Hoe kan jy wyse besluite neem?

“’N WYSE sal luister en meer onderrigting inneem”, het Salomo, koning van eertydse Israel, gesê. Die meeste van ons het al onwyse besluite geneem, bloot omdat ons versuim het om na ander se raad te luister.—Spreuke 1:5.

Daardie woorde van Salomo is later in die Bybel opgeneem, saam met van die ander “drieduisend spreuke” wat hy neergeskryf het (1 Konings 4:32). Kan ons daarby baat vind as ons sy wyse woorde ken en daarop ag slaan? Ja. Dit help ons om ‘wysheid en dissipline te leer ken, verstandige woorde te onderskei, die dissipline te ontvang wat insig, regverdigheid en oordeel en regskapenheid gee’ (Spreuke 1:2, 3). Kom ons bespreek vyf Bybelse riglyne wat ons kan help om wyse besluite te neem.

Neem die langtermyngevolge in ag

Sommige besluite sal verreikende gevolge hê. Probeer dus voor die tyd bepaal wat hierdie gevolge sal wees. Moenie toelaat dat aantreklike korttermynvoordele jou verblind vir langtermyngevolge wat moontlik onaangenaam sal wees nie. “Skerpsinnig is die een wat die rampspoed gesien en hom verberg het, maar die onervarenes het verder gegaan en moet die straf ondergaan”, waarsku Spreuke 22:3.

Dit kan nuttig wees om die kort- en langtermyngevolge neer te skryf. Die korttermynvoordele van ’n sekere beroep kan ’n goeie salaris en aangename werk wees. Maar is een van die langtermyngevolge dalk dat so ’n beroep nie werklik toekomsvooruitsigte het nie? Beteken dit miskien dat jy uiteindelik sal moet wegtrek, moontlik weg van vriende of familie af? Kan dit jou aan ’n onheilsame milieu blootstel of so oninteressant wees dat dit jou uitermate frustreer? Weeg die voor- en nadele teen mekaar op, en besluit dan wat prioriteit moet geniet.

Neem jou tyd

Besluite wat oorhaastig geneem word, kan maklik onwyse besluite wees. Spreuke 21:5 waarsku: “Die planne van die vlytige lei gewis tot voordeel, maar elkeen wat oorhaastig is, stuur gewis op gebrek af.” Verliefde tieners moet byvoorbeeld tyd neem voordat hulle besluit om te trou. Anders vind hulle dalk uit hoe waar die woorde is van William Congreve, ’n Engelse toneelskrywer van die 18de eeu: “Gou trou, lank berou.”

Om jou tyd te neem, moet egter nie met uitstellery verwar word nie. Party besluite is so belangrik dat dit verstandig is om dit so gou as wat redelik moontlik is, te neem. As ons dit onnodig uitstel, kan dit ons of ander duur te staan kom. Om ’n besluit uit te stel, kan op sigself ’n besluit wees—moontlik ’n onwyse besluit.

Wees ontvanklik vir raad

Aangesien twee situasies nooit heeltemal dieselfde is nie, sal twee mense nie altyd presies dieselfde besluit neem wanneer hulle voor soortgelyke probleme te staan kom nie. Dit is nogtans nuttig om te hoor watter besluit ander in ’n soortgelyke situasie geneem het. Vind uit hoe hulle nou oor hulle besluit voel. Wanneer jy byvoorbeeld oor ’n beroep besluit, kan jy diegene in daardie beroep uitvra oor die positiewe en negatiewe aspekte daarvan. Watter voordele het hulle keuse meegebring, en wat is die nadele of moontlike gevare daarvan?

“Planne misluk waar daar geen vertroulike gesprekke is nie”, word ons gewaarsku, “maar in die veelheid van raadgewers kom iets tot stand” (Spreuke 15:22). Wanneer ons raad vra en uit ander se ondervindinge probeer leer, moet ons natuurlik besef dat ons self die finale besluit moet neem en ook die verantwoordelikheid daarvoor moet dra.—Galasiërs 6:4, 5.

Luister na ’n goed opgeleide gewete

Die gewete kan ons help om besluite te neem wat in ooreenstemming is met die basiese beginsels waarvolgens ons wil lewe. Vir ’n Christen beteken dit dat hy sy gewete moet oplei sodat dit God se denke weerspieël (Romeine 2:14, 15). God se Woord sê vir ons: “Slaan ag op hom in al jou weë, en hy sal jou paaie reguit maak” (Spreuke 3:6). Op sommige gebiede kan twee persone—elk met ’n goed opgeleide gewete—natuurlik tot verskillende gevolgtrekkings kom en dus verskillende besluite neem.

’n Goed opgeleide gewete sal egter nie sulke vryheid toelaat in sake wat uitdruklik deur God se Woord veroordeel word nie. Byvoorbeeld, ’n gewete wat nie deur Bybelbeginsels opgelei is nie, laat ’n man en vrou dalk toe om hulle aanpasbaarheid voor die huwelik te toets deur eenvoudig saam te bly. Hulle dink dalk dat dit ’n wyse besluit is omdat hulle hulle nie oorhaastig in ’n onverstandige huwelik begewe het nie. Hulle gewete kla hulle nie aan nie. Maar enigiemand wat God se beskouing van seks en die huwelik het, sal teen so ’n tydelike en onsedelike reëling besluit.—1 Korintiërs 6:18; 7:1, 2; Hebreërs 13:4.

Hoe jou besluite ander raak

Jou besluite kan dikwels ander raak. Moet dus nooit doelbewus ’n onwyse—selfs dwase—besluit neem wat kosbare verhoudings met vriende, familielede en bowenal met God in gevaar kan stel nie. Spreuke 10:1 sê: “’n Wyse seun maak ’n vader bly, en ’n dwase seun is die droefheid van sy moeder.”

Aan die ander kant moet jy besef dat jy soms tussen vriendskappe sal moet kies. Ter toeligting: Jy besluit dalk om vorige godsdiensopvattings te verwerp wat jy nou weet strydig met die Skrif is. Of jy besluit dalk om groot persoonlikheidsveranderinge aan te bring omdat jy graag wil lewe volgens die goddelike riglyne wat jy nou aanvaar. Jou besluit dra dalk nie sommige vriende of familielede se goedkeuring weg nie, maar enige besluit wat God behaag, is ’n wyse besluit.

Wees wys en neem die belangrikste besluit

Oor die algemeen besef mense nie dat almal vandag moet besluit tussen die lewe en die dood nie. Die eertydse Israeliete het voor ’n soortgelyke situasie te staan gekom toe hulle in 1473 v.G.J. op die grens van die Beloofde Land kamp opgeslaan het. Moses het as God se woordvoerder opgetree en vir hulle gesê: “Ek [het] jou die lewe en die dood voorgehou . . . , die seën en die vloek; en jy moet die lewe kies sodat jy kan bly lewe, jy en jou nageslag, deur Jehovah jou God lief te hê, deur na sy stem te luister en deur hom aan te kleef; want hy is jou lewe en die lengte van jou dae, sodat jy in die land kan woon wat Jehovah aan jou voorvaders Abraham, Isak en Jakob met ’n eed beloof het om aan hulle te gee.”—Deuteronomium 30:19, 20.

Bybelprofesie en -chronologie toon dat ons in “kritieke tye” lewe “wat moeilik is om deur te kom” en dat “die toneel van hierdie wêreld . . . aan die verander” is (2 Timoteus 3:1; 1 Korintiërs 7:31). Die voorspelde verandering sal ’n klimaks bereik met die vernietiging van ’n uitgediende mensestelsel, wat deur God se nuwe wêreld van regverdigheid vervang sal word.

Ons staan op die drumpel van daardie nuwe wêreld. Sal jy ingaan om die ewige lewe op aarde onder God se Koninkryk te geniet? Of sal jy van die aarde af verwyder word met die vernietiging van Satan se stelsel? (Psalm 37:9-11; Spreuke 2:21, 22). Die besluit oor watter weg om nou te volg, is joune, ’n besluit wat waarlik die lewe en die dood behels. Wil jy graag hulp hê om die regte, wyse besluit te neem?

Om die lewe te kies, behels eerstens dat ’n mens God se vereistes leer ken. Die kerke het oor die algemeen nagelaat om hierdie vereistes akkuraat oor te dra. Hulle leiers het mense dikwels mislei om valshede te glo en dinge te doen wat God mishaag. Hulle het versuim om te verduidelik dat ’n mens ’n persoonlike besluit moet neem om God “met gees en waarheid” te aanbid (Johannes 4:24). Daarom doen die meeste mense dit nie. Maar let op wat Jesus gesê het: “Hy wat nie aan my kant is nie, is teen my, en hy wat nie saam met my bymekaarmaak nie, verstrooi.”—Matteus 12:30.

Jehovah se Getuies help mense met graagte om ’n beter kennis van God se Woord te verkry. Hulle hou gereelde Bybelbesprekings met individue of groepe op ’n tyd en plek wat vir hulle gerieflik is. Diegene wat van hierdie voorsiening gebruik wil maak, moet met die plaaslike Getuies in aanraking kom of aan die uitgewers van Die Wagtoring skryf.

Sommige het dalk reeds ’n basiese kennis van wat God vereis. Hulle is moontlik selfs oortuig van die waaragtigheid en betroubaarheid van die Bybel. Nietemin stel party van hulle die besluit uit om hulle aan God toe te wy. Waarom? Daar kan verskeie redes wees.

Moontlik besef hulle nie hoe belangrik dit is nie. Jesus het duidelik gesê: “Nie elkeen wat vir my sê: ‘Here, Here’, sal in die koninkryk van die hemele ingaan nie, maar hy wat die wil doen van my Vader wat in die hemele is” (Matteus 7:21). Bybelkennis op sigself is nie voldoende nie; optrede word vereis. Die vroeë Christengemeente het die voorbeeld gestel. Ons lees van party in die eerste eeu: “Toe hulle Filippus glo, wat die goeie nuus van die koninkryk van God en van die naam van Jesus Christus bekend gemaak het, is hulle gedoop, manne sowel as vroue” (Handelinge 2:41; 8:12). As iemand dus God se Woord heelhartig aanneem, glo wat dit sê en sy lewe in ooreenstemming gebring het met God se standaarde, wat verhinder hom dan om hom te laat doop as ’n simbool van sy toewyding? (Handelinge 8:34-38). Om vir God aanneemlik te wees, moet hy hierdie stap natuurlik gewillig en met ’n vreugdevolle hart doen.—2 Korintiërs 9:7.

Party mense meen dat hulle nie genoeg kennis het om hulle lewe aan God toe te wy nie. Maar enigiemand wat iets nuuts aanpak, het beperkte kennis daarvan. Watter beroepspersoon sal beweer dat hy aan die begin van sy loopbaan soveel geweet het as wat hy vandag weet? Die besluit om God te dien, vereis bloot ’n kennis van basiese Bybelleerstellings en -beginsels, tesame met ’n opregte begeerte om daarvolgens te lewe.

Stel sommige hulle besluit uit omdat hulle onseker is of hulle daarby sal kan bly? Wanneer mense hulle tot iets verbind, is hulle dikwels bekommerd dat dit kan misluk. ’n Man wat besluit om te trou en ’n gesin te hê, voel dalk nie heeltemal opgewasse daarvoor nie, maar omdat hy hom daartoe verbind het, spoor dit hom aan om sy bes te doen. Net so is ’n jong persoon met ’n nuwe bestuurderslisensie moontlik bang dat hy ’n ongeluk sal maak—veral as hy bewus is van statistiek wat toon dat jong bestuurders na verhouding meer ongelukke maak as ouer mense. Hierdie kennis kan egter nuttig wees en hom beweeg om versigtiger te bestuur. Om nie ’n lisensie te kry nie, is beslis nie die oplossing nie!

Kies die lewe!

Die Bybel toon dat die huidige politieke, godsdiens- en ekonomiese wêreldstelsel, sowel as diegene wat dit ondersteun, binnekort van die aarde af sal verdwyn. Maar mense wat wyslik die lewe kies en wat dienooreenkomstig optree, sal behoue bly. As die kern van ’n nuwewêreld-gemeenskap sal hulle help om die aarde ’n paradys te maak, soos God oorspronklik in gedagte gehad het. Sal jy, onder God se leiding, deelneem aan hierdie vreugdevolle werk?

Indien wel, moet jy besluit om God se Woord te bestudeer. Besluit om te leer wat God vereis van diegene wat hom wil behaag. Besluit om daaraan te voldoen. Besluit bowenal om jou besluit deur te voer. Kortom, kies die lewe!

[Prente op bladsy 4]

Moenie ernstige besluite oorhaastig neem nie

[Prent op bladsy 5]

Wees ontvanklik vir raad wanneer jy ’n loopbaan kies

[Prente op bladsy 7]

Diegene wat besluit om God nou te dien, sal help om die aarde ’n paradys te maak