«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр — Ҝөзәтчи гүлләсинин ОНЛАЈН КИТАБХАНАСЫ

«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр

ОКТЈАБР

***w00 15/1 с. 23, 24 ***

Јеһова илә јахын мүнасибәтләриниз олсун

ШАҜИРД ЈАГУБ јазмышды: «Аллаһа јахынлашын, О да сизә јахынлашаҹаг» (Јагуб 4:8). Давуд пејғәмбәр дә демишди: «Јеһовадан горханларын пајы Онун достлуғудур» (Зәбур 25:14). Бу сөзләрдән ҝөрүнүр ки, Јеһова Аллаһымыз Она јахынлашмағымызы истәјир. Анҹаг Аллаһа ибадәт едән, Онун ганунларына итаәт едән һәр кәс өзүнү Аллаһа јахын һисс етмир.

Бәс сәнин һаггында нә демәк олар? Аллаһла сых, мәһрәм мүнасибәтин вармы? Шүбһәсиз, сән Она јахын олмаг истәјирсән. Елә исә, Аллаһла јахын, исти мүнасибәтләрә неҹә наил олмаг олар? Бу бизә нә верәҹәк? Сүлејман пејғәмбәрин «Мәсәлләр» китабынын 3-ҹү фәслиндә бу суаллара ҹаваб верилир.

Хејирхаһлыгдан вә дүзлүкдән јапыш

Гәдим Исраилдә падшаһ олмуш Сүлејман «Мәсәлләр» китабынын үчүнҹү фәслинә бу сөзләрлә башлајыр: «Оғлум, нәсиһәтими унутма, һөкмләрими сидги-үрәкдән тут. Онлар сәнин өмрүнү, ҝүнүнү узадар, һәјатына раһатлыг ҝәтирәр» (Мәсәлләр 3:1, 2). Сүлејман һикмәтли кәламларыны Аллаһын руһунун тәсириндән ҹуша ҝәләрәк јазырды. Демәли, әслиндә бу ата нәсиһәти Јеһова Аллаһдан ҝәлир вә һәр бир инсана үнванланыр. Бу сөзләрдән ајдын ҝөрүрүк ки, Аллаһ бизә Өз Кәламында јаздырдығы ганунларына, әмрләринә, өјүд-нәсиһәтинә ујғун јашамағы бујурур. Буну етсәк, онлар, Сүлејман демишкән, өмрүмүзү, ҝүнүмүзү узадар, һәјатымыза раһатлыг ҝәтирәр. Бәли, артыг индидән ҝүзәранымыз динҹ ола биләр, залым адамларын башына ҝәлән вахтсыз өлүмдән, бу өлүмә апаран тәһлүкәли ишләрдән ҝен ҝәзә биләрик. Бундан әлавә, јени дүнјада сүлһ, әмин-аманлыг ичиндә әбәди јашајаҹағымыза да үмид бәсләјә биләрик (Мәсәлләр 1:24—31; 2:21, 22).

Сүлејман пејғәмбәр давам едир: «Хејирхаһлығы, сәдагәти әлдән бурахма, онлары бојнуна сары, үрәјинин лөвһәсинә јаз. Онда Аллаһ да, бәндә дә үзүнә хош бахар, анлајыш саһибитәк танынарсан» (Мәсәлләр 3:3, 4).

Орижиналдан «хејирхаһлыг» кими тәрҹүмә олунмуш ибрани сөзү өзүнә мәһәббәт, өһдәлик, сәдагәт вә бағлылыг һиссләрини дахил едир. Бәс биз һәјатымызда нә баш верирсә, версин, Јеһоваја бағлы галмаг әзминдәјик, ја јох? Биз диндашларымызла мүнасибәтдә хејирхаһлыг, мәһәббәт нүмајиш етдиририк? Онлара бағлы галмаг үчүн әлимиздән ҝәләни едирик? Ҝүндәлик ишләрдә, һәтта чәтин вәзијјәтләрдә белә, чалышырыгмы ки, «хејирхаһлыг гануну» дилимиздән дүшмәсин? (Мәсәлләр 31:26).

Мәһәббәтли, хејирхаһ Аллаһымыз Јеһова һәм дә бағышлајан Аллаһдыр (Зәбур 86:5). Әҝәр кечмишдә етдијимиз ҝүнаһлара ҝөрә артыг төвбә етмишиксә вә инди дүз јолда јеријириксә, архајын ола биләрик ки, «Јеһовадан тәравәт мөвсүмү» ҝәләҹәк (Һәвариләрин ишләри 3:19). Елә исә, Аллаһдан өрнәк алыб башгаларынын да ҝүнаһларыны бағышламалы дејиликми? (Мәтта 6:14, 15).

Јеһова «һагг Аллаһы»дыр вә истәјир ки, Онун достлары дүзлүклә, тәмизликлә даврансынлар (Зәбур 31:5). Һеч биз икили һәјат сүрсәк, јәни мәсиһиләрин јанында бир ҹүр, кәнарда исә «ич үзүнү ҝизләдән» јаланчылар кими башга ҹүр даврансаг, Јеһова Аллаһ бизә јахын олмаг истәјәр? (Зәбур 26:4). Бу, неҹә дә ағылсыз һәрәкәт оларды, ахы һәр шеј апачыг Јеһованын ҝөзү өнүндәдир! (Ибраниләрә 4:13).

Хејирхаһлыг вә дүзлүк бојуна тахылан бојунбағы кими дәјәрлидир, бу үлви сифәтләрин сајәсиндә Аллаһын да, бәндәнин дә рәғбәтини газанмаг олар. Анҹаг биз онлары тәкҹә заһирән нүмајиш етдирмәмәлијик, онлары үрәјимизин лөвһәсинә һәкк етдирмәлијик, јәни хасијјәтимизин ајрылмаз һиссәсинә чевирмәлијик.

Јеһоваја там ҝүвәнмәји өјрәнин

Мүдрик падшаһ сөзүнә давам едир: «Бүтүн гәлбинлә Јеһоваја етибар ет, өз ағлына ҝүвәнмә. Һәр ишиндә Ону дүшүн, О да јолларыны рәван едәр» (Мәсәлләр 3:5, 6).

Биз Јеһоваја там, шәкксиз-шүбһәсиз етибар едә биләрик. Јараданымыз «мөһтәшәм ҝүҹ» саһибидир, «һәдсиз гүввә» гајнағыдыр (Әшија 40:26, 29). О, бүтүн нијјәтләрини һәјата кечирмәјә гадирдир. Онун ады белә, «Олмасына сәбәб олур» мәнасыны дашыјыр вә бизи әмин едир ки, бу адын Саһиби бүтүн вәдләрини мүтләг јеринә јетирәҹәк. Аллаһын «јалан данышмасы мүмкүн [дејил]». Бу факт өз-өзлүјүндә ҝөстәрир ки, Аллаһ һәгигәтин тәҹәссүмүдүр (Ибраниләрә 6:18). Анҹаг Онун ән әсас сифәти мәһәббәтдир (1 Јәһја 4:8). «Јеһова бүтүн јолларында әдаләтлидир, һәр ишиндә сәдагәтлидир» (Зәбур 145:17). Доғрудан да, Аллаһдан башга кимә етибар етмәк олар?! Аллаһа етибар етмәји өјрәнмәк үчүн ҝәрәк дадаг, ҝөрәк Јеһова неҹә ҝөзәл Аллаһдыр. Бу нә демәкдир? Биз Мүгәддәс Китабдан өјрәндијимиз шејләри һәјатымызда иҹра едәндә вә бунун бизә ҝәтирдији хејир үзәриндә дүшүнәндә Јеһованын неҹә ҝөзәл Аллаһ олдуғуну дәрк едәҹәјик (Зәбур 34:8).

Биз һәр ишимиздә Јеһованын фикрини неҹә нәзәрә ала биләрик? Мәзмурчу мүгәддәс руһун илһамы илә јазмышдыр: «Әмәлләрин барәдә дүшүнҹәләрә даларам, бүтүн ишләрини дәрин-дәрин дүшүнәрәм» (Зәбур 77:12). Аллаһы ҝөрмәк мүмкүн олмадығындан, Онунла мөһкәм достлуг мүнасибәтләри јаратмаг үчүн Онун мөһтәшәм ишләри вә халгы илә рәфтары барәдә дүшүнмәк чох ваҹибдир.

Јеһованын фикрини нәзәрә алмағын диҝәр јолу дуа етмәкдир. Давуд падшаһ «бүтүн ҝүнү» Јеһованы чағырырды (Зәбур 86:3). Онун ҝеҹәләр дуа етмәк адәти варды, мисал үчүн чөллүкдә ҝизләнәркән о, бүтүн ҝеҹәни дуада кечирмишди (Зәбур 63:6, 7). Һәвари Булус «һәр ан руһун тәсирилә... дуа един» дејә сәсләјирди (Ефеслиләрә 6:18). Бәс биз тез-тезми дуа едирик? Аллаһла дост кими үрәкдән үнсијјәт етмәји севирикми? Чәтинә дүшәндә, көмәк үчүн Она әл ачырыгмы? Ваҹиб гәрар гәбул етмәздән габаг бизә јол ҝөстәрмәси үчүн Она үз тутуругму? Сидги-үрәкдән етдијимиз дуалар бизи Јеһоваја истәдир. Биз архајыныг ки, О, дуаларымыза гулаг асаҹаг, јолларымызы рәван едәҹәк.

Јеһова олан јердә, өз ағлымыза вә ја дүнјанын ҝөркәмли шәхсләринин ағлына ҝүвәнмәк әсл ағылсызлыгдыр! Сүлејман падшаһ демишди: «Өз ҝөзүндә ағыллы олма. Јеһовадан горх, писликдән чәкин. Онда ҹанын сағлам олар, вүҹудун тәравәтли» (Мәсәлләр 3:7, 8). Аллаһы инҹитмәк горхусу сағлам горхудур. Бу һисс бизим бүтүн һәрәкәтләримизин, фикир вә дујғуларымызын башында дурмалыдыр. Бу ҹүр еһтирам долу горху инсанын руһуна шәфа, тәравәт верир, ону пис јолдан чәкиндирир.

Јеһоваја һәр шејин ән јахшысыны верин

Јеһоваја даһа һансы јолла јахынлаша биләрик? Сүлејман пејғәмбәр демишди: «Сәрвәтинлә, мәһсулунун нүбарилә Јеһованы шәрәфләндир» (Мәсәлләр 3:9). Јеһованы шәрәфләндирмәк үчүн Она дәрин еһтирам бәсләмәли, Онун адыны уҹалтмаг үчүн тәблиғ ишиндә иштирак етмәли вә башга јолларла бу иши дәстәкләмәлијик. Јеһованы шәрәфләндирмәк үчүн истифадә етдијимиз сәрвәтимиз бу бизим вахтымыз, баҹарығымыз, ҝүҹүмүз вә мадди вәсаитләримиздир. Биз бүтүн бунларын нүбарыны, јәни ән јахшысыны вермәлијик. «Падшаһлығы вә Аллаһын тәләб етдији салеһлији һәр шејдән үстүн тутун» әмринә табе олмаг истәјимиз әлимиздә оланлары неҹә истифадә етдијимизә тәсир етмәмәлидир? (Мәтта 6:33).

*** w00-Е 15/1 с. 24 ***

Јеһова илә јахын мүнасибәтләриниз олсун

Јеһоваја там ҝүвәнмәји өјрәнин

Биз Јеһоваја там, шәкксиз-шүбһәсиз етибар едә биләрик. Јараданымыз «мөһтәшәм ҝүҹ» саһибидир, «һәдсиз гүввә» гајнағыдыр (Әшија 40:26, 29). О, бүтүн нијјәтләрини һәјата кечирмәјә гадирдир. Онун шәхси ады белә, «Олмасына сәбәб олур» мәнасыны дашыјыр вә бизи әмин едир ки, бу адын саһиби бүтүн вәдләрини мүтләг јеринә јетирәҹәк. Аллаһын «јалан данышмасы мүмкүн [дејил]». Бу факт өз-өзлүјүндә артыг Аллаһы һәгигәтин тәҹәссүмү едир (Ибраниләрә 6:18). Анҹаг Онун ән әсас сифәти мәһәббәтдир. (1 Јәһја 4:8). «Јеһова бүтүн јолларында әдаләтлидир, һәр ишиндә сәдагәтлидир» (Зәбур 145:17). Доғрудан да, Аллаһдан башга кимә етибар етмәк олар?! Аллаһа етибар етмәји өјрәнмәк үчүн ҝәрәк дадаг, ҝөрәк Јеһова неҹә ҝөзәл Аллаһдыр. Бу нә демәкдир? Биз Мүгәддәс Китабдан өјрәндијимиз шејләри һәјатымызда иҹра едәндә вә бунун бизә ҝәтирдији хејир үзәриндә дүшүнәндә Јеһованын неҹә ҝөзәл Аллаһ олдуғуну дәрк етмәк олар (Зәбур 34:8).

Јеһоваја һәр шејин ән јахшысыны верин

*** ит-2-Е с. 180 ***

Билик

Билијин мәнбәји. Билијин әсас мәнбәји Јеһова Аллаһдыр. Һәјаты О верир, һәјат олмасајды, нә исә билмәк дә мүмкүн олмазды (Зб 36:9; Һв 17:25, 28). Үмумијјәтлә һәр шеји Аллаһ јарадыб. Инсан Аллаһын јаратдыгларыны сејр етмәклә билик газаныр (Вһ 4:11; Зб 19:1, 2). Аллаһ һәмчинин инсанлар үчүн Өз Кәламыны назил едиб ки, Онун ирадәсини вә нијјәтини өјрәнсинләр (2Тм 3:16, 17). Беләликлә, бүтүн һәгиги елмин мәркәзиндә Јеһова дурур, буна ҝөрә дә һәгиги елм ахтаран инсан Аллаһ горхусуна саһиб олмалыдыр ки, Онун наразылығыны газанмасын. Елмин башында бу ҹүр горху дурур (Мс 1:7). Аллаһ горхусу инсана дәгиг билији газанмаг имканы ачыр, Аллаһы танымаг истәмәјәнләр исә һәјатда баш верәнләрдән чох вахт јанлыш нәтиҹә чыхарырлар.

*** w00-Е 15/9 с. 25, 26 ***

Адынызы горујун

ҜӨЗӘЛ биналар инша едән инсан әла мемар кими таныныр. Јахшы охујан гыз әлачы адыны газаныр. Әлини ағдан гараја вурмајан адама исә тәнбәл дејирләр. Мүгәддәс Китабда јахшы ад газанмағын ваҹиблијини вурғуланыр. Орада дејилир: «Тәмиз ад бөјүк сәрвәтдән үстүндүр, шәрәф гызыл-ҝүмүшдән јахшыдыр» (Мәсәлләр 22:1).

Тәмиз ада бир ҝүнүн ичиндә саһиб олмаг мүмкүн дејил. Инсан тәмиз ады узун мүддәт әрзиндә ҝөрдүјү јахшы әмәлләрин мүгабилиндә газаныр. Анҹаг тәмиз ад бирҹә ағылсыз һәрәкәтин бадына ҝедә биләр. Мисал үчүн, бирҹә әхлагсыз һәрәкәт кифајәтдир ки, инсанын адына ләкә дәјсин. Мәсәлләр китабынын 6-ҹы фәслиндә гәдим Исраилдә падшаһ олмуш Сүлејман пејғәмбәр инсанын адыны ләкәләјән вә Јеһова Аллаһла мүнасибәтләри корлајан дүшүнҹәдән вә һәрәкәтләрдән хәбәрдар едир. О, дүшүнүлмәдән һансыса ишә бојун олмаг, тәнбәллик, јалан вә ҹинси әхлагсызлыг — Јеһова Аллаһын нифрәт етдији әсас шејләрин адыны чәкир. Бу мәсләһәтләрә әмәл етсәк, тәмиз адымызы горујаҹағыг.

Дүшүнмәдән һеч нәјә бојун олмајын

Мәсәлләр китабынын 6-ҹы фәсли бу сөзләрлә башлајыр: «Оғлум, башгасындан өтрү ҝиров бојун олмусанса, јадла әл сыхыб разылыға ҝәлмисәнсә, вәд едәрәк тәләјә дүшмүсәнсә, дилиндән чыхан сөз сәни тора салыбса, ҹаныны гуртар, оғлум. Чүнки онун пәнҹәсинә кечмисән. Белә ет: ҝет онун ајағына дүш, јалвар, јахар» (Мәсәлләр 6:1—3).

Бу мәсәлдә төвсијә едилир ки, башгаларынын, хүсусән дә јад адамларын ишҝүзар мәсәләләринә гарышмајаг. Дүздүр, исраиллиләр касыбламыш, өзүнү доландыра билмәјән гардашларына көмәк әлини узатмалыјдылар (Лавилиләр 25:35—38). Амма бәзи исраиллиләр хаталы ишләрә баш гошурдулар, мадди хејир алмагдан өтрү башгаларыны дилә тутурдулар ки, онлар үчүн замин дурсунлар вә беләҹә, борҹ мәсулијјәтини о адамларын бојнуна гојурдулар. Бу ҝүн дә буна охшар вәзијјәтләр јарана биләр. Мәсәлән, банк вә ја һәр һансы бир диҝәр малијјә мүәссисәси инсана бөјүк мәбләғдә борҹ вермәздән габаг заминин имзасыны тәләб едә биләр. Башгаларындан өтрү бојнуна бу ҹүр мәсулијјәти ҝөтүрмәк һәгигәтән дә, ағылсызлыгдыр! Ахы биз бу јолла башымыза иш ача, банкда вә диҝәр кредиторларын јанында јаланчы чыха биләрик!

Әҝәр биз чәтин вәзијјәтә дүшмүшүксә, јәни илк бахышдан бизә ағыллы ҝөрүнән бир ишә ҝиришмишик, амма сонрадан ағылсызлыг етдијимизи баша дүшмүшүксә, нә етмәлијик? Сүлејман падшаһ бизә мәсләһәт ҝөрүр ки, гүрурумузу сындырыб о адамын ајағына дүшәк, јалвараг, јахараг. Мәсәләни дүзәлтмәк үчүн әлимиздән ҝәләни етмәлијик. Бир китабда дејилир: «Гаршы тәрәфлә разылыға ҝәлмәк, мәсәләни һәлл етмәк үчүн вар ҝүҹүнүзлә чалышын, иши елә јолуна гојун ки, бојнунуза ҝөтүрдүјүнүз өһдәчилик өзүнүзә вә аиләнизә зәрәр вурмасын». Буну дәрһал, ҝеҹикмәдән етмәк лазымдыр. Ҝөрүн падшаһ бунунла бағлы нә дејир: «Ҝөзүнә јуху вермә, ҝөз гапагларын јумулмасын. Овчудан гачан ҹејран кими гач гуртул, сәјјадын әлиндән чыхан гуштәк ҹаныны гуртар» (Мәсәлләр 6:4, 5). Дүшүнмәдән бојнунуза ҝөтүрдүјүнүз өһдәчилијин тәләсинә дүшмәкдәнсә, мүмкүн гәдәр сөзүнүзү ҝери ҝөтүрүб кәнара чәкилмәјиниз даһа јахшыдыр.

Гарышга кими зәһмәткеш олун

Сүлејман падшаһ мәсләһәт ҝөрүр: «Еј тәнбәл, ҝет гарышгаја бах. Ону мүшаһидә елә, һикмәт газан». Бапбалаҹа гарышгадан нә өјрәнмәк олар? Падшаһ ҹаваб верир: «Онун нә ағасы, нә башчысы, нә һөкмдары вар. Азугәсини јајда тәдарүк едәр, јемини бичин мөвсүмүндә јығар» (Мәсәлләр 6:6—8).

Гарышгалар чох мүтәшәккилдирләр вә бир-бирилә чох ҝөзәл әмәкдашлыг едирләр. Онлар инстинктив олараг габагҹадан өзләринә јем тәдарүкү ҝөрүрләр. Онларын «нә ағасы, нә башчысы, нә һөкмдары вар». Дүздүр, гарышга колонијаларында кралича гарышга олур, анҹаг бу диши гарышга о мәнада краличадыр ки, дүнјаја јени нәсил ҝәтирир вә бүтүн колонијаја аналыг едир. О һеч бир әмр вермир. Гарышгаларын үстүндә башчылыг едән, онлара нәзарәт едиб тәләсдирән јохдур, бунунла белә, онлар јорулмадан ишләјирләр.

Мәҝәр гарышга кими биз дә зәһмәтсевәр олмалы дејилик? Ишимизә нәзарәт едән олса да, олмаса да, вар ҝүҹүмүзлә чалышмалы, ишимиздә пүхтәләшмәјә чалышмалыјыг. Мәктәбдә, иш јеримиздә, јахуд да Аллаһын ишини ҝөрәндә әлимиздән ҝәләни етмәлијик. Гарышга өз зәһмәтинин бәһрәсини ҝөрдүјү кими, Аллаһ да истәјир ки, биз «чәкдијимиз зәһмәтдән һәзз алаг» (Ваиз 3:13, 22; 5:18). Тәмиз виҹдан вә мәмнунлуг һисси һалал зәһмәтин мүкафатыдыр (Ваиз 5:12).

Сүлејман падшаһ ики риторик суал вермәклә тәнбәли ојатмаға чалышыр: «Ај тәнбәл, нә вахтадәк јатаҹагсан? Һачан јухудан дураҹагсан?» Сонра әлавә едир: «Бир аз да јатсан, бир аз да мүрҝүләсән, бир аз да әл-голуну саллајыб отурсан, јохсуллуг гулдур кими башынын үстүнү кәсәҹәк, еһтијаҹ сојғунчу кими үстүнә ҹумаҹаг» (Мәсәлләр 6:9—11). Тәнбәл тәнбәллик едәнәҹән јохсуллуг гулдур кими ону һаглајыр, еһтијаҹ сојғунчу тәк үстүнә ҹумур. Тәнбәлин тарлаларыны чох кечмәмиш башдан-баша алаг, ҝиҹиткән басыр (Мәсәлләр 24:30, 31). Онун ҝөрдүјү иш бөјүк зијана дүшүр. Ахы ким бу ҹүр ишчијә дөзәр? Саһибкар бу ҹүр тәнбәл ишчијә чохму дөзәҹәк? Һеч тәнбәл шаҝирд дәрсләриндән јахшы гијмәт алар?

Дүрүст олун

Инсанын адыны бәднам едән вә Аллаһла мүнасибәтләринә хәләл ҝәтирән диҝәр һәрәкәт һагда Сүлејман пејғәмбәр белә дејир: «Јарамаз, бәдәмәл адам дилиндә сахта сөзләр ҝәзәр. Ҝөз вурар, ајаглары илә ишарә едәр, бармаглары илә ҝөстәрәр. Үрәји мәкрлидир, даима фитнә гурар, нифаг салар» (Мәсәлләр 6:12—14).

Бурада сөһбәт јаланчыдан ҝедир. Адәтән, јаланчы јаланыны ҝизләтмәјә чалышыр. О буну неҹә едир? Јалныз «сахта сөзләр»лә јох, һәмчинин һәрәкәтләри илә. Бир алим буну белә изаһ едир: «Жестләр, сәсин тону вә үз ифадәләри — бүтүн бунлар инсанын јалан үчүн истифадә етдији васитәләрдир. Сәмимилијин архасында позғун дүшүнҹә вә аравуранлыг дурур». Бу ҹүр инсан бәд нијјәтлидир вә еләҹә дава јарадыр. Бәс белә адамын ахырыны неҹә олаҹаг?

*** w00-Е 15/11 с. 29, 30 ***

«Әмрләримә бағлы гал ки, өмрүн узун олсун»

«Онлары [ганунларымы] бармагларына сары, үрәјинин лөвһәсинә көчүр» (Мәсәлләр 7:3). Бармагларымызы һәмишә ҝөрүрүк вә етмәк истәдијимизи онларын көмәјилә едирик. Ејнилә, Мүгәддәс Китабдан өјрәндикләримиз, Аллаһын бизә вердији тәрбијә даим јаддашымызда олмалы вә ҝөрдүјүмүз һәр ишдә бизә бәләдчилик етмәлидир. Онлары үрәјимизин лөвһәсинә көчүрмәлијик ки, бизим бир һиссәмиз олсунлар.

Сүлејман пејғәмбәр һикмәтлә дәрракәнин ваҹиблијини унутмајараг дејир: «Һикмәтә: “Баҹымсан”, — де, Дәрракәјә: “Әгрәбамсан”, — сөјлә» (Мәсәлләр 7:4). Һикмәт Аллаһын вердији билији дүзҝүн тәтбиг етмәк баҹарығыдыр. Биз һикмәти доғма баҹымызы севдијимиз кими севмәлијик. Бәс дәрракә нәдир? Дәрракә мәсәләни дүшүнмәк, дәринлијинә варыб онун һиссәләри арасында әлагә јаратмаг габилијјәтидир. Дәррәкә јахын инсан гәдәр бизә әзиз олмалыдыр.

Нә үчүн биз Аллаһын бизә вердији тәрбијәни әзиз тутмалы вә һикмәтлә дәрракәни гијмәтләндирмәлијик? Чүнки «онда онлар сәни позғун гадындан горујар, әхлагсыз гадындан, онун ширин дилиндән сахлар» (Мәсәлләр 7:5). Бунлара белә јанашсаг, өзүмүзү әхлагсыз инсанларын јағлы дилиндән вә тәләсиндән горумуш олаҹағыг.

Ҹаван оғлан һијләҝәр гадынла ҝөрүшүр

Бунун ардынҹа Исраил падшаһы гаршылашдығы һадисәни данышыр: «Евимин пәнҹәрәсиндән, шәбәкә архасындан ашағы бахыб нашы ҝәнҹләрә тамаша едирдим. Онларын арасында ағылсыз бир ҹаван диггәтими ҹәлб етди. О, һәмин гадынын евинин тининдән кечирди, Онун евинә тәрәф ҝедирди. Гаш гаралыр, ахшам дүшүрдү, ҝеҹәнин зүлмәти јахынлашырды» (Мәсәлләр 7:6—9).

Сүлејман шәбәкәдән бахыб бу һадисәни мүшаһидә едир. Гаш гаралыр, күчәләр зүлмәтә гәрг олур. О, нашы ҝәнҹи ҝөрүр. Онун һикмәти, дәрракәси аздыр. Ҝөрүнүр, о, һара ҝәлдијини, ону ҝөзләјән тәһлүкәни билир. О, гадынын евинин тининә јахшынлашыр. Кимдир о гадын? Онун ағлындан нәләр кечир?

Диггәтли падшаһ сөзүнә давам едир: «Бахыб ҝөрдүм ки, фаһишә либаслы, үрәји фәнд-феллә долу бир гадын онун габағына чыхды. О, һај-күјчүдүр, һәјасыздыр, ајағы евә јығылмыр. Ҝаһ күчәләрә, ҝаһ мејданлара чыхыр, һәр тинин башында пусгу гурур» (Мәсәлләр 7:10—12).

Гадынын ҝејиминдән ким олдуғу ачыг-ајдын ҝөрүнүр (Јарадылыш 38:14, 15). О, фаһишәләр кими ачыг-сачыг ҝејиниб. Үстәлик, онун үрәји фәнд-феллә долудур, јәни фикирләри мәкрлидир, нијјәти писдир («Ан Америҹан Транслатион; Неw Ынтернатионал Версион»). О, һај-күјчүдүр, һәјасыздыр, бошбоғаздыр, өзбашынадыр, азғындыр. Ајағы евә јығылмыр, бу ҝәнҹ кими нашылары овламаг үчүн бүтүн ҝүнү мејданларда, күчә-тинләриндәдир.

Мәлаһәтли сөзләр

Беләҹә, ҹаван оғлан мәкрли нијјәти олан бу әхлагсыз гадынла ҝөрүшүр. Ҝөрүнүр, бу дәрһал Сүлејман пејғәмбәрин диггәтини чәкир. О данышыр: «О, оғланы тутуб өпдү, арсыз-арсыз деди: “Јандырма гурбаны кәсмәли идим. Бу ҝүн нәзирими јеринә јетирдим. Она ҝөрә дә пишвазына чыхдым, сәни ахтарыб тапдым”» (Мәсәлләр 7:13—15).

Гадынын додаглары зәрифдир. Утаныб-чәкинмәдән о, бу сөзләри дејир. О, гәсдән елә сөзләр дүшүнүб дејир ки, оғланы товласын. Јандырма гурбанындан, нәзир демәкдән сөз ачмагла өзүнү салеһ, мөмин ҝөстәрмәјә чалышыр. Јерусәлим мәбәдиндә ҝәтирилән јандырма гурбанларына әт, ун, јағ вә шәраб дахил иди (Лавилиләр 19:5, 6; 22:21; Сајлар 15:8—10). Гурбан ҝәтирән адам гурбанын бир һиссәсини өзүнә вә аиләсинә ҝөтүрә биләрди. Бу сәбәбдән гадын демәк истәјирди ки, евиндә јемәк-ичмәк болдур. Евдә јахшы вахт кечирә биләрләр. Гадын евдән гәсдән чыхмышды ки, ҝәнҹ оғланы тапсын. Неҹә дә гајғыкеш гадындыр! Ҝөрәсән, бу јалана ким инанар? Бир Мүгәддәс Китаб алими дејир: «О, һәгигәтән дә, кимисә ҝөзләјирди. Ҝөрәсән, мәһз бу ҹаван оғланы? Јалныз бу ҹаван оғлан кими ағылсызын бири онун бу сөзләринә инанарды».

Гадын тәкҹә ҝејими, мәлаһәтли сөзләри илә, оғланын бојнуна сарылмагла вә өпүшләри илә јох, ҝөзәл әтирләри илә дә оғланы јолдан чыхарыр. О дејир: «Чарпајыма зәриф өртүкләр, әлван Мисир кәтаны сәрмишәм. Јатағыма мүрр, әзвај, дарчын сәпмишәм» (Мәсәлләр 7:16, 17). О, јатағыны зөвглә, Мисирдән ҝәтирилмиш рәнҝбәрәнҝ өртүкләрлә бәзәјиб, онларын үстүнә мүрр, әзвај, дарчын әтри сүртүб.

Сонра о дејир: «Ҝәл ешг бадәсини сүбһәдәк ичәк, севҝи атәши илә аловланаг». Бу дәвәт баш-баша наһар етмәк дәвәти дејил. Сөһбәт ҹинси әлагәдән ҝедир. Бу тәклиф ҹаван оғлана мараглы ҝәлир вә ону ҹәлб едир. Ону товламаг үчүн гадын ардынҹа дејир: «Әрим евдә јохдур, узаг сәфәрә чыхыб. Пул кисәсини ҝөтүрүб, бир дә ај бәдирләнәндә гајыдаҹаг» (Мәсәлләр 7:18—20). Бу сөзләри илә оғланы әмин едир ки, горхмаға әсас јохдур, әри иш сәфәриндәдир, бир мүддәт бураларда олмајаҹаг. Ҝөрүн оғланы неҹә јолдан чыхарыр! «Гадын дил төкүб ҹаваны товлады, ширин диллә ону јолдан чыхартды» (Мәсәлләр 7:21). Бу тәләјә дүшмәмәк үчүн бу ҹаван оғлан Јусиф кими ирадәли олмалыдыр (Јарадылыш 39:9, 12). Бәс о, сынағын гаршысында дура биләҹәк?

*** w00-Е 15/11 с. 30, 31 ***

«Әмрләримә бағлы гал ки, өмрүн узун олсун»

Мәлаһәтли сөзләр

«Кәсилмәјә ҝедән буға кими»

«Ҹаван да кәсилмәјә ҝедән буға кими, күндәјә салыныб ҹәзаландырылан ахмаг кими, онун ардынҹа ҝетди. Ахырда ҹијәринә ох сапланаҹаг. О, гуш кими тора дүшмәјә тәләсир, билмир ки, ҹаны алынаҹаг» (Мәсәлләр 7:22, 23).

Ҹаван оғланын бу сынагдан чыхмаға ҝүҹү чатмыр. Ағлыны башына јығмајыб «кәсилмәјә ҝедән буға кими» гадынын ардынҹа ҝедир. Күндәјә салынан инсан ҹәзадан гача билмәдији кими, о да өзүнү ҝүнаһа батырыр. Ҹијәринә ох сапланаҹағы вахта гәдәр, јәни өлүмҹүл јара алмајанаҹан, о, тәһлүкәни ҝөрмүр. Ҹинси јолла кечән хәстәликләр нәтиҹәсиндә сөзүн әсл мәнасында өлә биләр. Бундан әлавә, алдығы јара о мәнада өлүмҹүл ола биләр ки, онун Аллаһла мүнасибәтләрини мәһв едә биләр. «О билмир ки, ҹаны алынаҹаг». О, бөјүк тәһлүкә гаршысындадыр, чүнки Аллаһа гаршы ҹидди ҝүнаһ едиб. Беләҹә, гуш кими тора дүшмәјә тәләсир!

«Мәбада онун кечдији јола гәдәм гојасан»

Һикмәтли пејғәмбәр бу әһвалатдан белә бир нәтиҹә чыхарыр: «Еј оғулларым, сөзләримә гулаг верин, дедикләримә диггәт кәсилин. Мәбада үрәјин о гадынын јолларына мејил салсын, мәбада онун кечдији јола гәдәм гојасан. Чүнки о, нечәсини мәһв едиб. Тәләф етдији адамларын сајы-һесабы јохдур. Онун еви Мәзара апарыр, өлүмүн дәрин отагларына ҝедиб чыхыр» (Мәсәлләр 7:24—27).

Сүлејман пејғәмбәрин мәсләһәти ондан ибарәт иди ки, әхлагсыз инсанларын өлүм ҝәтирән јолларындан узаг дураг вә өмрүмүз узун олсун (Мәсәлләр 7:2). Бизим дөврүмүз үчүн лап јеринә дүшүнә мәсләһәтдир. Шүбһәсиз, шикарларыны ҝөзләјән әхлагсыз инсанларын олдуғу јерләрдән узаг дурмалыјыг. Белә јерләрә ҝедәрәк нәјә ҝөрә онларын торуна дүшәк? Нијә ағылсыз олуб позғунларын јолу илә ҝедәк?

Сүлејман пејғәмбәрин ҝөрдүјү позғун гадын ҹаван оғланы «севҝи атәши илә» аловланмаға дәвәт едир. Нә гәдәр ҝәнҹләр, хүсусилә дә гызлар бу јолларла товланыр. Амма дүшүнүн: Кимсә сизи әхлагсызлыға тәһрик едирсә, буна нә ад вермәк олар? Бу, әсл мәһәббәтдир, јохса ачыг ајдын худбинликдир? Гадыны һәгигәтән севән киши ону Мүгәддәс Китаб әсасында тәрбијә олунмуш виҹданына зидд ҝетмәјә тәһрик едәр? Сүлејман пејғәмбәр мәсләһәт ҝөрүр: «Мәбада үрәјин о гадынын јолларына мејил салсын».

Башгасыны јолдан чыхаран инсан адәтән ширин дилинә салыр вә һијләјә әл атыр. Һикмәт вә дәрракә сајәсиндә һијләни тутмаг олур. Унутмајын ки, Јеһованын ганунлары бизи мүдафиә едир. Буна ҝөрә дә ҝәлин әлимиздән ҝәләни едәк ки, Аллаһын ганунларына бағлы галаг вә өмрүмүз узун, әбәди олсун (1 Јәһја 2:17).

*** w00-Е 15/11 с. 29 ***

«Әмрләримә бағлы гал ки, өмрүн узун олсун»

Ҹаван оғлан һијләҝәр гадынла ҝөрүшүр

*** w00-Е 15/11 с. 31 ***

«Әмрләримә бағлы гал ки, өмрүн узун олсун»

«Кәсилмәјә ҝедән буға кими»

«Мәбада онун кечдији јола гәдәм гојасан»

*** w01-Е 15/5 с. 29, 30 ***

Һикмәт сајәсиндә өмрүнүз узанар

Мәсиһиләр тәвазөкарҹасына һикмәтин нәсиһәтини гәбул етмәлидирләр. Бу хүсусилә ҝәнҹләрә вә Јеһованы тәзәликҹә таныјан инсанлара аиддир. Јеһоваја ибадәтдә тәҹрүбәсиз олдуглары үчүн онлара дәрракә лазымдыр. Бу о демәк дејил ки, онларын бүтүн нијјәтләри писдир. Хејр, садәҹә олараг, арзу вә мәгсәдләринин, һәмчинин дүшүнҹә тәрзләрининин Аллаһы разы салмасы үчүн онлара һәлә чалышмаг лазымдыр. Бундан әлавә, бу вахт тәләб едир. Буна ҝөрә дә ваҹибдир ки, онлар «Аллаһын сөзүндәки саф сүдә гаршы» иштаһа ојатсынлар (1 Бутрус 2:2).

Әслиндә, һеч биримиз ибтидаи тәлимләрлә кифајәтләнмәмәлијик. Һамымыз Аллаһын дәрин сирләринә гаршы марағымызы аловландырмалы вә јеткин адам үчүн олан бәрк гида илә гидаланмалыјыг (Ибраниләрә 5:12—6:1; 1 Коринфлиләрә 2:10). Иса Мәсиһин тәјин етдији «ағыллы вә садиг нөкәр» ҹанла-башла чалышыб вахтлы-вахтында һамыја илаһи биликләр верир (Мәтта 24:45—47). Ҝәлин Аллаһын Кәламыны вә она әсасланан нәшрләри мүталиә етмәклә ағыллы вә садиг нөкәрин тәгдим етдији һикмәт сүфрәсиндән там гидаланаг!

«Ришхәндчини мәзәммәт етмә»

Һикмәтин тәлимләри сырасында өјүд-нәсиһәтә вә тәнбеһә дә јер вар. Анҹаг һикмәтин бу үзү һәр кәсә хош ҝәлмир. Буна ҝөрә дә «Мәсәлләр» китабынын илк бөлмәсинин сонунда бу ҹүр хәбәрдарлыг јер алыб: «Ришхәндчијә өјүд-нәсиһәт верән һөрмәтдән дүшәр, шәр адамы данлајан јараланар. Ришхәндчини мәзәммәт етмә, јохса сәндән зәһләси ҝедәр» (Мәсәлләр 9:7, 8а).

Ришхәндчи она дүз јола ҝәлмәјә көмәк етмәк истәјәнә һәгарәтлә бахыр, үрәјиндә она нифрәт гајнајыр. Шәр адам өјүд-нәсиһәтин гәдрини билмир. Аллаһын Кәламындакы ҝөзәл һәгигәт инҹиләрини һәгигәти севмәјән вә ја она лағ едән инсана өјрәтмәјә чалышмаг мүдрик иш дејил! Һәвари Булус Антакјада тәблиғ едәндә һәгигәтә гаршы севҝи нәдир билмәјән бир груп јәһуди илә растлашды. Онлар Булусу мүбаһисәјә ҹәлб етмәјә чалышдылар, сонра күфр даныша-даныша она гаршы чыхмаға башладылар, Булус исә садәҹә буну деди: «Мадам ки сиз [Аллаһын сөзүнү] рәдд едирсиниз вә өзүнүзү әбәди һәјата лајиг һесаб етмирсиниз, биз диҝәр халглара үз тутуруг» (Һәвариләрин ишләри 13:45, 46).

Падшаһлыг мүждәсини тәмиз үрәкли инсанлара чатдыран заман ҝәлин еһтијатлы олаг вә ришхәндчиләрлә мүбаһисәләрә ҝирмәјәк. Иса Мәсиһ шаҝирдләринә белә ҝөстәриш вермишди: «Бир евә ҝирәндә ев сакинләрини саламлајын. Әҝәр о евдәкиләр лајигли адамдырларса, гој диләдијиниз сүлһ онларын үзәринә ҝәлсин, јох әҝәр лајигли дејилләрсә, гој сүлһүнүз өзүнүзә гајытсын. Һансы јердә сизи гәбул етмәсәләр вә ја сөзүнүзү динләмәсәләр, о евдән, јахуд о шәһәрдән чыханда ајағынызын тозуну чырпын» (Мәтта 10:12—14).

Ағыллы адамла ришхәндчинин мәзәммәтә мүнасибәти арасында јерлә ҝөј гәдәр фәрг вар. Сүлејман дејир: «Ағыллы адамы мәзәммәт ет, сәни севәр. Ағыллы адама өјүд-нәсиһәт версән, һикмәти артар» (Мәсәлләр 9:8б, 9а). Ағыллы инсан билир ки, «ҹәза о анда инсана севинҹ јох, ағры ҝәтирир. Сонрадан исә бу јолла тәрбијә олунмуш адамларда салеһлијин сүлһ бәһрәсини јетишдирир» (Ибраниләрә 12:11). Нәсиһәти гәбул етмәк чәтин олса да, нәјә ҝөрә әвәзини чыхмаға, јахуд өзүнү тәмизә чыхармаға чалышасан? Ахы билирсән ки, бу сәнин хејринәдир, даһа мүдрик олаҹагсан.

«Салеһә билик версән, елми чохалар», дејә мүдрик падшаһ сөзүнә јекун вурур (Мәсәлләр 9:9б). Елм алмаг һеч вахт ҝеҹ дејил, һикмәт һамыја лазымдыр. Аһыл јашларында һәгигәти гәбул едиб һәјатларыны Јеһоваја һәср едәнләри ҝөрмәк нә хошдур! Ҝәлин чалышаг даима өзүмүздә өјрәнмәјә һәвәс алышдыраг вә зеһнимизин фәаллығыны горујаг.

«Илләринин үстүнә илләр ҝәләр»

Әсас мөвзуну вурғулајараг, Сүлејман һикмәт газанмаг үчүн лазым олан ән үмдә шејин адыны чәкир: «Јеһовадан горхмагдыр һикмәтин башы, мүгәддәс Аллаһын елми дәрракә верир» (Мәсәлләр 9:10). Аллаһ-Таалаја гаршы дәрин еһтирам, горху дујмадан илаһи һикмәтә јијәләнмәк мүмкүн дејил. Инсан чохлу билијә саһиб ола биләр, анҹаг әҝәр онда Аллаһ горхусу јохдурса, газандығы билик Јарадана шәрәф ҝәтирмәјәҹәк. Һәтта о, мәлум фактлардан јанлыш нәтиҹә чыхармагла өзүнү ҝүлүнҹ вәзијјәтә гоја биләр. Мүгәддәс Аллаһ Јеһова һагда билик алмаг һикмәтин мүһүм һиссәси олан дәрракәјә јијәләнмәк үчүн ән ваҹиб аддымдыр.

Бәс һикмәтин бәһрәси нәдир? (Мәсәлләр 8:12—21, 35) Исраил падшаһы һикмәт һагда јазыр: «Мәним сајәмдә өмрүн узанар, илләринин үстүнә илләр ҝәләр» (Мәсәлләр 9:11). Өмрүн, ҝүнүн узун олмасы һикмәтлә достлугдан асылыдыр. Бәли, «һикмәт өз саһибинин һәјатыны һифз едир» (Ваиз 7:12).

Һикмәт газанмаг үчүн ҝүҹ сәрф едиб–етмәмәк гәрарыны өзүмүз вермәлијик. Сүлејман бу һагда белә дејир: «Һикмәтли олсан, хејир тапарсан, ришхәндчилик етсән, зәрәрини өзүн чәкәрсән» (Мәсәлләр 9:12). Һикмәтли өзү үчүн һикмәтлидир, бу, онун өзүнә хејир ҝәтирәҹәк, ришхәндчи өз тәгсири уҹбатындан зәрәр чәкәҹәк. Доғру дејилир: нә әкәрсән, ону да бичәрсән. Буна ҝөрә дә ҝәлин гулағымызы һикмәтә сары ачаг (Мәсәлләр 2:2).

«Ахмаг гадын»

Сүлејман давам едир: «Ахмаг гадын һај-күј салар. О, ҹаһилдир, һеч нә ганмыр. О, шәһәрин һүндүр јериндә, евинин гапысында кәтил гојуб отурур. Јолдан кечәнләри чағырыр, өз јолу илә ҝедәнләри һајлајыр: “Ҹаһилләр бура ҝәлсин”» (Мәсәлләр 9:13—16а).

Ахмаглыг сәсли-күјлү, һәјасыз, надан гадын кими тәсвир едилир. О да ев тикиб вә инди фикри-зикри јан-јөрәсинә нашы адамлары јығмагдыр. Јолдан кечәнләрин сечими вар. Онлар кимин дәвәтинә һај верәҹәкләр: һикмәтин јохса ахмаглығын?

«Оғурлуг су ширин олар»

Һикмәт дә, ахмаглыг да јолчулары сәсләјәрәк диггәтләрини ҹәлб етмәјә чалышыр. Амма һәр бири инсанлары ајры ҹүр сәсләјир. Һикмәт инсанлары сүфрәсинә шәраб, әт вә чөрәк дүзүлмүш зијафәтә дәвәт едир. Ахмаглығын дәвәти исә позғун гадынын јолларына бәнзәјир. Сүлејман јазыр: «[Гадын] ағылсызлара дејир: “Оғурлуг су ширин олар, ҝизли јејилән чөрәјин башга ләззәти вар”» (Мәсәлләр 9:16б, 17).

*** w07-Е 15/7 с. 8 ***

«Һикмәт инсанын сипәридир»

Мәсәлләр 16:16 ајәсиндә јазылыб: «Һикмәт газанмаг гызылдан гат-гат јахшыдыр! Ҝүмүшдәнсә дәрракә газанмаг ваҹибдир». Нәјә ҝөрә һикмәт бу гәдәр дәјәрлидир? «Чүнки һикмәт дә пул кими инсанын сипәридир. Амма елмин үстүнлүјү бундадыр ки, һикмәт өз саһибинин һәјатыны һифз едир» (Ваиз 7:12). Бәс һикмәт өз саһибинин һәјатыны неҹә һифз едир?

Илаһи һикмәтә јијәләнмәк, јәни Аллаһын Кәламы олан Мүгәддәс Китабдан дәгиг билик әлдә едиб бу билијә әсасән јашамаг бизә Аллаһын бәјәндији јолла ҝетмәјә көмәк едир (Мәсәлләр 2:10—12). Гәдим Исраилин падшаһы Сүлејман пејғәмбәр демишди: «Дүз адамын јолу писликдән узагдыр, јолуна фикир верән ҹаныны горујар» (Мәсәлләр 16:17). Бәли, һикмәт өз саһибини пис јоллардан чәкиндирәр, онун ҹаныны хилас едәр. Узун сөзүн гысасы, Мәсәлләр 16:16—33 ајәләриндә јазылан һикмәтли кәламлар ҝөстәрир ки, илаһи һикмәт бизим хасијјәтимизә, данышығымыза вә һәрәкәтләримизә мүсбәт тәсир ҝөстәрир.

«Садә олун»

Һикмәт санки дејир: «Тәкәббүрә, гүрура... нифрәт едирәм» (Мәсәлләр 8:13). Тәкәббүрлә һикмәт бир-бирилә тәрс мүтәнасибдир. Биз һикмәтлә давранмалы, еһтијатлы олмалыјыг ки, өзүмүздән разы вә ја ловға олмајаг. Әҝәр биз һәјатымызын һәр һансы саһәсиндә уғур әлдә етмишиксә, мәсиһи јығынҹағында бизә һансыса мәсулијјәт һәвалә олунубса, хүсусилә еһтијатлы олмалыјыг.

Мәсәлләр 16:18 ајәсиндә јазылыб: «Әҹәлдән габаг гүрур, сүгутдан өнҹә тәкәббүр ҝәләр». Каинатда баш верән ән бөјүк сүгуту јадымыза салаг. Бу, сонрадан Шејтан Иблис олан Аллаһын јаратдығы руһани варлығын сүгуту иди (Јарадылыш 3:1—5; Вәһј 12:9). Онун әҹәлиндән әввәл мәһз гүрур ҝәлирди. Буна ҝөрә Мүгәддәс Китабда дејилир ки, имана тәзә ҝәлән инсан јығынҹагда нәзарәтчи кими тәјин олунмамалыдыр, чүнки о, «гүррәләниб Иблисә чыхарылмыш һөкмә» дүчар ола биләр (1 Тимутијә 3:1, 2, 6). Бәли, чалышмалыјыг ки, нә башгасында гүрур һисси ојадаг, нә дә өзүмүз гүрурлу олаг.

*** w07-Е 15/7 с. 8, 9 ***

«Һикмәт инсанын сипәридир»

«Садә олун»

Мәсәлләр 16:19 ајәсиндә јазылыб: «Садә олуб һәлимләрлә отуруб-дурмаг мәғрурларла гәнимәт бөлүшдүрмәкдән јахшыдыр». Гәдим Бабил падшаһы Навуходоносорун һадисәсиндән бу хәбәрдарлыға гулаг асмағын нә гәдәр ваҹиб олдуғуну ҝөрмәк олар. О, гүрурланараг Дурә дүзүндә еһтимал ки, өзүнү тәмсил едән бөјүк бир һејкәл гојдуртдурду. Һүндүрлүјү 27 метрә чатан бу һејкәл һүндүр бир постаментин үзәриндә уҹалдылмышды (Дәнјал 3:1). Һејкәл Навуходоносорун империјасынын мөһтәшәмлијинин символу иди. Бу һејкәл кими һүндүр вә әзәмәтли олан гүлләләр, шпилләр, ҝөјдәләнләр инсаны мат гоја биләр. Амма бу шејләр Аллаһы тәәҹүбләндирмир. Мәзмурчу дејирди: «Јеһова нә гәдәр уҹа олса да, тәвазөкар адама нәзәр салыр, тәкәббүрлү адамы исә јахына бурахмыр» (Зәбур 138:6). Әслиндә, «инсанларын ҝөзүндә уҹа сајылан шеј Аллаһын ҝөзүндә ијрәнҹдир» (Лука 16:15). Она ҝөрә дә јахшы олар ки, ловға хүлјалара гапылмагданса, тәвазөкарлығы әлдә рәһбәр тутаг (Ромалылара 12:16).

Анлајышла вә инандырыҹы тәрздә данышын

Һикмәт саһиби олмағымыз данышығымыза неҹә тәсир ҝөстәрир? Бир һикмәтли пејғәмбәр јазырды: «Мәсәләјә анлајышла јанашан уғур тапар, Јеһоваја ҝүвәнән нә бәхтијардыр! Үрәји һикмәтли олан кәс ағыллы адланар, ширин дил инандырыҹы олар. Анлајыш өз саһиби үчүн һәјат чешмәсидир, амма ахмағы өз ахмаглығы ҹәзаландырар. Мүдрик адамын үрәји дилини ариф едәр, сөзләрини инандырыҹы едәр» (Мәсәлләр 16:20—23).

Һикмәт анлајышла вә инандырыҹы тәрздә данышмағымыза көмәк едир. Чүнки үрәји һикмәтли олан инсан һәр мәсәләдә уғур, башга сөзлә јахшы шеј тапмаға чалышыр вә Аллаһа ҝүвәнир. Әҝәр биз башгаларында јахшы шеј тапмаға ҹан атырыгса, онда онларын һаггында мүсбәт тонда данышаҹағыг. Һәмчинин дилимиз аҹы вә ја кобуд јох, ширин, инандырыҹы олаҹаг. Башгаларынын вәзијјәтини анламаг бизә көмәк едәҹәк ки, онларын һансы чәтинликләрлә үзләшдикләрини вә бунлара неҹә таб ҝәтирдикләрини баша дүшәк.

Падшаһлыг һагда мүждәни чатдыраркән вә шаҝирд һазырлајаркән дә данышығымызда һикмәт әкс олунмалыдыр. Аллаһын Кәламыны башгаларына өјрәдәндә мәгсәдимиз садәҹә Мүгәддәс Китабдакы мәлуматы чатдырмаг дејил. Амалымыз һәр бир кәсин үрәјинә јол тапмагдыр. Бунун үчүн дә инандырыҹы шәкилдә данышмаг лазымдыр. Һәвари Булус Тимутини «доғрулуғуна әмин олдуғу», јәни инандығы шејләрә бағлы галмаға тәшвиг едирди (2 Тимутијә 3:14, 15).

*** w07-Е 15/7 с. 9, 10 ***

«Һикмәт инсанын сипәридир»

Анлајышла вә инандырыҹы тәрздә данышын

«Инандырмаг» кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү «дәлил вә әхлаги сәбәбләр ҝәтирәрәк инсанын фикрини дәјишмәк» мәнасыны дашыјыр («Ан Ехпоситорј Диҹтионарј оф Неw Тестамент Wордс, бј W. Е. Вине»). Инсанын фикрини дәјишмәјә гадир инандырыҹы дәлилләр ҝәтирмәк үчүн онун дүшүнҹәсини, мараг даирәсини, вәзијјәтини вә кечмишини нәзәрә алмаг лазымдыр. Бәс белә бир анлајыша неҹә јијәләнмәк олар? Шаҝирд Јагуб белә дејир: «Һәр бир инсан ешитмәјә һазыр олмалы, данышмаға... тәләсмәмәлидир» (Јагуб 1:19). Бизи динләјән инсана суаллар вермәклә вә ону диггәтлә динләмәклә үрәјиндәкиләри үзә чыхара биләрик.

Һәвари Булусда башгаларыны инандырмаг јахшы алынырды (Һәвариләрин ишләри 18:4). Һәтта она гаршы чыхан Деметри адында бир ҝүмүш устасы демишди: «Бу Булус нәинки Ефесдә, демәк олар, бүтүн Асија әјаләтиндә хејли адамын бејнини долдуруб [инандырыб] ки, ҝуја әллә дүзәлдилмиш аллаһлар, әслиндә, аллаһ дејилләр» (Һәвариләрин ишләри 19:26). Булус тәблиғдә алдығы наилијјәтләри өз габилијјәти сајәсиндә әлдә етдијини дүшүнүрдү? Хејр. О баша дүшүрдү ки, бүтүн бунлар «Аллаһын руһунун ҝүҹү» сајәсиндәдир (1 Коринфлиләрә 2:4, 5). Бизә дә Јеһова Аллаһын мүгәддәс руһу көмәк едир. Һәмчинин Јеһоваја ҝүвәндијимиз үчүн әминик ки, хидмәтдә анлајышла вә инандырыҹы тәрздә данышмаға чалышсаг, О, бизә көмәк едәҹәк.

«Үрәји һикмәтли олан кәс»ин «ағыллы» адланмасы јериндәдир (Мәсәлләр 16:21). Бәли, «анлајыш өз саһиби үчүн һәјат чешмәсидир». Бәс ајәдәки «ахмаг» барәдә нә демәк олар? Онлар «һикмәтә, тәрбијәјә хор бахар» (Мәсәлләр 1:7). Онлар Јеһованын тәрбијәсинә хор бахдыглары үчүн, бу, нә илә нәтиҹәләнәҹәк? Јухарыда да гејд олундуғу кими, Сүлејман демишди: «Ахмағы өз ахмаглығы ҹәзаландырар» (Мәсәлләр 16:22). Бу ҹүр инсанлар ҹәзаландырылараг даһа ағыр тәрбијәјә мәруз галырлар. Бундан әлавә, ахмаг инсанлар өзләрини бәла, рәзиллик, хәстәлик вә һәтта өлүмә дүчар едирләр.

Сүлејман пејғәмбәр һикмәтин бизим данышығымыза ҝөстәрдији тәсири вурғулајараг јазыр: «Хош сөзләр ары шаныдыр, ҹана ширин, сүмүкләрә мәлһәмдир» (Мәсәлләр 16:24). Бал ширин олдуғу үчүн аҹ инсаны дојдура биләр. Ејнилә дә хош сөзләр инсаны руһландырыр вә гәлбинә тәскинлик верир. Бал һәмчинин фајдалыдыр, инсаны бир чох хәстәликләрдән сағалда биләр. Ејнилә, хош сөзләр инсанын руһани сағламлығына мүсбәт тәсир ҝөстәрир (Мәсәлләр 24:13, 14).

Дүз һесаб етдијиниз јоллардан еһтијат един

Сүлејман пејғәмбәр дејир: «Јол вар ки, адама дүз ҝөрүнүр, амма ахыры өлүмдүр» (Мәсәлләр 16:25). Бу сөзләр бизи Аллаһын ганунуна зидд ҝедән дүшүнҹәдән вә һәрәкәтләрдән хәбәрдар едир. Инсан ҝөзү илә мүәјјән јоллар дүз ҝөрүнә биләр, анҹаг әслиндә онлар Аллаһын Кәламындакы салеһ ганунлара зидд ҝедир. Бундан әлавә, Шејтан да инсаны аздыра биләр, инсан елә дүшүнә биләр ки, дүз давраныр, әслиндә исә онун ҝетдији јол өлүмә апарыр.

*** ҝ-Е 11/13 с. 16 ***

Сизин үчүн дә һәр ҝүн «бајрамдыр»?

«Мәзлумун һәр ҝүнү гарадыр, амма көнлү шад олан үчүн һәмишә бајрамдыр» (Мәсәлләр 15:15).

АЈӘДӘКИ сөзләрин мәғзи нәдир? Бу сөзләр инсанын дахили әһвал-руһијјәсини әкс етдирир. Мәзлум инсанын бејни бәдбин фикирләрлә долудур вә бу да онун ҝүнүнү «гара» едир. Көнлү шад олан инсан исә диггәтини мүсбәт шејләрә ҹәмләјир. Бунун сајәсиндә о, дахилән севинҹ һисси кечирир. Буна ҝөрә демәк олар ки, онун үчүн санки һәр ҝүнү «бајрамдыр».

Һәр биримизин чәтинликләри вар вә онлар бизим хошбәхтлијимизи әлимиздән ала биләр. Анҹаг бу чәтин вахтларда севинҹимизи горумаг үчүн бәзи шејләр едә биләрик. Ҝәлин ҝөрәк Мүгәддәс Китабда бу барәдә нә дејилир.

• Јол вермәјин ки, сабаһын гајғылары бу ҝүн сизи сыхсын. Иса пејғәмбәр демишди: «Буна ҝөрә дә һеч вахт сабаһкы ҝүн үчүн нараһат олмајын, чүнки сабаһкы ҝүн өзү илә јени гајғылар ҝәтирәҹәк. Һәр ҝүнүн дәрди өзүнә бәсдир» (Мәтта 6:34).

• Диггәтинизи саһиб олдуғунуз немәтләрә ҹәмләјин. Кефиниз позуланда алдығыныз немәтләрин сијаһысыны тутун вә онларын үзәриндә дүшүнүн. Һәмчинин кечмишдә ишләтдијиниз ҝүнаһлары вә етдијиниз сәһвләри унутмаға чалышын. Онлардан дәрс ҝөтүрүб һәјатыныза галдығыныз јердән давам един. Сүрүҹү ҝөзүнү машынын јан ҝүзҝүсүнә зилләмир, о, ора өтәри бахыб јолуна давам едир. Сиз дә бу ҹүр един. Јадда сахлајын ки, Јеһова бағышлајан Аллаһдыр (Зәбур 130:4).

• Проблемләриниз сизи үстәләјәндә сизә үрәк-дирәк верә биләҹәк инсана үрәјинизи бошалдын. Мәсәлләр 12:25 ајәсиндә јазылыб: «Ниҝаранчылыг үрәји сыхар, хош сөз көнлү шад едәр». Бу «хош сөз»ү аилә үзвүнүз, јахуд да достунуз дејә биләр, јәни сизи «һәр заман севән» вә тәнгиди, бәдбин фикирли олмајан бириси (Мәсәлләр 17:17).

Аллаһын Кәламындакы һикмәтли кәлмәләр чохларына чәтин вахтларында һәјатдан севинҹ дујмаға көмәк едиб. Гој бу мүдрик кәламлар сизин дә дадыныза јетсин.

*** w07-Е 15/5 с. 18, 19 ***

«Нијјәтин баш тутар»

Өзүмүзә вурғун олмаг сәһвләримизә бәраәт газандырмаға, пис тәрәфләримизи ҝизләтмәјә, өз гүсурумуза ҝөз јуммаға ҝәтириб чыхара биләр Амма Јеһова Аллаһы алдатмаг мүмкүн дејил. О, инсанын нијјәтләрини ҝөрүр. Инсанын нијјәти онун һансы дүшүнҹәдә олмасыдыр, дүшүнҹә исә үрәклә бағлыдыр. Инсанын нијјәти әсасән онун үрәјинин, јәни фикирләринин вә һиссләринин вәзијјәтиндән асылыдыр. Јеһова үрәјимизи арашдырыб нијјәтләримизин нә јердә олдуғуну јохлајыр вә буну гәрәзсиз едир. Јахшы олар ки, нијјәтләримизә фикир верәк.

«Һәр ишини Јеһоваја тапшыр»

Нәјисә планлашдырмаг үчүн ҝәрәк ағлымызы ишләдәк, бу да, өз нөвбәсиндә, мәҹази үрәклә әлагәлидир. Адәтән, нијјәтдән сонра әмәлләр ҝәлир. Бәс јахшы, нијјәт етдијимиз шејләри һәјата кечирә биләҹәјик? Сүлејман пејғәмбәр демишди: «Һәр ишини Јеһоваја тапшыр, онда нијјәтин баш тутар» (Мәсәлләр 16:3). «Ишимизи Јеһоваја тапшырмаг» Она етибар етмәк, өзүмүзү Онун әлләринә тәслим етмәк, мәҹази мәнада јүкүмүзү өз чијинләримиздән ҝөтүрүб Онун чијинләринә гојмаг демәкдир. Мәзмурчу јазмышды: «Јолуну Јеһоваја тапшыр, Она ҝүвән, О, сәнин ишини һасил едәр» (Зәбур 37:5).

Амма нијјәтләримизин һәјата кечмәсини истәјириксә, ҝәрәк онлар Аллаһын Кәламына ујғун олсун вә дүзҝүн мәгсәддән ирәли ҝәлсин. Һәмчинин Јеһовадан көмәк, дәстәк диләмәлијик вә вар-ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг ки, Мүгәддәс Китабдакы мәсләһәтләрә риајәт едәк. Сынаглар вә ја чәтинликләр заманы гајғы јүкүмүзү Јеһоваја вермәк хүсусилә ваҹибдир, чүнки О, бизә дајаг олаҹаг. Һәгигәтән дә, Јеһова «һеч вахт салеһ инсаны јыхылмаға гојмаз» (Зәбур 55:22).

«Јеһова һәр шеји Өз мәгсәди үчүн гуруб»

Ишләримизи Јеһоваја тапшырмағын даһа һансы фајдасы вар? Һикмәтли падшаһ белә сөзләр демишди: «Јеһова һәр шеји Өз мәгсәди үчүн гуруб» (Мәсәлләр 16:4а). Јараданымыз Јеһова нијјәтләр Аллаһыдыр. Ишләримизи Јеһоваја тапшыранда һәјатымыз мәгсәдли вә мәналы олаҹаг. Јеһованын нијјәти одур ки, јер һеч вахт дағылмасын, инсанлар да әбәдијјән јашасын (Ваиз 3:11). О, Јер күрәсини бош јерә дејил, јашајыш үчүн јарадыб (Әшија 45:18). Онун бәшәријјәтлә бағлы әзәли нијјәти дә мүтләг һәјата кечәҹәк (Јарадылыш 1:28). Әҝәр инсан һәјатыны һәгиги Аллаһа һәср едәрсә, онун һәјаты әбәди вә долғун олаҹаг.

Јеһова «һәтта писләрин фәлакәт ҝүнүндә мәһв олмасыны да» гуруб (Мәсәлләр 16:4б). Бу о демәк дејил ки, писләри Јеһова јарадыб, чүнки Онун «һәр иши мүкәммәл»дир (Ганунун тәкрары 32:4). О садәҹә писләрин олмасына изин вериб вә вахты чатанда Јеһова Өз һөкмүнү иҹра едәҹәк. Мәсәлән, Јеһова Мисир фиронуна белә демишди: «Сәни она ҝөрә сағ сахладым ки, сәнә ҝүҹүмү ҝөстәрим вә бүтүн дүнја адымы ешитсин» (Чыхыш 9:16). Он бәла вә фиронун ордусу илә бирҝә Гырмызы дәниздә батмасы Јеһованын мисилсиз ҝүҹә малик олдуғуну ҝөстәрди.

Јеһова Аллаһ вәзијјәти елә дәјишә биләр ки, пис инсанлар һеч хәбәрләри олмадан белә, Онун мәгсәди үчүн хидмәт етсинләр. Мәзмурчу демишди: «Инсанын гәзәби белә, Сәни уҹалдыр, инсан гәзәбинин сон изһары илә Өзүнү бәзәрсән» (Зәбур 76:10). Дүздүр, Јеһова иҹазә верә биләр ки, дүшмәнләри Онун хидмәтчиләрини тәгиб етсин, амма буну мүәјјән дәрәҹәјә кими иҹазә верир: јалныз Өз халгыны ҹәзаландырмаг вә өјрәтмәк үчүн.

Јеһова Аллаһ тәвазөкар хидмәтчиләринә дајаг олур. Бәс гүрурлу инсанлара неҹә јанашыр? Сүлејман падшаһ демишди: «Үрәји тәкәббүрлү адамдан Јеһова икраһ едир, бил ки, о, ҹәзасыз галмаз» (Мәсәлләр 16:5). Ола билсин, «үрәји тәкәббүрлү» адамлар бирләшиб бир-биринә дәстәк олур, амма әминликлә демәк олар ки, онлар ҹәзадан гача билмәјәҹәкләр. Буна ҝөрә дә билијимиздән, баҹарығымыздан вә мәсулијјәтләримиздән асылы олмајараг, һәр биримиз тәвазөкарлыг хүсусијјәтини јетишдирмәлијик.

«Јеһова хофу»

Дүнјаја ҝүнаһлы ҝәлирик, буна ҝөрә дә сәһвләр едирик (Ромалылара 3:23; 5:12). Бәс пис нијјәтләрдән неҹә гачмаг олар? Мәсәлләр 16:6 ајәсиндә дејилир: «Мәһәббәт вә сәдагәт ҝүнаһы јујар, Јеһова хофу инсаны шәрдән сахлајар». Дүздүр, Јеһова мәһәббәтиндән вә сәдагәтиндән ирәли ҝәләрәк ҝүнаһларымызы бағышлајыр, амма ҝүнаһ ишләмәкдән бизи Аллаһ хофу сахламалыдыр. Биз Аллаһа севҝи вә Онун бизә бәсләдији мәһәббәтә ҝөрә миннәтдарлыгла јанашы Ону кәдәрләндирмәк горхусуну да јетишдирмәлијик.

Аллаһын мисилсиз гүдрәти барәдә дүшүнәндә Онун хофу үрәјимиздә көк салыр. Јеһованын јаратдыгларына нәзәр салыб Онун ҝүҹү һаггында фикирләшин. Аллаһын јаратдығы хилгәтә бахараг Онун нә гәдәр гүдрәтли олдуғуну ҝөрмәк Әјјуба дүшүнҹә тәрзини дәјишмәјә көмәк етди (Әјјуб 42:1—6). Мүгәддәс Китабдан Јеһованын Өз халгына олан мүнасибәти һаггында охујанда вә дүшүнәндә бу, бизә тәсир етмир? Мәзмурчу өз һиссләрини белә ифадә етмишди: «Ҝәлин, еј инсанлар, Аллаһын ишләринә бахын! О, бәшәр оғуллары уғрунда неҹә дә мөһтәшәм ишләр ҝөрүр!» (Зәбур 66:5). Анҹаг бу о демәк дејил ки, биз Аллаһын бизә ҝөстәрдији мәһәббәтә ади бир шеј кими јанашмалыјыг. Исраиллиләр Јеһоваја аси чыханда, Онун мүгәддәс руһуну инҹидәндә, О да онларын дүшмәнинә чеврилирди, онлара гаршы вурушурду (Әшија 63:10). Лакин «Јеһова бәндәнин тутдуғу јолдан разы галарса, һәтта дүшмәнини дә онунла барышдырар» (Мәсәлләр 16:7). Бәли, Јеһова хофу, һәгигәтән дә, инсаны горујур!

Мүдрик падшаһ Сүлејман демишди: «Һалал јолла ҝәлән хырда ҝәлир һарам јолла ҝәлән бөјүк ҝәлирдән јахшыдыр» (Мәсәлләр 16:8). Мәсәлләр 15:16 ајәсиндә јазылыб: «Аза гане олуб Јеһова хофу илә јашамаг варлы олуб сәксәкә ичиндә јашамагдан јахшыдыр». Әҝәр салеһлик јолу илә јеримәк истәјириксә, Аллаһ хофу мүтләгдир.

«Инсан үрәјиндә өзү үчүн јол гурар»

Аллаһ инсанлара ирадә азадлығы вериб вә инсан јахшы илә писи ајырд едә биләр. Гәрар гәбул етмәздән өнҹә биз мүхтәлиф вариантлары нәзәрдән кечириб онлардан бирини вә ја бир нечәсини сечмәји баҹарырыг. Сүлејман пејғәмбәр дејир: «Инсан үрәјиндә өзү үчүн јол гурар». Гәрар верәндән сонра исә «аддымларыны Јеһова јөнәлдәр» (Мәсәлләр 16:9). Јеһова аддымларымызы јөнәлдә билдији үчүн јахшы олар ки, нијјәтимизин баш тутмасы үчүн Она үз тутаг.

*** w14-Е 1/12 с. 12, 13 ***

Анлајыш һиддәти ләнҝидәр»

Бир баскетбол мүәллими гәзәбини ҹиловлаја билмәдији үчүн ишдән говулур.

Ушаг истәдији шеји әлдә етмәдији үчүн истерика гопарыр.

Ана оғлу отағыны јығышдырмадығы үчүн онун үстүнә гышгырыр.

ҺАМЫМЫЗ белә әсәби инсанларла растлашмышыг; чох ҝүман ки, өзүмүз дә бәзән гәзәбләнмишик. Гәзәб һиссинин јахшы бир шеј олмадығыны гәбул етсәк дә, чох вахт әсәбиләшмәк үчүн әсаслы сәбәбләр олдуғуну дүшүнүрүк, хүсусилә дә һагсызлыгла гаршылашанда. Америка Психолоҝија Ассосиасијасынын дәрҹ етдирдији бир мәгаләјә дејилир ки, «гәзәб нормал, инсана фајда ҝәтирән инсани бир һиссдир».

Бу ҹүр дүшүнҹә тәрзи нормал ҝәлә биләр, хүсусилә дә, һәвари Булус Аллаһдан илһам алараг јаздығы сөзләрә ҝөрә. О, инсанын бәзән әсәбиләшә биләҹәјини гәбул едәрәк нөвбәти сөзләри јазмышды: «Гәзәбләнсәниз дә ҝүнаһ ишләмәјин, ҝүн батана гәдәр һирсли галмајын» (Ефеслиләрә 4:26). Бу сөзләрдән һансы нәтиҹәјә ҝәлмәк олар: гәзәбләниб өзүмүздән чыхмалыјыг, јохса гәзәби ҹиловламаг үчүн вар ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг?

ҺИРСЛӘНМӘК ДҮЗҜҮН ҺӘРӘКӘТДИР?

Һәвари Булус әсәбиләшмәклә бағлы мәсләһәт верәндә, чох ҝуман ки, мәзмурчунун нөвбәти сөзләрини нәзәрдә тутурду: «Һирсләнәндә ҝүнаһ ишләмәјин» (Зәбур 4:4). Бәс бу сөзләрин јазылмасында мәгсәд нә иди? Булус изаһ едир: «Һәр ҹүр кини, һирси, гәзәби, гышгырығы, тәһгири, һабелә зәрәр ҝәтирән һәр шеји кәнара гојун» (Ефеслиләрә 4:31). Әслиндә Булус мәсиһиләрә гәзәбләнмәмәји бујурур. Мараглыдыр ки, Америка Психолоҝија Ассосиасијасынын дәрҹ етдији һәмин мәгаләдә гејд олунур: «Апарылан тәдгигатлар ҝөстәрир ки, һиддәт гәзәби даһа да артырыр вә... проблемин һәллини чәтинләшдирир».

Бәс ҝөрәсән, биз һирси неҹә кәнара гоја биләрик? Һикмәтли Сүлејман падшаһ демишди: «Анлајыш һиддәти ләнҝидәр, ҝүнаһын үстүндән кечмәк инсанын јарашығыдыр» (Мәсәлләр 19:11). Инсан гәзәбләнирсә, анлајыш она гәзәби ҹиловламаға неҹә көмәк едә биләр?

АНЛАЈЫШ ГӘЗӘБИ ҸИЛОВЛАМАҒА НЕҸӘ КӨМӘК ЕДӘ БИЛӘР?

Анлајыш вәзијјәти һәртәрәфли ҝөрмәк габилијјәтидир. Анлајыша саһиб олмаг вәзијјәти үздән јох, дәриндән ҝөрмәји баҹармаг демәкдир. Бәс биз гәзәбләнәндә анлајыш бизә неҹә көмәк едә биләр?

Һагсызлыгла үзләшәндә әсәбиләшә биләрик. Гәзәби ҹиловламајыб кобуд ҹаваб версәк, нәтиҹәдә ја өзүмүзә, ја да башгаларына зәрәр јетирәҹәјик. Вахтында аловун гаршысы алынмаса, о, бүтүн еви күлә дөндәрә биләр. Еләҹә дә, өзүмүзү әлә алмасаг, гәзәб адымыза ләкә ҝәтирәҹәк вә башгалары илә, һәтта Јеһова Аллаһла мүнасибәтләримизи позаҹаг. Демәли, ҝөрәндә ки, әсәбиләширик, мәсәләјә дәриндән бахмаға чалышмалыјыг. Белә етдикдә һиссләримизи ҹиловлаја биләҹәјик.

Сүлејман падшаһын атасы Давуд Набал адлы бир нәфәрә ҝөрә аз гала наһаг ган төкәҹәкди. Анҹаг Давуда вәзијјәтә башга тәрәфдән бахмаға көмәк етдиләр. Давудла адамлары чөллүкдә Набалын гојунларыны горујурдулар. Набал гојунларыны гырханда исә Давуд ондан бир аз әрзаг истәди. Набалын ҹавабы исә белә олду: «Мән чөрәјими, сујуму, гырхымчылар үчүн кәсдијим әти ҝөтүрүб јери-јурду мәлум олмајан адамлара верим?» Давуд бу алчалдыҹы сөзләри ешидәндә 400 адам топлајыб Набалы вә онун ев әһлини мәһв етмәјә ҝедир (1 Ишмуил 25:4—13).

Набалы арвады Абигајил вәзијјәтин нә јердә олдуғуну биләндә Давудун габағына чыхыр. Давудла адамларыны ҝөрән кими Абигајил онларын өнүндә диз чөкүб јерә гәдәр тәзим етди вә деди: «Изин вер, бу гарабашын сәнә бир сөз десин, гарабашынын сөзүнү динлә». Сонра о, әри Набалын ахмаг олдуғуну деди вә вурғулады ки, Давуд наһаг ган төксә, пешман олаҹаг (1 Ишмуил 25:24—31).

Абигајилин сөзләри Давуда нәји баша дүшмәјә көмәк етди? Биринҹиси, сән демә, Набал елә тәбиәтән ахмаг инсан имиш. Икинҹиси, Давуд баша дүшдү ки, гисас алсајды, наһаг ган төкәҹәкди. Ола билсин, сизи дә кимсә јаман әсәбиләшдириб. Белә вәзијјәтдә нә етмәлисиниз? Гәзәби ҹиловламагла бағлы бир мәгаләдә белә бир мәсләһәт верилир: «Дәриндән нәфәс алын вә она кими сајын» («Мајо Ҹлиниҹ»). Демәли, дајаныб бу вәзијјәтин нәјә ҝөрә јаранмасы вә ахырда нәјә ҝәтириб чыхардаҹағы барәдә дүшүнүн. Гојун анлајыш сизә һирсинизи ҹиловламаға вә үмумијјәтлә ондан азад олмаға көмәк етсин (1 Ишмуил 25:32—35).

Бу ҝүн дә чох адам һирсини ҹиловламағы өјрәниб. 23 јашы олан Себастјан адлы бир мәһкум дејир ки, Полшада һәбсдә оларкән о, Мүгәддәс Китабы арашдырмағын сајәсиндә һиссләрини ҹиловламағы өјрәнди. О бөлүшүр: «Илк өнҹә, проблем барәдә дүшүнүрәм. Сонра Мүгәддәс Китаб принсипинә әмәл етмәјә чалышырам. Әминәм ки, Мүгәддәс Китабда олан рәһбәрлији башга һеч јердә тапмаг олмаз».

Сетсуо адлы бир нәфәр дә ејни ҹүр давраныр. О дејир: «Ишдә мәни кимсә әсәбиләшдирәндә һәмишә гышгыр-бағыр салырдым. Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башлајандан сонра гышгырмаг әвәзинә өзүмдән сорушурам: “Әслиндә, сәһв кимдәдир? Бәлкә елә мәним өзүмдәдир?”» Бу кими суалларын үзәриндә дүшүнмәк она әсәбини ҹиловламаға көмәк етди.

Дүздүр, һиддәт ҝүҹлү һисс ола биләр, анҹаг Аллаһын Кәламындакы мәсләһәтләр бу һиссдән дә ҝүҹлүдүр. Бу мәсләһәтләрә әмәл етсәниз вә Аллаһдан дуада көмәк истәсәниз, анлајыш газанаҹагсыныз вә бу, сизә гәзәби ҹиловламаға көмәк едәҹәк.

*** w07-Е 1/6 с. 31 ***

Охуҹуларын суаллары

Мәсәлләр 22:6 ајәсиндә јазылан сөзләр о демәкдирми ки, дүзҝүн тәрбијә едилмиш мәсиһи ушаглар Јеһованын јолундан һеч вахт чыхмајаҹаглар?

Ајәдә белә јазылыб: «Ушаға дүзҝүн јолу өјрәт, гоҹаланда да о јолдан чыхмаз». Ағаҹ көрпә оланда она неҹә форма верирсәнсә, елә дә бөјүјүр. Ејнилә дә ушаға дүзҝүн тәрбијә верәндә, о Јеһоваја хидмәт етмәјә даһа чох мејилли олур. Валидејнләр дә јахшы билир ки, ушаға тәрбијә вермәк үчүн хејли вахт вә сәј тәләб олунур. Мәсиһи валидејнләр ушагларына тәрбијә верәркән онлары диггәтли шәкилдә өјрәтмәли, нәсиһәт етмәли, дәстәкләмәли, һәмчинин өзләри дә јахшы бир валидејн кими ушагларына нүмунә олмалыдырлар. Онлар буну илләр боју, мүнтәзәм шәкилдә вә мәһәббәтлә етмәлидирләр.

Бу о демәкдирми ки, ушаг Јеһоваја хидмәт етмәкдән имтина едирсә, демәли, валидејн дүзҝүн тәрбијә вермәјиб? Бәзи аиләләрдә валидејнләр ушагларына тәрбијә вермәк вә Јеһованын гајда-ганунларыны өјрәтмәк үчүн јетәринҹә ҹан јандырмырлар (Ефеслиләрә 6:4). Диҝәр тәрәфдән исә, «Мәсәлләр» китабындакы ајә зәманәт вермир ки, јахшы тәрбијә едилмиш ушаг бөјүјәндә Јеһоваја садиг галаҹаг. Валидејнләр ушагларыны истәдикләри кими формалашдыра билмәзләр. Ушагларын да, бөјүкләр кими, ирадә азадлығы вар. Онлар неҹә јашамаг истәдикләринә өзләри гәрар вермәлидирләр (Ганунун тәкрары 30:15, 16, 19). Валидејнләр әлләриндән ҝәләни етсәләр дә, бәзи ушаглар, «Мәсәлләр» китабындакы бу ајәни јазмыш Сүлејман кими, Јеһоваја садиг галмырлар. Һәтта Јеһованын да Она садиг галмајан өвладлары олуб.

Бунунла белә, бу ајә демәк истәмир ки, һеч бир ушаг Јеһованын јолундан чыхмајаҹаг. Амма үмуми ҝөтүрсәк, нәтиҹә ајәдә дејилдији кими олур. Бу, валидејнләр үчүн бөјүк стимулдур! Ушагларыны Јеһованын јолунда тәрбијә етмәк үчүн чәкдикләри зәһмәтин ҝөзәл бәһрәләр ҝәтирәҹәјини билмәк онлары үрәкләндирмәлидир. Валидејнләрин чох ҹидди ролу вар. Онларын ушаглары үзәриндә тәсири ҝүҹлү олдуғундан мәсулијјәтләринә ҹидди јанашмалыдырлар (Ганунун тәкрары 6:6, 7).

Ушаглары Јеһовадан узаглашан валидејнләр үмид едә биләрләр ки, чәкдикләри зәһмәт һәдәр ҝетмәјәҹәк. Өвладлары нә вахтса Јеһоваја ҝери дөнәҹәк. Мүгәддәс Китабдакы һәгигәт бөјүк ҝүҹә маликдир вә валидејнин тәрбијәси һәләм-һәләм унудула билмәз (Зәбур 19:7).

*** w97-Е 15/10 с. 32 ***

Бу зәманәдә әхлаглы өвлад бөјүтмәк мүмкүндүрмү?

ОТТАВАДА (Канада) Вајнер адына Аилә Институтунун әмәкдашы Роберт Глоссоп гејд етмишди: «Биз стандарт әхлаг нормалары олмајан, мүхтәлиф мәдәнијјәтин јер алдығы чох ҹәнҹәлли бир ҹәмијјәтдә јашајырыг». Бу нәјә ҝәтириб чыхарыр? «Торонто Стар» гәзетинин һесабатында дејилир: «Јенијетмә һамиләлији, ушаг ҹинајәти вә јенијетмәләрин интиһар һаллары дурмадан артыр».

Бу проблем Шимали Американын сәрһәдләрини ашыр. АБШ-ын Род Ајленд штатындакы Браун Университетинин Инсан Инкишафы Мәркәзинин директору Билл Дејмон бу проблемлә бағлы Бөјүк Британијада, Авропанын мүхтәлиф өлкәләриндә, еләҹә дә Австралија, Исраил вә Јапонијада арашдырмалар апармышды. О билдирмишди ки, килсәләр, мәктәбләр вә диҝәр гурумлар ҝәнҹләрә јетәринҹә дүзҝүн јол ҝөстәрмир. О дүшүнүр ки, бизим мәдәнијјәтимиз «ҝәнҹләрә лазыми кејфијјәтләри вә баҹарыглары јетишдирмәјин ваҹиб олдуғуну ашыламаг анлајышыны итириб». Дејман ушагларын тәрбијәси илә бағлы мүтәхәссисләрин «тәрбијә вә ҹәза ушағын сағламлығына мәнфи тәсир ҝөстәрир» сөзләринә истинад едәрәк билдирмишди ки, бу, «өз билдијини едән, итаәтсиз өвладлар бөјүтмәјин ресептидир».

Зәманәмизин ҝәнҹләри нәјә еһтијаҹ дујур? Онлар даима мәһәббәт долу тәрбијәјә вә дүзәлишә еһтијаҹ дујурлар. Тәрбијә верәркән һәр ушағын чәмини тутмаг лазымдыр. Мәһәббәтлә тәрбијә вермәк ушағы мәнтиглә баша салмаг демәкдир. Мәһз буна ҝөрә Мәсәлләр 8:33 ајәсиндә бизә мәсләһәт ҝөрүлүр ки, «тәрбијәјә гулаг асын». Амма бәзи ушаглара сөз кар еләмир. Бу ҹүр ушаглары, таразылығы горумаг шәрти илә, итаәтсизлик етдикләринә ҝөрә ҹәзаландырмаг лазымдыр (Мәсәлләр 17:10; 23:13, 14; 29:19). Мүгәддәс Китабын бу мәсләһәти ушағы инҹидәҹәк вә хәсарәт јетирәҹәк дәрәҹәдә гәзәблә вурмаға вә ја дөјмәјә әсас вермир (Мәсәлләр 16:32). Әксинә, ушаға баша салмаг лазымдыр ки, она нәјә ҝөрә дүзәлиш едилир вә валидејн буну өвладыны севдији, онун хејрини дүшүндүјү үчүн едир. (Ибраниләрә 12:6, 11 ајәләринә бах.)

Бу барәдә Мүгәддәс Китаба әсасланан практики мәсләһәтләри «Аилә хошбәхтлијинин сирри» китабындан тапа биләрсиниз.

*** ит-2-Е с. 818, абз. 4 ***

Көтәк, чомаг

Валидејнләрин сәлаһијјәти. «Көтәк» сөзү һәмчинин валидејнин өвлады үзәриндәки сәлаһијјәтини тәмсил едир. «Мәсәлләр» китабында валидејнләрин сәлаһијјәтиндән чох сөз ачылыр. Бу ифадә, физики ҹәза да дахил олмагла, тәлим-тәрбијәнин бүтүн нөвләрини өзүнә дахил едир. Валидејнләр бу «көтәкдән» ушагларыны тәрбијә етмәк мәгсәди илә истифадә етмәлидирләр вә буна ҝөрә Аллаһын гаршысында мәсулијјәт дашыјырлар. Әҝәр валидејн бу мәсулијјәтини иҹра етмәзсә, ушағыны тәһлүкәјә атар, онун өлүмүнә баис олар, өз адыны рүсвај едәр вә Аллаһын рәғбәтини итирәр (Мс 10:1; 15:20; 17:25; 19:13). «Ахмаглыг ушағын үрәјиндә көк салар, тәрбијә көтәји ону ушагдан узаглашдырар», «ушагдан тәрбијәни әсирҝәмә, ону көтәкләсән, өлмәз. Ону көтәклә ки, Мәзардан горујуб сахлајасан» (Мс 22:15; 23:13, 14). Чүнки «оғлундан көтәји әсирҝәјән она нифрәт едир, оғлуну севән онун тәрбијәси илә ҹидди мәшғул олар» (Мс 13:24; 19:18; 29:15; 1Иш 2:27—36).

*** w09 15/10, с. 12, абз. 1, 2 ***

Охуҹуларын суаллары

¹ «Сүлејманын мәсәлләри»ни јазан адам бир ҝәнҹә мәсләһәт верәрәк дејир: «Әввәлҹә чөлдәки ишини гуртар, зәми сал, сонра евини тик». Бир чох тәрҹүмәләрдә бу ајәнин сонунҹу һиссәси белә сәсләнир: «Сонра аилә үзвләрини мөһкәмләндир». Бу илһамланмыш мәсәлдә һансы фикир вурғуланыр?

² Әввәлләр бу ајә белә изаһ олунурду: аилә башчысы тәкҹә ишләмәклә јох, һәмчинин аиләсини мөһкәмләндирмәклә, јәни руһландырмагла онун гајғысына галмалыдыр. О, буну руһани тәлим вермәклә едә биләр. Бу фикир Мүгәддәс Китаба әсасланан һәгигәт олса да, ҝөрүнүр, ајәдә әсас фикир башгадыр. Бәс буну нәјә ҝөрә белә демәк олар? Ики сәбәби нәзәрдән кечирәк.