Верҝиләри өдәмәк лазымдыр?

ЧОХ аз адам верҝиләри һәвәслә өдәјир. Чохлары дүшүнүр ки, дөвләт ишчиләринин сәриштәсизлији, фырылдагчылығы уҹбатындан өдәдикләри верҝиләр һәдәр ҝедир. Бәзиләри мәнәви дәјәрләрә ҝөрә верҝи вермәкдән имтина едирләр. Јахын Шәргдә јашајан бир нәфәр верҝи вермәмәсинин сәбәбини белә изаһ етмишди: «Биз өвладларымызы ганына гәлтан едән ҝүлләләрин алынмасы үчүн пул верә билмәрик».

Бу, јени фикир дејил. Чохлары белә дүшүнүр. Һиндистанын дөвләт хадими Моһандас Ганди бу мәсәләдә мөвгејини белә изаһ етмишди: «Ордудан истифадә едән дөвләти дәстәкләјән һәр кәсин әли бирбаша вә ја долајысыјла ҝүнаһа батыр. Истәр ҹаван олсун, истәрсә дә гоҹа, дөвләтә верҝи өдәјән кәс ҝүнаһ әмәлләрдә иштирак едир».

XIX әсрдә јашамыш философ Һенри Девид Торо верҝиләри өдәмәкдән имтина едирди вә буна мәнәви дәјәрләри сәбәб ҝәтирирди. О демишди: «Нәјә ҝөрә вәтәндаш бир анлыг да олсун өз виҹданыны гануншүнасларын ихтијарына вермәлидир? Белә исә онда нәјә ҝөрә һәр кәсә виҹдан верилиб?»

Бу мәсәлә мәсиһиләр үчүн бөјүк әһәмијјәт кәсб едир. Ахы Мүгәддәс Китабда дејилир ки, мәсиһиләрин виҹданы һәр саһәдә тәмиз олмалыдыр (2 Тимутијә 1:3). Диҝәр тәрәфдән Мүгәддәс Китабда дејилир ки, һөкумәтин верҝи алмаға сәлаһијјәти чатыр. Орада дејилир: «Гој һәр кәс һөкумәтә табе олсун, чүнки Аллаһын изни олмадан һеч бир һөкумәт мөвҹуд ола билмәз. Бу һөкумәтләр Аллаһын онлара ајырдығы јери тутурлар. Беләликлә, сиз јалныз бу гәзәбин горхусундан јох, һәмчинин виҹданыныза ҝөрә табе олмалысыныз. Верҝиләри дә бу сәбәбдән өдәјирсиниз. Ахы онлар Аллаһын хидмәтчиләридир, инсанлар үчүн чалышырлар вә даима бу мәгсәдә хидмәт едирләр. Беләҹә, һәр кәсә һаггыны верин: верҝидирсә — верҝини» (Ромалылара 13:1, 5—7).

Бу сәбәбдән биринҹи әсрдә јашајан мәсиһиләр ҹанла-башла верҝиләри верирдиләр, бахмајараг ки, онларын әһәмијјәтли һиссәси ордуја хәрҹләнирди. Бу ҝүн дә Јеһованын Шаһидләри ејни ҹүр давранырa. Илк бахышдан зиддијјәт кими ҝөрүнән бу мәсәләни неҹә изаһ етмәк олар? Белә чыхыр ки, верҝи өдәмәк вахты ҝәләндә мәсиһи виҹданынын сәсини боғмалыдыр?

Верҝи вә виҹдан

Дүздүр, биринҹи әсрдә верҝиләрин бөјүк бир һиссәси ордуја хәрҹләнирди. Мәһз бу сәбәбдән сонралар Ганди вә Торо верҝи өдәмәкдән имтина етмишди.

Амма бир мәгама диггәт јетирин. Ромалылара мәктубун 13-ҹү фәслиндә дејилир ки, мәсиһиләр садәҹә ҹәзаланмамаг үчүн јох, виҹданларына ҝөрә һөкумәтә табе олурдулар (Ромалылара 13:5). Бәли, әслиндә, мәсиһинин виҹданы верҝиләри өдәмәји тәләб едир, бахмајараг ки, верҝиләрин сәрф олундуғу мүәјјән ишләр онун әгидәсинә ујғун дејил. Бу, илк бахышдан зиддијјәт кими ҝөрүнүр. Амма ҝәлин әввәлҹә һәрәкәтләримизин јанлыш вә ја дүзҝүн олдуғуну бизә билдирән виҹданла, гәлбимизин сәси илә бағлы ваҹиб бир мәгама нәзәр салаг.

Торонун да дедији кими, һәр кәсин гәлбинин сәси вар, амма бу сәсә һәмишә етибар етмәк олмаз. Аллаһы разы салмаг үчүн виҹданымыз Онун гајда-ганунларына ујғун тәрбијә олунмалыдыр. Чох вахт биз өз дүшүнҹәмизи, бахышларымызы дәјишмәли олуруг ки, Аллаһын дүшүнҹәсинә ујғун олсун, ахы Онун фикирләри бизимкиндән гат-гат уҹадыр (Зәбур 19:7). Демәли, буна ҝөрә дә Аллаһын һөкумәтләрә бахышыны баша дүшмәјә чалышмалыјыг. Ҝәлин ҝөрәк Аллаһ һөкумәтә неҹә бахыр.

Гејд етдик ки, һәвари Булус һөкумәтләри Аллаһын хидмәтчиләри адландырмышды (Ромалылара 13:6). Бу нә демәкдир? Онлар ҹәмијјәтдә низам-интизамы горујур вә иҹтимаијјәт үчүн фајдалы ишләр ҝөрүрләр. Һәтта ән пис һөкумәт белә, почт, орта тәһсил, јанғындан мүдафиә, иҹтимаи асајишин горунмасы кими хидмәтләр тәгдим едир. Аллаһ бу һөкумәтләрин нөгсанларындан аҝаһдыр. Бунунла белә, мүвәггәти олараг, онларын мөвҹудлуғуна изин верир вә бујурур ки, Онун бу гәрарына һөрмәтдән ирәли ҝәләрәк һөкумәтә дә һөрмәт едәк вә верҝиләри өдәјәк.

Амма гејд етдијимиз кими, бу, мүвәггәтидир. Аллаһ тезликлә онлары сәмави Падшаһлығы илә әвәз едәҹәк вә инсан һакимијјәтинин әсрләр әрзиндә бәшәријјәтә вурдуғу бүтүн зәрәрләри арадан галдыраҹаг (Дәнјал 2:44; Мәтта 6:10). Һәләлик исә, Аллаһ истәјир ки, мәсиһиләр һөкумәтә табе олсунлар вә вахтлы-вахтында верҝиләри өдәсинләр.

Ола билсин, сиз дә Ганди кими, дүшүнүрсүнүз ки, верҝиләр мүһарибәләрә сәрф олунур вә сиз дә онлары өдәмәклә ҝүнаһа батырсыныз. Анҹаг бир шеји унутмајын: һүндүр јердән әтраф даһа ајдын ҝөрүнүр. Аллаһ да биздән һикмәтлидир, һәр шеји биләндир. Буна ҝөрә дә биз дүшүнҹәмизи дәјишиб, вәзијјәтә Аллаһын ҝөзү илә бахмалыјыг. О, Әшија пејғәмбәр васитәсилә демишди: «Ҝөјләр јердән нә гәдәр уҹадырса, Мәним јолларым сизин јолларыныздан, Мәним фикирләрим, сизин фикирләриниздән о гәдәр уҹадыр» (Әшија 55:8, 9).

Мүтләг һакимијјәт кимә мәхсусдур?

Мүгәддәс Китаб бизә верҝиләри өдәмәји бујурса да, бу о демәк дејил ки, инсан һөкумәтләри вәтәндашлар үзәриндә мүтләг сәлаһијјәтә саһибдирләр. Иса Мәсиһ демишди ки, Аллаһ бу һөкумәтләрә мәһдуд сәлаһијјәт вериб. Бир дәфә ондан сорушмушдулар ки, һәмин вахт һакимијјәт сүрән Рома һөкумәтинә верҝи вермәк лазымдыр, ја јох. Иса бу суала белә ҹаваб вермишди: «Падшаһа мәхсус шејләри падшаһа, Аллаһа мәхсус шејләри Аллаһа верин» (Марк 12:13—17).

Дөвләт пул чап едир, онун дәјәрини мүәјјән едир. Буна ҝөрә дә Аллаһын нәзәринҹә, дөвләтин ихтијары вар ки, һәмин пулу верҝиләр шәклиндә ҝери алсын. Анҹаг Иса Мәсиһ билдирмишди ки, Аллаһа мәхсус шејләри, јәни ибадәтимизи вә һәјатымызы һеч бир инсан биздән тәләб едә билмәз. Инсанларын ганун вә тәләбләри Аллаһын ганунларына зидд ҝедәндә мәсиһиләр инсанлара јох, һөкмдарымыз Аллаһа итаәт етмәлидир (Һәвариләрин ишләри 5:29).

Ола билсин, өдәдикләри верҝиләрин нәјә сәрф олундуғу мәсиһиләри дә нараһат едир. Амма онлар һөкумәтә гаршы чыхараг, јахуд да верҝи вермәкдән имтина едәрәк һөкумәтин ишинә мүдахилә етмир вә ја неҹә тәсир етмәјә чалышмырлар. Белә етмәк ону ҝөстәрәр ки, онлар Аллаһын бүтүн проблемләри арадан галдыраҹағына етибар етмирләр. Мәсиһиләр сәбирлә Аллаһы вә Онун Падшаһлығыны ҝөзләјирләр. Иса Мәсиһ ајдын шәкилдә демишди: «Мәним Падшаһлығым бурадан дејил» (Јәһја 18:36).

Аллаһын дедији кими давранмағын фајдалары

Мүгәддәс Китабда дејилдији кими, верҝи өдәмәјин хејри чохдур. Белә ки, гануну позмагда иттиһам олунуб ҹәзаланмајаҹагсыныз, тутулмаг горхусу илә јашамајаҹагсыныз (Ромалылара 13:3—5). Ән әсасы, гануна риајәт етдијиниз үчүн Аллаһын гаршысында виҹданыныз тәмиз олаҹаг вә Ону шәрәфләндирәҹәксиниз. Дүздүр, ола билсин, верҝи өдәмәјәнләрлә, верҝи мәсәләсиндә фырылдаг ҝәләнләрлә мүгајисәдә, пулунуз аз галаҹаг. Амма Аллаһа ҝүвәнин. О вәд едир ки, садиг хидмәтчиләринин рузисини һәмишә јетирәҹәк. Давуд падшаһ јазмышды: «Ҹаванлығымдан бәри, бу гоҹа јашымадәк, нә салеһ адамын атылдығыны, нә дә өвладларынын чөрәк диләндијини ҝөрмәмишәм» (Зәбур 37:25).

Ән нәһајәт, Мүгәддәс Китабдакы бу әмрин мәғзини баша дүшсәниз вә јеринә јетирсәниз, гәлбиниз раһат олаҹаг. Өдәдијиниз верҝиләрлә ҝөрүлән ишләрә ҝөрә Аллаһ сиздән һагг-һесаб тәләб етмәјәҹәк. Неҹә ки, өдәдијиниз иҹарә һаггы илә саһибкарын ҝөрдүјү ишләрә ҝөрә дөвләт сизи мәсулијјәтә ҹәлб етмир. Мүгәддәс Китабы өјрәнмәздән габаг Стелвио адлы бир киши ҹәнуби Авропада сијаси чеврилиш етмәјә чалышырды. Анҹаг сонрадан о бу нијјәтиндән әл чәкди. О дејир: «Мән баша дүшдүм ки, бир нәфәр бүтүн дүнјада сүлһү, әдаләти, әмин-аманлығы бәрпа едә билмәз. Јалныз Аллаһын Падшаһлығы ҹәмијјәти дәјишмәјә, јахшылашдырмаға гадирдир».

Стелвио кими, сиз дә Аллаһа мәхсус шејләри Аллаһа версәниз, о ҝүнү ҝөрәҹәксиниз. Аллаһ бүтүн јер үзүнү әдаләтлә идарә едәндә, инсан һакимијјәтинин вурдуғу зәрәрләри, һагсызлығы арадан галдыранда сиз дә јашајыб һәјатдан зөвг алаҹагсыныз.

[Һашијә]

[Јазы]

Чох вахт биз өз дүшүнҹәмизи, бахышларымызы дәјишмәли олуруг ки, Аллаһын дүшүнҹәсинә ујғун олсун, ахы Онун фикирләри бизимкиндән гат-гат уҹадыр

[Јазы]

Мәсиһиләр верҝиләри өдәмәклә Аллаһ гаршысында виҹданларыны тәмиз сахлајыр вә ҝөстәрирләр ки, Аллаһын рузиләрини јетирәҹәјинә инанырлар

[Шәкил]

«Падшаһа мәхсус шејләри падшаһа, Аллаһа мәхсус шејләри Аллаһа верин»

[Јазы]

Copyright British Museum