ENUKPLAKPLA NYƆTA 47
EHAJIJI 38 Yehowa Ana Nàsɛnŋ
“Ènyi Mɛɖeka ci yí le Veviɖe Sugbɔ”!
“Ènyi mɛɖeka ci yí le veviɖe sugbɔ.”—DAN. 9:23, nwt.
SUSU VEVI LƆ
Nyɔta cɛ akpedo mɛ ciwo yí kpɔɛni mɔ yewodenyi ŋɖewanuwo nu nɔ woamɔŋje mɛ mɔ yewole veviɖe le Yehowa ŋmɛ.
1-2. Nyi yí atɛnŋ akpedo mì nu yí mìakando ji mɔ mìle veviɖe le Yehowa ŋmɛɔ?
LE YEHOWA sɛntɔ veviwo mɛɔ, mɛɖekatɔwo li yí wokpɔnɔ wowoɖekiwo mɔ yewodenyi ŋɖewanu o. Taŋfuin mɛɖewo yí wa ŋɖe koɖo wo shigbe mɔ wodenyi ŋɖewanu hannɛ. Enu cɛ hanci ɖe xa eo kpɔa? Nɔ enyi ahan yɔ nɛɔ, nyi yí atɛnŋ akpedo eo nu yí nàkando ji mɔ yele veviɖe le Yehowa ŋmɛɔ?
2 Nɔ èhlɛn Bibla mɛ xolɔlɔwo yí kpɔ lé Yehowa ji mɔ wo le wa nu do amɛwo nu doɔ, ákpedo eo nu sugbɔ. Eviɛ Yesu do bubu mɛbuwo nu yí wa nu do wo nu koɖo xomɛvu. Ci ewɛ ahan ɔ, édasɛ mɔ ye koɖo ye Daye kpɔnɔ mɛ ciwo yí kpɔnɔ wowoɖekiwo do enugbali ji mɔ wonyi amɛveviwo nɔ yewo sugbɔ. (Ʒan 5:19; Ebre. 1:3) Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìaxo nuxu so: (1) lé Yesu kpedo amɛwo nu yí wovakpɔɛ mɔ yewole veviɖe do koɖo (2) lé mìatɛnŋ ana kankandoji mìwoɖekiwo mɔ mìle veviɖe ŋtɔŋtɔ le Mawu ŋmɛ do.—Agai 2:7.
LÉ YESU KPEDO MƐBUWO NU YÍ WOVANYA MƆ YEWOLE VEVIÐE DO
3. Lé Yesu wa enu do Galiletɔ ciwo yí jijiɛ mɔ yi le kpedo yewo nu doɔ?
3 Hwenu Yesu va Galile zetɔntɔ yí ɖeɖeɛ kunuɔ, amɛwo so afi vovovowo yí bɔ gijii yí va gbɔ yí ɖokɔ eto yi eyi eda edɔ̀wo nɔ wo. Yesu nu mɔ wogbe “wo ɖɛ do tomɛ shigbe lɛngbɔ ciwo yí deɖo kplɔtɔ nɛ.” (Mt. 9:36; kpɔ gɔnmɛnuŋwlɛŋwlɛ enukplakplatɔ.) Sɛnsɛnŋkɔnɔtɔ wowotɔwo kpɔnɔ wo mɔ wonyi enugbali keke yí yɔnɔ wo mɔ wonyi “mɛ ciwo wosɛn kpɛn nɔ.” (Ʒan 7:47-49 koɖo gɔnmɛnuŋwlɛŋwlɛ enukplakplatɔ) Vɔ Yesu donɔ bubu wo nu yí zannɔ yi gamɛ yí asɔ kpla enu wo yí agbeda edɔ̀wo nɔ wo. (Mt. 9:35) Gbesɔ kpe niɔ, nɔ Yesu akpedo amɛ sugbɔ nu dojiɔ, éna ekpla apotru yitɔwo nɔ woawa kunuɖeɖedɔ lɔ yí gbena acɛ wo nɔ woada edɔ̀ nɔ amɛwo koɖo mɛ ciwo yí kplibɔwo.—Mt. 10:5-8.
4. Nyi mìatɛnŋ akpla so lé Yesu wa nu do yi toɖotɔ ciwo yí amɛwo kpɔnɔ do enugbali ji gbɔɔ?
4 Ci Yesu wa xomɛvu nɔ mɛ ciwo yí ɖokɔ to yi yí gbebunɔ woɔ, édasɛ mɔ yɛ koɖo Dalɔ kpɔnɔ amɛ ciwo amɛwo kpɔnɔ do enugbali ji mɔ wonyi amɛveviwo. Nɔ èsɛnkɔ Yehowa gan yí buini mɔ yedele eboɖe nuɔ, bu tamɛ kpɔ so lé Yesu sɔ ɖe le ji nɔ mɛ ciwo yí sɔ wowoɖekiwo hwe yí ji mɔ yewoakpla nu so gbɔ do nu. Nɔ èwɛ ahan ɔ, átɛnŋ akpedo eo nu yí nàkpɔ lé èle veviɖe le Yehowa ŋmɛ do.
5. Dre nɔnɔmɛ ci mɛ yí nyɔnu ci Yesu do go le Galile le.
5 Denyi enu ɖekɛ yí Yesu kpla amɛahwa lɔ o, vɔ égbekpedo mɛɖekamɛɖeka nu. Le kpɔwɛ mɛ, hwenu ewakɔ yi kunuɖeɖedɔ le Galileɔ, Yesu do go nyɔnu ɖeka ci nu ehun ŋɛŋɛ do so exwe 12 ke. (Maki 5:25) Le Ese lɔ mɛɔ, ényi amɛmakɔmakɔ yí mɛɖekpokpui ci yí tɔ alɔ̀ yi atrɔ amɛmakɔmakɔ. Ecɛ ana yí anɔnɔ yiɖekɛ sugbɔ yí danɔnɔ eju koɖo amɛwo o. Gbesɔ kpe niɔ, datɛnŋ anɔ eju koɖo amɛwo le azanɖuɖuwo hwenu koɖo bɔbɔ doju yí awa sɛnsɛnwo hwenu o. (1 Ese. 15:19, 25) Kankandoji li mɔ, nyɔnu cɛ akpe fun sugbɔ le gbaza mɛ koɖo le lé enu wanɔ do ni mɛ.—Maki 5:26.
6. Lé edɔ̀ mi nɔ nyɔnu ci nu ehun ŋɛŋɛ do doɔ?
6 Nyɔnu cɛ ci yí sekɔ vevi sugbɔ ji mɔ Yesu le da edɔ̀ nɔ ye. Vɔ deyi gbɔ tiin zeɖeka o. Nyi yí taɖoɔ? Taŋfuin yi dɔ̀ lɔ na yí ŋkpɛn wɛkɔ. Alo évɔnvɔn mɔ Yesu anya ye. Ðo ci enyi amɛmakɔmakɔ ŋciɔ, déɖo gbe anɔ amɛwo mɛ o. Eyi taɖo ebe yí tɔ alɔ̀ awutoga nɔ Yesu yí kando ji mɔ nɔ yewɛ ahan kpoŋ ɔ, yeahaya. (Maki 5:27, 28) Xɔse gangan ŋtɔ́ ci eɖo dɔ yí edɔ̀ mi ni! Yi goduɔ, Yesu biɔ se mɔ mi yí tɔ alɔ̀ ye ma yí eɖe mɛ ni mɔ eye yɔ. Lé Yesu wa nu do nu doɔ?
7. Lé Yesu wa nu do nyɔnu ci yí kpekɔ fun sugbɔ nu doɔ? (Maki 5:34)
7 Yesu wa nu ɖaɖa nyɔnu lɔ gbɔ koɖo xomɛfafa koɖo bubu. Ékpɔ mɔ “jika so nyɔnu lɔ yí ehunhunkɔ.” (Maki 5:33) Ci Yesu kpɔ lé enu wakɔ do niɔ, éxo nuxu ni koɖo kankandoji yí sɔ do ŋsɛn yi. Éyɔɛ ŋtɔkpu can mɔ “evinyɛ.” Ézan nyɔgbe cɛ yí sɔ dasɛ ni mɔ yefa xomɛ do nu yí gbedo bubu yi nu yí luin. (Hlɛn Maki 5:34.) Akpaxwe cɛ ɖekɛ kpaŋ yí wokpɔ le Bibla mɛ yí Yesu yɔ nyɔnu ɖe mɔ evinyɛ. Taŋfuin ézan xomɛfafa nyɔgbe cɛwo le nɔnɔmɛ lɔ mɛ, ɖo ékpɔɛ mɔ nyɔnu lɔ ‘vɔnvɔn’ haan. Kpɔ lé ecɛ awɛ yí avoŋ le yiɖeki mɛ do ɖa! Nɔ Yesu dexo nuxu ni yí na kankandoji yi saɔ, taŋfuin atrɔyi yí lanmɛ lɔ ahaya ni, gan yí agbekpɔtɔ adodoɔ ehwɛ yiɖeki gbɛmɛgbɛmɛ. Vɔ, Yesu kpedo nu yí ekpɔɛ nyɔnɔnwitɔ mɔ yenyi evi nyɔnuvi ɖeka nɔ ye Daye amɛlɔntɔ ci yí le jeŋkwi mɛ.
8. Cukaɖa ciwo yí nɔvinyɔnu ci yí so Brésil do goɔ?
8 Le egbɛ mɛ can ɔ, Mawu sɛntɔ ɖewo donɔ go lanmɛsɛn cukaɖa ciwo yí wanɔ enu koɖo wo le susu mɛ. Mariaa nyi gbeshiagbe mɔɖetɔ ɖeka ci yí so Brésil. Hwenu wojiɔ, afɔwo dele shi o yí alɔ̀ emiɔmɛtɔ dele shi o. Éɖe mɛ mɔ: “Anyi suklukpenawo jinɔ ge le ŋnu yí ɖonɔ ŋkɔ nɔŋ. Ŋtɔkpu can ɔ, lé anyi jilawo wanɔ nu do ŋnu do hweɖewonu na yí ŋkpɔɛni mɔ ŋdenyi ŋɖewanu o.”
9. Lé wokpedo Maria nu yí evakpɔɛ mɔ yele veviɖe nɔ Yehowa doɔ?
9 Nyi yí kpedo Maria nuɔ? Hwenu evanyi Yehowa Kunuɖetɔɔ, yi kpena Kristotɔwo fa akɔn ni yí gbekpedo nu yí ekpɔ yiɖeki shigbe lé Yehowa kpɔɛni do nɛ. Énu mɔ: “Texwe degbesugbɔ le anyi wema mɛ keke naŋwlɛ mɛ ciwo yí kpedo ŋnu ŋkɔwo do mɛ o! Ŋdo akpe nɔ Yehowa koɖo anyi ji pleŋ mɔ énaŋ gbɔngbɔn mɛ xomu nywi ɖeka le hamɛ lɔ mɛ.” Maria nɔviɛ ŋsu koɖo nɔviɛ nyɔnuwo kpedo nu yí evakpɔɛ mɔ yele veviɖe le Mawu ŋmɛ.
10. Cukaɖa sɛnŋsɛnŋ ciwo mɛ yí Mari Magdalɛnu toɔ? (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)
10 Kpɔ lé Yesu kpedo nyɔnu bu ci yí tɔ mɔ Mari Magdalɛnu nu do. Gbɔngbɔn vɔn amadrɛ yí le mɛ! (Luiki 8:2) Amɛwo shinɔ ni ɖo ci gbɔngbɔnvɔnwo le mɛɔ, dewanɔ nu do amɛwo tɔ ji o. Le hwenu gbɔnnugbɔnnu ŋtɔ́ mɛ le yi gbe mɛɔ, étɛnŋ kpɔɛ mɔ wogbe ye, yedele vofamɛ o yí mɛɖe deli yí akpedo ye nu o. Yesu tɛnŋ nya gbɔngbɔnvɔn ciwo yí dokɔ aya ni lɔwo yí evanyi yi nukplavi adodwi ɖeka. Nubu ci yí Yesu gbewa nɔ Mari Magdalɛnu yí sɔ kpedo nu nɔ amɔŋje mɛ mɔ yele veviɖe nɔ Mawu sugbɔɔ?
Lé Yesu na kankandoji Mari Magdalɛnu mɔ yɛle veviɖe nɔ Yehowa doɔ? (Kpɔ mamamɛ 10-11)
11. Lé Yesu dasɛ nɔ Mari Magdalɛnu mɔ yɛle veviɖe nɔ Mawu doɔ? (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)
11 Yesu yɔ Mari Magdalɛnu mɔ yi le vakplɔ ye do le ye kunuɖeɖedɔ ci yewakɔ le kɔxwiwo mɛ mɛ.b Ecɛ dɔ yí ekpɔtɔ kpɔkɔ nyɔna so nyɔ ciwo yí ese yí Yesu kplakɔ mɛbuwo mɛ. Gbesɔ kpe niɔ, Yesu gbevadasɛ yiɖeki ni le azan ci gbe efɔn so ku. Le Yesu nukplaviwo mɛɔ, Mari Magdalɛnu nyi amɛ ŋkɔtɔ ci exo nuxu nɔ. Yesu gbenu ni hɛnnɛ mɔ yi le vayi nu nɔ apotru lɔwo mɔ yefɔn so ku. Le emɔ cɛwo pleŋ nuɔ, Yesu kpedo nu yí ekpɔɛ mɔ yele veviɖe nɔ Yehowa sugbɔ!—Ʒan 20:11-18.
12. Dre lé enu ci yí jɔ le Lidia gbe mɛ dɔ yí ekpɔɛ mɔ wogbe ye do.
12 Shigbe lé ejɔ le Mari Magdalɛnu kpaxwe nɛɔ, amɛ sugbɔ kpɔɛni mɔ yewodenyi ŋɖewanu o yí wogbe yewo. Lidia ci yí nyi nɔvinyɔnu ɖeka le Espagne nu mɔ keŋ gbɔxwe woaji yeɔ, ye nɔye drɔdrɔ mɔ yeakɔ ye fu lɔ. Ŋtɔkpu can hwenu Lidia nyi vihwɛɔ, éɖo ŋwi mɔ ye nɔye delenɔ bu nɔ ye o, yí xonɔ nuxu veamɛwo nɔ ye. Énu mɔ: “Anyi tajinu le agbe mɛ gashiagamɛ yí nyi mɔ mɛbuwo le xɔŋ yí alɔnŋ. Ŋvɔnnɔ mɔ ŋdavakpɔ lɔnlɔn ŋtɔ́ gbeɖe o, ɖo enɔnyɛ dɔ yí ŋkando ji mɔ amɛ baɖa yí ŋnyi.”
13. Nyi yí kpedo Lidia nu yí evakpɔɛ yiŋtɔ mɔ yele veviɖe nɔ Yehowa ɔ?
13 Ci Lidia vakpla nyɔnɔnwi lɔ goduɔ, gbedoɖa ci yiŋtɔ wanɔ, amɛɖekɛnukplakpla, xomɛvunyɔ koɖo enuwana yi kpena Kristotɔwo tɔ kpedo nu yí evamɔŋje mɛ mɔ yele veviɖe le Yehowa ŋmɛ. Énu mɔ: “Blaŋblaŋ ɔ, asunyɛ nunɔ nɔŋ mɔ yelɔnŋ sugbɔ. Éɖonɔ ŋwi anyi nɔnɔmɛ nywiwo nɔŋ zenɛniɖe. Anyi xlɔ vevi buwo can wɛni ahan.” Shigbe Lidia nɛɔ, àtɛnŋ ato xomɛvunyɔ aotɔ koɖo ao nuwanawo ji yí asɔ kpedo mɛɖewo ciwo yí le ao hamɛ lɔ mɛ nu, nɔ woakpɔɛ mɔ yewole veviɖe nɔ Yehowa.
MÌAKPƆNƆ MÌWOÐEKIWO SHIGBE LÉ YEHOWA KPƆNƆ MÌ DO NƐ
14. Lé 1 Samiɛli 16:7 kpedo mì nu mìkpɔ lé Yehowa kpɔnɔ amɛwo doɔ? (Gbekpɔ dakavi ci yí nyi “Nyi yí taɖo Yehowa Jukɔn le Veviɖe Niɔ?”)
14 Ðo ŋwi mɔ Yehowa dekpɔnɔ eo shigbe lé xexe lɔ kpɔnɔ eo do nɛ o. (Hlɛn 1 Samiɛli 16:7.) Dékpɔnɔ do lé èle do le gbaza mɛ, texwe ci èle alo lé èyi suklu do nu keŋ ákpɔ mɔ eɔle veviɖe o. (Ezai 55:8, 9) Eyi taɖo, ŋgbejejeɛ agbla mɔ yeakpɔ yeɖeki nɔ asɔ koɖo xexe lɔ sewo o. Ewaɖeɔ, kpɔnɔ eoɖeki nɔ asɔnɔgbe koɖo Yehowa sewo. Àtɛnŋ ahlɛn Bibla mɛ xolɔlɔ ciwo yí xo nuxu so mɛɖekatɔwo ciwo yí kpɔnɔ wowoɖekiwo mɔ yewodenyi ŋɖewanu nu na nɔ hwenu ɖe ji shigbe Elize, Naomi, koɖo Xana nɛ. Gan Yehowa kpɔ wo mɔ wole veviɖe nɔ ye. Èhɛn àgbeŋwlɛ enu ciwo mɛ èto daɖɛ ciwo dasɛ mɔ Yehowa lɔn eo yí ao nu gbejɔkɔ ji ni. Gbesɔ kpe niɔ, àtɛnŋ agbetrɔ to nyɔta ciwo yí ana kankandoji eo mɔ èle veviɖe nɔ Yehowa le mìwo Bibla nukplawemawo mɛ.c
15. Nyi yí taɖo Yehowa kpɔ Daniɛli mɔ yɛnyi “mɛɖeka ci yí le veviɖe [nɔ ye] sugbɔ”ɔ? (Daniɛli 9:23, nwt)
15 Kando ji mɔ egbejinɔnɔ aotɔ na yí èle veviɖe le Yehowa ŋmɛ. Hweɖekanu le hwecinu enyɔnuɖɛtɔ Daniɛli aɖokɔ exwe 90 hanwoɔ, “enu cikɔ ni sugbɔ” yí egbɔjɔ. (Dan. 9:20, 21, nwt) Lé Yehowa do ŋsɛn yi doɔ? Mawu dɔ yi dɔla Gabriɛli ɖaɖa yí ɖo ŋwi ni mɔ yɛnyi “mɛɖeka ci yí le veviɖe sugbɔ” yí woɖo to yi gbedoɖawo. (Hlɛn Daniɛli 9:23.) Nyi yí na yí Daniɛli nyi amɛvevi nɔ Mawu sugbɔ ahan ɔ? Le nɔnɔmɛ buwo ciwo eɖo mɛɔ, ényi mɛɖeka ci yí lɔnnɔ enujɔjɔɛwawa yí gbenɔnɔ gbeji. (Ezek. 14:14) Yehowa sɔ exolɔlɔ ŋtɔ́wo do yi Nyɔ lɔ mɛ keŋ asɔ fa akɔn nɔ mì. (Rɔm. 15:4) Gbesɔ kpe niɔ, Yehowa ɖonɔ eto ao gbedodoɖawo yí èle veviɖe ni, ɖo èlɔn enujɔjɔɛwawa yí gbele gbeji ni le yi sɛnsɛn mɛ.—Mishe 6:8; Ebre. 6:10.
16. Nyi yí atɛnŋ akpedo mì nu nɔ mìakpɔ Yehowa mɔ yɛnyi Eda amɛlɔntɔ ɖekaɔ?
16 Kpɔ Yehowa shigbe Eda ɖeka ci yí lɔn eo nɛ. Éji mɔ yeakpedo eo nu yí denyi mɔ yeaji afɛn le eo nu yɔ o. (Eha. 130:3; Mt. 7:11; Luiki 12:6, 7) Tamɛbubukpɔ so nyɔ cɛ nu kpedo amɛ sugbɔ ciwo yí kpɔɛni sa mɔ yewodenyi ŋɖewanuwo nu. Le kpɔwɛ mɛ, bu tamɛ kpɔ so nɔvinyɔnu ɖeka ci yí tɔ mɔ Michelle ci yí le Espagne nu. Ékpɔɛni mɔ wogbe ye yí yedenyi ŋɖewanu o, na nɔ exwe sugbɔ, ɖo asuɔ zuini gbɛmɛgbɛmɛ. Énu mɔ: “Hweɖekpokpuinu ci ŋkpɔɛ mɔ ŋdenyi ŋɖewanuɔ, ŋjenɔ agbla yí kpɔɛni mɔ Yehowa kɔŋ do yi lɔ̀wo mɛ yí dasɛ nɔŋ mɔ yelɔnŋ yí glɔnnɔ eta nɔŋ.” (Eha. 28:9) Lauren ci yí nyi nɔvinyɔnu ɖeka ci yí so Afrique du Sud ɖo ŋwi nɔ yiɖeki mɔ: Ci Yehowa sɔ xomɛvu yí dɔnŋ va yiɖeki gbɔ koɖo lɔnlɔn ka yí kpekpeɛdo ŋnu so exwe ŋtɔ́wo pleŋ mɛ yí gbezanzanŋ yí ŋkplanɔ nu koɖo mɛbuwoɔ, kankandoji li mɔ ŋle veviɖe ni.”—Oze 11:4, nwt.
17. Nyi yí atɛnŋ akpedo eo nu nana kankandoji eoɖeki mɔ ao nu kpekɔ nɔ Yehowa ɔ? (Ehajiji Wema 5:12) (Kpɔ foto lɔ hɛnnɛ.)
17 Na kankandoji eoɖeki mɔ ao nu kpekɔ nɔ Yehowa. (Hlɛn Ehajiji Wema 5:12.) Davidi sɔ lé amɛ nu akpe nɔ Yehowa do sɔ sɔ koɖo “akpoxɔnu gangan” ɖeka ci yí aglɔn ta nɔ amɛjɔjɔɛwo. Nyanya mɔ ao nu kpekɔ nɔ Yehowa yí ekpekɔdo eo nu atɛnŋ aglɔn ta nɔ eo so enuxoxokpɔ mɔ yedenyi ŋɖewanu mɛ. Lé àtɛnŋ awɛ anya mɔ ao nu kpekɔ nɔ Yehowa ɔ? Shigbe lé mìkpɔɛ yɛ nɛɔ, Yehowa na mì kankandoji to yi Nyɔ Bibla ji. Gbesɔ kpe niɔ, ézannɔ hamɛmɛshinshinwo, ao xlɔ veviwo koɖo mɛbuwo yí asɔ ɖo ŋwi nɔ eo mɔ eɔle veviɖe le ye ŋmɛ. Lé èɖo awa nu do hwenu wodo ŋsɛn eo mɔ eɔle veviɖe nɔ Yehowa ɔ?
Nyanya mɔ mìwo nu kpekɔ nɔ Yehowa atɛnŋ akpedo mì nu mìaze nɔ enuxoxokpɔ ci yí nyi mɔ mìdenyi ŋɖewanu o (Kpɔ mamamɛ 17)
18. Nyi yí taɖo mìɖo alɔn do amɛkanfunyɔwo jiɔ?
18 Ŋgbegbenɔ ŋsɛndoamu nyɔ nywi ciwo yí mɛ ciwo yí jeshi eo ɖɛ yí lɔn eo nunɔ nɔ eo o. Lé nɔ susu mɛ nɔ eo mɔ Yehowa atɛnŋ azan wo asɔ kpedo eo nu yí adasɛ nɔ eo mɔ ao nu kpenɔ nɔ ye. Michelle ci nu mìxo nuxu so vayi nu mɔ: “Viviviɔ, ŋvakpla yí lɔn do xomɛfafa nyɔgbe ciwo amɛwo zannɔ yí sɔ kannɔfuŋ ji. Égbɔnnu nɔŋ mɔ maxɔgbe do nyɔ cɛwo ji. Ŋvanya mɔ enu ci Yehowa ji mɔ nyɛ le wa nɛ.” Michelle kpɔ nyɔna so egbla ciwo hamɛmɛshinshinwo do yí sɔ kpedo nu koɖo lɔnlɔn ji. Evyɛɔ, ényi emɔɖetɔ yí gbenyi azɔge lɔnlɔn faa dɔwatɔ nɔ Betɛli.
19. Nyi yí taɖo àtɛnŋ akando ji mɔ èle veviɖe le Mawu ŋmɛɔ?
19 Yesu sɔ xomɛvu yí ɖo ŋwi nɔ mì mɔ mìle veviɖe nɔ mìwo Da ci yí le jeŋkwi mɛ sugbɔ. (Luiki 12:24) Eyi taɖo, mìatɛnŋ akando ji keŋkeŋ mɔ Yehowa kpɔnɔ mì shigbe mɛ ciwo yí le veviɖe ni nɛ. Mìŋgbeŋlɔbe nyɔ cɛ kpɔ o! Eyi nɔ mìwakɔ ci ji mìsun yí akpedo mɛbuwo nu nɔ woakpɔɛ mɔ yewole veviɖe le Mawu ŋmɛɔ, ájɔ ji ni sugbɔ!
EHAJIJI 139 Kpɔ Eoɖeki le Xexe Yoyu mɛ
a Ŋkɔ ɖewo trɔ.
b Éwa mɔ Mari Magdalɛnu le nyɔnu ciwo yí zɔn emɔ koɖo Yesu mɛ. Wosɔ wowo nuwo sɔ lé bu nɔ Yesu koɖo apotru yitɔwo yí kpɔ wowo ʒanwo gbɔ.—Mt. 27:55, 56; Luiki 8:1-3.
c Le kpɔwɛ mɛ, kpɔ eta 24 nɔ Te Ðe Yehowa Ŋu wema lɔ yí ahlɛn kpukpui ciwo yí wona do nɔtɔxu yí agbehlɛn Bibla mɛ xolɔlɔ ci yí le gɔnmɛ nɔ nyɔta “Enuxoxokpɔ” le Kpukpui Ciwo Akpedo mì nu Mìanɔ Agbe Mɛ̀mi wema lɔ mɛ.