Maria (Jesus se moeder)

Definisie: Die goddelik gekose en hoogbegunstigde vrou wat Jesus gebaar het. Vyf ander Maria’s word in die Bybel gemeld. Hierdie een was ’n afstammeling van koning Dawid, van die stam van Juda, en ’n dogter van Eli. Wanneer ons vir die eerste keer in die Skrif van haar lees, is sy verloof aan Josef, ook van die stam van Juda en ’n afstammeling van Dawid.

Wat kan ons uit die Bybelverhaal oor Maria leer?

(1) ’n Les in gewilligheid om te luister na wat God deur sy boodskappers sê, selfs al ontstel die dinge wat ons hoor ons aanvanklik of al klink dit ongelooflik.—Luk. 1:26-37.

(2) Die moed om op te tree in ooreenstemming met God se geopenbaarde wil terwyl jy ten volle op hom vertrou. (Kyk Lukas 1:38. Soos Deuteronomium 22:23, 24 toon, kon daar ernstige gevolge wees vir ’n ongetroude Joodse meisie wat swanger geword het.)

(3) God se gewilligheid om ’n persoon te gebruik ondanks daardie persoon se stand in die lewe.—Vergelyk Lukas 2:22-24 met Levitikus 12:1-8.

(4) Geestelike belange het die voorkeur geniet. (Kyk Lukas 2:41; Handelinge 1:14. Daar is nie vereis dat Joodse vroue hulle mans elke jaar gedurende die Pasgaseisoen op die lang reis na Jerusalem vergesel nie, maar Maria het dit gedoen.)

(5) Waardering vir sedelike reinheid.—Luk. 1:34.

(6) Die ywerige onderrigting van ’n mens se kinders in die Woord van God. (Dit is weerspieël deur wat Jesus op die ouderdom van 12 gedoen het. Kyk Lukas 2:42, 46-49.)

Was Maria waarlik ’n maagd toe sy Jesus gebaar het?

Lukas 1:26-31 berig dat dit vir “’n maagd” met die naam Maria was dat die engel Gabriël die nuus gebring het: “Jy sal swanger word en ’n Seun baar, en jy moet Hom Jesus noem.” Daarop, deel vers 34 ons mee, “sê Maria vir die engel: Hoe kan dit wees aangesien ek geen man het nie [“aangesien ek nog nooit omgang met ’n man gehad het nie”, NAV]?” Mattheüs 1:22-25 voeg by: “Dit het alles gebeur, sodat die woord vervul sou word wat die Here deur die profeet gespreek het: Kyk, die maagd sal swanger word en ’n seun baar, en hulle sal Hom Emmanuel noem, dit is, as dit vertaal word: God met ons. En toe Josef uit die slaap wakker word, het hy gedoen soos die engel van die Here hom beveel het en sy vrou by hom geneem; en hy het haar nie beken totdat sy haar eersgebore Seun gebaar het nie; en hy het Hom Jesus genoem.”

Is dit redelik? Dit was tog seker nie vir die Skepper, wat die menslike voortplantingsorgane ontwerp het, onmoontlik om die bevrugting van ’n eiersel in die baarmoeder van Maria op bonatuurlike wyse teweeg te bring nie. Jehovah het die lewenskrag en die persoonlikheidspatroon van sy eersgebore hemelse Seun op wonderdadige wyse na die baarmoeder van Maria oorgeplaas. God se werkende krag, sy heilige gees, het die ontwikkeling van die kind in Maria se baarmoeder bewaak sodat ’n volmaakte mens gebore is.—Luk. 1:35; Joh. 17:5.

Was Maria altyd ’n maagd?

Matt. 13:53-56: “Toe Jesus hierdie gelykenisse geëindig het, het Hy daarvandaan weggegaan. En Hy het in sy vaderstad gekom en hulle geleer in hul sinagoge, sodat hulle verslae was en gesê het: Waar kry Hy hierdie wysheid en kragte vandaan? Is Hy nie die seun van die timmerman nie? Is die naam van sy moeder nie Maria en dié van sy broers [Grieks, a·del·foiʹ] Jakobus en Joses en Simon en Judas nie? En sy susters [Grieks, a·del·faiʹ], is hulle nie almal by ons nie?” (Sou jy, op grond van hierdie teks, die gevolgtrekking maak dat Jesus Maria se enigste kind was of dat sy ander seuns asook dogters gehad het?)

Die New Catholic Encyclopedia (1967, Dl. IX, bl. 337) erken dat die Griekse woorde a·del·foiʹ en a·del·faiʹ, wat in Mattheüs 13:55, 56 gebruik word, “die betekenis van volle bloedbroer en -suster in die Griekssprekende wêreld van die Evangelis se tyd gehad het en vanselfsprekend deur sy Griekse leser in daardie sin verstaan sou word. Teen die einde van die 4de eeu (c. 380) het Helvidius, in ’n werk wat nou verlore geraak het, hierdie feit beklemtoon om ander kinders benewens Jesus aan Maria toe te skryf ten einde haar ’n voorbeeld vir moeders van groter gesinne te maak. St. Hieronymus, wat aangedryf is deur die Kerk se tradisionele geloof in Maria se ewigdurende maagdelikheid, het ’n traktaat teen Helvidius (383 n.C.) geskryf waarin hy ’n verduideliking aangevoer het . . . wat steeds onder Katolieke geleerdes gewild is.”

Mark. 3:31-35: “Sy broers en sy moeder het toe gekom, en terwyl hulle buite staan, stuur hulle na Hom om Hom te roep. En ’n skare het rondom Hom gesit. Hulle sê toe vir Hom: U moeder en u broers soek U daarbuite. En Hy antwoord hulle en sê: Wie is my moeder of my broers? En Hy kyk rond na die wat rondom Hom sit, en sê: Dáár is my moeder en my broers! Want elkeen wat die wil van God doen, dié is my broer en my suster en moeder.” (Hier word ’n duidelike onderskeid getref tussen Jesus se natuurlike broers en sy geestelike broers, sy dissipels. Niemand voer aan dat die verwysing na Jesus se moeder enigiets anders beteken as wat dit sê nie. Is dit dan konsekwent om te redeneer dat sy natuurlike broers nie sy broers was nie, maar moontlik neefs? Wanneer familielede bedoel word, en nie broers nie, word ’n ander Griekse woord [syg·ge·nonʹ] gebruik, soos in Lukas 21:16.)

Was Maria die moeder van God?

Die engel wat haar verwittig het van die komende wonderdadige geboorte het nie gesê dat haar seun God sou wees nie. Hy het gesê: “Jy sal swanger word en ’n Seun baar, en jy moet Hom Jesus noem. Hy sal groot wees en die Seun van die Allerhoogste genoem word . . . Daarom ook sal die Heilige wat gebore word, Seun van God genoem word.”—Luk. 1:31-35.

Hebr. 2:14, 17: “Aangesien die kinders dan vlees en bloed deelagtig is, het Hy [Jesus] dit ook op dieselfde manier deelagtig geword . . . Daarom moes Hy in alle opsigte aan sy broeders gelyk word.” (Maar sou hy “in alle opsigte aan sy broeders gelyk” gewees het as hy ’n God-mens was?)

Die New Catholic Encyclopedia sê: “Maria is waarlik die moeder van God indien daar aan twee voorwaardes voldoen word: dat sy werklik die moeder van Jesus is en dat Jesus werklik God is” (1967, Dl. X, bl. 21). Die Bybel sê dat Maria die moeder van Jesus was. Maar was Jesus God? In die vierde eeu, lank nadat die Bybel op skrif gestel is, het die Kerk sy leerstuk in verband met die Drie-eenheid geformuleer. (New Catholic Encyclopedia, 1967, Dl. XIV, bl. 295; kyk bladsy 95, onder “Drie-eenheid”.) In die Niceense Geloofsbelydenis het die Kerk destyds van Jesus Christus as “waarlik God” gepraat. Daarna, by die Konsilie van Efese in 431 G.J., is Maria deur die Kerk tot The·o·toʹkos, wat beteken “Draer van God” of “Moeder van God”, verklaar. Maar nòg daardie uitdrukking nòg die gedagte kom voor in die teks van enige vertaling van die Bybel. (Kyk bladsye 232-236, onder “Jesus Christus”.)

Is Maria self onbevlek ontvang, naamlik vry van erfsonde toe haar moeder haar ontvang het?

Die New Catholic Encyclopedia (1967, Dl. VII, bl. 378-381) erken aangaande die oorsprong van die opvatting: “Die Onbevlekte Ontvangenis word nie uitdruklik in die Skrif geleer nie . . . Die vroegste Kerkvaders het Maria as heilig maar nie as volkome sondeloos beskou nie. . . . Dit is onmoontlik om ’n presiese datum te verstrek wanneer die opvatting as ’n geloofsartikel beskou is, maar teen die 8ste of 9de eeu is dit oënskynlik algemeen aanvaar. . . . [In 1854 het pous Pius IX die dogma gedefinieer] ‘wat leer dat die allerheiligste maagd Maria bewaar is teen enige vlek van erfsonde op die eerste oomblik van haar Ontvangenis’.” Hierdie opvatting is deur die Tweede Vatikaanse Konsilie (1962-1965) bevestig.—The Documents of Vatican II (New York, 1966), geredigeer deur W. M. Abbott, S.J., bl. 88.

Die Bybel self sê: “Deur een mens [Adam] het die sonde in die wêreld gekom en deur die sonde die dood, en so het die dood tot al die mense deurgedring, omdat almal gesondig het” (Rom. 5:12, NAV). Sluit dit Maria in? Die Bybel berig dat Maria, 40 dae na Jesus se geboorte, in ooreenstemming met die vereiste van die Mosaïese Wet, ’n sondoffer vir reiniging van onreinheid by die tempel in Jerusalem gebring het. Ook sy het die sonde en onvolmaaktheid van Adam geërf.—Luk. 2:22-24; Lev. 12:1-8.

Het Maria met haar vleeslike liggaam opgevaar hemel toe?

Waar die New Catholic Encyclopedia (1967, Dl. I, bl. 972) kommentaar lewer oor die proklamasie deur pous Pius XII in 1950 wat hierdie dogma ’n amptelike artikel van Katolieke geloof gemaak het, sê dit: “Daar is geen uitdruklike vermelding van die Maria-Hemelvaart in die Bybel nie, tog hou die pous in die promulgasiedekreet vol dat die Skrif die grondslag van hierdie waarheid is.”

Die Bybel self sê dat “vlees en bloed die koninkryk van God nie kan beërwe nie; ook beërwe die verganklikheid nie die onverganklikheid nie” (1 Kor. 15:50). Jesus het gesê: “God is Gees.” Met sy opstanding het Jesus weer eens ’n gees geword, hierdie keer “’n lewendmakende Gees”. Die engele is geeste (Joh. 4:24; 1 Kor. 15:45; Hebr. 1:13, 14). Waar is die Skriftuurlike grondslag om te sê dat enigiemand die hemelse lewe sou verkry in ’n liggaam wat die fisiese omgewing van die aarde nodig het om dit te onderhou?—Kyk bladsye 320-322, onder “Opstanding”.

Is dit gepas om gebede tot Maria as voorspraak te rig?

Jesus Christus het gesê: “Só moet julle dan bid: Onse Vader wat in die hemele is . . . ” Hy het ook gesê: “Ek is die weg en die waarheid en die lewe; niemand kom na die Vader behalwe deur My nie. . . . As julle iets in my Naam vra, sal Ek dit doen.”—Matt. 6:9; Joh. 14:6, 14.

Sal gebede tot die Vader deur Jesus Christus met soveel begrip en medelye aangehoor word as wat die geval sou wees wanneer hulle gerig word deur iemand wat self ’n vrou op aarde was? Aangaande die Vader deel die Bybel ons mee: “Soos ’n vader hom ontferm oor die kinders, so ontferm die HERE Hom oor die wat Hom vrees. Want Hy, Hy weet watter maaksel ons is, gedagtig dat ons stof is.” Hy is ’n “barmhartige en genadige God, lankmoedig en groot van goedertierenheid en trou” (Ps. 103:13, 14; Ex. 34:6). En van Christus staan daar geskrywe: “Ons het nie ’n hoëpriester wat nie met ons swakhede medelye kan hê nie, maar een wat in alle opsigte versoek is net soos ons, maar sonder sonde. Laat ons dan met vrymoedigheid na die troon van die genade gaan, sodat ons barmhartigheid kan verkry en genade vind om op die regte tyd gehelp te word.”—Hebr. 4:15, 16.

Strook die verering van Maria-beelde met die Christelike godsdiens van die Bybel?

Die gebruik is beslis deur die Tweede Vatikaanse Konsilie (1962-1965) voorgestaan. “Hierdie allerheiligste Sinode . . . vermaan al die seuns van die Kerk dat die kultus, veral die liturgiese kultus, van die Geseënde Maagd, mildelik bevorder moet word. Dit beveel dat gebruike en devosie-oefeninge in verband met haar gekoester moet word soos aanbeveel deur die leraars van die Kerk in die loop van die eeue, en dat daardie dekrete wat in vroeëre tye uitgevaardig is in verband met die verering van beelde van Christus, die Geseënde Maagd en die heiliges pligsgetrou onderhou moet word.”—The Documents of Vatican II, bl. 94, 95.

Kyk bladsye 56-60, onder “Beelde”, vir die Bybel se antwoord.

Was Maria besonder geëerd in die eerste-eeuse Christengemeente?

Die apostel Petrus meld haar glad nie in sy geïnspireerde geskrifte nie. Die apostel Paulus het nie haar naam in sy geïnspireerde briewe gebruik nie, maar het slegs van haar gepraat as “’n vrou”.—Gal. 4:4.

Watter voorbeeld het Jesus self gestel wanneer hy na sy moeder verwys het?

Joh. 2:3, 4: “Toe daar wyn kortkom [by ’n bruilof in Kana], sê die moeder van Jesus vir Hom: Hulle het geen wyn nie. Jesus sê vir haar: Vrou, wat het Ek met u te doen [“Waarom sê u dit vir My”, NAV]? My uur het nog nie gekom nie.” (Toe Jesus ’n kind was, het hy hom aan sy moeder en sy pleegvader onderwerp. Maar noudat hy volwasse was, het hy Maria se leiding vriendelik maar ferm verwerp. Sy het sy teregwysing nederig aanvaar.)

Luk. 11:27, 28: “Terwyl Hy [Jesus] dit spreek, het ’n vrou uit die skare haar stem verhef en vir Hom gesê: Salig is die skoot wat U gedra het, en die borste wat U gesoog het. En Hy sê: Ja, maar salig is hulle wat die woord van God hoor en dit bewaar.” (Dit sou beslis ’n puik geleentheid vir Jesus gewees het om besondere eer aan sy moeder te bewys indien dit gepas was. Hy het dit nie gedoen nie.)

Wat is die geskiedkundige oorsprong van Maria-verering?

Katolieke priester Andrew Greeley sê: “Maria is een van die magtigste godsdienssimbole in die geskiedenis van die Westerse wêreld . . . Die Maria-simbool verbind die Christendom regstreeks met die antieke godsdienste van moedergodinne.”—The Making of the Popes 1978 (V.S.A., 1979), bl. 227.

Dit is interessant om te sien waar die leer dat Maria die Moeder van God is, bevestig is. “Die Konsilie van Efese het in 431 in die Theotokos-basiliek vergader. Veral daar, in die stad wat so berug is vir sy toewyding aan Artemis, of Diana, soos die Romeine haar genoem het, waar haar beeld glo uit die hemel geval het, onder die skadu van die groot tempel wat sedert 330 v.C. aan die Magna Mater gewy is en, volgens oorlewering, ’n tydelike woning van Maria bevat, is dit glad nie vreemd dat die titel ‘Draer van God’ gehandhaaf is nie.”—The Cult of the Mother-Goddess (New York, 1959), E. O. James, bl. 207.

As iemand sê—

‘Glo julle in die maagd Maria?’

Jy kan antwoord: ‘Die Heilige Skrif sê duidelik dat Jesus Christus se moeder ’n maagd was, en ons glo dit. God was sy Vader. Die kind wat gebore is, was waarlik die Seun van God, net soos die engel vir Maria gesê het (Luk. 1:35).’ Dan kan jy byvoeg: ‘Maar het u al ooit gewonder waarom dit so belangrik was dat Jesus op daardie wyse gebore moes word? . . . Dit is slegs op daardie wyse dat ’n geskikte losprys voorsien kon word wat ons van sonde en die dood kon loskoop.—1 Tim. 2:5, 6; dan moontlik Johannes 3:16.’

Of jy kan sê: ‘Ja. Ons glo alles wat die Heilige Skrif oor haar sê, en dit sê beslis dat sy ’n maagd was toe sy Jesus gebaar het. Ek vind die ander dinge wat dit oor Maria sê en die lesse wat ons by haar kan leer ook baie verblydend. (Gebruik materiaal op bladsye 286, 287.)’

‘Julle glo nie in die maagd Maria nie’

Jy kan antwoord: ‘Ek besef dat daar mense is wat nie glo dat dit ’n maagd was wat die Seun van God gebaar het nie. Maar ons glo dit wel. (Maak een van ons boeke oop by ’n gedeelte wat hierdie saak bespreek en wys dit vir die huisbewoner.)’ Dan kan jy byvoeg: ‘Maar is daar nog iets wat nodig is as ons gered wil word? . . . Kyk wat het Jesus in gebed tot sy Vader gesê (Joh. 17:3).’