Спиртли ичкијә дүзҝүн мүнасибәт
БИРИНҸИ мәгаләдә ады чәкилән Тони ички илә проблеми олдуғуну гәбул етсәјди, һәјаты тамам башга ҹүр оларды. Чох ичмәјин ҝөрүнән һеч бир нәтиҹәси олмадығындан она елә ҝәлирди ки, һәр шеј нәзарәт алтындадыр. Нә үчүн о, ички мәсәләсиндә бу гәдәр јанылырды?
Чох ичмәкдән онун дүшүнмә габилијјәти күтләшмишди. Тони буну дәрк етсә дә, етмәсә дә, физики, әгли вә емосионал вәзијјәтини идарә едән әсас органыннын, бејнинин функсијасы артыг позулмушду. Нә гәдәр чох ичирдисә, бејнин вәзијјәти дүзҝүн гијмәтләндирмәк габилијјәти бир о гәдәр дә зәифләјирди.
Тонинин өз вәзијјәтинә јанлыш гијмәт вермәсинин диҝәр сәбәби исә онун ичкидән әл чәкмәк истәмәмәси иди. Әввәлки мәгаләләрдә ады чәкилән Алан ички илә проблеми олдуғуну әввәлҹә гәбул етмирди. О етираф едир: «Ичдијими ҝизләдир вә елә дә чох ичмәдијими дејәрәк өзүмә бәраәт газандырырдым. Мәгсәдим о иди ки, нә олурса-олсун бирҹә ичим. Әтрафдакылар Тонинин вә Аланын ичкинин гулу олдугларыны ҝөрдүјү һалда, онлар һәр шејин өз гајдасында олдуғуну дүшүнүрдүләр. Һәр икиси дә ички мәсәләсиндә нәзарәти әлә алмаг үчүн бир тәдбир ҝөрмәли иди. Бәс һансы тәдбири?
Тәдбир ҝөрүн!
Чох ичмәји тәрҝидән бир чохлары Исанын бу сөзләринә әсасән һәрәкәт етмишләр: «Әҝәр сағ ҝөзүн сәни пис јола чәксә ону чыхар вә өзүндән хариҹ ет; чүнки сәнин үчүн үзвләриндән биринин јох олмасы, бүтүн бәдәнинин ҹәһәннәмә атылмасындан јахшыдыр» (Матта 5:29).
Сөзсүз ки, Иса бурада инсанын өзүнү шикәст етмәсиндән бәһс етмирди. Әксинә, о, мәҹази дилдә вурғуламышды ки, бизә руһани ҹәһәтдән зијан вуран һәр шеји һәјатымыздан чыхарыб атмалыјыг. Дүздүр, бу бизә ағры верә биләр. Анҹаг белә етмәклә биз ичкидән суи-истифадә етмәјин нәтиҹәсиндә јаранан фикирләрин вә вәзијјәтләрин гаршысыны алаҹағыг. Әҝәр башгалары сизә чох ичдијинизи сөјләјирсә, вәзијјәти әлә алмаг үчүн лазыми аддымлар атынa. Ичмәјинизи нәзарәтдә сахлаја билмирсинизсә, ичкини һәјатыныздан тамамилә силиб атын. Бу, нә гәдәр ағры версә дә, һәјаты пуч етмәкдән јахшыдыр.
Ола биләр, сиз ички дүшкүнү дејилсиниз, бәс чох ичмәјә мејиллисинизми? Әҝәр беләдирсә, ичкијә дүзҝүн мүнасибәти горумаг үчүн һансы лазыми аддымлары ата биләрсиниз?
Көмәји һарадан алмаг олар?
1. Мүнтәзәм, үрәкдән дуа етмәјин көмәји дәјәҹәјинә инанын. Мүгәддәс Китаб Јеһова Аллаһы разы салмаг истәјән һәр кәсә буну мәсләһәт ҝөрүр: «Һеч нәјин гејдинә галмајын, амма һәр шејдә, дуа вә нијаз едәрәк, өз хаһишләринизи Аллаһа шүкранла билдирин. Вә Аллаһын һәр ҹүр ағылдан үстүн олан сүлһү Мәсиһ Иса васитәсилә үрәкләринизи вә дүшүнҹәләринизи горујаҹагдыр» (Филипилиләрә 4:6, 7). Бу ҹүр гәлб раһатлығы тапмаг үчүн сиз нә һагда дуа едә биләрсиниз?
Ички мәсәләсиндә проблеминизин олдуғуну вә бунун мәсулијјәтинин сизин үзәринизә дүшдүјүнү виҹданла гәбул един. Аллаһа бунун өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн нә етмәк истәдијинизи сөјләјин. О, раһатлыг тапмаг вә даһа ҹидди проблемдән гачмаг үчүн ҝөстәрдијиниз сәјләрә хејир-дуа верәҹәк. «Ҝүнаһларыны өрт-басдыр едән уғур газанмаз, ону етираф едәрәк тәрк едән мәрһәмәт тапар» (Сүлејманын мәсәлләри 28:13). Һәмчинин Иса белә дуа едә биләҹәјимизи дә демишди: «Бизи имтаһана чәкмә, лакин бизи шәрдән хилас ет» (Матта 6:13). Бәс онда бу ҹүр дуалара мүвафиг давранмаг үчүн нә едә вә јалварышларыныза һарадан ҹаваб тапа биләрсиниз?
2. Аллаһын Кәламындан ҝүҹ әлдә един. ‘Аллаһын кәламы ҹанлы вә тәсирлидир; о, үрәјин дүшүнҹә вә нијјәтләрини ајырд едир’ (Ибраниләрә 4:12). Әввәлләр ички дүшкүнү оланларын чохуна Мүгәддәс Китабы һәр ҝүн охумағын вә үзәриндә дүшүнмәјин көмәји дәјмишдир. Үрәјиндә Аллаһ горхусу олан мәзмурчу јазмышды: «Писләрин мәсләһәти илә ҝетмәјән... инсан нә бәхтијардыр! О анҹаг Рәббин ганунундан зөвг алар, ҝеҹә-ҝүндүз бу тәлиматы дәрин дүшүнәр... етдији һәр ишдә уғур газанар» (Мәзмур 1:1—3).
Јеһованын Шаһидләри илә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәклә чох ичмәјин дашыны атан Алан дејир: «Мән әминәм ки, Мүгәддәс Китаб вә онун ичмәји тәрҝитмәјимә көмәк едән принсипләри олмасајды, мән чохдан өлмүшдүм».
3. Өзүнүзә һаким олун. Мүгәддәс Китаб хәбәр верир ки, мәсиһчи јығынҹағынын әввәлләр әјјашлыг едән бир чох үзвү «Аллаһымызын Руһу илә» тәмизләндиләр (1 Коринфлиләрә 6:9—11). Неҹә? Биринҹиси, өзүнә һаким олмаг хүсусијјәтини инкишаф етдирмәклә онлар ички дүшкүнлүјүндән вә ички мәҹлисләриндән имтина етмишләр. Бу хүсусијјәти онлар Аллаһын мүгәддәс руһунун сајәсиндә јетишдирмишләр. «Шәрабла сәрхош олмајын, сәфаһәтә сәбәб одур; лакин Руһла долу олун» (Ефеслиләрә 5:18; Галатијалылара 5:21—23). Иса Мәсиһ вәд етмишди: ‘Сәмави Атаныз Ондан диләјәнләрә Мүгәддәс Руһу верәр’. Буна ҝөрә дә «диләјин, сизә вериләҹәк» (Лука 11:9, 13).
Јеһоваја мәгбул тәрздә ибадәт етмәк истәјәнләр Мүгәддәс Китабы охујуб өјрәнмәклә, һәмчинин тез-тез вә үрәкдән дуа етмәклә өзләринә һаким ола биләрләр. Руһдан дүшмәк әвәзинә, Аллаһын Кәламындакы вәдә етибар един: «Руһ үчүн әкән... Руһдан әбәди һәјат бичәҹәкдир. Јахшылыг едәркән руһдан дүшмәјәк; чүнки әҝәр зәиф дүшмәсәк, вахтында бичәрик» (Галатијалылара 6:8, 9).
4. Сизә мүсбәт тәсир едәнләрлә отуруб-дурун. «Һикмәтли илә отуруб-дуран һикмәт газанар, ахмагларла ајаглашан бәдбәхт олар» (Сүлејманын мәсәлләри 13:20). Ичкини нәзарәтдә сахламаға гәти гәрарлы олдуғунузу достларыныза билдирин. Аллаһын Кәламы хәбәрдарлыг едир ки, ‘ишрәт аләмләриндән, ички мәҹлисләриндән’ имтина едәндә көһнә јолдашларыныз ‘тәәҹҹүбләниб сизи сөјәҹәкләр’ (1 Петер 4:3, 4). Сизи гәдәриндә ичмәк гәрарыныздан дашындырмаға чалышанларла мүнасибәтләри дајандырмаға тәрәддүд етмәјин.
5. Конкрет һәдд гојун. «Бу зәманәјә ујғунлашмајын, анҹаг Аллаһын јахшы, мәгбул вә камил ирадәсинин нә олдуғуну дәрк етмәк үчүн ағлынызын јениләнмәси илә көкүндән дәјишин» (Ромалылара 12:2). Әҝәр нә гәдәр ичәҹәјинизи јолдашларынызын, јахуд ‘бу зәманәнин’ јох, Аллаһын Кәламындакы принсипләрин мүәјјәнләшдирмәсинә јол версәниз, Аллаһа мәгбул һәјат тәрзи сүрәҹәксиниз. Бәс сизин үчүн һансы һәддин тәһлүкәсиз олдуғуну неҹә мүәјјәнләшдирә биләрсиниз?
Дүшүнмә габилијјәтинизи зәифләдән вә дәрракәнизи күтләшдирән истәнилән мигдар артыг сизин үчүн чохдур. Демәли, ичмәк гәрарына ҝәлдикдә сәрхошлуға јахын һәдди сечмәк мүдриклик олмазды. Јол вермәјин ки, һәлә аз ичдијинизи дүшүнүб мүәјјәнләшдирдијиниз һәдди ашасыныз. Конкрет, тәһлүкәсиз һәдд гојун вә гәдәриндә, јәни һәддини ашмајараг ичин.
6. «Јох»,— демәји өјрәнин. «Анҹаг сөзүнүз: “Бәли, Бәли”, “Хејр, Хејр” олсун; бундан артығы шејтандандыр» (Матта 5:37). Истәнилән гәти, амма јанлыш тәклифдән нәзакәтлә имтина етмәји өјрәнин. «Гој сөзүнүз һәмишә нәвазишли олсун вә она дуз гатылмыш кими олсун ки, сиз һәр адама неҹә ҹаваб вермәк лазым олдуғуну биләсиниз» (Колослулара 4:6).
7. Көмәк ахтарын. Гәрарынызы дәстәкләјә вә руһани көмәк ҝөстәрә билән достларыныздан јардым истәјин. «Ики адам бир адамдан јахшыдыр, чүнки зәһмәтләри үчүн јахшы музд алаҹаглар. Әҝәр бири јыхылса, о бири јолдашыны галдырар» (Ваиз 4:9, 10; Јагуб 5:14, 16). Һәмчинин АБШ-ын «Алкоголизм вә алкоголдан суи-истифадәјә даир Милли Институт»у да буна бәнзәр мәсләһәтләр верир: «Ичкини азалтмаг һәрдән чәтин ола биләр. Аиләниздән вә достларыныздан мәгсәдинизә чатмаг үчүн сизә көмәк етмәләрини хаһиш един».
8. Гәрарынызын үстүндә мөһкәм дурун. «Аллаһ кәламыны јалныз ешитмәклә кифајәтләниб, өзүнүзү алдатмајын; бу кәламын иҹрачысы да олун. Лакин ким камил гануна, азадлыг ганунуна диггәтлә бахыб она бағлы галарса вә унутган динләјиҹи дејил, иҹраедиҹидирсә, өз әмәлиндә хошбәхт олаҹагдыр» (Јагуб 1:22, 25).
Вәрдишдән неҹә јаха гуртармалы?
Демәк олмаз ки, һәддән артыг ичәнләрин һамысы нәтиҹәдә әјјаш олур. Лакин бәзиләри о гәдәр чох вә ја тез-тез ичирләр ки, онларда ичкидән асылылыг јараныр. Ичкијә алудә олмағын нәтиҹәсиндә инсанда онун тәркибиндәки ҝүҹлү маддәдән физики вә психоложи асылылыг јараныр. Белә проблеми олан инсанлардан ичкини атмаг үчүн ирадәли олмагдан вә руһани көмәкдән даһа чох шеј тәләб олунур. Алан хатырлајыр: «Ичкини тәрҝитмәјә башлајанда дөзүлмәз ағрылар кечирирдим. Руһани көмәкдән әлавә тибби мүдахиләјә дә еһтијаҹ дујдуғуму баша дүшәндә бунун үчүн тәдбир ҝөрдүм».
Ичкидән асылы олан бир чохлары бу вәрдишдән јаха гуртармаг вә спиртли ичкиләрдән суи-истифадә етмәмәк үчүн апардыглары руһани мүбаризәни ҝүҹләндирсинләр дејә, тибби мүалиҹәјә еһтијаҹ дујурларb. Бир чохлары кәскин тәрҝитмә синдромунун өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн хәстәханада јатмаға вә ја ички ичмәјә ҝүҹлү истәк оланда ону азалтмаг вә таразлығы горумаг үчүн дава-дәрмана еһтијаҹ дуја биләрләр. Аллаһын мөҹүзәләр едән Оғлу гејд етмишди: «Сағламлар дејил, хәстәләр һәкимә мөһтаҹдырлар» (Марк 2:17).
Аллаһын дедикләринә гулаг асмағын фајдалары
Мүгәддәс Китабын ичкијә даир вердији мүдрик мәсләһәтләр бизим үчүн ән јахшы шејләри арзулајан, јалныз индики јох, һәм дә әбәди рифаһымызы дүшүнән һәгиги Аллаһдан ҝәлир. Ичкини атандан ијирми дөрд ил сонра Алан јадына салыр: «Дәјишә биләҹәјими вә Јеһованын өзүмү дүзәлтмәк үчүн мәнә көмәк етмәк истәдијини өјрәнмәк олдугҹа хош иди. Онун...» Алан сусур вә өтән илләри јадына салыб өзүнү сахлајыр ки, ағламасын. «Һм... Јеһованын мәни баша дүшдүјүнү вә гејдимә галдығыны, һәмчинин дадыма чатдығыны билмәк мәни валеһ едирди».
Буна ҝөрә дә, әҝәр сиз ичкидән суи-истифадә едир вә ја ондан асылысынызса, тәслим олмаға вә үмидсизлијә гапылмаға тәләсмәјин. Алан вә бир чохлары сизин һал-һазырда олдлуғунуз вәзијјәтә дүшмүшдүләр вә инди онлардан бәзиләри ичкини азалдыб, диҝәрләри исә тамамилә атыблар. Онлар пешман дејилләр, сиз дә һеч вахт олмајаҹагсыныз.
Гәдәриндә, јахуд һеч ичмәмәк гәрарына ҝәлмәјиниздән асылы олмајараг, Аллаһын мәһәббәтлә етдији чағырыша диггәт јетирин: «Аһ, каш ки сән Мәним әмрләримә диггәт јетирәјдин! Онда әмин-аманлығын һеч вахт гурумајан чај кими ахарды, салеһлијин дәниз далғалары кими оларды» (Јешаја 48:18).
[Һашијәләр]
a 8-ҹи сәһифәдәки «Ички мәсәләсиндә ифрата варырсынызмы?» адлы чәрчивәјә бахын.
b Көмәк тәгдим едән бир чох тибб мәркәзләри, хәстәханалар вә мүалиҹә үсуллары мөвҹуддур. «Ҝөзәтчи Гүлләси» конкрет мүалиҹә үсулуну төвсијә етмир. Һәр кәс мүалиҹә үсулуну өзү диггәтлә арашдырмалы вә Мүгәддәс Китаб принсипләринә зидд ҝетмәјән шәхси гәрар гәбул етмәлидир.
[8-ҹи сәһифәдәки чәрчивә/шәкил]
Ички мәсәләсиндә ифрата варырсынызмы?
Өзүнүздән соруша биләрсиниз:
• Һәмишәкиндән чохму ичирәм?
• Инди даһа тез-тезми ичирәм?
• Даһа сәрт ичкиләрдәнми истифадә едирәм?
• Стресси атмаг, јахуд проблемдән гачмаг үчүнмү ичирәм?
• Достум вә ја аилә үзвләрим мәнә чох ичдијими сөјләјирләрми?
• Ичмәјим мәнә евдә, ишдә вә ја истираһәт едәндә проблем јарадырмы?
• Бир һәфтә ичкисиз кечинмәк мәнә чәтиндирми?
• Башгалары ичмәк тәклифими рәдд едәндә өзүмү биртәһәр һисс едирәмми?
• Нә гәдәр ичдијими башгаларындан ҝизләдирәмми?
Әҝәр бу суаллардан биринә, јахуд бир нечәсинә «һә» ҹавабы вердинизсә, о заман сизә ички мәсәләсиндә өзүнүзә нәзарәт етмәк үчүн гәти аддымлар атмаг лазымдыр.
[9-ҹу сәһифәдәки чәрчивә/шәкил]
Ички мәсәләсиндә мүдрик гәрар верин
Ичмәздән әввәл өзүнүздән сорушун:
• Ичмәјим дүзҝүн оларды, јохса өзүмә һаким олмағым?
Мәсләһәт: Һәдд билмәјән адам јахшы оларды ки, үмумијјәтлә ичмәсин.
• Нә гәдәр ичмәли?
Мәсләһәт: Нә гәдәр ичәҹәјинизи алкогол дәрракәнизи күтләшдирмәздән әввәл мүәјјәнләшдирин.
• Нә вахт ичмәли?
Мәсләһәт: Машын сүрмәздән, зеһни ишә башламаздан, јахуд руһани ишләрлә мәшғул олмаздан әввәл, һамиләлик дөврүндә вә дәрман гәбул едән вахт спиртли ички ичмәк мәсләһәт ҝөрүлмүр.
• Һарада ичмәли?
Мәсләһәт: Сағлам шәраитдә ичин. Хәлвәтдә, ички илә бағлы проблемләри олан инсанларын јанында ичмәјин.
• Киминлә ичмәли?
Мәсләһәт: Сизә мүсбәт тәсир едән вә ички илә бағлы проблеми олмајан достунуз вә ја аилә үзвләринизлә ичин.
[10-ҹу сәһифәдәки чәрчивә/шәкил]
Аллаһын Кәламы кечмиш әјјаша көмәк етди
Таиландда јашајан Супот әввәлләр әјјаш олуб. Әввәл-әввәл о, јалныз ахшамлар ичирди. Вахт кечдикҹә сәһәрләр вә сонра һәтта наһар вахты да ичмәјә башлады. Чох вахт о, садәҹә сәрхош олмаг үчүн ичирди. Лакин сонра Супот Јеһованын Шаһидләри илә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башлады. Өјрәнәндә ки, әјјашлыг Јеһова Аллаһа мәгбул дејил о, бунун дашыны атды. Лакин бир мүддәт сонра көһнә адәтинә гајытды. Супотун аиләси бундан әзијјәт чәкирди.
Лакин Супот һәлә дә Јеһованы севир вә Она мәгбул тәрздә хидмәт етмәк истәјирди. Достлары она көмәк едир вә аиләсини онунла даһа чох вахт кечирмәјә тәшвиг едирдиләр. Һабелә, бу ишдә руһдан дүшмәсинләр дејә, онлара үрәк-дирәк верирдиләр. Елә бу арада, Супота 1 Коринфлиләрә 6:10 ајәсиндә ајдын јазылмыш ‘сәрхошлар Аллаһын Сәлтәнәтини мирас алмајаҹаглар’ хәбәрдарлығы вәзијјәтинин ҹидди олдуғуну анламаға көмәк етди. О дәрк етди ки, ички дүшкүнлүјүнә галиб ҝәлмәк үчүн она ҹидди сәј ҝөстәрмәк лазымдыр.
Бу дәфә Супот ичкидән тамамилә имтина етмәк гәрарына ҝәлди. Нәһајәт Аллаһын мүгәддәс руһунун, Мүгәддәс Китабдакы рәһбәрлијин, аиләсинин вә јығынҹаг үзвләринин көмәјилә о, руһани гүввә әлдә етди вә ичкидән јаха гуртара билди. Супот Аллаһа һәср олундуғунун әламәти олараг вәфтиз олунанда аиләсинин севинҹи ашыб-дашырды. Инди Супот һәмишә арзусунда олдуғу Аллаһла јахын мүнасибәтдән севинҹ дујур вә вахтыны башгаларына руһани ҹәһәтдән көмәк етмәк үчүн сәрф едир.