Онлар мүгәддәс руһдан илһам алмышдылар

«Пејғәмбәрликләр һеч вахт инсан истәји илә мејдана ҝәлмәјиб, инсанлар мүгәддәс руһдан илһам алараг Аллаһдан ҝәлән сөзләри данышыблар» (2 ПЕТ. 1:21).

ДҮШҮНМӘК ҮЧҮН СУАЛЛАР

Аллаһ мүгәддәс руһунун көмәји илә Мүгәддәс Китабы јазанлара Өз фикирләрини неҹә чатдырмышды?

Мүгәддәс Китабын Аллаһдан илһам алдығына даир һансы сүбутлар вар?

Аллаһын Кәламына ҝөрә миннәтдарлығынызы горујуб сахламаг үчүн һәр ҝүн нә едә биләрсиниз?

1. Нәјә ҝөрә биз Аллаһын илһамланмыш Кәламына еһтијаҹ дујуруг?

БИЗ һарадан ҝәлмишик? Нә үчүн бурадајыг? Агибәтимиз неҹә олаҹаг? Дүнја нәјә ҝөрә бәрбад вәзијјәтдәдир? Инсан өләндә нә баш верир? Бу суаллар дүнјанын һәр јериндә јашајан инсанлары дүшүндүрүр. Әҝәр әлимиздә Аллаһын Кәламы олмасајды, бу вә диҝәр ваҹиб суаллар ҹавабсыз галарды. Онда јеҝанә үмид јеримиз вә бәләдчимиз шәхси тәҹрүбәмиз оларды. Белә олан һалда исә «Рәббин гануну» барәдә мәзмурчу кими фикирләшмәздик. (Мәзмур 19:7 ајәсини оху.)

2. Бизә Мүгәддәс Китаба бундан сонра да Аллаһын гијмәтли һәдијјәси кими дәјәр вермәјә нә көмәк едәҹәк?

² Әфсуслар олсун ки, бәзиләри вахтилә Мүгәддәс Китаб һәгигәтләринә бәсләдикләри мәһәббәтләринин сојумасына имкан верибләр. (Вәһј 2:4 ајәси илә мүгајисә ет.) Артыг онлар Јеһоваја мәгбул олан јолла ҝетмирләр (Јешаја 30:21). Бу о демәк дејил ки, бу, бизимлә дә баш вермәлидир. Биз Мүгәддәс Китаба вә онун тәлимләринә ҝөрә миннәтдарлығымызы горујуб сахламаг үчүн сәјлә чалышмалыјыг вә буну етмәк бизим әлимиздәдир. Мүгәддәс Китаб севән Јараданымызын гијмәтли һәдијјәләриндән биридир (Јаг. 1:17). «Аллаһын сөзү»нү даһа чох гијмәтләндирмәјә бизә нә көмәк едәҹәк? Илк әввәл биз Мүгәддәс Китабы јазан шәхсләрин буну неҹә етдији үзәриндә дүшүнмәлијик. Бунун үчүн онун Аллаһдан илһам алдығына даир олан чохсајлы сүбутларын бәзиләрини јадымыза салмалыјыг. Бу, бизи Мүгәддәс Китабы һәр ҝүн охумаға вә орадакы мәсләһәтләри тәтбиг етмәјә тәшвиг етмәлидир (Ибр. 4:12).

МҮГӘДДӘС РУҺДАН НЕҸӘ ИЛҺАМ АЛДЫЛАР?

3. Пејғәмбәрләрин вә Мүгәддәс Китабы јазан шәхсләрин мүгәддәс руһдан илһам алмалары нә демәкдир?

³ Ерадан әввәл 1513-ҹү илдән бизим еранын 98-ҹи илинә гәдәр олан 1610 илдән чох мүддәт әрзиндә Мүгәддәс Китаб тәхминән 40 нәфәр киши тәрәфиндән гәләмә алыныб. Онлардан бәзиләри «мүгәддәс руһдан илһам [алан]» пејғәмбәрләр олмушду. (2 Петер 1:20, 21 ајәләрини оху.) «Илһам алмаг» кими тәрҹүмә олунан јунан ифадәси «бир јердән башга јерә дашымаг» мәнасыны верир вә «ону мүхтәлиф ҹүр тәрҹүмә етмәк олар, мәсәлән, һәрәкәтә ҝәтирмәк, дашымаг» вә саирәa. Мүгәддәс Китабын орижинал мәтниндә Һәвариләрин ишләри 27:15 ајәсиндә дә раст ҝәлинән бу ифадә күләјин ојана-бујана јырғаладығы ҝәмини тәсвир етмәк үчүн истифадә олунур. Пејғәмбәрләрин вә Мүгәддәс Китабы јазан шәхсләрин мүгәддәс руһдан илһам алмалары о демәкдир ки, Аллаһ бу фәал гүввәси васитәсилә онлара мүәјјән мәлуматлар чатдырыр, һәрәкәтә ҝәтирир вә рәһбәрлик едирди. Бу, ону демәјә әсас верир ки, Мүгәддәс Китабда онларын јох, мәһз Аллаһын фикирләри гејд олунуб. Аллаһдан илһам алан пејғәмбәр вә јазычылар бәзән јаздыглары фикирләрин вә ја сөјләдикләри пејғәмбәрликләрин мәнасыны һеч өзләри дә баша дүшмүрдүләр (Дан. 12:8, 9). Бәли, «Мүгәддәс Јазылардакы һәр кәлмә Аллаһ тәрәфиндән илһамланмышдыр» вә орада инсан фикирләринә раст ҝәлмәк мүмкүн дејил (2 Тим. 3:16).

4-6. Јеһова Мүгәддәс Китабы јазанлара Өз фикирләрини һансы јолларла чатдырмышды? Нүмунә әсасында изаһ един.

⁴ Бәс Аллаһ мүгәддәс руһун көмәји илә инсанлара Өз фикирләрини неҹә чатдырырды? Онлар Аллаһын фикирләрини Ондан ҝәлән конкрет сөзләрлә, јохса өз сөзләри илә ифадә едирдиләр? Ҝәлин мәктуб јазмаға һазырлашан иш адамыны тәсәввүрүмүздә ҹанландыраг. Сөз сечими бөјүк рол ојнајанда о ја өзү отуруб јазыр, ја да ону сөзбәсөз катибинә диктә едир. Катиб мәктубу чап едир, иш адамы исә сонда онун алтындан имзасыны гојур. Башга вахт исә о јалныз әсас фикирләри дејир, катиб дә өз сөз еһтијатындан вә үслубундан истифадә едәрәк мәктубу тәртиб едир. Даһа сонра иш адамы мәктубу ҝөздән кечирир вә катибә лазым олан јерләрдә дәјишикликләр етмәји тапшырыр вә сонда она өз имзасыны гојур. Бу мәктубу алан инсан ону һәмин иш адамындан ҝәлән мәктуб кими гәбул едәҹәк.

⁵ Ејнилә, Мүгәддәс Китабын бәзи һиссәләрини «Аллаһ Өз бармағы илә» јазмышды (Чых. 31:18). Сөзләр ваҹиб рол ојнајанда да Јеһова онлары диктә едирди. Мәсәлән, Чыхыш 34:27 ајәсиндә биз охујуруг: «Рәбб Мусаја деди: “Бу сөзләри јаз, чүнки бу сөзләрә ҝөрә Мән сәнинлә вә бүтүн Исраиллә әһд кәсирәм”». Ејнилә, Јеһова Јеремја пејғәмбәрә дә демишди: «Сәнә сөјләдијим бүтүн сөзләри бир китаба јаз» (Јер. 30:2).

⁶ Әксәр һалларда исә Јеһова Аллаһ Мүгәддәс Китабы гәләмә алан инсанларын үрәкләринә вә зеһинләринә мөҹүзәви шәкилдә конкрет сөзләр јох, фикирләр гојурду вә онлара бу фикирләри өз сөзләри илә ифадә етмәјә иҹазә верирди. Ваиз 12:10 ајәсиндә гејд олунуб: «Ваиз фајдалы сөзләр тапмаға чалышды. Онун јаздыглары дүзҝүн вә доғрудур». Лука өз адыны дашыјан мүждәни «һәр шеји лап башдан дәгигликлә арашдырыб... ардыҹыллыгла [јазды]» (Лука 1:3). Инсан гејри-камиллији Онун чатдырмаг истәдији хәбәрә мәнфи тәсир ҝөстәрмәсин дејә Аллаһ Өз мүгәддәс руһундан истифадә етмишди.

7. Аллаһын Өз Кәламыны јазмаг үчүн инсанлардан истифадә етмәси Онун мисилсиз мүдриклијә малик олдуғуна неҹә дәлаләт едир?

⁷ Аллаһын Өз Кәламыны јазмаг үчүн инсанлардан истифадә етмәси Онун мисилсиз мүдриклијиндән хәбәр верир. Сөзләр јалныз мәлуматлары јох, һисс вә емосијалары да ифадә едир. Бәс әҝәр Мүгәддәс Китабын јазылмасында Јеһова мәләкләрдән истифадә етсәјди, онда неҹә? Онлар инсанларын кечирдији горху, кәдәр вә мәјуслуг һиссләрини инсанлар кими чатдыра биләрдиләрми? Аллаһ гејри-камил инсанлара мүгәддәс руһ васитәсилә алдыглары фикирләри өз сөзләри илә јазмаға иҹазә вердији үчүн Онун сөзләри сәмими вә үрәјимизә тәсир ҝөстәрәҹәк тәрздә ифадә олунуб вә инсанлара хас олан мүхтәлиф емосијалары өзүндә әкс етдирир!

ДӘЛИЛЛӘРИ НӘЗӘРДӘН ГАЧЫРМАЈЫН

8. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, Мүгәддәс Китаб башга дини китаблардан олдугҹа фәргләнир?

⁸ Мүгәддәс Китабын Аллаһдан илһам алдығыны сүбут едән күлли мигдарда дәлилләр мөвҹуддур. Мүгәддәс Китаб кими Аллаһы бизә таныдан башга бир дини китаб јохдур. Мәсәлән, һиндуизм дининин јазылары Веда һимнләри китабларындан, бу һимнләрә верилән дини шәрһләрдән, Упанишадлар адлы фәлсәфи трактатлардан, еләҹә дә «Рамајана» вә «Маһабһарата» адланан дастанлардан ибарәтдир. Әхлаг гајдалары күллијјаты олан «Бһагавад-гита» китабы «Маһабһарата»нын бир һиссәсидир. Буддизм дининин китабы олан «Трипитака»нын («Үч ганун зәнбили») биринҹи ҹилдиндә, әсас етибарилә, раһиб вә раһибәләрин неҹә һәјат тәрзи сүрмәләри илә бағлы гајда-ганунлардан бәһс олунур. Икинҹи ҹилддә, әсасән, буддизм тәлимләри јер алыб. Үчүнҹү ҹилд исә Будданын шифаһи тәлимләр топлусундан ибарәтдир. Будда өзүнүн танры олдуғуну иддиа етмирди вә үмумијјәтлә Аллаһ һаггында чох аз данышырды. Конфусичилијин јазыларында кечмишдә баш вермиш һадисәләр, әхлаг гајдалары, овсунлар вә маһнылар гејдә алынмышды. Ислам дининин мүгәддәс китабы тәкаллаһлығы тәблиғ етсә дә, орада Аллаһ инсанларын талејини вә ҝәләҹәјини габагҹадан јазан бир Шәхс кими тәгдим олунур. Үстәлик, орада Мүгәддәс Китабда тәхминән 7000 дәфә раст ҝәлинән Аллаһын Јеһова адына бирҹә дәфә дә олсун раст ҝәлинмир.

9, 10. Мүгәддәс Китабдан Аллаһ һаггында нә өјрәнә биләрик?

⁹ Әксәр дини китабларда Аллаһ һаггында аз вә һәтта һеч нә јазылмадығы бир һалда, Мүгәддәс Китаб Јеһова Аллаһ вә Онун ишләриндән бәһс едир. Бу китаб васитәсилә Аллаһын шәхсијјәтинин мүхтәлиф јөнләрини ҝөрә биләрик. Орадан биз Аллаһын јалныз һәр шејә гадир, мүдрик вә әдаләтли олдуғуну јох, һәмчинин бизи севдијини дә өјрәнирик. (Јәһја 3:16; 1 Јәһја 4:19 ајәләрини оху.) Үстәлик, орада дејилир: «Аллаһымыз ајры-сечкилик етмәјән Аллаһдыр, һәр халгын ичиндә Ондан горхан вә салеһ һәјат сүрән адамы хошлајыр» (Һәв. иш. 10:34, 35). Мүгәддәс Китабын әлчатан олмасы бу һәгигәти тәсдиг едир. Дилчиләр дејирләр ки, тәхминән 6700 дил мөвҹуддур вә дүнја әһалисинин 90 фаизи бу дилләрин тәгрибән 100-дә данышыр. Бунунла белә, Мүгәддәс Китаб там вә ја гисмән 2400-дән чох дилә тәрҹүмә олунуб. Демәк олар ки, Јер күрәсинин һәр бир сакини Мүгәддәс Китабын һеч олмасы бир һиссәсини өз ана дилиндә охуја биләр.

¹⁰ Иса демишди: «Мәним Атам индијәдәк ишләјир, мән дә ишләјирәм» (Јәһ. 5:17). Јеһова «әзәлдән ахырадәк» вар олан Аллаһдыр. Онун ҝөрдүјү бүтүн ишләри бир анлыға ҝөзүнүзүн өнүнә ҝәтирин! (Мәз. 90:2). Јалныз Мүгәддәс Китаб бизә Аллаһын кечмишдә вә инди етдији, еләҹә дә ҝәләҹәкдә едәҹәји ишләр барәдә мәлумат верир. Биз Аллаһын Кәламында һәмчинин Она нәјин мәгбул олуб-олмадығыны, еләҹә дә бизим Аллаһа неҹә јахынлаша биләҹәјимизи өјрәнирик (Јаг. 4:8). Ҝәлин јол вермәјәк ки, һансыса шәхси мәшғулијјәтләримиз вә ја нараһатчылыгларымыз бизи Јеһовадан узаглашдырсын.

11. Мүгәддәс Китабда һәјатын һансы саһәләри илә әлагәдар чохсајлы етибарлы мәсләһәтләр вар?

¹¹ Мүгәддәс Китабда гәләмә алынан чохсајлы вә етибарлы мәсләһәтләр дә онун инсан тәфәккүрүндән гат-гат үстүн олан Мәнбәдән гајнагландығына дәлаләт едир. Һәвари Павел јазмышды: «Ким Јеһованын әглини дәрк едиб ки, Она јол ҝөстәрсин?» (1 Кор. 2:16). Бу ајә Јешаја пејғәмбәрин вахтилә вердији бир суала әсасланыр: «Рәббин Руһуна ким јол ҝөстәрди? Она ким мәсләһәтчи олуб өјрәтди?» (Јешаја 40:13). Әлбәттә, һеч ким. Тәәҹҹүблү дејил ки, аилә һәјаты, ушагларын тәрбијәси, әјләнҹә, үнсијјәт, ишә мүнасибәт, дүрүстлүк вә әхлаг мәсәләләри илә әлагәдар орада верилән мәсләһәтләри тәтбиг етмәк һәмишә ән јахшы нәтиҹәләр ҝәтирир! Мүгәддәс Китаб һеч вахт пис мәсләһәт вермир. Инсанлар исә һәр заман ишә јарыјан мәсләһәтләр вермәк үчүн кифајәт гәдәр мүдрик дејилләр (Јер. 10:23). Онлар әввәлки мәсләһәтләриндә сәһв олдуғуну дәрк едәндә һәмишә онлара дүзәлиш етмәк вә ја онлары дәјишмәк мәҹбуријјәтиндәдирләр. Мүгәддәс Китаб «инсанын дүшүнҹәләрини»н «бош олдуғуну» дејир (Мәз. 94:11).

12. Мүгәддәс Китабы мәһв етмәк үчүн әсрләр әрзиндә һансы ҹәһдләр ҝөстәрилмишди?

¹² Тарих дә тәсдиг едир ки, Мүгәддәс Китабын Мүәллифи һәгиги Аллаһ Јеһовадыр. Кечмишдә чохларынын Мүгәддәс Китабы мәһв етмәјә ҹәһд ҝөстәрмәсинә бахмајараг, о, бизим ҝүнләрәдәк ҝәлиб чатыб. Бизим ерадан әввәл 168-ҹи илдә Сурија һөкмдары ЫВ Антиох Ганун китабларыны тапыб јандырмаға чалышырды. Рома императору Диоклетиан ерамызын 303-ҹү илиндә мәсиһчиләрин јығынҹаг кечирдикләри јерләри дағытмаг вә Мүгәддәс Јазылары јандырмаг барәдә фәрман чыхартды. Бу, тәхминән он ил давам етди. 11-ҹи әсрдән сонра Рома папалары әлләриндән ҝәләни едирдиләр ки, Мүгәддәс Китаб биликләри инсанлара чатмасын. Онлар Мүгәддәс Китабын садә инсанларын данышдығы дилләрә тәрҹүмә олунмасына гаршы чыхырдылар. Шејтанын вә онун әлалтыларынын бүтүн бу ҹәһдләринә бахмајараг, Мүгәддәс Китаб та бизим ҝүнләрәдәк ҝәлиб чатыб. Јеһова һеч кәсә Онун бәшәријјәтә вердији бәхшиши мәһв етмәјә јол вермәди.

ЧОХЛАРЫНЫ ИНАНДЫРАН СҮБУТЛАР

13. Мүгәддәс Китабын Аллаһдан илһам алдығына даир даһа һансы сүбутлар вар?

¹³ Мүгәддәс Китабын Аллаһдан илһам алдығына даир диҝәр сүбутлар да вар. Бу, онун дахили ујғунлуғу, елми ҹәһәтдән дәгиг олмасы, јеринә јетән пејғәмбәрликләри, ону јазанларын сәмимилији, инсанларын һәјатыны дәјишмәк гүввәсинә малик олмасы, тарихи бахымдан етибарлы олмасы, еләҹә дә биринҹи абзасдакы суаллара ганеедиҹи ҹаваблар вермәсидир. Ҝөрәк бәзи инсанлары Мүгәддәс Китабын Аллаһын Кәламы олдуғуна һансы дәлилләр инандырмышды.

14-16. а) Бир мүсәлманы, һиндуисти вә агностики Мүгәддәс Китабын Аллаһдан олдуғуна нә әмин етди? б) Мүгәддәс Китабын Аллаһдан илһам алдығыны сүбут едән һансы дәлили сән хидмәтдә истифадә етмәји хошлајырсан?

¹⁴ Јахын Шәрг өлкәләринин бириндән олан Әнвәрb мүсәлман аиләсиндә бөјүјүб. О, мүвәггәти олараг Шимали Америкада јашадығы вахт гапысыны Јеһованын Шаһидләри дөјдүләр. Әнвәр дејир: «О вахт мән Сәлиб јүрүшләри вә инквизисијаја [13—19-ҹу әсрләрдә католик килсә мәһкәмәси] ҝөрә христиан дини һагда пис фикирдә идим. Лакин тәбиәтҹә һәр шејлә марагландығым үчүн Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә разылыг вердим». Чох кечмәмиш Әнвәр вәтәнинә гајытды вә Јеһованын Шаһидләри илә әлагәсини итирди. Бир нечә илдән сонра о, Авропаја көчдү вә јенидән Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башлады. О, белә нәтиҹәјә ҝәлди: «Јеринә јетән пејғәмбәрликләри, дахили ујғунлуғу, зиддијјәтләрин олмамасы вә Јеһованын хидмәтчиләри арасында һөкм сүрән мәһәббәт мәни әмин етди ки, Мүгәддәс Китаб Аллаһын Кәламыдыр». Әнвәр 1998-ҹи илдә вәфтиз олунду.

¹⁵ Он алты јашлы Аша индуизм дининә етигад едән бир аиләдә боја-баша чатыб. Аша дејир: «Мән анҹаг мәбәдә ҝедәндә вә ја һәјатымда чәтин анлар оланда дуа едирдим. Хош ҝүнләримдә исә Аллаһ гәтијјән јадыма дүшмүрдү. Ҝүнләрин бир ҝүнү Јеһованын Шаһидләри гапымы дөнәндә һәјатым 180 дәрәҹә дәјишди». Аша Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башлады вә Аллаһы бир Дост кими таныды. Мүгәддәс Китабын Аллаһдан илһам алдығына ону нә инандырды? Баҹы изаһ едир: «Мән Мүгәддәс Китабдан бүтүн суалларыма ҹаваб тапдым. О, мәнә Аллаһы ҝөрмәдән, јәни бүтләрә баш әјмәк үчүн мәбәдә ҝетмәдән Јарадана иман инкишаф етдирмәјә көмәк етди».

¹⁶ Поланы исә аиләси католик кими тәрбијә едиб, лакин бөјүјәндә о, өзүнү агностик һесаб етмәјә башлады. Сонра онун һәјатыны дәјишән бир һадисә баш верди. О данышыр: «Ҝүнләрин бир ҝүнү мән бир нечә ајдыр ки, ҝөрмәдијим достумла гаршылашдым. Бу, һиппиләрин [1960-ҹы илләрдә мөвҹуд әхлаг нормаларыны вә һәјат тәрзини рәдд едән вә өз етиразларыны әҹаиб ҝејимләри вә давранышы илә ифадә едән ҝәнҹләр һәрәкаты] дөврүндә иди. О, инанылмаз дәрәҹәдә дәјишмишди. Инди онун үст-башы тәмиз, өзү исә хошбәхт иди. Ондан бунун сәбәбини вә бу вахтадәк һарада олдуғуну сорушдум. О, Јеһованын Шаһидләри илә Мүгәддәс Китабы өјрәндијини деди вә мәнә тәблиғ етди». Вахтилә агностик олан бу ҝәнҹ гадын Мүгәддәс Китаб һәгигәтләринин инсана бу дәрәҹәдә тәсир етдијини ҝөрәндә бу, ону Мүгәддәс Китаб хәбәринә ҹәлб етди вә о, Мүгәддәс Китабын Аллаһын Кәламы олдуғуну гәбул етди.

«СӨЗҮН ҺӘР АДДЫМЫМ ҮЧҮН ЧЫРАГДЫР»

17. Аллаһын Кәламыны һәр ҝүн охујуб үзәриндә дәриндән дүшүнмәк һансы фајданы ҝәтирир?

¹⁷ Мүгәддәс Китаб Јеһованын мүгәддәс руһу васитәсилә бизә бәхш етдији мөһтәшәм һәдијјәсидир. Ону һәр ҝүн севә-севә охујун, онда сизин она вә онун Мүәллифинә мәһәббәтиниз артаҹаг (Мәз. 1:1, 2). Мүгәддәс Китабы охумаздан өнҹә һәр дәфә дуа един вә Аллаһдан хаһиш един ки, руһу илә дүшүнҹәләринизә истигамәт версин (Лука 11:13). Мүгәддәс Китабда Аллаһын фикирләри јазылыб, буна ҝөрә дә онун үзәриндә дәриндән дүшүнсәниз, Аллаһын дүшүнҹә тәрзини мәнимсәјәҹәксиниз.

18. Нәјә ҝөрә сиз Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә давам етмәк истәјирсиниз?

¹⁸ Һәгигәт барәдә биликләриниз артдыгҹа онлары тәтбиг един. (Мәзмур 119:105 ајәсини оху.) Ҝүзҝүјә бахырмыш кими Мүгәддәс Китабы диггәтлә охујун. Дәјишикликләр етмәли олдуғунузу ҝөрәндә буну дәрһал един (Јаг. 1:23—25). Етигадларынызы мүдафиә етмәк вә һәлим инсанларын үрәјиндә көк салан јалан тәлимләри кәсиб атмаг үчүн Аллаһын Кәламындан гылынҹ кими истифадә един (Ефес. 6:17). Бу китабы әлинизә аланда пејғәмбәрләрин вә ону јазанларын мүгәддәс руһ тәрәфиндән илһам алдығына ҝөрә миннәтдар олун.

[Һашијәләр]

[29–ҹу сәһифәдәки јазы]

Мүгәддәс Китабы һәр ҝүн охујун ки, онун Мүәллифинә олан мәһәббәтиниз артсын

[26–ҹы сәһифәдәки шәкил]

Мәктубун сонундакы имза онун ким тәрәфиндән ҝөндәрилдијини ҝөстәрир