlei, hy is neergewerp op die aarde, en sy engele is saam met hom neergewerp.”—Openbaring 12:7-9.

Wat was die gevolg? Die verslag sê voorts: “Daarom, wees verheug, o hemele en die wat daarin woon.” Die regverdige engele kon juig omdat Satan en sy demone nie meer in die hemel was nie. Maar wat van mense op die aarde? Die Bybel sê: “Wee die bewoners van die aarde en die see, want die duiwel het na julle neergedaal met groot woede, omdat hy weet dat hy min tyd het.”—Openbaring 12:12.

Satan en sy handlangers is vasbeslote om voor hulle naderende einde soveel weë as moontlik te veroorsaak. In hierdie eeu was daar twee wêreldoorloë en sedert die einde van die Tweede Wêreldoorlog meer as 150 kleiner oorloë. Uitdrukkings wat die geweld van hierdie geslag weerspieël, is in ons woordeskat opgeneem: “kiemoorlogvoering”, “die Slagting”, “killing fields”, “verkragtingskampe”, “reeksmoordenaars” en “die atoombom”. Die nuus is vol berigte van dwelms, moord, bomaanvalle, psigopatiese kannibalisme, slagtings, hongersnood en marteling.

Die goeie nuus is dat hierdie dinge tydelik is. God sal in die nabye toekoms weer teen Satan en sy demone optree. Die apostel Johannes het ’n visioen beskryf wat God hom gegee het en gesê: “En ek het ’n engel uit die hemel sien neerdaal, met die sleutel van die afgrond en ’n groot ketting in sy hand. En hy het die draak gegryp—die ou slang wat die duiwel en die Satan is—en hy het hom gebind duisend jaar lank, en hom in die afgrond gewerp en hom toegesluit en dit bo hom verseël, sodat hy die nasies nie meer sou verlei totdat die duisend jaar voleindig is nie.”—Openbaring 20:1-3.

Daarna sal die Duiwel en sy demone “’n kort tydjie ontbind word”, en dan sal hulle vir ewig vernietig word (Openbaring 20:3, 10). Wat ’n wonderlike tyd sal dit tog wees! Met Satan en sy demone wat vir goed uit die pad sal wees, sal Jehovah “alles in almal” wees. En almal sal hulle waarlik “verlustig oor groot vrede”.—1 Korinthiërs 15:28; Psalm 37:11.

[Voetnote]

[Prent op bladsy 7]

Is die mens alleen vir hierdie dinge verantwoordelik of dra ’n bose, onsigbare mag ook skuld?

[Erkenning]

Oil wells burning in Kuwait, 1991: Chamussy/Sipa Press

[Prent op bladsy 7]

Wat ’n wonderlike tyd sal dit tog wees wanneer die demone nie meer die mensdom lastig val nie!