Ikpa Okikpa Nkween̄mkpọ Ugwem Mè Ikwaan̄ Kiji Kubọk Ebi Eyi Karais

ONYAN̄ ONAAN̄GE 7-13

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 23-24

“Kagọọk . . . Ogbogbo Ene”

(Isisibi 23:1) “Kagọọk ìben ataak ataak ukpatu kebe-kebe ìkpa ìkana ere. San̄a lek kwun̄ me lek ogwu ikpak, kakeke ata-ikọ ìnyi ọmọ eyi òbotap ene unan me lek.

w18.08 4 ¶7-8

Ire Oriọọn̄ Otutuuk Atikọ Ofolek Inu Ya Ni?

⁷ Ire okekima isasa okpọ etip mè iyaka ire okwukwut nden̄ iria etip ijet ebi unene kwun̄ ni? Ire ire ikeya, osimun̄ mè inọ ayaya ukpatu, ibokpikup owu me lek kubọk ore ogwu obodasi ikpa ukpatu ya, kubọk ogwu okikpa ukpatu me radio. Ire, sabum oboria etip ya, do lek kwun̄ ibe: Ukpatu yi mbakpa ire ichubọk ire atikọ ni? Ire nriọọn̄ otutuuk atikọ ofolek inu ya ni? Mè okariọọn̄ge, omokọt ikikpa ukpatu ataak ikana inyi ebi bọn ute. Ire okaan̄ cheche ofolek ukpatu ya, san̄a me okpọ etip kwun̄, karia ijet ebi ene.

⁸ Ofifi unan omaan̄ me lek igwagwat lek ikiria etip. Me usini ere, migban mè iyaka ire ichit ikwaan̄ kiji. Ebi ikikeke ikeme eji me ere chi mekọt iria etip obotap eji ukpook me emen mè iyaka ire irọ inyi eji ekayaka itoon̄ ejit me lek bọn ute kiji. Keek nu mkpọ obọbọkọ irek me ido ewuukbe lek iriọọn̄ kubọk Soviet Union. Ebi amana isi ikilet lek kiban̄ ekigwen KGB mikpa ikana ere ibe ke owuwa bọn ute eriọọn̄be ijaan̄ lek mileke ebi eyi Jioba inyi ebi ochicha kiban̄. Ire mkpọ njijin ibe ke ogbogbo bọn ute michieek me lek ukpatu ataak cha, mè ida lek ibọkọ me lek ntitiin̄ Jioba. Ire mkpọ unwọọn̄ ibe ke owuwa bọn ute migwu ikom inu, ire, usini kpegwu ikom inu. Ichechieek kiban̄ me lek Awaji ijijijaka. (1 Tim 1:19) Kpa ubọk ke eji ebekọt isa ifila mbet lek mkpọ keya? Jit ikekikpa ijo ukpatu ikana ere mè iyaka ire ukpatu okariọọn̄ge mè ire atikọ sa ire ikare atikọ. Kakpọkpọ ichieek me lek inu geelek onọbe. Mun̄ ibe ke owu oriọọn̄ mkpọ orere atikọ.

(Isisibi 23:2) Kagọọk me lek ogbogbo ene, mè ìrọ ijo inu. Me emen ata-ikọ kwun̄ me ere oyerebet, kagọọk me lek ogbogbo ene, mè ìkana unen oyerebet ìchit.

it-1 11 ¶3

Erọn

Taba iman̄ ibe ke me irek ita chi, ikare Erọn ochubọk itọt ijo inu, ire, bak lek ichieekbe ibe irek imun̄be lek kan̄ mè ebi ofifi ife etọ ikọ enyi ọmọ, ikakọt irọ inu otatat. Ogakge, me irek eyi adasi, ke okọt otap onineen̄ esabe inyi ikan yi: “Kagọọk me lek ogbogbo ene, mè ìrọ ijo inu” me ikwaan̄. (Isis 23:2) Ubọk geelek irebe ikeya, misa erieen̄ kan̄ irọ mkpọ me oniin̄ okijeen̄ umin me Baibul, igbaalek si, mgbọ Gwun̄ Awaji okupbe me isi ijọn̄, ijeen̄ ibe ke ọmọ iriọọn̄ ibe ke ire Erọn mè bọn bọn kan̄ ke Awaji osa irọ ebi ngwugwa kan̄.—Itọn̄ 115:10, 12; 118:3; 133:1, 2; 135:19; Mat 5:17-19; 8:4.

(Isisibi 23:3) Kabak me lek ibe ene ìre ugbọọn̄, mè ìfieek oyerebet ìnwọn.

it-1 343 ¶5

Nchit Chieen̄

Misa ikekifieek nlilọ oyerebet itọt me lek irere nchit chieen̄, ikan kè Mosis ikeke ikeme ikekibọkọ ikpoko udun̄, mè uche mè ikekigobo ene isi si, mije inu chi mokọt ichit ogwu ibot oyerebet chieen̄ mè irọ inyi ifieek nlilọ oyerebet. “Ikpoko udun̄ ìkitap ebi chieen̄ ochilibe ǹnàan̄.” (Isis 23:8) “Ikpoko ngan ìkitap ebi ìriọọn̄ inu ǹnàan̄.” (Ikan 16:19) Ubọk geelek ogwu ibot oyerebet onwọn̄be ire, ire ebi ibosibi oyerebet inyi eche mkpọ inyi ọmọ, uche ya mokọt ikaan̄ mgbaan̄ me lek oyerebet ibofieek mè ire irọriọọn̄ sa ire ikariọọn̄. Ubọk ogwu ibot oyerebet okimun̄ ene mokọt ichit ọmọ chieen̄, ikare uche gaalek, ọmọ orọ ikan Awaji otumube ibe: “Kasa me ejit njijin ìfieek oyerebet ìnwọn ogwu ugbọọn̄. Kasa me ulibi-chieen̄ ìfieek oyerebet ìnwọn ogwu ilile.” (Lib 19:15) Eya orọ, ikagbe ibe ogwu ibot oyerebet ifieek oyerebet inyi ene igọọk me lek ubọk ikebimun̄ ene ya, mè iyaka ire inyi ogbogbo ema ọmọ.—Isis 23:2, 3.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 23:9) “Katutuku ogwu ichen, bak me lek enyi mîriọọn̄ inu irere ebi ichen orebe. Mije, enyi mîwuuk lek ire ebi ichen me ido Ijipiti.”

w16.10 9 ¶4

“Kawuuk Ikekirọ Ata Inu Inyi Ebi Ichen”

⁴ Kpan̄asi Jioba obotumu ibe ebi Ijeren ejeen̄ ebi ichen ulibi, ibe me ema ekejeen̄ ebi ichen nsan. (Fuk Isisibi 23:9.) Ema “mîriọọn̄ inu irere ebi ichen orebe.” Sabum ebi Iburu ekanabe ebi usun̄, ebi Ijipiti mira ichacha ema mije chieen̄ akpalek kiban̄ mè iyaka ire uwu uriaak kiban̄. (Ibeb 43:32; 46:34; Isis 1:11-14) Ebi Ijeren mibọkọ ukwook enenen kubọk ebi ichen me Ijipiti, ire, Jioba iweek ibe ema emọnọ ogwu ichen oluk me etete kiban̄ “kubọk gwun̄ owot.”—Lib 19:33, 34.

(Isisibi 23:20, 21) “Kpọ, emi gwa ǹkiria ogwu osat n̄a ibe ije me isi kinyi, mè ikibem enyi me oniin̄ ije kinyi, mè isa enyi isi itap me ere nnen̄ebe isun̄ inyi enyi. ²¹ Ìriọọn̄ lek kinyi me isi kan̄, mè ìgban̄ utọn̄ me ida kan̄. Ikarọ inyi ejit inaan̄ ọmọ. Mije, ìkpotele unye-ibot kinyi inyi enyi, bak me lek, Erieen̄ n̄a òwa me emen kan̄ okupbe.

it-2 393

Maiken

1. Isan̄a me lek Geberen mè Maiken, kpunu ofifi ebi osat ebakbe erieen̄ me emen Baibul, ire Maiken gaalek ke egwen “ogwu ibot ebi osat Awaji.” (Judu 9) Adasi ere ebakbe erieen̄ ya ire me ikpa Danien, me akọp ibot kan̄, ere egwenbe Maiken “ge me lek ebi ibot ebi osat Awaji.” Maiken itap ubọk inyi ofifi ogwu osat, ogwu irek kan̄ osikibe igak ọmọ mgbọ “ogwu ibot ebi ijo erumun̄ ìkikpulu ido Pesia” okekebe ikput ogwu osat ya. Me Baibul, migwen Maiken “ogwu ibot ebi osat ìkikpulu ebi Ijeren,” “ogwu ibot ebi osat ogwu òkikput lek ebi” Ijeren. (Dan 10:13, 20, 21; 12:1) Eyi ikijeen̄ ibe ke Maiken ore ogwu osat osasa ebi Ijeren ije itibi emen ewe. (Isis 23:20, 21, 23; 32:34; 33:2) Ofifi mkpọ obobieen̄ nkeek yi inye ire ke ‘ogwu ibot ebi osat Awaji, Maiken, me lek kan̄, igọọk Yọk igbini ikọ ofolek nkwukwu kè Mosis.’—Judu 9.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 23:1-19)“Kagọọk ìben ataak ataak ukpatu kebe-kebe ìkpa ìkana ere. San̄a lek kwun̄ me lek ogwu ikpak, kakeke ata-ikọ ìnyi ọmọ eyi òbotap ene unan me lek. ² Kagọọk me lek ogbogbo ene, mè ìrọ ijo inu. Me emen ata-ikọ kwun̄ me ere oyerebet, kagọọk me lek ogbogbo ene, mè ìkana unen oyerebet ìchit. ³ Kabak me lek ibe ene ìre ugbọọn̄, mè ìfieek oyerebet ìnwọn. ⁴ “Ire owu omun̄ orie eriembuuk mè ìyaka ire inyinya akpan ogwu ochicha kwun̄ okije ilọ oniin̄, kalọlọ itetet isa ijet ogwukaan̄. ⁵ Ire owu omun̄ inyinya akpan ogwu ochicha kwun̄ onan̄abe irọn̄ me irak ulobo efit inu îbemebe, kakpọkpọ ìje ìraka. Gọọk tap ubọk san̄a anam ya me irak ulobo akpan kan̄. ⁶ “Kafeen̄ ogwu ugbọọn̄ me etete kinyi me emen oyerebet kan̄. ⁷ San̄a lek kwun̄ me lek itotoon̄ ene ikọ ataak. Ogwu òrọ ata inu mè ogwu ìkarọ ìlọ, kakpan̄. Mije, m̀kpatele ibe ogwu oyerebet otipbe ifo me ikike. ⁸ “Kabọkọ ikpoko udun̄. Mije, ikpoko udun̄ ìkitap ebi chieen̄ ochilibe ǹnàan̄, mè òkowuwọlọ ikọ ebi ata irọrọ. ⁹ “Katutuku ogwu ichen, bak me lek enyi mîriọọn̄ inu irere ebi ichen orebe. Mije, enyi mîwuuk lek ire ebi ichen me ido Ijipiti.” ¹⁰ “Me acha gweregwen, owu môkiwop inu me inyọn̄ ijọn̄ kwun̄, mè ikirọkọ mfut uko kwun̄. ¹¹ Ire, me òso acha jaaba, tele inyi ijọn̄ ya iwọ efuuk, kawop inu geege me inyọn̄ ijọn̄ ya. Tele mè ebi kinyi ebi ugbọọn̄ erọkọ inorie me ijọn̄ ya erie. Ire ikaan̄ inu geelek òsisik, eya ikup inyi ebi kè anam oron. Ubọk yaage ke owu oborọ me lek uko gerep kwun̄, mè uko olifu kwun̄. ¹² “Me usen gweregwen, owu môrọ ikwaan̄ kwun̄ geelek. Ire, me òso usen jaaba, owu môtap efuuk. Owu òkporọ ikwaan̄ geege, inyi orie eriembuuk kwun̄ mè inyinya akpan kwun̄ iwọ efuuk, mè ugwem iyaka inin̄ me emen ogwu usun̄ emanbe me uwu kwun̄ mè ogwu ichen kwun̄ si. ¹³ “Otutuuk inu geelek ntemebe enyi, ìmun̄ ibe ke enyi mîrọ. Ikariaak ofifi awaji. Ikababak erieen̄ ofifi awaji cha, ekanọnọ si erieen̄ kiban̄ geege me otu kinyi. ¹⁴ “Mgbọ ita me acha geelek ke enyi ebekirie ijọk mfaka inyi emi. ¹⁵ “Ìkirie ijọk Fituru Kpunu Olat. Me otutuuk usen jaaba eyi ijọk ya, enyi mêkirie fituru kpunube olat me lek, kubọk mwuukbe lek itumu ibe enyi ekerọ me ibot mgbọ kan̄, me onyan̄ Abibu. Mije, îre me emen onyan̄ ya ke enyi enan̄a me Ijipiti isibi. Ire, ene geege ikaje ukpọk ubọk ìnu ìnimun̄ emi isi. ¹⁶ “Ìkisa adasi mfut enyi erọkọbe me uko kinyi ìkirie Ijọk Irọrọkọ Inu Uko. Me ibot acha geelek, ìkirie si Ijọk eyi Ikpukpulu Uko me mgbọ enyi isikikpulu mfut uko, òrere oruru kwulukwulu kinyi, inan̄a me uko isa ika initap me uwu isun̄-inorie. ¹⁷ “Mgbọ ita me acha geelek, otutuuk ebirieen̄ ebi Ijeren mêkinu me isi Ogwukaan̄-ene [Jioba NW ]. ¹⁸ “Ikasa inu olat okupbe me lek ìgbaalek eje anam ìsa ìnigwa ngwugwa ìnyi emi. Ikasun̄ okpọn̄ anam enyi esabe igwa ngwugwa inyi emi ìwele egwe. ¹⁹ “Ìsa adasi mfut uko kinyi, echi òjajaan̄ lek ichit, ìna me Uwu Mbuban [Jioba NW ], Awaji kinyi. Ikatem gwun̄ ebot me emen mun̄ ebe ogwu uga.”

ONYAN̄ ONAAN̄GE 14-20

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 25-26

“Okpan Okpan Inu Okup Me Emen Akpatan̄ Mbuban”

(Isisibi 25:9) Enyi ebenama Akpatan̄ Mbuban ya mè otutuuk inu òbokup me emen kan̄ igọọk mbet eyi mâjeen̄be owu.

it-1 165

Okop Inyan̄a Ibot

Ubọk Ebesa Inama. Mgbọ Jioba okebinyi Mosis ntọ ubọk ofolek akpatan̄ mbuban, adasi inu itumube inyi ọmọ ire ubọk ebesa inama Okop inyan̄a ibot, orere, okpan okpan inu okup me emen akpatan̄ mbuban mè etete ebi Ijeren. Ujọn̄ọ Okop ya ire agbagba otubọk go, uwele kan̄ ore agbagba otubọk ita, sa ubene kan̄ ore agbagba otubọk ita (c. 111 × 67 × 67 cm; 44 × 26 × 26 in.). Esa uti akasia igon Okop ya, mè isa alata araran̄ eyi kpewọlọ ichit otutuuk emen melek udun̄ kan̄. Misa si ‘alata araran̄ ibot obubot’ ojajaan̄ ikat ‘ikana me inyọn̄ ukpọk otu Okop ya.’ Ire alata araran̄ eyi ekawọlọbe gaalek ke esa itọkọ otutuuk lek ochichit Okop inyan̄a ibot. Esa alata araran̄ ebọn̄be irọ ebi cherub iba me ibot agan̄ iba me inyọn̄ ochichit Okop ya, ge iyaka isi ikweek ge, uwop kiban̄ ibebene ifo inyọn̄ kubọk ema ebewuwulu mè ikana ichit inyọn̄ Okop ya. (Isis 25:10, 11, 17-22; 37:6-9) “Ogboon̄ nsan” ire ofifi erieen̄ ekigwen ochichit Okop ya.—Isis 25:17; Iburu 9:5, ftn; kpọ si PROPITIATORY COVER.

(Isisibi 25:21) Owu môtap Akọp Ikan n̄a cha mânyibe owu me emen okop ya, mè iniben ogboon̄ nsan ya itoon̄ me inyọn̄ otu okop ya.

it-1 166 ¶2

Okop Inyan̄a Ibot

Ire me emen Okop inyan̄a ibot ke esun̄ inu echi okukup me mbuban, okpan okpan inu okup me emen kan̄ ire akpakpa ewuuk iba echi egebe Akọp Ikan me lek. (Isis 25:16) Mitap “gwun̄ otin̄ ge esabe alata araran̄ irom, eyi mana okupbe me emen, mè mkpat kè Erọn òtitibi inwan̄ me lek” me emen Okop ya, ire, esasan̄a mkpọ iba chi sabum Solomọn onamabe uwu mbuban. (Iburu 9:4; Isis 16:32-34; Ifuk 17:10; 1 Ubọọn̄ 8:9; 2 Mfuf 5:10) Sabum ikwube, Mosis inyi ebi ngwugwa “ikpa Ikan” mè ibe mè ema esun̄ ikpa ya ‘me agba lek Okop inyan̄a-ibot Awaji, inyi ikup me ere ya kubọk inu ata-ikọ ikeme ema.’—Ikan 31:24-26.

(Isisibi 25:22) Îre me inyọn̄ ogboon̄ nsan ya, me etete ebi mbem iba cha [ebi cherub], ke mâkikup ichichini melek kwun̄. Ere ya ke mâkikup ikitọ ikọ inyi owu òfo me lek ebi Ijeren.

it-1 166 ¶3

Okop Inyan̄a Ibot

Ikijeen̄ ibe ke Awaji omaan̄ me eden̄ ebi Ijeren. Me otutuuk mgbọ esabe Okop inyan̄a ibot irọ mkpọ, Okop ya ikijeen̄ ibe ke Awaji owa me etete ebi ene. Jioba ichieek use ibe: “Îre me inyọn̄ ogboon̄ nsan ya, me etete ebi mbem iba cha [ebi cherub], ke mâkikup ichichini melek kwun̄.” “Îre me inyọn̄ ogboon̄ nsan òkup me inyọn̄ okop inyan̄a-ibot ya ke nkisibi ikeke kubọk oduku inyọn̄.” (Isis 25:22; Lib 16:2) Samien ige ibe ke Jioba ikwekweek ‘irek me etete ebi cherub iba’ (1 Sam 4:4); eya orọ, ebi cherub cha ‘ekeke ichit chieen̄ uji akọn̄’ kè Jioba. (1 Mfuf 28:18) “Mgbọ Mosis ojebe inin̄ emen atanga chinichini ibosi itumu ikọ melek [Jioba NW ], inọnọ ida [Jioba NW ] okitumu ikọ inyi ọmọ. Ida ya ìkitaan̄ inan̄a me inyọn̄ ogboon̄ nsan eyi esabe ichit okop ata-ikọ ya, me etete ebi mbem emen inyọn̄ [ebi cherub] iba erombe itoon̄ me inyọn̄ okop ya. Ikeya ke [Jioba NW ] okup me ere ya ikitumu ikọ melek kè Mosis.” (Ifuk 7:89) Ike mgbọ orakabe, Josuwa mè Fineyas Ogwu Oban Awaji misi lek Okop inyan̄a ibot isi ido ida kè Jioba. (Jos 7:6-10; Oyer 20:27, 28) Ire, gaalek ogwu oban Awaji okinin̄ Ere Okup Mbuban Ichit mè ikimun̄ Okop inyan̄a ibot ya mgbọ ge me acha geelek, ikare isisi igọọk Jioba ikpa usem, ire, ikinin̄ ere ya isi igwa ngwugwa me Usen Irọ-esuuk.—Lib 16:2, 3, 13, 15, 17; Iburu 9:7.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 25:20) Mêsun̄ ema inyi ge iyaka isi ikweek ge. Uwop kiban̄ ìbobebene ifo inyọn̄ kubọk ema ebewuwulu. Sa me ikeya, uwop cha môkakana ichit inyọn̄ ogboon̄ nsan ya. Isi kiban̄ môkakana isiki ikikpọ inyọn̄ ogboon̄ nsan ya.

it-1 432 ¶1

Cherub

Mkpọ etapbe me emen atanga chinichini enamabe me emen ewe igọbọ ogugo ebi cherub. Misa alata araran̄ ebọn̄be irọ ebi cherub iba me ibot agan̄ iba me inyọn̄ ochichit Okop inyan̄a ibot. Ge iyaka isi ikweek ge, isi kiban̄ igegele isiki ikikpọ ochichit ya kubọk ekitọtọbọ ebum inyi Jioba. Ema ge ge mikaan̄ uwop iba owewele ibene ifo inyọn̄ mè ikana ichit inyọn̄ ochichit ya kubọk ekibebem Okop ya. (Isis 25:10-21; 37:7-9) Isọkọ me lek si, milọk ogugo ebi cherub me lek akọp mgbidim ekwut ukwek okup me emen akpatan mbuban mè ekwut mgban esabe iche Ere Mbuban isan̄a me lek Ere Okup Mbuban Ichit.—Isis 26:1, 31; 36:8, 35.

(Isisibi 25:30) Mêkitoon̄ Fituru Isi Awaji me inyọn̄ ikasi ya mgbọ geelek inyi emi.

it-2 936

Fituru Isi Awaji

Fituru keyi ire akọp mè owut fituru iba echi esun̄be me inyọn̄ ikasi okup me ere okup Mbuban me emen atanga chinichini mè iyaka ire uwu mbuban, ekinwenwene fituru cha me Usen Mbuban geelek. (Isis 35:13; 39:36; 1 Ubọọn̄ 7:48; 2 Mfuf 13:11; Neyem 10:32, 33) Usem Iburu esabe igwen fituru yi ire “fituru isi.” Usini mgbọ, ekisa usem “isi” ijeen̄ ibe ke ‘ene owa me ere,’ (2 Ubọọn̄ 13:23) eya orọ, fituru isi Awaji ikikup me isi Jioba mgbọ geelek kubọk ngwugwa. (Isis 25:30) Ekekigwen fituru isi Awaji yi “fituru mbuban” (2 Mfuf 2:4), “fituru esabe igwa ngwugwa” (Mak 2:26), mè “fituru” si (Iburu 9:2).

Ifufuk Baibul

(Isisibi 25:23-40)“Mêsa uti akasia irọ ikasi itoon̄-inu ge. Ujọn̄ọ kan̄ môre agbagba otubọk ini, uwele kan̄ môrere agbagba otubọk iba, sà ubene kan̄ obore agbagba otubọk ita. ²⁴ Mêsa alata araran̄ eyi kpewọlọ ichọkọ ichit otutuuk lek, mè isa si alata araran̄ ibot obubot òjajaan̄ ikat ikana otu utọn̄ ikasi ya. ²⁵ Mêsa uwot òwele ikup kubọk akajit ubọk ene igon ikana me irak ukpọk otu ikasi ya agan̄ ini, mè isa alata araran̄ irom obubot òjajaan̄ itoon̄ ikana me inyọn̄ uwot ya. ²⁶ Mêsa alata araran̄ irom ògbọ ini, mè isa itọkọ ikam me otu utọn̄ ukot ini eyi ikasi ya. ²⁷ Ògbọ ini cha ìbokup me irak ukpọk otu ikasi ya, me agba lek uwot òkaan̄ obubot me lek ya. Me chieen̄ ògbọ ini chi ke ebetap ogbugboon̄ iba echi mêsabe ikiben ikasi ya. ²⁸ Ebesa uti akasia irọ ogbugboon̄ iba cha, mè isa alata araran̄ ichọkọ ichit lek. Ogbugboon̄ chi ke ebekisa iben ikasi ya. ²⁹ Mêsa alata araran̄ eyi kpewọlọ irom ebi kè alala kan̄, mè nkọm kan̄, mè ugọn̄ kan̄, mè ekpen̄ kan̄ echi mêkisa igwook miin̄ ngwugwa. ³⁰ Mêkitoon̄ Fituru Isi Awaji me inyọn̄ ikasi ya mgbọ geelek inyi emi. ³¹ “Mêsa alata araran̄ eyi kpewọlọ irom ngugọọn̄ mkpukan̄ ge. Kpebetọtọkọ ngugọọn̄ ya, ebesa abaracha ibọn̄. Mêsa okpukpuk alata araran̄ ge yaage irom ototuuk ngugọọn̄ ya, bene me ebon kan̄, mè ukut kan̄, si re lek ngigọ ajakajak, mè nkwa ajakajak, mè ajakajak kan̄, lek ge. ³² Ngugọọn̄ ya môkaan̄ agọọk gweregwen me lek, ita me agan̄ ge, ita me agan̄ keyilọ. ³³ Me lek agọọk gweregwen cha geelek, mêrom ngigọ ajakajak ita òbet lek ngigọ ajakajak uti alimọn, mè irom si nkwa ajakajak mè ajakajak kan̄ itoon̄ me inyọn̄. ³⁴ Ngigọ ajakajak alimọn ini mè nkwa ajakajak mè ajakajak kan̄ obokup me akparalek ngugọọn̄ ya. ³⁵ Mêrom nkwa ajakajak ge me akparalek ngugọọn̄ ya, me irak agọọk iba iba geelek ònyana isibi me agba agan̄ iba eyi ngugọọn̄ ya, mege iso lek ukpa agọọk ita cha, òrere agọọk gweregwen òkup me lek ngugọọn̄ ya. ³⁶ Okpukpuk alata araran̄ ge gaalek ke ebesa irom ototuuk ngugọọn̄ ya, mè agọọk cha mè nkwa ajakajak cha. Kpebetọtọkọ, ebesa abaracha ibọn̄. Alata araran̄ ebesa irom ngugọọn̄ ya ìbore eyi kpewọlọ. ³⁷ “Mêrọ otitọn̄ jaaba itoon̄ me inyọn̄ ngugọọn̄ ya, inyi ikinyi utoon̄ me agan̄ isi ngugọọn̄ ya. ³⁸ Sisini ebekisa ikpaan̄ ekwut mkpukan̄ cha mè okwa ebekisa itap ntọn̄ kan̄, ìbore si alata araran̄ eyi kpewọlọ ke ebesa irom. ³⁹ Îre alata araran̄ eyi kpewọlọ, eyi ulobo kan̄ orebe akọp kilo ita mè ini ke ebesa irom ngugọọn̄ ya melek otutuuk nroon̄ ikwaan̄ òje me lek. ⁴⁰ Gbala chieen̄ mè mun̄ ibe ke mîrọ otutuuk inu chi geelek igọọk me lek ngugwat eyi njeen̄be owu me inyọn̄ ogoon̄ ya.”

ONYAN̄ ONAAN̄GE 21-27

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 27-28

“Keke Ke Eji Ebekọt Ikween̄ Inan̄a Me Lek Ofọnti Ebi Ngwugwa Ekebitap?”

(Isisibi 28:30) Owu môtap si inu iba ekisa iroon̄ nriroon̄, echi ekigwen Urim mè Tumim, me emen ekwut isi ejit ya eyi ekisa iriọọn̄ nkeek [Jioba NW ], inyi itoon̄ me isi ejit kè Erọn mgbọ geelek môkije inu me isi [Jioba NW ]. Sa me ikeya, Erọn môkiben inu mêsabe ikiriọọn̄ nkeek [Jioba NW ] me ibot ebi Ijeren me isi ejit kan̄ mgbọ geelek.

it-2 1143

Urim mè Tumim

Owuwa ebi ikikpa mkpọ ofolek Baibul michieek ibe ke Urim mè Tumim ire mkpọ ekisa iroon̄ nriroon̄. Me ikpa Isisibi 28:30 me Baibul eyi James Moffatt okanabe, egwen Urim mè Tumim “inu ekisa iroon̄ nriroon̄ echi okup mbuban.” Usini ene ebe ke ire mkpọ ita echi egebe “iin̄” mè “in̄-in̄” me lek mè eyi ekagebe mkpọ geege me lek. Metap ubọk imọnọ ge me lek mkpọ ita cha me emen akpa inyi ekọt ekaan̄ ufọọk otu idodo edobe, ire eyi ekagebe mkpọ geege me lek ke emọnọ, isibi ibe ke kpunu ufọọk otu. Ebi ofifi ife ebe ke Urim mè Tumim ebet lek akpakpa ewuuk iba, agan̄ ge ire okuket, agan̄ keyilọ ore ofifit. Esitọp ewuuk iba cha ito me ijọn̄, ire agan̄ okuket iba osibi, eya isibi ibe ke ufọọk otu ire “iin̄,” ire agan̄ ofifit iba osibi, ufọọk otu ire “in̄-in̄,” ire ire agan̄ okuket ge mè eyi ofifit egbaan̄ isibi, isibi ibe ke kpunu ufọọk otu.

(Isisibi 28:36) Mêsa alata araran̄ eyi kpewọlọ irom sọntiik akpakpa uwot ge, mè itibi iman̄ òriọọn̄ me lek ibe: Ìkup Mbuban Inyi [Jioba NW ].

it-1 849 ¶3

Okwut Isi

Ogwu Oban Awaji Ebi Ijeren. Me Ijeren, esasa alata araran̄ irom akpakpa uwot ge orere, “ọgbọn ubọọn̄ òkup mbuban,” “mè itibi iman̄ òriọọn̄ me lek” ibe “Ìkup Mbuban Inyi [Jioba NW ]” itobo ikam me lek okpibot ogwu oban Awaji me inyọn̄ okwut isi kan̄. (Isis 28:36-38; 39:30) Kubọk ogwu obokije me isi me itọtọbọ ebum inyi Jioba me Ijeren, igbe ibe ogwu oban Awaji ikisun̄ irek kan̄ me mbuban, iman̄ oriọọn̄ etibibe ya si mokikeek otutuuk ebi Ijeren ufiak irebe ikukup me mbuban mgbọ geelek me ikwaan̄ kè Jioba. Igbaalek si, ikeke ichit chieen̄ Ogwu Oban Awaji omimin ichit, orere, Jisọs Karais, melek irek ngwugwa okup me mbuban eyi Jioba otobe ọmọ.—Iburu 7:26.

(Isisibi 28:42, 43) “Mêsa lilin̄ irọ ekwut-edim mgbidim ukot, eyi môjọn̄ọbe inan̄a me ebon isi ire owut-ukot, inyi ema mêkitap me irak. ⁴³ Erọn mè ebi bọn mêkitap ekwut-edim cha mgbọ geelek ema mênin̄be Atanga Chinichini, mè ìre mgbọ ema mêjebe isi lek ntook ibesi igwa ngwugwa me Ere Mbuban, inyi awọ ikatet ema, inyi ema ekwaan̄. “Eyiyi môre ikan òkup inyi Erọn melek ebi bọn isi ire ukot geelek.”

w08 8/15 15 ¶17

Kimin Jioba Inan̄a Me Lek Eru Okijeen̄ Ulibi

¹⁷ Igbe ibe eji ekemin Jioba mgbọ eji ekitọbọ ebum inyi ọmọ. Ikpa Ogwu Etip 5:1 ibe: “Mgbọ okisi uwu Awaji, gbala chieen̄ me lek ukot ije kwun̄.” Mosis mè Josuwa ire ebi enyibe ida ibe ewọọk ikpukot esan̄a me ukot mgbọ ema ekekebe me ijọn̄ mbuban. (Isis. 3:5; Jos 5:15) Ema merọ eyi isasa ijeen̄ Jioba ulibi. Ebi ngwugwa ebi Ijeren ire ebi ibekitap ekwut-edim esabe lilin̄ irọ isasa ‘ichit njak kiban̄.’ (Isis 28:42, 43) Eyi ikpochieek ibe ema eje njak me mgbọ ema ebeje isi lek ntook isi igwa ngwugwa. Ebi geelek inan̄a me ototun̄ ukan̄ ogwu ngwugwa ebekirọrọ ikeyi isasa imin onineen̄ ata ubọk irọrọ Awaji.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 28:15-21) “Mêrọ ekwut isi ejit eyi ogwu òban Awaji obokisa ido nkeek [Jioba NW ]. Ubọk erọbe mgbidim ofọnti ikwaan̄ ya ke eberọ si ekwut isi ejit yi. Mêsa alata araran̄ mè eri oluku oluku mè echi irio irio mè echi eje eje mè atalek lilin̄ eyakabe ijaan̄ irọ. ¹⁶ Ekwut isi ejit yi môre ìkike me agba ini kan̄. Ujọn̄ọ kan̄ mè uwele kan̄ môre agbagba otubọk ge. Mêfafan̄a ekwut kan̄ mgbugbak iba. ¹⁷ Mêgban ewuuk unye otu ewe ugban ini me inyọn̄ ekwut isi ejit ya. Ewuuk òbokup me adasi ugban ìbore echi ekigwen rubi mè topaji mè berin. ¹⁸ Ewuuk òbokup me ugban òso iba ìbore tọkwọyis mè safaya mè emeran. ¹⁹ Ewuuk òbokup me ugban òso ita ìbore jasinti mè aget mè ametis, ²⁰ sà echi òbokup me ugban òso ini obore karasolet mè onikisi mè jasipa. Mêsa alata araran̄ ikpa ikana me utọn̄ ewuuk cha isa itet ema igọm me lek ekwut isi ejit ya. ²¹ Ewuuk cha ìbore akọp mè iba, igọọk me otu ifuk bọn ebirieen̄ kè Ijeren. Mêtibi erieen̄ kiban̄ ge ge kubọk iman̄ òriọọn̄ me inyọn̄ ewuuk cha, kpa erieen̄ kpa ewuuk eyi kan̄, mege iso akọp mè otoko iba kiban̄.

w12 8/1 26 ¶1-3

Ire Oriọọn̄ Ni?

Ewuuk unye otu ewe etapbe me lek ekwut isi ejit ogwu oban Awaji me Ijeren inan̄a me owa?

Ire mgbọ ebi Ijeren enan̄abe isibi me Ijipiti mè ikup me emen ewe ke Awaji onyi ida ibe erọ ekwut isi ejit yi. (Isisibi 28:15-21) Esa ewuuk echi ekigwen rubi, topaji, emeran, tọkwọyis, safaya, jasipa, jasinti, aget, ametis, karasolet, onikisi, mè berin isa irọ ekwut isi ejit ya. Ire ebi Ijeren michubọk ikaan̄ mbet ewuuk kecha ni?

Me ukot ikaan̄, ebi ene ekimọmọnọ ewuuk unye otu ewe ibene, ekilelep mè ikinyam ewuuk cha. Kubọk inu njeen̄, ebi Ijipiti ukot ikaan̄ ekisi ujọn̄ọ ere isi ilep ewuuk unye otu ewe, ere cha ke eyaka ikigwen Iran mè Afghanistan me chereyi, India mokọt ikup me lek si. Ebi Ijipiti mikirọkọ esese esese ewuuk unye otu ewe. Ebi ubọọn̄ ebi Ijipiti ekikaan̄ inu unye otu ewe geelek ekisan̄a isibi me emen ijọn̄ me ama echi ema ekikpulu. Me Baibul, Jobu ikpa ubọk ebi iluk me ukot kan̄ esabe ìkitibi udọn̄ inin̄ ejit ijọn̄ isi iweek inu unye otu ewe. Me etete mkpọ ekirọkọ me ijọn̄ me mgbọ ya, Jobu ibak safaya mè topaji.—Jobu 28:1-11, 19.

Mgbọ ema ebesibi me Ijipiti, ikpa Isisibi ibe ke ebi Ijeren mido ebi Ijipiti mkpọ unye otu ewe mè isa “me ikeya ikwọọk ido Ijipiti irak.” (Isisibi 12:35, 36) Eya orọ, mokọt ire me Ijipiti ke ebi Ijeren ekaan̄ ewuuk echi etapbe me lek ekwut isi ejit ogwu oban Awaji.

(Isisibi 28:38) Iman̄ òriọọn̄ yi môkup me inyọn̄ okwut isi kè Erọn, inyi Erọn ikiben awọ òje me lek inu mbuban geelek echi ebi Ijeren mêchebe inyi [Jioba NW ]. Ikeyi ke ìbokup me lek otutuuk uche mbuban geelek. Iman̄ òriọọn̄ yi môkup me inyọn̄ okwut isi kè Erọn mgbọ geelek, inyi [Jioba NW ] ikisa me ikeya ikibọkọ ebi Ijeren itap me isi kan̄.

it-1 1130 ¶2

Ikukup Me Mbuban

Anam mè Inu Erọkọbe me Uko. Adasi gwun̄ eriembuuk, arọọn̄, mè ebot ikukup mbuban inyi Jioba, kpebenwene ibot kiban̄. Mesa anam chi igwa ngwugwa, mè iche usini inyi ebi ngwugwa ikukup me mbuban. (Ifuk 18:17-19) Adasi mfut uko, inyinyi eyi irek ge me akọp irek, mè otutuuk ngwugwa mè uche echi ebi Ijeren ekinyi isasa ibieen̄ ikwaan̄ Jioba inye ikukup me mbuban. (Isis 28:38) Kpebesa inu geelek echi okukup mbuban inyi Jioba irọ mkpọ ifit ifit, mè iyaka ire ikpọ chieen̄ ilọ me lek. Inu ijejeen̄ ge ire ikan ofolek inyinyi irek ge me akọp irek. Ire ogwu enerieen̄ ge isun̄ akpa wit ibosa inyi kubọk inyinyi irek ge me akọp irek, ọmọ mè iyaka ire ene ge me ototun̄ ukan̄ kan̄ onenimọnọ usini me lek wit ya mè ikariọọn̄ge isa irọ mkpọ me uwu, ene ya irọn̄ ikan Awaji ofolek inu echi okukup mbuban. Igọọk me lek inu Ikan odobe, ene ya mokpe useen̄ me lek inu okup mbuban ya eyi irọbe inu ikagbege me lek, mè ikpe si irek ge me irek go itoon̄ me inyọn̄, melek orie arọọn̄ ge kpunube iroon̄ me lek isa inyi ogwu ngwugwa. Eyi irọ inyi ebi ene ekejeen̄ udọk udọk ulibi me lek inu echi okukup mbuban inyi Jioba.—Lib 5:14-16.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 27:1-21)“Mêsa uti akasia inama ntook ngwugwa. Mênama inyi otutuuk agba kan̄ ire ìkike. Ujọn̄ọ kan̄ môre ejit ge mè agbagba otubọk iba, uwele kan̄ môre si ejit ge mè agbagba otubọk iba. Ire, ubene kan̄ môre agbagba otubọk gweregwen. ² Mênama iko ini kan̄ inyi isọọk ibene me ibot usọk ini eyi ntook ya, mè isa ekwe ichọkọ ichit otutuuk lek ntook ya melek iko kan̄ cha. Mêgbaan̄ iko cha melek ntook ya me lek kan̄ inama lek ge, kpebenama ema esese, mè iniben igba isọk. ³ Mêsa ekwe irọ si otutuuk nroon̄ ikwaan̄ òje me lek ntook ya, òrere ebi kè okwa ekisa itap ntọn̄ ngwugwa, mè òcha ekisa ichibi ntọn̄, mè ewop ekisa inyan eje, mè ochichim ekisa ichim anam, mè alala ekisa ilọbọ ukan̄. ⁴ Mêsa ekwe irọ odidọ, mè isa si ekwe irọ ògbọ ini isa itap me ibot usọk ini kan̄, ge me ibot usọk ge, ge me ibot usọk ge. ⁵ Mêben odidọ ekwe ya ikwala itap me irak ukpọk-otu ntook ya, mè ibieen̄ itap, inyi ikwala inin̄ ire ìkike iba ntook ya. ⁶ Mêsa uti akasia irọ ogbugboon̄ iba echi mêkisa irak ntook ya iben ije, mè isa ekwe ichọkọ ichit lek ogbugboon̄ cha. ⁷ Isibeben ntook ya, mêkitap ogbugboon̄ cha itibi chieen̄ ògbọ cha, ogbugboon̄ ge me chieen̄ ògbọ iba me agan̄ ge, ikeya si me agan̄ keyilọ, inyi ekesa ogbugboon̄ cha eben ntook ya. ⁸ Mêsa uwot inama ntook ya ofok emen. Mênama igọọk mbet eyi ejeen̄be owu me inyọn̄ ogoon̄. ⁹ “Mêsa ekwut ukwek esabe atalek lilin̄ eyakabe ijaan̄ irọ inama oyet egep ikana Akpatan̄ Mbuban ya. Ujọn̄ọ agan̄ osiki kan̄ ìbore akọp ejit iba mè go. ¹⁰ Mêsa ekwe irọ akọp atà iba mè akọp urak iba echi mêsabe irak ebon atà cha. Mêsa alata okuket irọ ugọbọ echi mêsabe ikigọbọ me lek atà cha, mè isa irọ si ndali echi mêsabe ikitet atà cha ikaan̄. ¹¹ Ubọk yaage si me agan̄ inyọn̄, mêsa si akọp ejit ekwut ukwek mè go igbaka ichit agan̄ ya, mè isa ekwe irọ si akọp atà iba mè urak kiban̄, mè isa alata okuket irọ ugọbọ mè ndali echi mêkisa itet atà cha. ¹² Uwele oyet egep ya, me ibot agan̄ ichep-ura, môre akọp mè ejit iba mè agbagba otubọk ini. Mêsa si ekwut ukwek igbaka ichit, mè irọ si akọp atà mè akọp urak òje me lek. ¹³ Uwele oyet egep ya, me ibot agan̄ mbum-ura, môre si akọp mè ejit iba mè agbagba otubọk ini. ¹⁴ Mêtap otunchit me agan̄ mbum-ura me ìkike iba ibot oyet egep ya. Mêtap ekwut ukwek òjọjọn̄ọ iso ejit ita mè agbagba otubọk gweregwen me agba otunchit ya agan̄ ge, mè itap si atà ita mè urak ita òje me lek. ¹⁵ Mêtap si ekwut ukwek òsoso ejit ita mè agbagba otubọk gweregwen, mè atà ita mè urak ita òje me lek me agba otunchit agan̄ keyilọ. ¹⁶ Ikeyi ke eberọ otunchit Akpatan̄ Mbuban ya: Mêtap atà ini mè urak ini òje me lek. Ekwut isotu ebetap me otunchit ya ìre eyi esabe eri oluku oluku, mè echi irio irio, mè echi eje eje, mè atalek lilin̄ eyakabe ijaan̄ irọ. Ogwu òbolọk ekwut isotu yi ìbore ogwu usọ ikwaan̄ ekwut òkilọk ekwut me owuwa chieen̄. ¹⁷ Mêsa ndali alata okuket itet otutuuk atà esabe iwak ikana oyet egep ya, mè isa si alata okuket irọ otutuuk ugọbọ kiban̄, mè inisa ekwe irọ urak kiban̄. ¹⁸ Ujọn̄ọ oyet egep ya môre akọp ejit iba mè go, sà uwele kan̄ obore akọp mè ejit iba, mè ìkike iba. Ubene kan̄ môre ejit ge mè agbagba otubọk iba. Ekwut ukwek ebesa igbaka ikana lek ìbore eyi esabe atalek lilin̄ eyakabe ijaan̄ irọ. Urak ebon atà kan̄ ìbore echi ekwe. ¹⁹ Mêsa ekwe irọ otutuuk nroon̄ ikwaan̄ emen Akpatan̄ Mbuban ya, mè otutuuk okpọ̀kọ esabe inwaan̄ ekwut ukwek cha ikam me ijọn̄, mè otutuuk okpọ̀kọ òkup me lek ogọ oyet egep ya. ²⁰ “Nyi ebi Ijeren ida ibe enyi atalek aran̄ olifu echichimi, eyi kpewọlọ, inyi mêkisa imin otitọn̄ echi òkilomo mgbọ geelek me Ere Mbuban. ²¹ Erọn melek ebi bọn ebekineen̄ otitọn̄ cha isun̄ me emen Atanga Chinichini, me isi ekwut mgban eyi okop inyan̄a-ibot okupbe me udun̄ kan̄, mè ikimin mkpukan̄ cha, inyi ikilomo me isi [Jioba NW ] bene me ikakwun̄ re ewelegwe usen geelek. Eyi ìre ikan mgbọ geelek inyi ebi Ijeren bene me ukot re me ukot.”

ONYAN̄ ONAAN̄GE 28–AKỌP ONYAN̄ 4

INU UNYE OTU EWE OKUP ME USEM AWAJI | ISISIBI 29-30

‘Inyinyi Eyi Òkup Inyi Jioba’

(Isisibi 30:11, 12) [Jioba NW ] onenitumu inyi Mosis ibe, ¹² “Mgbọ geelek ebekifuk otu ifuk ebi Ijeren, ene geelek môkikpe ikpoko isasa inwene ibot kan̄ inyi [Jioba NW ] me mgbọ mêkifuk ema, inyi ùrioon̄ ikanikeme ema me mgbọ mêfukbe ema.

it-2 764-765

Itatap Erieen̄ Me Ikpa

Me Saina. Igọọk me lek ida Jioba, adasi ifuk ene me Ijeren ibọkọ irek me òso onyan̄ iba me òso acha iba eyi ebi Ijeren enan̄abe me ido Ijipiti isibi. Migobo ebi irere ebi ibot me otoko ge ge ibe etap ubọk enyi Mosis mè ekpọ chieen̄ me lek ifufuk ene me otoko kiban̄. Mige erieen̄ otutuuk ebirieen̄ bene me lek ebi akọp acha iba fo inyọn̄,—ebi ìbekọt isi akọn̄—mè ibe mè ema ge ge etip mbubak ikpoko sekeli ge ($1.10) ebesa isi ikwaan̄ me atanga chinichini. (Isis 30:11-16; Ifuk 1:1-16, 18, 19) Isanā me lek ebi Libai, otutuuk otu ifuk ebi etapbe erieen̄ ire efit obop gweregwen mè obop ita, mè efit go mè akọp go (603,550). Ebi Libai kpekaan̄ irot geege me inyọn̄ ijọn̄ ebi Ijeren, ema kpegọọk itip otitip ebesa isi ikwaan̄ me atanga chinichini, kpegọọk isi akọn̄ si.—Ifuk 1:44-47; 2:32, 33; 18:20, 24.

(Isisibi 30:13-15) Ene geelek efukbe iraka môkpe mbubak ikpoko sekeli ge me ikpoko Uwu Mbuban. Me ikpoko Uwu Mbuban, ulobo mbubak sekeli ge ìre akọp gera iba. Mbubak sekeli ge yi ìre inyinyi eyi òkup inyi [Jioba NW ]. ¹⁴ Ene geelek efukbe, bene me lek ebi akọp acha iba fo inyọn̄, mônyi [Jioba NW ] inyinyi yi. ¹⁵ Ogwu ubọọn̄ ìkponyi iwa igak ogwu ugbọọn̄, ogwu ugbọọn̄ si ìkponyi isiki igak ogwu ubọọn̄. Otutuuk ene ebenyi [Jioba NW ] mbubak sekeli ge ge isasa inwene ibot kiban̄.

it-1 502

Inyinyi

Ekinyi usini inyinyi igọọk me lek ubọk Ikan odobe. Mgbọ Mosis ofukbe otu ifuk ebi Ijeren, ebirieen̄ geelek bene me lek ebi akọp acha iba fo inyọn̄ mikpe ikpoko isasa inwene ibot kiban̄, orere “mbubak ikpoko sekeli ge [mokọt ire $1.10] me ikpoko Uwu Mbuban.” ‘Inyinyi eyi okup inyi Jioba’ yi ke ema ebesa inwene ibot kiban̄ mè “isun̄ inyi isasa isi ikwaan̄ me Atanga Chinichini.” (Isis 30:11-16) Ene ge ogwu okinyi mfufuk ebi Ju ekigwen Josephus, (The Jewish War, VII, 218 [vi, 6]) ibe ke “otitip mbuban ya” ire eyi ebenebe ikitip me acha geelek.—2 Mfuf 24:6-10; Mat 17:24; Kpọ si TAXATION.

(Isisibi 30:16) Mêbọkọ ikpoko inwene-ibot yi me ubọk otutuuk ebi Ijeren, mè isa isun̄ inyi isasa isi ikwaan̄ me Atanga Chinichini. Otitip keyi môre inu ǹkeek me isi [Jioba NW ], isasa irọ esuuk me ebek ugwem kinyi.”

w11 11/1 12 ¶1-2

Ire Oriọọn̄ Ni?

Kpa ubọk ke esa ikaan̄ ikpoko esabe isi ikwaan̄ me uwu mbuban kè Jioba me Jeruselem?

Ire ikpoko ebi ene etipbe ke esa isi ikwaan̄ me uwu mbuban, ogakge inyinyi irek ge me akọp irek eyi ikan odobe. Ikare otitip keya gaalek ke esa isi ikwaan̄. Kubọk inu njeen̄, mgbọ ekinama atanga chinichini, Jioba itumu inyi Mosis ibe ibọkọ mbubak ikpoko sekeli ge me ubọk otutuuk ebi Ijeren etapbe erieen̄ me ikpa, kubọk ‘inyinyi eyi òkup inyi Jioba.’—Isisibi 30:12-16.

Mokọt ire eyi orọ ufuna ititip mbubak ikpoko sekeli ge me acha geelek, me uwu mbuban ikana orọmijọn̄ ebi Ju. Ire otitip keyi ke Jisọs otumu inyi Pita ibe isa ikpoko alata ge onan̄a me otu irin̄ itip.—Matiyu 17:24-27.

Week Inu Unye Otu Ewe Okup Me Usem Awaji

(Isisibi 29:10) Owu môsa orie eriembuuk ya inu me isi Atanga Chinichini, inyi Erọn mè ebi bọn ebirieen̄ etoon̄ ubọk kiban̄ me ibot.

it-1 1029 ¶4

Ubọk

Itotoon̄ Ene Ubọk Me ibot. Ire mije owuwa inu ke ekitoon̄ ene mè iyaka ire ofifi mkpọ ubọk me ibot. Ekimalek irọ ikeya isasa ijeen̄ ibe ke migobo ene mè iyaka ire mkpọ. Me orirọ erọbe mgbọ Erọn mè bọn ebirieen̄ kan̄ ebekana ebi ngwugwa, ema mitoon̄ ubọk kiban̄ me ibot eriembuuk mè orie arọọn̄ iba ebesa igwa ngwugwa, eyi okijeen̄ ibe ke ebesa anam cha igwa ngwugwa me ibot kiban̄ inyi ema ekọt ekana ebi ngwugwa kè Jioba. (Isis 29:10, 15, 19; Lib 8:14, 18, 22) Mosis itoon̄ Josuwa ubọk me ibot mgbọ Awaji ogobobe ọmọ kubọk ogwu obobọkọ irek kan̄, mije keya, “ekwukwu iriọọn̄-inu oneninin̄ ijot emen” kè Josuwa eyi orọrọ inyi ikọt irọ ikwaan̄ kan̄ ijaan̄. (Ikan 34:9) Esikigbana ene, ekekitoon̄ ene ubọk me ibot si. (Ibeb 48:14; Mak 10:16) Jisọs Karais ichak ubọk lek mè iyaka ire itoon̄ ubọk me lek usini ebi igwabe. (Mat 8:3; Mak 6:5; Luk 13:13) Ebi otuchieen̄ mitoon̄ ubọk me lek usini ene, sa me ikeya ke Awaji otap ekwukwu mbuban kan̄ me emen ife cha.—Ikwaan̄ 8:14-20; 19:6.

(Isisibi 30:31-33) “Owu môtumu inyi ebi Ijeren ibe, ‘Aran̄ keyi ìbore aran̄ isasa ikitọkọ ene me ibot eyi òkup mbuban isa inyi [Jioba NW ] me ukot kinyi geelek. ³² Ikakpọkpọ ìben aran̄ keyi ìgwook ene me lek. Ikasa si ike ubọk enyi esabe irọ aran̄ keyi ìrọ ofifi aran̄. Aran̄ keyi ìre aran̄ mbuban. Eya orọ, ìmọnọ si ọmọ kubọk aran̄ mbuban. ³³ Ene geelek òrọrọ aran̄ utop olu eyi òkup kubọk aran̄ keyi, mè isa iken me lek ogwu ikarege ogwu ngwugwa, ebesasan̄a ene ya isan̄a me otu ifuk ebi kiban̄.’ ”

it-1 114 ¶1

Ogwu Ekenbe Aran̄, Ikeken Ene Aran̄

Me Ikan inyibe Mosis, Jioba itumu ubọk ebesa ikirọ aran̄ ekisa itọkọ ene me ibot. Ekisa atalek mkpọ irọ aran̄ ya—mgbe uti mâa, uti sinamọn, anyiaan̄ òkidun̄u utop olu, kasia, mè aran̄ olifu. (Isis 30:22-25) Ebekpakpan̄ ene geelek orọrọ mbet aran̄ ya mè isa isi irọ ofifi inu mè iyaka ire iken me lek ogwu ikagbege. (Isis 30:31-33) Me irek ogugo, eyi ikijeen̄ ibe ke irek geelek enyibe ene sa me ikeken ene ya aran̄ mbuban̄ ya ikup ufiak mè ikup me mbuban si.

Ifufuk Baibul

(Isisibi 29:31-46)“Mêgwu orie arọọn̄ mfaka eyi ifafaka ikwaan̄ itap ene me ubọk ya, mè item anam kan̄ me ere òkup mbuban. ³² Erọn mè ebi bọn mêkup me otunchit Atanga Chinichini itaka anam ya melek fituru òkup me emen okwun ya. ³³ Îre ema eberie inorie esabe igwa ngwugwa chi, òrere ngwugwa esabe irọ esuuk me mgbọ etọkọbe ema aran̄ me ibot, mè isan̄a ema isun̄ esese, mè ifaka ikwaan̄ ya itap ema me ubọk. Ilọ me lek kiban̄, ebi ofifi ife kpeberie inorie ya, mije, îre inorie òkup mbuban. ³⁴ Ire ikaan̄ echi òsisik me lek anam mfaka ya mè ìre me lek fituru ya ire ewelegwe, ebewọwọp itaka iriọk me ukan̄. Kpeberie, mije, îre inorie òkup mbuban. ³⁵ “Owu môrọ otutuuk inu geelek nnyibe owu ida ibe owu òrọ me lek kè Erọn mè lek ebi bọn. Owu môsa usen jaaba ifaka ikwaan̄ itap ema me ubọk. ³⁶ Mêkigwu orie eriembuuk ge usen geelek isa ikigwa ngwugwa ijo inu, isasa irọ esuuk. Mêgwa si ngwugwa ijo inu me inyọn̄ ntook ngwugwa ya, isasa irọ esuuk me lek ntook ya, mè initọkọ aran̄ me lek ntook ya, inyi ikup me mbuban. ³⁷ Mêsa usen jaaba igwa ngwugwa isasa irọ esuuk me lek ntook ngwugwa ya, inyi ikup mbuban. Sa me ikeya, ntook ya mônenikana inu òkup mbuban ichit, inyi inu geelek òchachak me lek kan̄ môkana inu òkup mbuban. ³⁸ “Ngwugwa obokigwa me inyọn̄ ntook ngwugwa ya usen geelek ìre ikeyi: Usen geelek, owu môkigwu bọn arọọn̄ iba òsoso acha ge ge, ³⁹ gwun̄ arọọn̄ ge me ewelegwe, gwun̄ arọọn̄ ge me otu ikakwun̄. ⁴⁰ Mêsa iko atalek akpa ekọkọk iba eyi esabe aran̄ esan̄abe me lek mfut olifu eyi echichimi igwa me lek, mè isa si iko miin̄ ge eyi ngwugwa miin̄ egwogwook, igbaalek gwun̄ arọọn̄ ge, isa igwa ngwugwa eyi ewelegwe. ⁴¹ Mêsa gwun̄ arọọn̄ eyi òso iba igwa ngwugwa eyi otu ikakwun̄, melek si chieen̄ ngwugwa eyi akpa mè eyi miin̄ eyi egwabe me ewelegwe. Eyiyi mônenire ngwugwa òkidun̄u utop olu, mè ire si ngwugwa ukan̄ isa inyi [Jioba NW ]. ⁴² “Ikeyi ke enyi ebekigwa ngwugwa ewọwọp iriọk me otunchit Atanga Chinichini usen geelek me isi [Jioba NW ] me ukot kinyi geelek. Me otunchit Atanga Chinichini ya ke mâkichichini melek kinyi, mè ikitumu ikọ inyi owu. ⁴³ Me ere ya si ke mâkichichini melek ebi Ijeren. Ere ya si môkup me mbuban bak me lek ujamgbugbo n̄a. ⁴⁴ “Mârọ inyi Atanga Chinichini ya mè ntook ngwugwa ya ikup me mbuban. Mâsan̄a si Erọn mè ebi bọn ebirieen̄ isun̄ esese, inyi ema ekup me mbuban, inyi ekesi ikwaan̄ enyi emi kubọk ebi ngwugwa. ⁴⁵ Mânu iniluk me etete ebi Ijeren. Mâre si Awaji inyi ema. ⁴⁶ Mgbọ ya, ema mêniriọọn̄ ibe ke emi nre [Jioba NW ] Awaji kiban̄, ogwu òsasan̄a ema isibi me ido Ijipiti, inyi emi ǹnenluk me etete kiban̄. Emi nre [Jioba NW ] Awaji kiban̄.