Аилә хошбәхтлијинин ачарлары

Ушагларыныза әхлаг дәјәрләрини ашылајын

Мексикадан олан Лоидаa адлы ана дејир: «Мәктәбдә презервативләр пајланылыр, буна ҝөрә дә јенијетмәләр елә фикирләшир ки, ҹинси әлагәдә олмагда пис бир шеј јохдур, тәки “тәһлүкәсиз” олсун».

Јапонијадан олан Набуко адлы ана дејир: «Бир дәфә оғлумдан сорушдум ки, достлуг етдији гызла тәк галарса, неҹә давранар? “Нә билим”, — дејә ҹаваб верди».

ГЫЗЫНЫЗ вә ја оғлунуз тәзәҹә јеримәјә башлајанда јәгин чалышырдыныз ки, евдә ушаға хәтәр јетирәҹәк һеч нә олмасын. Ола билсин, електрик розеткалары бағлајыр, ити аләтләри ҝизләдир, пилләкәнләрдән горујурдунуз — бир сөзлә, ушағынызын тәһлүкәсизлији үчүн әлиниздән ҝәлән һәр шеји едирдиниз.

Каш ки јенијетмәни горумаг да белә асан олајды! Инди сизи даһа ҹидди проблемләр нараһат едир: «Ҝөрәсән, оғлум порнографијаја бахырмы? Гызым мобил телефонла өз ачыг-сачыг шәкилләрини ҝөндәрирми?» Јахуд да, ола билсин, сизи ән чох өвладынызын секслә мәшғул олуб-олмамасы нараһат едир.

Ҹидди нәзарәт чыхыш јолу дејил

Бәзи валидејнләр ушагларынын һәр һәрәкәтинә ҝөз гојур, аз гала, 24 саат јанларындан ајрылмырлар. Анҹаг сонрадан ашкар едирләр ки, онларын белә нәзарәти она ҝәтириб чыхарыб ки, јенијетмә ишини алтдан-алтдан ҝөрмәјә башлајыб вә мәһз валидејнин ону горумаға чалышдығы шејлә мәшғул олдуғуну ҝизләтмәкдә «професионаллашыб».

Бурадан ајдын олур ки, јенијетмәјә нәзарәт чыхыш јолу дејил. Јеһова Аллаһ јаратдыгларынын итаәтини бу јолла газанмаға чалышмыр. Сиз валидејнләр дә белә етмәмәлисиниз (Ганунун тәкрары 30:19). Бәс онда сиз јенијетмәнизин мүдрик гәрарлар гәбул етмәсинә неҹә көмәк едә биләрсиниз? (Сүлејманын мәсәлләри 27:11).

Бу мөвзуну ушагларынызла нә гәдәр тез мүзакирә етмәјә башласаныз, бир о гәдәр јахшыдыр (Сүлејманын мәсәлләри 22:6)b. Онлар јенијетмәлик дөврүнә гәдәм гојанда да бу сөһбәтләри давам етдирин. Бир валидејн кими, јенијетмәниз үчүн етибарлы мәлуматын әсас мәнбәји сиз олмалысыныз. Бөјүк Британијадан олан Алиша адлы гыз дејир: «Чохлары елә фикирләшир ки, бизә ҹинси әлагә һаггында достларымызла данышмаг даһа асандыр, амма әслиндә бу белә дејил. Биз бу һагда валидејнләримизин бизимлә данышмасыны истәјирик. Чүнки биз онлара етибар едирик».

Јүксәк әхлаг нормаларынын дәјәри

Ушаглар бөјүдүкҹә дүнјаја неҹә ҝәлдикләриндән даһа чох шеј билмәлидирләр. Онлар һәмчинин гаврајышларыны даима ишләтмәклә јахшыны писдән ајырмаға өјрәнмәлидирләр (Ибраниләрә 5:14). Башга сөзләрлә десәк, онлар ҹинси әлагәјә даир јүксәк әхлаг нормаларына, јәни мөһкәм әгидәјә малик олмалыдырлар вә онлара ујғун јашамалыдырлар. Бәс сиз өвладыныза бу ҹүр принсипләри неҹә ашылаја биләрсиниз?

Әввәлҹә өз әхлаг дәјәрләринизин үзәриндә дүшүнүн. Мәсәлән, сиз там әминсиниз ки, ҹинси әхлагсызлыг — никаһда олмајан ики нәфәрин ҹинси әлагәдә олмасы дүзҝүн дејил (1 Салониклиләрә 4:3). Ејнилә ушағыныз сизин бу мәсәләјә неҹә јанашдығынызы билир, һәтта Мүгәддәс Китабдан мөвгејинизин әсасландығы ајәләри белә ситат ҝәтирә биләр. Онлардан сорушулса, дәрһал никаһдан кәнар ҹинси әлагәдә олмағын чох пис олдуғуну дејәҹәкләр.

Лакин бу кифајәт дејил. Бир китабда гејд едилир ки, бәзи ҝәнҹләр өзләрини елә ҝөстәрирләр ки, ҝуја ҹинси әлагә илә бағлы валидејнләри илә һәмфикирдирләр. Һәмчинин орада дејилир: «Ҝәнҹләр өзләринә о гәдәр әмин дејилләр ки, бу барәдә шәхси фикирләри олсун. Онлар ҝөзләнилмәз вәзијјәтлә үзләшәркән вә һансы һәрәкәтин дүзҝүн олуб-олмадығыны мүәјјән едәркән чаш-баш галыр вә ҹидди сәһвә јол верирләр» («Sex Smart»). Буна ҝөрә дә онларын әхлаг нормаларына јијәләнмәси олдугҹа зәруридир. Сиз өвладыныза бу саһәдә неҹә көмәк едә биләрсиниз?

Өз принсипләринизи ајдын билдирин. Сиз ҹинси әлагәнин јалныз евли инсанлар арасында јол верилән олдуғуна әминсиниз? Онда јенијетмәнизлә бу һагда ачыг шәкилдә вә тез-тез данышын. Бир китабда гејд олундуғу кими, «әҝәр валидејнләр ушагларына јенијетмәләрин ҹинси әлагәдә олмасына гаршы олдугларыны ајдын баша салсалар, чох еһтимал ки, онлар буну етмәјә тәләсмәјәҹәкләр» («Beyond the Big Talk»).

Әлбәттә, артыг хатырландығы кими, гызынызын вә ја оғлунузун әхлаг нормаларына ујғун јашамалары үчүн садәҹә бу нормалар һагда данышмаг кифајәт дејил. Бунунла белә, аиләнин малик олдуғу мөһкәм әхлаг дәјәрләри әсасында ушагларын да өз әхлаг нормалары формалашаҹаг. Арашдырмалардан да ҝөрүндүјү кими, бир чох ҝәнҹләр јенијетмәлик дөврүндә валидејнләринин сөзләрини гулагардына вурурмуш кими ҝөрүнсәләр дә, әввәл-ахыр онларын бу кими дәјәрләрини мәнимсәјирләр.

МӘСЛӘҺӘТ. Әхлаг дәјәрләри һагда сөһбәтә хәбәрләрдә дејилмиш һансыса һадисә илә башлајын. Мәсәлән, әҝәр һарадаса зорлама илә бағлы ҹинајәт төрәдилибсә, белә дејә биләрсиниз: «Лап дәһшәтә ҝәлирәм, бәзи кишиләр гадынлары зорлајырлар. Неҹә дүшүнүрсән, онлары буна нә вадар едир?»

Ҹинси әлагә илә бағлы дүзҝүн анлајыш ашылајын. Әлбәттә, хәбәрдарлыглар ваҹибдир (1 Коринфлиләрә 6:18; Јагуб 1:14, 15). Бунунла белә, Мүгәддәс Китабда ҹинси мүнасибәтләр Шејтанын тәләси кими јох, Аллаһын әнамы кими тәсвир олунур (Сүлејманын мәсәлләри 5:18, 19; Нәғмәләр нәғмәси 1:2). Әҝәр валидејн ушағына ҹинси әлагәни јалныз пис бир шеј кими тәгдим едирсә, онда јенијетмәдә буна даир тәһриф олунмуш вә Мүгәддәс Китаба әсасланмајан тәсәввүр јаранаҹаг. Франсадан олан Карина адлы ҝәнҹ гадын дејир: «Валидејнләрим тез-тез ҹинси әхлагсызлыг барәдә данышмагла мәндә ҹинси мүнасибәтләрә гаршы мәнфи дүшүнҹә тәрзи јаратмышдылар».

Ушагларынызын секс һаггында дүзҝүн тәсәввүрләрә малик олдуғуна әмин олун. Мексикадан олан Надиа адлы бир ана дејир: «Мән һәмишә чалышмышам ки, өвладларыма ҹинси әлагәнин ҝөзәл вә тәбии бир шеј олдуғуну, һәмчинин Јеһова Аллаһын ону инсанлара һәзз алмаг үчүн бәхш етдијини ашылајым. Лакин бу, јалныз никаһ дахилиндә јолвериләндир. Бу әнамдан неҹә истифадә етмәјимиздән асылы олараг, о бизә ја хошбәхтлик, ја да бәдбәхтлик ҝәтирә биләр».

МӘСЛӘҺӘТ. Нөвбәти дәфә јенијетмә өвладынызла ҹинси әлагә барәдә данышанда сөһбәтә мүсбәт тәрздә јекун вурмаға чалышын. Ҹинси әлагә һаггында оғлунузун вә ја гызынызын аилә гуранда һәзз ала биләҹәји Аллаһын ҝөзәл әнамы кими данышмагдан горхмајын. Онлары о вахтаҹан Аллаһын нормаларына бағлы гала биләҹәкләринә әмин един.

Јенијетмәјә һәрәкәтинин нәтиҹәләри барәдә дүшүнмәјә көмәк един. Һәјатынын һәр саһәсиндә дүзҝүн гәрар гәбул етмәк үчүн јенијетмә мүмкүн гәрарларын һәр биринин мүсбәт вә мәнфи ҹәһәтләрини ҝөтүр-гој етмәји өјрәнмәлидир. Дүшүнмәјин ки, онун садәҹә нәјин дүзҝүн, нәјин сәһв олдуғуну билмәси кифајәтдир. Австралијадан олан Емма адлы бир гадын дејир: «Ҝери дөнүб, ҝәнҹликдә јол вердијим сәһвләримә баханда анлајырам ки, Аллаһын нормаларыны билмәк вә онлары мәнимсәмәк фәргли шејләрдир. Бу нормаларын фајдасыны вә онлары позмағын нәтиҹәсини баша дүшмәк һәјати ваҹиб мәсәләдир».

Бунда бизә Мүгәддәс Китаб көмәк едә биләр, чүнки орада мәсләһәт вериләндә һәмин мәсләһәтә әмәл етмәмәјин пис нәтиҹәләри һагда да хәбәрдарлыг олунур. Мәсәлән, Сүлејманын мәсәлләри 5:8, 9 ајәләриндә ҝәнҹләр ҹинси әхлагсызлыгдан гачмаға, ‘шәрәфләрини јадлара вермәмәјә’ тәшвиг олунурлар. Бу ајәләрдән ҝөрүндүјү кими, никаһдан габаг ҹинси әлагәдә олан инсан мүәјјән мәнада өз адына ләкә ҝәтирир, Аллаһ гаршысында нөгсансызлығыны вә шәхси ләјагәт һиссини итирир. Нәтиҹәдә, онлар бу ҹүр хүсусијјәтләри олан вә онлар үчүн мүнасиб һәјат јолдашы ола биләҹәк инсанларын ҝөзүндә дәјәрдән дүшүрләр. Аллаһын нормаларына хор бахмағын физики, емосионал вә руһани тәһлүкәләри барәдә дүшүнмәк јенијетмәнин онлара ујғун јашамаг гәтијјәтини мөһкәмләндирә биләрc.

МӘСЛӘҺӘТ. Јенијетмәјә Аллаһын нормаларындакы мүдриклији ҝөрмәјә көмәк едән нүмунә чәкин. Мәсәлән, белә дејә биләрсиниз: «Оҹағын алову јахшыдыр, јанғынын аловланмасы исә дәһшәтдир. Сәнҹә, бу ики шејин арасында фәрг нәдәдир вә бу нүмунәни Аллаһын ҹинси әлагәјә даир гојдуғу мәһдудијјәтә неҹә тәтбиг етмәк олар?» Сүлејманын мәсәлләри 5:3—14 ајәләринин көмәјилә јенијетмәнизә ҹинси әхлагсызлығын аҹы нәтиҹәләрини баша салын.

Јапонијадан олан 18 јашлы Такао адлы ҝәнҹ дејир: «Билирәм ки, дүзҝүн оланы етмәлијәм, анҹаг даим бәдәнимин арзулары илә мүбаризә апармалы олурам». Бу кими һиссләр кечирән ҝәнҹләр тәсәлли тапа биләрләр ки, онлар бу мүбаризәдә тәк дејилләр. Һәтта Аллаһын садиг хидмәтчиси Павел етираф етмишдир: «Өзүмлә бағлы белә бир ганунаујғунлуғу мүшаһидә едирәм: дүзҝүн иш ҝөрмәк истәјәндә пислик башымын үстүнү кәсдирир» (Ромалылара 7:21).

Јенијетмәләр баша дүшмәлидирләр ки, бу кими мүбаризәнин јахшы тәрәфләри дә вар. Бу онлара неҹә инсан олмаг истәдикләрини мүәјјән етмәјә көмәк едәҹәк. Һәмчинин нөвбәти суалын үзәриндә дүшүнмәјә вадар едәҹәк: «Өзүнә һаким олмағы баҹаран, ҝүҹлү вә Аллаһ гаршысында нөгсансыз бир инсан олмаг, јохса башгаларынын сөзү илә отуруб-дуран вә арзуларынын гулу олан бир инсан кими танынмаг истәјирәм?» Јенијетмәниз јүксәк әхлаг нормаларына саһиб оларса, бу суала мүдрик ҹаваб верә биләҹәк.

[Һашијәләр]

ӨЗҮНҮЗДӘН СОРУШУН...

▪ Өвладымын јүксәк әхлаг нормаларына малик олдуғуну нә ҝөстәрир?

▪ Өвладларымла ҹинси әлагә һагда данышаркән онун Шејтанын тәләси јох, Аллаһын әнамы олдуғуну вурғулајыраммы?

[20-ҹи сәһифәдәки чәрчивә]

Мүгәддәс Китаб мәсләһәтләри заманын сынағындан чыхмышдыр

«Мүгәддәс Китабын ҹинси мүнасибәтләрә даир дедикләри заманын сынағындан чыхыб. Бу ҝүн еркән јашда ҹинси әлагәдә олмағын, никаһданкәнар һамиләлијин, ГИЧС-ин вә ҹинси јолла өтүрүлән диҝәр хәстәликләрин нәтиҹәсиндә јаранан ҹидди емосионал проблемләрлә мүбаризә апаран јенијетмәләрин ҝет-ҝедә артығы бир дөврдә Мүгәддәс Китабын ҹинси мүнасибәтләрин јалныз никаһда јолверилән олдуғуна даир мәсләһәти... тамамилә јериндәдир вә фајдалыдыр, һәм дә ҹинси әлагәдә олмағын јеҝанә “тәһлүкәсиз” јолудур» («Parenting Teens With Love and Logic»).