Јеһованын Кәламы ҹанлыдыр
«Јоел» вә «Амос» китабларындан диггәтәлајиг фикирләр
ЈОЕЛИН өзү һаггында вердији јеҝанә мә’лумат «Петуелин оғлу» олмасыдыр (Јоел 1:1). Адыны дашыјан китабда Јоел чатдырдығы хәбәрдән башга шеј һаггында о гәдәр аз данышыр ки, һәтта пејғәмбәрлијинин јазылдығы или дә јалныз тәхмин етмәк олар — тәхминән б. е. ә. 820-ҹи ил, Уззијанын Јәһуда үзәриндә падшаһ олмасындан доггуз ил сонра. Јоел өзү һаггында нә үчүн сусур? Ҝөрүнүр о, диггәти хәбәри чатдырана дејил, хәбәрин өзүнә јөнәлтмәк истәјир.
Уззијанын ҝүнләриндә Јәһуда сакини Амос да пејғәмбәр тә’јин олунду. О, һәм чобан иди, һәм дә ‘фир’он әнҹири ағаҹларыны јетишдирирди’ (Амос 7:14). Јәһудада пејғәмбәрлик едән Јоелдән фәргли олараг, Амос Исраилин онгәбиләли шимал падшаһлығына ҝөндәрилмишди. Пејғәмбәр Јәһудаја гајыдандан сонра, ерамыздан әввәл тәгрибән 804-ҹү илдә тамамланан китаб садә, амма ҹанлы дилдә јазылмышдыр.
«ВАЈ О ҜҮНӘ!» — НӘ ҮЧҮН?
Јоел ҝөрүнтүдә кәсиҹи, гајнашан вә дағыдыҹы чәјирткәләрин һүҹумуну ҝөрүр. Онлар һаггында «чохсајлы вә гүввәтли», «ҝүҹлү бир гошун» кими данышылыр (Јоел 1:4; 2:2-7). «Вај о ҝүнә!», дејә Јоел ичини чәкир: «Будур, Рәббин [«Јеһованын», ЈД] о ҝүнү јахындыр, о ҝүн Күлли-Ихтијар фәлакәт ҝәтирәҹәк» (Јоел 1:15). Јеһова Сион сакинләринә мәсләһәт верир: «Бүтүн гәлбинизлә Мәнә дөнүн». Әҝәр белә етсәләр, Јеһова «Өз халгына рәһм едәҹәк» вә «шимал тәрәфдән ҝәлән ордуну» — һәшәратларын басгыныны онлардан узаглашдыраҹаг. Анҹаг Јеһова мөһтәшәм ҝүнү ҝәлмәздән әввәл ‘бүтүн бәшәр үзәринә Руһуну төкәҹәк’, ‘ҝөјләрдә вә јердә әламәтләр ҝөстәрәҹәк’ (Јоел 2:12, 18-20, 28-31).
Јеһова милләтләрә мејдан охујур: «Котанларыныздан гылынҹ, дәрјазларыныздан низә дүзәлдин» вә мүһарибәјә һазырлашын. Онлара «Јеһошафат вадисинә» чыхмаг әмр олунур, бурада онлар мүһакимә едиләҹәк вә мәһв едиләҹәкләр. «Лакин Јәһуда әбәди галаҹаг» (Јоел 3:10, 12, 20).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
1:15; 2:1, 11, 31; 3:14 — «Јеһованын ҝүнү» (ЈД) нәдир? Бу, Јеһованын Өз дүшмәнләринә чыхардығы һөкмүн иҹра едилдији вахтдыр. Бу заман дүшмәнләр мәһв едиләҹәк, һәгиги хидмәтчиләр исә хилас олаҹаглар. Мәсәлән, ерамыздан әввәл 539-ҹу илдә гәдим Бабил мидијалылар вә фарслар тәрәфиндән ишғал едиләндә онун үчүн Јеһованын ҝүнү ҝәлмишди (Јешаја 13:1, 6). Јеһованын башга ҝүнү јахындыр. Һәмин ‘ҝүндә’ О, јалан динләрин дүнја империјасы олан ‘Бөјүк Бабил’ үзәриндә Өз һөкмүнү иҹра едәҹәк (Вәһј 18:1-4, 21).
2:1-10, 28 — Һәшәратларын басгыны һаггында пејғәмбәрлик неҹә јеринә јетди? Јәһуда торпағынын нә вахтса «Јоел» китабында тәсвир олундуғу гәдәр бөјүк һәшәрат басгынына мә’руз галмасы һаггында Мүгәддәс Китабда һеч бир шеј дејилмир. Буна ҝөрә дә, Јоелин тәсвир етдији басгын, ҝөрүнүр, 33-ҹү илдә баш верәнләрин пејғәмбәрлији иди. О вахт Јеһова Мәсиһин еркән давамчыларынын үзәринә Өзүнүн мүгәддәс руһуну төкмәјә, онлар да јалан динин рәһбәрләринә әзаб верән хәбәри тәблиғ етмәјә башламышдылар (Һәвариләрин ишләри 2:1, 14-21; 5:27-33). Биз дә бу ҝүн ејни ишдә иштирак етмәк имканына маликик.
2:32 — ‘Рәббин [«Јеһованын», ЈД] адыны чағырмаг’ нә демәкдир? Аллаһын адыны чағырмаг һәмин ады билмәк, она дәрин еһтирам бәсләмәк, о ҹүмләдән, бу адын Саһибинә архаланмаг вә инанмаг демәкдир (Ромалылара 10:13, 14).
3:14 — ‘Мүһакимә вадиси’ нәдир? Бу, Аллаһын һөкмләринин иҹра едилдији символик јердир. Адынын мә’насы «Јеһова Һакимдир» олан Јәһуда падшаһы Јеһошафатын ҝүнләриндә Аллаһ әтраф халгларын гошунлары арасында гарышыглыг салараг Јәһуданы хилас етмишди. Һәмин вахтдан бу јер һәм дә ‘Јеһошафат вадиси’ адланыр (Јоел 3:2, 12). Бизим ҝүнләрдә ‘мүһакимә вадиси’ халгларын үзүмсыхандакы үзүмләр кими мәһв едиләҹәји символик јери тәмсил едир (Вәһј 19:15).
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
1:13, 14. Үрәкдән төвбә етмәк вә Јеһованы һәгиги Аллаһ кими гәбул етмәк хилас олмаг үчүн ваҹибдир.
2:12, 13. Һәгиги төвбә үрәкдән ҝәлмәлидир. Бу о демәкдир ки, биз ‘палтарларымызы дејил, үрәјимизи јыртмалыјыг’.
2:28-32. Јалныз «Рәббин [«Јеһованын», ЈД] адыны чағыран» Онун ‘мөһтәшәм вә дәһшәтли ҝүнүндә’ гуртулаҹаг. Јеһованын бүтүн бәшәр үзәринә Өз руһуну төкдүјүнә ҝөрә, гоҹа, ҹаван, киши вә гадынлара пејғәмбәрлик ишиндә иштирак етмәјә, јә’ни ‘Аллаһын мөһтәшәм ишләрини’ бәјан етмәјә иҹазә вердијинә ҝөрә неҹә дә миннәтдарыг! (Һәвариләрин ишләри 2:11). Јеһованын ҝүнү јахынлашдығы үчүн, биз мүгәддәс вә ихласкар бир һәјат јашамалы дејиликми? (2 Петер 3:10-12).
3:4-8, 19. Јоел пејғәмбәрлик едирди ки, Јәһуданын әтрафындакы халглар Аллаһын сечилмиш халгы илә пис рәфтар етдикләри үчүн һесабат верәҹәкләр. Бу пејғәмбәрлик сөзләри доғрудан да јеринә јетди. Бабил падшаһы Навуходоносор Сурун материкдәки һиссәсини дармадағын етди. Сонралар Бөјүк Исҝәндәр шәһәрин ада һиссәсини ишғал едәндә орада минләрлә һәрбичи вә адлы-санлы адам өлдүрүлдү, динҹ әһалидән 30 000 нәфәр исә көләлијә сатылды. Исҝәндәр вә ондан сонра олан падшаһлар филиштлиләрлә дә ејни ҹүр рәфтар етдиләр. Ерамыздан әввәл дөрдүнҹү әсрдә Едом артыг харабалыға чеврилмишди (Малаки 1:3). Јеринә јетән бу пејғәмбәрликләр Јеһованын һәмишә Өз вә’дләрини һәјата кечирдијинә иманымызы мөһкәмләндирир. Онлар һәм дә Јеһованын бу ҝүн хидмәтчиләрини тә’гиб едән халгларла неҹә давранаҹағыны ҝөстәрир.
3:16-21. «Ҝөј вә јер сарсылаҹаг» вә Јеһованын милләтләрин әлејһинә чыхардығы һөкм иҹра олунаҹаг. «Лакин Рәбб Өз халгы үчүн сығынаҹаг јер... олаҹаг», онлара ҹәннәт шәраитиндә һәјат бәхш едәҹәк. Бу пис дүнја үзәриндә һөкмүн иҹра олунаҹағы вахт јахынлашдығы үчүн, биз Аллаһла јахын мүнасибәтләри горумаға гәти гәрарлы олмалы дејиликми?
«АЛЛАҺЫНЫЗЫ ГАРШЫЛАМАҒА ҺАЗЫР ОЛУН»
Амосун һәм Исраили әһатә едән халглар, һәм дә Јәһуда вә Исраил үчүн хәбәри вар. Сурија, Филишт, Сур, Едом вә Моавы Аллаһын халгына гаршы гәддар олдуглары үчүн мәһв ҝөзләјир. Јәһуда сакинләри дә ‘Рәббин ганунларына хор бахдыгларына’ ҝөрә өлүмдән гача билмәјәҹәкләр (Амос 2:4). Бәс Исраилин онгәбиләли падшаһлығы неҹә? Онун ҝүнаһларына тамаһ уҹбатындан касыблара зүлм етмәк, әхлагсызлыг вә Аллаһын пејғәмбәрләринә һөрмәтсиз јанашмаг дахил иди. Амос хәбәрдарлыг едирди ки, Јеһова ‘Бет-Елдәки гурбанҝаһы ҹәзаландыраҹаг’ вә ‘гышлаг евләринин үстүнә јајлаг евләри јыхаҹаг’ (Амос 3:14, 15).
Индијәдәк верилән мүхтәлиф ҹәзалара бахмајараг, бүтпәрәст исраиллиләр инадкарлыгларына давам едирләр. Амос онлара дејир: «Аллаһынызы гаршыламаға һазыр олун» (Амос 4:12). Исраиллиләр үчүн Јеһованын ҝүнү «Дәмәшгин о тајына», јә’ни Ашшура әсир ҝетмәк демәк олаҹаг (Амос 5:27). Бет-Елдәки каһин Амоса мүгавимәт ҝөстәрсә дә, о, горхмаз олараг галыр. Јеһова Амоса дејир: «Халгым Исраилин ахыр ҝүнү јетишиб. Бир дә онларын тәрәфинә кечмәјәҹәјәм» (Амос 8:2). Нә өлүләр дијары, нә дә уҹа дағлар онлары Аллаһын һөкмүндән горуја билмәз (Амос 9:2, 3). Анҹаг бунунла белә, Аллаһ јахшы бир вә’д дә верир. Јеһова дејир: «Халгым Исраили әсирликдән гајтараҹағам, виран шәһәрләри тикиб мәскән салаҹаглар. Үзүмлүкләр әкиб шәрабыны ичәҹәкләр, бағлар салыб мејвәсиндән јејәҹәкләр» (Амос 9:14).
Мүгәддәс Китаб суалларына ҹаваблар:
4:1 — Нә үчүн Самаријанын гадынлары ‘Башан инәкләринә’ бәнзәдилир? Галилеја дәнизинин шәргиндә јерләшән һүндүр Башан јајласы өзүнүн ә’ла ҹинс һејванлары, о ҹүмләдән, инәкләри илә танынырды. Чүнки бурада зәнҝин отлаглар вар иди. Буна ҝөрә дә, Амос тәм-тәрағы севән Самарија гадынларыны Башан инәкләринә бәнзәдирди. Шүбһә јохдур ки, бу гадынлар өзләринин вар-дөвләтә олан һәрисликләрини тә’мин етмәк үчүн ‘әрләрини’ мәзлум халгы алдатмаға мәҹбур едирдиләр.
5:5 — Исраиллиләр һансы мә’нада ‘Бет-Елә’ дөнмәмәли идиләр? Јаровам Бет-Елдә данаја ибадәтин әсасыны гојду. О вахтдан бәри шәһәр јалан ибадәтин мәркәзи олду. Гилгал вә Беер-Шева да бүтпәрәстлик оҹағы иди. Габагҹадан дејилмиш фәлакәтдән јаха гуртармаг үчүн исраиллиләр даһа бу јерләрә зијарәтә ҝәлмәмәли, Јеһованы ахтармаға башламалы идиләр.
7:1 — «Падшаһын пајы» дејәндә нә нәзәрдә тутулур? Јәгин ки, бурада падшаһын өз атлыларыны вә һејванларыны сахламаг үчүн јығдығы верҝи нәзәрдә тутулурду. Бу верҝи «падшаһын пајы бичиләндән сонра әмәлә ҝәлән от битмәјә башлајанда» өдәнмәли иди. Сонра ҹамаат өз мәһсулуну јыға биләрди. Анҹаг онлар буну едәнә кими чәјирткә сүрүсү пејда олур вә башга биткиләрлә бирликдә онларын мәһсулуну да јејирди.
8:1, 2 — «Бир сәбәт јетишмиш мејвә [«јај мејвәси», ЈД]» нәји ҝөстәрирди? О, Јеһованын ҝүнүнүн јахын олдуғуну ҝөстәрирди. Јај мејвәси мәһсул мөвсүмүнүн сонуна јахын јығылырды. Јеһованын Амоса бир сәбәт јај мејвәси ҝөстәрмәси о демәк иди ки, Исраилин сону јахындыр. Буна ҝөрә дә Аллаһ Амоса деди: «Халгым Исраилин ахыр ҝүнү јетишиб. Бир дә онларын тәрәфинә кечмәјәҹәјәм».
Бизим үчүн ибрәт дәрсләри:
1:3, 6, 9, 11, 13; 2:1, 4, 6. Јеһова Исраилә, Јәһудаја вә онлары әһатә едән алты халга гәзәбли олдуғундан дејир: «Онлары ҹәзасыз бурахмајаҹағам». Јеһованын һөкмләриндән гуртулмаг гејри-мүмкүндүр (Амос 9:2-5).
2:12. Биз чалышган пионерләри, сәјјар нәзарәтчиләри, миссионерләри вә ја Бет-Ел аиләсинин үзвләрини «нормал һәјат» сүрмәк үчүн таммүддәтли хидмәтә сон гојмаға тәшвиг едәрәк руһдан салмамалыјыг. Әксинә, онлары јахшы ишләрини давам етдирмәјә һәвәсләндирмәлијик.
3:8. Ширин нә’рәсини ешидәндә адамын ҹанына неҹә горху дүшүрсә, Амос да Јеһованын: «Ҝет, халгым Исраилә пејғәмбәрлик ет» дедијини ешидәндә үрәјиндә тәблиғ етмәк истәји ојанды (Амос 7:15). Аллаһ горхусу бизи дә Падшаһлыг хәбәрини сә’јлә тәблиғ етмәјә тәшвиг етмәлидир.
3:13-15; 5:11. Јеһованын көмәјилә садә чобан олан Амос варлы, өзүндән разы инсанлара «хәбәрдарлыг» едә билди. Саһәмиз нә гәдәр чәтин олурса-олсун, Јеһова бизи дә Падшаһлыг хәбәрини е’лан етмәк үчүн һазырлаја биләр.
4:6-11; 5:4, 6, 14. Исраиллиләрин инадла Јеһоваја ‘дөнмәк’ истәмәмәләринә бахмајараг, Јеһова јенә дә онлары Өзүнә ‘тәрәф дөнмәјә вә сағ галмаға’ чағырыр. Нә гәдәр ки, Јеһова бу пис системин мөвҹудлуғуна сәбир едир, биз бу дүнјадакы инсанлары Аллаһа дөнмәјә тәшвиг етмәлијик.
5:18, 19. Јеһованын ҝүнүнә һазыр олмадан онун ‘һәсрәтини чәкмәк’ ағылсызлыгдыр. Белә адамын вәзијјәти ширдән гачанда ајыја раст ҝәлән, ајыдан исә гачанда иланын чалдығы адамын вәзијјәтинә охшајыр. Руһани ҹәһәтдән ‘ајыг олмаг’ вә һазыр вәзијјәтдә галмаг мүдриклик оларды (Лука 21:36).
7:12-17. Аллаһын хәбәрини е’лан едәркән горхмаз вә ҹәсарәтли олмалыјыг.
9:7-10. Иманлы адамларын, о ҹүмләдән, Мисирдән Аллаһын сечилмиш халгы кими хилас едиләнләрин өвлады олмаларына бахмајараг, хәјанәткар исраиллиләр Аллаһын гаршысында кушлулар кими пис ад газандылар. Тәрәфкешлик етмәјән Аллаһын гаршысында јахшы ад газанмаг инсанын әсил-нәҹабәтиндән дејил, ‘Ондан горхмағындан вә һагг иш ҝөрмәјиндән’ асылыдыр (Һәвариләрин ишләри 10:34, 35).
Биз нә етмәлијик?
Аллаһын Шејтан дүнјасы үзәриндә һөкмүнү иҹра едәҹәји ҝүн јахынлашыр. Аллаһ хидмәтчиләри үзәринә мүгәддәс руһуну төкмүшдүр ки, онлар һәмин ҝүнүн ҝәләҹәјиндән бәшәријјәти хәбәрдар етсинләр. Инсанлара Јеһованы танымаға вә Онун ‘адыны чағырмаға’ көмәк етмәк үчүн әлимиздән ҝәләни етмәли дејиликми? (Јоел 2:31, 32).
Амос: «Пислијә нифрәт един, јахшылығы севин, мәһкәмәдә әдаләтә үстүнлүк верин», — дејә чағырыр (Амос 5:15). Јеһованын ҝүнү јахынлашдығы үчүн Аллаһа јахынлашмалы вә өзүмүзү натәмиз дүнјадан вә онун позуҹу достлуғундан ајры сахламалыјыг. Мүгәддәс Јазыларын «Јоел» вә «Амос» китабларында бу мәгсәдә чатмаг үчүн бизә неҹә ҝөзәл көмәк тәгдим олунур! (Ибраниләрә 4:12).
[6-ҹы сәһифәдәки шәкил]
Јоел пејғәмбәрлик едирди: «Јеһованын ҝүнү јахындыр!»
[9-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Амос кими, биз дә Аллаһын хәбәрини горхмадан вә ҹәсарәтлә тәблиғ етмәлијик.